تفاوت بازار خرسی و گاوی در بورس چیست؟
برای توصیف وضعیت بازار از اصطلاحات و مفاهیم بسیاری استفاده می شود اما یکی از رایج ترین اصطلاحاتی که در بازار بورس و فرابورس مطرح است بازار خرسی و بازار گاوی است. همانطور که همه سرمایه گذاران و سهامداران فعال در بازار بورس میدانند وضعیت بازار مثبت، منفی و خنثی می باشد و یک روند ثابت و مشخصی را طی نمی کند. زمانی که بازار مثبت و رو به رشد باشد و قیمت سهام روندی صعودی داشته باشد به این وضعیت بازار ” بازار گاوی”می گویند. زمانی که بازار نزولی باشد و قیمت سهام روندی نزولی داشته و اوضاع اقتصادی رکود داشته باشد به این وضعیت، بازار خرسی می گویند. دو مفهوم بازار گاوی و بازار خرسی برای مشخص کردن روند کلی بازار سرمایه به کار گرفته میشوند. برای مشخص تر شدن و پاسخ دادن به سوال “تفاوت بازار خرسی و گاوی در بورس چیست؟” باید به تعریف جداگانه آن ها بپردازیم.
منظور از بازار گاوی در بورس چیست؟ (Bull market)
همانطور که میدانید کلمه گاو نر از ریشه کلمه bull آمده است و به معنی گاو نر است و یکی از علت هایی که در بازار بورس اسم حیوان گاو را گذاشته اند میتواتد این باشد که گاو هنگام حمله کردن شاخ های خود را از سمت پایین به سمت بالا حرکت میدهد که نشان دهنده صعودی و رشد روند اقتصادی سهام است. گاوها نماد سرمایه گذاران و سهامداران موفق و امیدوار می باشند و این دسته از سرمایه گذاران ریسک پذیرتر هستند. پس با تعریفی که از مفهوم بازار گاوی شد میتوان این برداشت را کرد که سرمایه گذاران و سهامداران امید به افزایش قیمت سهام خود و کسب سود بیشتر در روزهای آتی را دارند و بازار گاوی عمدتا نشان دهنده قدرت خریداران در کنترل بازار می باشد.
منظور از بازار خرسی در بورس چیست؟ (Bear market)
یگ گام به پاسخ سوال” تفاوت بازار خرسی و گاوی در بورس چیست؟” نزدیک تر شده ایم. حال به مفهوم بازار خرسی میپردازیم. بازار خرسی دقیقا نقطه متقابل و ضد بازار گاوی است به این معنی که بازار سرمایه روندی نزولی و رو به کاهش را در طولانی مدت طی می کند و سرمایه گذاران و سهامداران هیچ امیدی به بالا رفتن قیمت ها در روز های آتی ندارند و انتظار می رود با یک سیر نزولی نسبتا طولانی مدت روبرو باشیم. حتی از عنوان بازار خرسی در تحلیل بازار ارزهای دیجیتال استفاده میشود و هنگامی که از روند کاهش قیمت یک ارز سخن به میان آورده می شود، معمولا از این اصطلاح استفاده می شود. نقاط قوت در بازار خرسی پشت سر شکسته می شوند تا در نهایت قیمت ها به کف خود برسند و بازار به شرایط پایدار دست پیدا کند. پس از آن می توان انتظار داشت که بازار جان دوباره بگیرد و شروع به رشد نماید.
گرفتن تصمیمات درست در بازار خرسی
آگاهی از این موضوع که تشخیص بازار خرسی از بازار گاوی سختتر است میتواند برای سهامداران و سرمایه گذاران مهم باشد. تشخیص نقطه خرید در بازار خرسی و زمان مناسب برای خرید هم بسیار مهم است و تصمیم اشتباه ممکن است شما را به سمت از دست دادن سرمایه بکشاند.
تفاوت بازار خرسی و گاوی در بورس چیست؟
قبل از بیان تفاوت بازار خرسی و گاوی در بورس باید خصوصیات و ویژگی های بازار گاوی و بازار خرسی را مطرح کنیم.
- در بازار گاوی تقاضا بسیار زیاد است و عرضه به ندرت صورت میگیرد و سرمایه گذاران و سهامداران به رشد بازار در روزهای آتی امید دارند و سهام جدید خریداری می کنند و فروشندگان نیز تمایلی برای فروش ندارند.
- در بازار خرسی عرضه افزایش و تقاضا به شدت کاهش مییابد و به عبارتی نقطه متقابل بازار گاوی است.
- تاثیراتی که این دو بازار خرسی و بازار گاوی بر روی یکدیگر میتوانند داشته باشد هم میتواند مهفی و هم مثبت باشد اما نکته ی مهم این است که این دو بازار بر روی یکدیگر اثر می گذارند.
- روند بازار خرسی و بازار گاوی طولانی مدت ایت و نمیتوان در کوتاه مدت تصمیم گرفت که بازار خرسی است یا گاوی است. اما به این نکته توجه داشته باشید که زمانی پیش می آید که دو هفته متوالی بازار خرسی باشد اما در آخر بازار گاوی شود.
هدف از نوشتن این مقاله آشنایی با مفهوم بازار خرسی و گاوی در بازار سرمایه می باشد. امیدواریم با خواندن این مقاله با مفاهیم بازار خرسی و بازار گاوی در بورس آشنا شده باشید و بدانید تفاوت بازار خرسی و گاوی در بورس چیست؟
بازار گاوی و خرسی در بورس چیست؟
ساعد نیوز: بازار گاوی یا Bull market و بازار خرسی Bear market از جمله واژههایی هستند که بارها در توصیف وضعیت بازار شنیدهایم.bullish از ریشه کلمه bull آمده است که به معنی گاو نر می باشد و روند صعودی بازار را نشان می دهد و همانطور که در ابتدای مطلب اشاره شد گاوها نماد سرمایه گذاران موفق و امیدوار می باشند.
بازار گاوی Bull market و بازار خرسی Bear market از جمله واژه هایی هستند که در توصیف وضعیت بازار سرمایه به کار می روند. هنگامی که بازار رو به رشد باشد و قیمت سهام روندی صعودی داشته باشد، می گویند «بازار گاوی» است. این در حالی است که اگر قیمت سهام روندی نزولی داشته و رکود در اوضاع اقتصادی حاکم شده باشد، از عبارت «بازار خرسی» استفاده می کنند. در ادامه این مطلب مفهوم و ریشه پیدایش بازار «خرسی» و بازار «گاوی» را با هم مرور می کنیم.
بازار گاوی چیست؟
Bull Market یا بازار گاوی، به روند رو به رشد بازار سرمایه اشاره دارد و هرگاه که بازار در شرایط مساعدی قرار گیرد و قیمت سهام رو به افزایش بگذارد، اصطلاحا از عبارت بازار گاوی برای بیان آن استفاده می شود. همانطور که در تعریف بازار خرسی نیز اشاره داشتیم، بازار گاوی در نقطه مقابل بازار خرسی قرار دارد و نشان دهنده رشد بازار می باشد.
علاوه بر این، معمولا در بازار گاوی هیجانات بیشتر بوده و به همین خاطر روند رشد سریع و ناگهانی اتفاق می افتد. به عبارت ساده تر، بازار گاوی در مقایسه با بازار خرسی، از سرعت حرکت بیشتری برخوردار است اما به همان نسبت نیز سریعتر فروکش خواهد کرد و به شرایط طبیعی باز خواهد گشت.ما معمولا در بازار خرسی شاهد کاهش قیمت تدریجی و بلند مدت بازار هستیم اما در بازار گاوی قیمت ها با سرعت زیادی افزایش پیدا می کنند اما مدت زمانی در حالت صعودی باقی می مانند کمتر بوده و به تدریج از سرعت افزایش قیمت آن ها کاسته می شود.در بازار ارزهای دیجیتال نیز، این مفهوم از همین موضوع پیروی می کند و معمولا شاهد این هستیم که افزایش قیمت ها معولا ناگهانی رخ می دهند اما کاهش قیمت ها با شیب کمتر اما به مدت زمانی طولانی تر بازار را تحت تاثیر قرار می دهند.
بازار خرسی چیست؟
بازار خرسی عبارت پر تکرار دیگری است که در بورس ایران هم بارها آن را در کنار اصطلاح بازار گاوی شنیده ایم.بازار خرسی در واقع در جهت عکس بازار گاوی بوده و در نقطه مقابل بازارهای افزایشی قرار گرفته است.وقتی قیمت های بازار بورس در حال کاهش و سقوط باشند، اصطلاحا گفته می شود که بازار، بازار خرس ها است.بازار خرس ها بازاری است که در آن توان خریداران کم شده و قدرت فروشندگان بازار به مرور در حال افزایش می باشد.
در بازار خرسی کم کم خریداران ناپدید شده و با ادامه این روند، به احتمال زیاد صف های فروش تشکیل می شوند. نام خرس هم دقیقا به خاطر نحوه مبارزه و رویارویی این حیوان در جنگ برای این بازار انتخاب شده است.خرس ها در نبرد، همواره با دستان پر قدرت و ضربات از بالا به پایین دستها، به حریف ضربه زده و آن را شکست می دهند.از گذشته تا به حال نیز در فرهنگ مکزیکی ها، دو حیوان گاو و خرس همواره در نقطه مقابل یکدیگر قرار داشته اند.
خصوصیات بازار گاوی چیست؟
در بازار گاوی تقاضا بسیار زیاد است و عرضه به ندرت صورت می گیرد. سرمایه گذاران با امید به رشد بازار در روزهای آینده، سهام جدید می خرند و فروشندگان در چنین شرایطی تمایلی برای فروش ندارند. در بازار گاوی، بیشتر افراد به امید کسب سود بیشتر، در بازار سرمایه گذاری می کنند.
خصوصیات بازار خرسی چیست؟
در بازار خرسی میزان عرضه سهام افزایش و تقاضا برای خرید سهام توسط سرمایه گذاران به شدت کاهش می یابد. به طور کلی در بازار خرسی، جوی منفی بر بازار حاکم است و همین امر رمقی برای سرمایه گذاران به منظور خرید سهام جدید باقی نمی گذارد.گفتنی است، اخبار ناخوشایند و منفی می تواند منجر به بازار خرسی شود و در مقابل، اخبار خوب، می تواند بازار گاوی را رقم بزند.
باید در نظر داشت که افت قیمت ها در یک روز یا یک هفته یا افزایش آن ها نشان از بازار خرسی و گاوی نیست و آنچه نوع بازار در حالت خرسی یا گاوی را مشخص می کند، روند بلندمدت آن است. برای مثال ممکن است در هفته اخیر روند بورس بیانگر بازار خرسی باشد، در حالی که یک سال اخیر، روند بازار حاکی از بازار گاوی است.
تشخیص بازار گاوی
تشخیص بازار گاوی از روی نمودار نسبت به تشخیص بازار خرسی، کمی سخت تر بوده و نیازمند دقت بیشتری است. چون این بازار سرعت زیادی دارد، در نتیجه باید سریعا به نتیجه درست رسید و تصمیم گیری صحیحی را انجام داد. ما در زیر چند نمونه از نمودارهای بازار گاوی را ارائه داده ایم که با توجه به الگوی آن ها می توان تا حد زیادی در تشخیص این بازار، موفق ظاهر شد
تصمیم درست در وضعیت بازار گاوی
وقتی قیمت ها به سرعت در حال افزایش هستند یک تصمیم درست و فروش در نقطه اوج می تواند سود سرشاری را به تریدر تقدیم کند؛ اما تشخیص نقطه اوج و زمان فروش یک تخصص است که تنها از تحلیل گران حرفه ای و تریدرها با تجربه برمی آید.تشخیص بازار خرسی از بازار گاوی سخت تر است و شما با دیدن سیگنال های مثبت بازار و افزایش قیمت ها به سرعت متوجه شکل گیری بازار گاوی خواهید شد.تشخیص نقطه خرید در بازار خرسی و زمان مناسب برای خرید هم بسیار مهم است و تصمیم اشتباه ممکن است شما را به سمت از دست دادن سرمایه بکشاند.
بازار گاوی و بازار خرسی به چه معناست؟
بازار گاوی و بازار خرسی دو اصطلاح پرکاربرد در بازارهای مالی هستند که بهصورت مکرر توسط فعالان و کارشناسان این بازارها مورداستفاده قرار میگیرند. از این دو اصطلاح برای بیان جهت روند بازارهای مالی، خصوصاً بازار سهام، استفاده میشود. در این بخش از آموزشهای ویتارو، قصد داریم در ویدیویی کوتاه، بازار گاوی و بازار خرسی را با زبانی ساده توضیح دهیم.
بازار گاوی (به انگلیسی: Bull Market)، وضعیتی در بازارهای مالی است، که در آن قیمتها در حال افزایش هستند و یا انتظار میرود افزایش یابند. معمولاً اصطلاح بازار گاوی در بورس به کار میرود؛ اما میتواند در هر بازاری که دارایی مبادله میشود، مانند اوراق قرضه، ارز، املاک و کامودیتیها نیز، استفاده گردد.
همیشه در بازارهای مالی، قیمت اوراق بهادار بهصورت مداوم در نوسان است. اصطلاح بازار گاوی به هر نوسان مثبت یا رو به بالایی اطلاق نمیگردد؛ بلکه اگر روند کلی بازار در بلندمدت افزایشی باشد، میگویند آن بازار، وارد فاز گاوی شده است.
در بازارهای جهانی، اگر قیمتها بیش از 20 درصد و بهصورت پایدار (دو ماه یا بیشتر) افزایش پیدا کنند، میگویند بازار هدف رسماً درروند گاوی قرارگرفته است.
بازار خرسی (به انگلیسی: Bearish Market)، زمانی اتفاق میافتد که سرمایهگذارها، کاهش قیمت طولانیمدتی را در یک بازار خاص تجربه کنند. مانند بازار گاوی، معمولاً اصطلاح بازار خرسی در بورس به کار میرود؛ اما میتواند در هر بازاری که دارایی مبادله میشود نیز استفاده گردد.
معمولاً از اصطلاح بازار خرسی در تشریح روند کلیت یک بازار، مانند شاخص کل بورس تهران، استفاده میشود؛ اما میتوان از آن برای بیان روند یک دارایی خاص، مانند سهام یک شرکت یا ارز، هم بهره برد.
همانند بازار گاوی، اگر قیمتها 20 درصد یا بیشتر و باثبات افزایش پیدا نمایند، میتوان گفت که بازار هدف رسماً وارد فاز خرسی شده است.
البته ذکر این نکته ضروری است که بازارهای مالی ایران، به دلیل تفاوت ساختاری با بازارهای جهانی، از این قاعده 20 درصدی پیروی نمیکنند.
مفهوم بازار خرسی و گاوی
اصطلاحات خرس و گاو در بورس به این منظور به کار میروند که توضیح دهند بازارهای سهام کلاً چگونه عمل میکنند (یعنی آیا این بازارها با افزایش ارزش مواجه هستند یا با استهلاک ارزش). از سوی دیگر، چون بازار تحتالشعاع نگرشهای سرمایهگذاران قرار دارد، لذا این اصطلاحات نیز حاکی از این هستند که سرمایهگذاران چه احساسی راجع به بازار و روندهای متعاقب آن دارند.
بازار گاوی
به زبان ساده میتوان گفت که بازار گاوی به بازاری گفته میشود که ارزش در آن در حال صعود است و افزایش مستمر قیمتهای سهام بازار از مشخصات این بازار است. در چنین مواقعی، سرمایهگذاران معمولاً ایمان دارند که این روند صعودی در دراز مدت ادامه خواهد یافت. در این سناریو، معمولاً اقتصاد کشور قوی است و سطوح استخدام نیز بالا میباشند.
بازار خرسی
حال برای فهم بهتر مفهوم خرس و گاو در بازار سهام باید تعریف بازار خرسی را نیز مرور کنیم. بازار خرسی بازاری رو به تنزل است. قیمتهای سهام دائماً افت میکنند و این مسئله نیز منجر به روند نزولی میشود که سرمایهگذاران معتقد هستند ادامه خواهد یافت و این بازار گاوی و بازار خرسی مارپیچ روند نزولی تا ابد ادامه خواهد یافت. در بازار خرسی، اقتصاد معمولاً کند است و بیکاری افزایش مییابد؛ زیرا شرکتها شروع به اخراج کارمندان میکنند.
نکات کلیدی در مورد بازارهای خرسی و گاوی
بازار گاوی بازار رو به صعود است و از لحاظ اقتصادی مستحکم است، در حالیکه بازار خرسی بازاری است که در حال عقبنشینی است و ارزش اکثر سهامهای آن در حال تنزل میباشد.
هرچند که برخی از سرمایهگذاران خرسی هستند، ولی اکثر سرمایهگذاران گاوی میباشند. بازار سهام به عنوان یک کل، همیشه با بازدهیهایی همراه بوده است.
سرمایه گذاری در بازار خرسی، خطرناکتر است؛ زیرا بسیاری از سهامها ارزش خود را از دست میدهند. چون پیشبینی کف بازار کار سختی است، لذا اکثر سرمایهگذاران پولهای خود را از بازارها بیرون میکشند و نقدی معامله نمیکنند تا این روند برعکس شود.
مشخصات بازارهای گاوی و خرسی
هرچندکه بازار خرس و گاو در بورس از طریق جهتگیری قیمتهای سهام مشخص میشوند، ولی این بازارها مشخصات دیگری نیز دارند که سرمایهگذاران باید از آنها باخبر باشند. لیست زیر در مورد برخی از این فاکتورها توضیح داده است:
عرضه و تقاضای اوراق بهادار بازارهای خرسی و گاوی: در بازار گاوی، شاهد تقاضای قوی و عرضۀ ضعیف اوراق بهادار هستیم. به عبارت دیگر، بسیاری از سرمایهگذاران مشتاق خرید اوراق بهادار هستند و تعداد معدودی از آنها مایل به فروش اوراق بهادار میباشند. در نتیجه، زمانی که سرمایهگذاران برای به دست آوردن سهام موجود با یکدیگر رقابت میکنند، قیمتهای سهام افزایش مییابد. در یک بازار خرسی، عکس این مطلب درست است یعنی افراد بیشتری به دنبال فروش هستند تا خرید.
روانشناسی سرمایهگذار: از آنجایی که رفتار بازار تحت تاثیر برداشت افراد از رفتار بازار قرار دارد، لذا روانشناسی و احساسات سرمایهگذار بر اینکه آیا بازار صعود خواهد یافت یا نزول، تاثیر میگذارد. عملکرد بازار سهام و روانشناسی سرمایهگذار به یکدیگر وابسته هستند. در یک بازار گاوی، سرمایهگذاران مشتاقانه به امید کسب سود فعالیت میکنند. در بازار خرسی، احساسات بازار منفی است لذا سرمایهگذاران شروع به بیرون کشیدن پول خود از بازارهای سهام و قرار دادن آنها در اوراق بهادار با درآمد ثابت میکنند، و بدین طریق منتظر یک حرکت مثبت در بازار سهام میمانند.
تغییر فعالیتهای اقتصادی: از آنجایی که کسب و کارهایی که سهامهای آنها در صرافیها خرید و فروش میشوند جزو فعالان یک اقتصاد بزرگ به حساب میآیند، لذا بازار سهام و اقتصاد ارتباط قوی با یکدیگر دارند. بازار خرسی با یک اقتصاد ضعیف در ارتباط است زیرا اکثر کسب و کارها قادر به ثبت سودهای کلان نیستند زیرا مصرف کنندگان تقریباً به اندازۀ کافی خرج نمیکنند. در یک بازار گاوی، عکس این روند اتفاق میافتد، زیرا افراد پول بیشتری برای خرج کردن دارند.
اندازهگیری تغییرات بازار
عامل کلیدی تعیین کنندۀ خرسی بودن یا گاوی بودن بازار، واکنش سریع بازار به یک رویداد خاص نیست، بلکه نحوۀ عملکرد بازار در دراز مدت، عامل کلیدی است. جابجاییهای کوچک فقط بیانگر یک روند کوتاه مدت یا اصلاح بازار هستند. یک دورۀ زمانی طولانی مشخص خواهد کرد که شما در یک بازار گاوی به سر میبرید یا خرسی.
زمانبندی دقیق بازار تقریباً غیرممکن است
با این حال، تمام جابجاییهای طولانی بازار را نمیتوان به عنوان گاوی یا خرسی معرفی کرد. گاهی اوقات یک بازار در یک دورۀ زمانی دستخوش رکود میشود و در نتیجه سعی میکند جهت درست را پیدا کند. در این حالت، یکسری جابجاییهای رو به بالا و رو به پایین واقعاً میتوانند سودها و زیانهای حاصل از روند یکنواخت بازار را تغییر دهند.
در بازارهای خرسی و گاوی چه باید کرد؟
در یک بازار گاوی، کار ایدهالی که یک سرمایهگذار میتواند انجام دهد این است که با خرید به موقع سهامها با توجه به روند موجود و در صورت امکان، از افزایش قیمتها بهره ببرد و سپس این سهامها را زمانی که به پیک خود رسیدند، بفروشد. در بازار گاوی، تمام زیانها اندک و موقتی هستند. یک سرمایهگذار میتواند فعالانه بازار گاوی و بازار خرسی و با اطمینان کامل در سهامهای بیشتری سرمایهگذاری کند و به سود بیشتری دست یابد.
اما در یک بازار خرسی، احتمال اینکه متحمل زیان شوید بیشتر است زیرا قیمتها دائماً در حال از دست دادن ارزش خود هستند و انتهای وضعیت این بازار را نمیتوان پیشبینی کرد. حتی اگر تصمیم به سرمایهگذاری با امید تغییر وضعیت بگیرید، احتمالاً قبل از اینکه شرایط تغییر کند متحمل زیان خواهید شد. لذا، قسمت اعظم سودآوری در فروش کوتاه مدت یا در سرمایهگذاریهای امنتر همچون اوراق بهادار با درآمد ثبت دیده میشوند.
شاید سرمایهگذار به سراغ سهامهای تدافعی نیز برود. اینها سهامهایی هستند که عملکرد آنها خیلی کم تحت تاثیر تغییر روندهای بازار قرار میگیرد و لذا در چرخههای رکود و رونق اقتصادی، ثابت هستند. اینها صنایعی همچون خدمات شهری هستند که معمولاً به دولت تعلق دارند و نیازمندیهایی هستند که مردم صرفنظر از شرایط اقتصادی آنها را خریداری میکنند.
بازارهای گاوی و خرسی تأثیر بسزایی بر سرمایهگذاریهای شما دارند؛ لذا بهتر است حین اتخاذ تصمیم سرمایهگذاری خود وقت بگذارید تا متوجه شوید وضعیت بازار فعلی چگونه است. این نکته را به خاطر داشته باشید که بازار سهام در دراز مدت همیشه با بازدهی مثبتی همراه است.
بازار گاوی و بازار خرسی
در بازار بورس بعضی روزها با روند صعودی مواجهیم و بعضی روزهای دیگر با روند نزولی. اگر آمار بازار را بر روی یک نمودار ترسیم کنیم به شکل نمودار سینوسی در میآید، حال ممکن است نرخهای متفاوتی داشته باشند. اصطلاح گاوی و خرسی به بازاری اشاره دارد که شرایط در آن در جهت مخالف یکدیگر در حرکتند و به این دلیل معروفیت جنگ بین خرس و گاو وحشی است.
در بازار بورس اصطلاحات خاصی برای روند صعودی و نزولی وجود دارد که دانستن آن برای فعالان در این بازار ضروری است.
بازار گاوی چیست؟
بازار گاوی به بازاری گفته میشود که روند صعودی دارد. دلیل دقیقی برای این نامگذاری وجود ندارد، اما شاید بتوان گفت چون گاوها در هنگام جنگ شاخهای خود را بالا نگه میدارند، به بازارهایی با روند صعودی نیز بازار گاوی میگویند.
همانطور که گفتیم در بازارهای گاوی با نرخ صعودی مواجه هستیم این به آن معنا است که همزمان با زیاد شدن تقاضا قیمتها نیز بالا رفته است، اما در این زمان عرضه نیز کم میشود، انگار با بالا رفتن قیمتها سرمایهگذاران انتظار سود بیشتری دارند و حاضر نیستند سهامی که سودآور است را از دست بدهند.
اغلب بازارهای گاوی در شرایط آرامش و در نتیجه اوضاع خوب سیاسی و اقتصادی اتفاق میافتد. شرایطی را در نظر بگیرید که چرخ کارخانهها به خوبی میچرخد، در نتیجه فعالیتهای مفید کارخانهها سوددهی سهامشان بالا رفته، تقاضا بالا میرود و با افزایش قیمت هر سهم عرضه نیز کاهش مییابد. همان طور که گفته شد کمتر کسی حاضر میشود تا سهام ارزشمندی را از دست بدهد.
بازار خرسی چیست؟
گفته میشود اصطلاح بازار خرسی از زمانی استفاده میشود که عدهای دلال فروش پوست خرس که به «خرسیها» معروف بودند با پیشبینی آینده قیمتها که به احتمال زیاد روندی نزولی خواهند داشت، پوستها را به قیمت روز میفرختند و هنگامی که قیمتها کاهش مییافتند پولی کمتر به فروشندگان اصلی میپرداختند.
اتفاقی که در بازار سهامی که از آن به عنوان بازار خرسی یاد میکنند، به همین صورت است، یعنی نرخ بازار نزولی است و قیمتها در حال کاهش و معمولا این اتفاق در نتیجه رکود اقتصادی اتفاق میافتد. البته هر صعودی در نرخ سهام به معنای قدرت اقتصادی نیست، بلکه ممکن است کاذب باشد.
اما در مورد بازارهای خرسی باید گفت که برعکس شرایطی که در بازار گاوی با آن مواجهیم، یعنی تقاضای زیاد و عرضه کم، در اینجا تقاضا کم و عرضه زیاد است، قیمتها کاهش پیدا کرده اما رمقی در بازار برای خرید وجود ندارد. بازار خرسی شرایطی است که بورس ریزش پیدا کرده و سرمایهگذاران ضرری را متحمل شدهاند.
در بازار خرسی ارزش سهام در نتیجه تصمیمها و رفتار سرمایهگذاران کاهش پیدا میکند. به عبارت دیگر باید گفت در بازار خرسی واقعی که نزول ارزش ۲۰% یا بیشتر اتفاق بیفتد و ارزش سهام کاهش پیدا میکند و قیمت کالاها افزایش مییابد و به طور کلی شرایط اقتصادی متزلزل و بازار گاوی و بازار خرسی ناپایدار میشود.
علاوه بر آن اوضاع به گونهای است که اغلب سرمایهگذاران از تداوم آن اطمینان دارند. در نتیجه رکود اقتصادی تعدیل نیرو، اخراج کارگران و افزایش نرخ بیکاری اتفاق میافتد.
چند نکته
- بازار گاوی به بازاری گفته میشود که نرخ صعودی دارد و بازار خرسی به بازاری گفته میشود که نرخ نزولی دارد.
- با وجود اینکه اوضاع سهام برخی از سرمایهگذاران ممکن است، خرسی باشد و برخی دیگر گاوی اما فراموش نکنید که شرایط بازار سهام و صعود و نزول نرخ سهام در بلندمدت بررسی میشود. یعنی به این صورت نیست که گفته شود این هفته بازار خرسی است یا بازار گاوی است. به طور معمول بورس اوراق بهادار در مدت زمان طولانی گرایش صعودی داشته است.
- اوضاع سرمایهگذاری در زمان بازار خرسی خطرناکتر و نگرانکنندهتر از هر وقتی است؛ زیرا، در نتیجه رکود اقتصادی کالاها ارزش خود را از دست داده و قیمتها ثبات ندارند.
- به عنوان یکی از پیامدهای بازار خرسی میتوان به زمانی اشاره کرد که مردم سهام خود را فروخته و نقدینگی افزایش مییابد این اتفاق تا زمانی که اوضاع بازار بهتر شود ادامه خواهد داشت.
ویژگی های بازارهای خرسی و گاوی
عرضه و تقاضا
روند صعودی و نزولی در بازار سهام تحت تاثیر میزان عرضه و تقاضا قرار دارد، به نحوی که با بالا رفتن تقاضا و شرایط مناسب اقتصادی به اصطلاح در بازار گاوی تقاضا بالا و عرضه کم است اما در بازار خرسی شرایط کاملا عکس است. تقاضا کم و عرضه زیاد به دنبال آن به دلیل عرضه زیاد ارزش سهام نیز کاهش مییابد.
روان شناسی سرمایه گذاران
برداشت سرمایهگذاران از اوضاع و واکنش آنان به طور مستقیم بر شرایط بازار تاثیر میگذارد، به طوریکه رفتار سرمایهگذاران باعث ایجاد صعود یا نزول در روند بازار میشوند.
اما هر تغییر و کنشی در بازار نیز بر رفتار سهامداران تاثیر میگذارد، به عبارتی تاثیرگذاری بین بازار و سهامداران دو جانبه است. در بازار گاوی سرمایهگذاران از طریق خرید سهام به دنبال کسب سود بیشتر هستند.
در شرایطی که بازار خرسی حاکم است، سرمایهگذاران با وجود این که منتظر اتفاقی مثبت در بازار هستند سرمایه خود را از بازار بورس خارج کرده و در اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایهگذاری میکنند. مثل بانکها که ریسک بسیار کمتری نسبت به بازار بورس را تجربه میکنند.
علاوه بر این کاهش نرخ در قیمتهای بازار، اعتماد سرمایهگذاران را نسبت به بازار سهام متزلزل میسازد و سبب میشود تا مردم تا جایی که میتوانند سهامشان را بفروشند و از بازار بورس خارج شوند. در نتیجه جریان خروجی پول از بازار، قیمتها به طور مداوم افزایش مییابد.
تغییرات در روند فعالیت های اقتصادی
از آن جایی که همه کسبکارهایی که در بازار سهام هستند، عضو یک مجموعه اقتصادی بزرگتر هستند، کوچکترین تغییر در فعالیتهای اقتصادی زیرمجموعهها بر مجموعه بزرگتر تاثیر میگذارد.
در بازار خرسی شرایط اقتصادی به شدت ضعیف میشود؛ زیرا به دنبال اینکه مصرفکنندگان قادر به خرید نیستند و زیاد هزینه نمیکنند، بیشتر مشاغل نیز قادر به ثبت سود کلان نخواهند بود. از دیگر پیامدها میتوان به کاهش مستقیم ارزش سهام بازار اشاره کرد.
در بازار گاوی شرایط عکس است مردم علاوه بر تمایل به خرید از قدرت خرید خوبی برخوردارند، در نتیجه اقتصاد قدرت مییابد.
چطور روند تغییرات بازار را تخمین بزنیم؟
بازه زمانی طولانی نکته کلیدی بازار گاوی و بازار خرسی برای تشخیص گاوی بودن یا خرسی بودن بازار است، تنها اینکه مثلا در مدت یک هفته تعداد زیادی سهام فروخته شده و عده زیادی پولشان را خارج کردهاند به معنای خرسی بودن بازار نیست.
اتفاقاتی که در بازه زمانی کوتاهمدت میافتد، نشاندهنده اصلاح یا روندی است که در آن زمان صورت میگرفته است. حال قضاوت شرایط بازار مبنی بر اینکه بازار گاوی است یا خرسی فقط در بلندمدت ممکن است.
هرچند همیشه هر اتفاقی را نمیتوان نتیجه یا عاملی برای گاوی بودن یا خرسی بودن بازار در نظر گرفت. ممکن است کشور درگیر رکود اقتصادی بوده باشند و حالا رو به التیام است.
تذکر:
تعیین زمان برای بازارهای گاوی یا خرسی تقریبا غیرممکن است.
در هر بازار بهتر است چه کاری بکنیم؟
در شرایط بازار گاوی تا جایی که ممکن است باید عجله کرد و سهام ارزشمند تهیه کرد. باید از بالا رفتن قیمتها بهره برد و تا جایی که ممکن است سهام را هنگامی که قیمتش به اوج رسیده به فروش برسانید. در طی زمانی که بازار روند گاوی دارد باید از ضررها صرف نظر کرد و آنها را موقت دانست، هر سرمایهگذاری میتواند در هر قسمتی از بازار بورس اوراق بهادار سرمایهگذاری کرده و سودهای متعددی دریافت کند.
در بازارهای خرسی ضررها بسیار جدیتر خواهد بود و نرخ بیشتری خواهد داشت، زیرا ارزش سهام مدام در حال کاهش است و اینکه تا چه زمانی این روند نزولی ادامه خواهد داشت مشخص نیست.
حتی اگر به امید صعود سهمی در این شرایط بخرید مطمئن باشید قبل از اینکه سودی نصیبتان شود، متحمل ضرر خواهید شد. سوددهیها بیشتر مختص به سرمایهگذاریهای کوتاهمدت یا سرمایهگذاری با درآمد ثابت خواهد بود مثلا سپردهگذاری در بانکها.
همچنین ممکن است برخی از سهامداران به سهامهای تدافعی روی آورند که عملکردشان تنها تحت تاثیر تغییرات روند بازار هستند. بنابراین میتوان گفت هم در زمان تاریکیهای اقتصادی و هم در زمانهای عالی اقتصادی سهام تدافعی حالت پایدار دارد. این سهام معمولا مربوط به صنایع تاسیساتی میشوند که متعلق به دولت هستند که اغلب صرف نظر از شرایط اقتصادی مردم آنها را میخرند.
موضوع جالبی که در اینجا وجود دارد در ارتباط با سودی است که ممکن است عاید برخی از سرمایهگذاران در طی بازار خرسی شود. چند راه برای دریافت سود وجود دارد از جمله خرید و فروش سریع سهام، خرید صندوق با قابلیت معامله (EFT’s) یا خرید سهامی که با قیمتی پایینتر نسبت به گذشته به فروش میرسد.
کلام آخر
هر دو شرایط بازار چه گاوی چه خرسی بر روی روند سرمایهگذاری شما تاثیرگذار است. بهتر است پیش از سرمایهگذاری شرایط بازار را خوب بسنجید و مطالعهای بر روی سوابق بازار انجام دهید. لازم به ذکر است که روند بازار در بلند مدت همیشه مسیر صعودی داشته است.
دیدگاه شما