صندوق‌های قابل معامله ارز

هر سرمایه‌گذار به اندازه واحد‌هایی که می‌خرد مالک دارایی‌های صندوق می‌شود.

صندوق قابل معامله ETF چیست؟

زمانی که شما به عنوان یک سهامدار به تشکیل سبد سهام در بورس می‌پردازید، مواردی مانند تحلیل بازار، تخمین میزان ریسک هر سهم، پیش‌بینی آینده قیمت سهام مختلف، مدیریت زمان معاملات و. بر عهده خودتان است.

به گزارش بازار، یکی از بهترین روش‌های سرمایه‌گذاری در بازار بورس، خرید واحدهای صندوق قابل معامله ETF است. روشی ساده، پرسود و با قابلیت نقدشوندگی بالا که می‌تواند به کسب سودهای بالا منجر شود. اما دلیل این موضوع چیست؟ در ادامه مطلب مفهوم صندوق قابل معامله ETF، تقسیم‌بندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، انواع صندوق‌های قابل معامله ETF، مفهوم واحد در صندوق قابل معامله ETF و مفهوم NAV در صندوق قابل معامله ETF آشنا خواهیم شد.

صندوق قابل معامله ETF چیست؟
صندوق قابل معامله ETF، یک نوع صندوق‌ سرمایه‌گذاری است که توسط شرکت‌های کارگزاری یا بانک و با دریافت مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار تاسیس می‌شود. عملکرد صندوق قابل معامله ETF کاملا تحت نظر سازمان بورس است، بنابراین از نظر میزان امنیت با نهادی مانند بانک برابری می‌کند.

زمانی که شما به عنوان یک سهامدار به تشکیل سبد سهام در بورس می‌پردازید، مواردی مانند تحلیل بازار، تخمین میزان ریسک هر سهم، پیش‌بینی آینده قیمت سهام مختلف، مدیریت زمان معاملات و. بر عهده خودتان است. اگرچه ممکن است در این بین از کمک کارشناسان بورسی هم بهره ببرید، ولی به هر حال شما مدیر سبد سهام خود هستید. حال انتخاب صندوق قابل معامله ETF، به معنای واگذاری این مدیریت به یک تیم متخصص و کارشناس بورسی است.

البته روش‌های دیگری مانند سبدگردانی اختصاصی هم برای این منظور وجود دارد، ولی در سبدگردانی اختصاصی موضوع «میزان سرمایه» هم مطرح می‌شود. برای سرمایه‌گذاری در صندوق قابل معامله ETF میزان سرمایه اهمیت چندانی ندارد و فرد می‌تواند با سرمایه حداقلی، چند واحد از صندوق را خریداری کند و از سود آن منتفع شود.

صندوق هستی بخش آگاه که با نماد آگاس در بازار ارائه شده است، یکی از صندوق‌های قابل معامله ETF حاضر در بازار بورس ایران است. آگاس موفق به کسب نشان صندوق ۵ ستاره بازار سرمایه شده و از زمان تاسیس تاکنون بیش از ۲۵۰۰ درصد بازدهی به دست آورده است.

صندوق درآمد ثابت یاقوت آگاه نیز یکی دیگر از صندوق‌های قابل معامله یا ETF در بازار سرمایه است که ریسک پایینی دارد و جایگزین مناسبی برای سپرده‌های بانکی محسوب می‌شود. بازدهی این صندوق بیشتر از سپرده‌های بانکی و سرمایه‌گذاری در آن نیز ساده‌تر است. همچنین قابلیت نقدشوندگی بالا یکی از مهمترین مزیت‌های یاقوت است. در هنگام نیاز به راحتی و به صورت آنلاین می‌توان واحدهای صندوق را فروخت، نیازی به مراجعه حضوری نیست و چون مانند سپرده‌گذاری بانکی مدت‌دار نیست، جریمه برداشت زودتر از موعد نیز شامل حال سرمایه‌گذاران نمی‌شود.

تقسیم‌بندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری
برای آشنایی با صندوق قابل معامله ETF، بهتر است ابتدا درکی از انواع تقسیم‌بندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، پیدا کنیم. در حالت کلی صندوق‌های سرمایه‌گذاری با دو دیدگاه تقسیم‌بندی می‌شوند:

تقسیم‌بندی صندوق‌ بر اساس روش معامله واحدها:

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر صدور و ابطال: در این روش سرمایه‌گذار به یکی از شعب کارگزاری مراجعه می‌کند و قراردادی بین دو طرف عقد می‌شود. صدور و ابطال واحدهای صندوق طبق قرارداد و در پلتفرمی که توسط کارگزار طراحی و ارائه شده است، انجام می‌شود.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس یا ETF (Exchange-traded fund): در این روش واحدهای صندوق ETF در بازار بورس ارائه می‌شود و فرد با داشتن کد بورسی می‌تواند به معامله واحدها بپردازد.

تقسیم‌بندی صندوق‌ بر اساس ترکیب دارایی‌های آن:

صندوق درآمد ثابت

انواع صندوق‌های قابل معامله ETF
حال با فرض این که سرمایه‌گذار روش معامله در بورس را برای تهیه واحدهای صندوق در نظر داشته باشد، می‌تواند بر اساس میزان ریسک‌پذیری و سرمایه خود، یکی از انواع صندوق‌های قابل معامله ETF را انتخاب کند.

صندوق قابل معامله ETF در سهام: دارایی عمده این صندوق در سهام شرکت‌های بورسی و مقداری هم در دارایی نقد سرمایه‌گذاری می‌شود. سود این سرمایه‌گذاری خوب صندوق‌های قابل معامله ارز و ریسک تقریبا بالایی را شامل می‌شود.

صندوق قابل معامله ETF درآمد ثابت: غالب دارایی این صندوق در ابزارهای درآمد ثابت (سپرده‌های بانکی، اوراق مشارکت، اسناد خزانه و. ) و بین ۵ تا ۱۰ درصد در سهام بورسی سرمایه‌گذاری می‌شود. سود این صندوق تقریبا ثابت و ریسک آن بسیار کم است.

صندوق قابل معامله ETF مختلط: دارایی این صندوق با نسبت‌های تقریبا مساوی در دارایی‌های مشابه «صندوق در سهام» و «صندوق درآمد ثابت» سرمایه‌گذاری می‌شود.

صندوق قابل معامله ETF در طلا: بخش عمده دارایی این صندوق در بازار طلا و دارایی‌هایی طلا محور سرمایه‌گذاری می‌شود.

واحد در صندوق قابل معامله ETF
تا اینجا متوجه شدیم که برای سرمایه‌گذاری در صندوق قابل معامله ETF باید واحدهای آن را خریداری کنیم. اما واحد یا یونیت در صندوق قابل معامله ETF چه مفهومی دارد؟

مجموع دارایی هر صندوق قابل معامله ETF به بخش‌هایی با میزان دارایی برابر تقسیم می‌شود که به آن واحد یا یونیت می‌گوییم. به عبارت دیگر سرمایه‌گذار برای ورود به معاملات صندوق‌ قابل معامله ETF، باید به خرید فروش واحدهای آن در بازار بورس بپردازد.

مثلا اگر فردی یک صندوق قابل معامله ETF در سهام را انتخاب و ۵ واحد آن را خریداری کند، تمام واحدها به صورت برابر از سهام پرریسک، سهام کم‌ریسک، سهام بلندمدت، سهام کوتاه‌مدت، دارایی نقد (اوراق بدهی و اوراق مشارکت دولتی) تشکیل می‌شوند.

دقت کنید برابری یونیت‌ها، به معنی «ارزش برابر واحدها» و «دارایی برابر همه آن‌ها» است. برای مثال اگر یک صندوق قابل معامله ETF در سهام، دو نماد خودرو و خساپا را داشته باشد، حتما در تمام واحدهای آن هر دو نماد مذکور با مقادیر و ارزش برابر وجود دارند. این گونه نیست که در یک واحد فقط سهم خودرو و در واحد دیگر فقط خساپا باشد! به عبارتی سهامدارِ صندوق قابل معامله ETF در تمام سرمایه‌گذاری‌ها، معاملات، سود و زیان آن صندوق شریک است.

NAV در صندوق قابل معامله ETF
یکی دیگر از مواردی که سرمایه‌گذاران برای انتخاب صندوق‌ مد نظر قرار می‌دهند، NAV صندوق است. حال باید ببینیم که NAV در صندوق قابل معامله ETF چه مفهومی دارد:

NAV مخفف عبارت Net Asset Value و به معنی ارزش خالص دارایی است. برای محاسبه NAV در صندوق قابل معامله ETF از یک فرمول ثابت و به شرح زیر استفاده می‌شود:

بدهی‌های صندوق – ارزش روز کل پرتفوی صندوق = ارزش خالص دارایی (NAV)

فرمول بالا ارزش خالص دارایی کل یک صندوق قابل معامله ETF را مشخص می‌کند. حال برای محاسبه NAV هر واحد، کافی است نتیجه به دست آمده را بر تعداد واحدهای صندوق مد نظر تقسیم کنیم.

تعداد واحدهای صندوق ÷ ارزش خالص دارایی (NAV) = NAV هر واحد صندوق

دو مورد از مهم‌ترین پارامترهایی که سرمایه‌گذاران برای انتخاب صندوق‌ قابل معامله ETF مد نظر قرار می‌دهند، پارامتر NAV و سبد دارایی‌های صندوق است. بالا بودن NAV صندوق می‌تواند نشان از عملکرد خوب آن داشته باشد. همچنین برای صندوق‌هایی مثل «در سهام» سبد دارایی و وجود سهم‌های ارزشمند در آن اهمیت بالایی برای سرمایه‌گذاران دارد.

سخن آخر
همان طور که طی این مقاله متوجه شدید، صندوق قابل معامله ETF با توجه به سهولت انجام معاملات، تنوع نوع دارایی و نقدینگی بالا، از بهترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری است. هر فردی با داشتن کد بورسی و کد معاملاتی، به راحتی می‌تواند به خرید و فروش واحدهای انواع صندوق قابل معامله ETF بپردازد و از سود بازار بورس منتفع شود.

صندوق ETF یا صندوق قابل معامله در بورس چیست؟

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که به سرمایه‌گذاری در بورس فکر کنید. به هر حال یکی از بازارهای جذاب بازار بورس است که سود بالایی را به سرمایه‌گذاران خطرپذیرش هدیه می‌کند. به خصوص وقتی بهره بانکی 15 درصد باشد. یعنی با یک تورم 10 درصد، در بانک تنها سالی 5 درصد به دارایی شما اضافه می‌شود. بازده 5 درصد سالانه شما، بازدهی است که می‌توانید در یک روز در بورس کسب می‌کنید. وسوسه‌انگیز است، نه؟ اما… یک امای بسیار بزرگ وجود دارد. امایی که حنای این پاداش الوان را بی‌رنگ می‌کند: ریسک. با یک سرمایه‌گذاری صد میلیون تومانی، همان‌قدر که ممکن است در یک روز 5 میلیون تومان کاسب شوید، ممکن است 5 میلیون تومان از دست بدهید. و فکر کنید اگر یک ماه این روند منفی ادامه پیدا کند، چقدر از اصل پولتان برایتان می‌ماند؟ سوال اساسی اینجا است که آیا راهی وجود دارد که با حداقل ریسک در بورس سرمایه‌گذاری کرد؟ خوشبختانه پاسخ این سوال مثبت است. صندوق ETF یا صندوق قابل معامله در بورس برای همین طراحی‌شده‌اند.

کلید گاوصندوق ETF

شیوه فعالیت ما در بورس (به ساده‌ترین بیان) به دو شکل است: تعدادی برگه سهم خریداری می‌کنیم و اگر قیمت به‌اندازه کافی بالا رود، سهام خود را می‌فروشیم. گاهی هم برای سهیم شدن در سود حاصل از عملیات یک شرکت، سهام آن را خریداری می‌کنیم. واضح است که شما با 1 میلیون تومان نمی‌توانید یک پالایشگاه تاسیس کنید. اما می‌توانید قسمت کوچکی از یک پالایشگاه را بخرید و در کسب‌وکار آن‌ها سهیم شوید.

صندوق ETF یا exchange traded funds یک صندوق از دارایی‌های متنوع است که درست مانند سهام معمولی در بورس معامله می‌شود. یعنی شما در هر زمان که دوست داشته باشید می‌توانید یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرید، یا چند واحد از آن را بفروشید.

صندوق ETF یا exchange traded funds یک صندوق از دارایی‌های متنوع است که درست مانند سهام معمولی در بورس معامله می‌شود.

علاوه‌بر تنوع و مدیریت ریسک، از مهم‌ترین جذابیت‌های ETF نقدشوندگی (Liquidity) بالای آن است. فقط کافی است اراده کنید که پول خود را از بازار خارج کنید. به سادگی می‌توانید واحدهای (یونیت‌ها) خود را بفروشید. اگر صندوق شما درآمد ثابت باشد، در زمانی کوتاه (یک روز کاری) اصل پول سرمایه‌گذاری شده و سود روزشمار آن در حساب شما است.

دارایی که در این صندوق نگه‌داری می‌شود

در یک صندوق ممکن است دارایی‌ها متفاوتی بگذارند. یک صندوق ETF ممکن است از چندین سهام، سپرده بانکی، شمش طلا، اوراق خزانه دولتی، مقداری پول نقد، سکه، ارز یا ترکیبی از تمامی این موارد تشکیل شده باشد. این که در صندوق چه می‌گذارند، نوع صندوق را تعیین می‌کند، که در مورد آن صحبت خواهیم کرد.

اگر شما 1 درصد از یک صندوق ETF را بخرید، مالک 1 درصد تمام این دارایی‌ها می‌شوید. یعنی اگر صندوق از صدکلیو طلا، 10 میلیارد تومان سپرده، 1 میلیارد تومان اوراق خزانه و دویست میلیون تومان سهام تشکیل شده باشد، شما مالک 1 کیلوگرم طلا، 100 میلیون تومان سپرده، 10 میلیون تومان اوراق خزانه و 2 میلیون سهام خواهید شد.

هر سرمایه‌گذار به اندازه واحد‌هایی که می‌خرد مالک دارایی‌های صندوق می‌شود.

البته شما به عنوان سهام‌دار نمی‌توانید به این ترکیب صندوق دست بزنید، یا اراده کنید که فقط 100 گرم از طلایی که دارید را برایتان بفروشند. بلکه اگر یک واحد از صندوق را بخرید، به اندازه سهم خود دارایی کسب می‌کنید و با فروختن آن، دارایی خود را نقد می‌کنید.

درست است که دارایی شما در صندوق باقی می‌ماند و نمی‌توانید آن را به صورت فیزیکی تحویل بگیرید، اما منافع حاصل از تغییرات قیمت این دارایی‌ها نصیب شما می‌شود.

چرا خودمان یک پرتفوی متنوع نسازیم؟

هدف اصلی از متنوع کردن سرمایه‌گذاری، پوشش دادن ریسک است. شاید پیش خود فکر کنید که خودمان هم می‌توانیم طلا، اوراق خزانه، سپرده بانکی و ارز بخریم. چرا باید مدیر یک صندوق این کار را برای ما انجام بدهد؟

اگر خودتان می‌خواستید برای خودتان صندوق دارایی درست کنید به چند مشکل بر می‌خوردید. اولین مشکل نقدشوندگی بود. وقتی می‌خواستید دارایی خود را نقد کنید، اول مجبور بودید به بازار طلا بروید، بعد سری به صرافی‌ها بزنید، به بانک بروید، سهام خود را بفروشید و… تمام این کارها می‌توانست چند روز وقت بگیرد. اما هر واحد ETF به سادگی یک کلیک قابل فروختن است.

مشکل دوم، مشکل آگاهی است. هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید بر تمام بازارها مسلط است. به خصوص برای کسانی که مثل من که شاغل هستند و نمی‌توانند قیمت همه‌چیز را در نظر بگیرند. اما یک تیم حرفه‌ای به طور تمام‌وقت بازارها را زیر نظر می‌گیرند تا بازدهی صندوق را حداکثر کنند.

مسئله بعدی اندازه سرمایه است. کارکرد واقعی یک صندوق تجمیع سرمایه‌های خرد و به‌کارگیری آن در یک سرمایه‌گذاری بلندمدت با مقداری زیاد است. اگر تعداد زیادی سرمایه‌گذار پول خود را یک کاسه کنند، قدرت بیشتری در معامله خواهند داشت.

مشکل اینجا است که من سرمایه‌ای‌ هنگفت ندارم. اما با یک سرمایه اندک هم می‌توانم در صندوق ETF سرمایه‌گذاری کنم و باقی کار را به تیم اجرایی بسپارم.

NAV و ارزش خالص دارایی یک صندوق

ارزش خالص دارایی یا Net Asset Value برابر با مجموع تمام دارایی‌ها منهای تمام بدهی‌هایی است که در یک سبد قرار می‌گیرد، تقسیم بر تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری در صندوق. در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (و نه صندوق ETF) در پایان روز NAV محاسبه می‌شود.

برای روشن شدن این موضوع فرض کنید شما به همراه 9 نفر از دوستانتان می‌خواهید به طور مشترک تعدادی سهم بخرید. در ابتدای روز سبد شما شامل این سهم‌ها است:

در پایان روز قیمت‌ها تغییر می‌کند و به وضعیت زیر می‌رسد:

البته اگر بخواهید پرتفوی خود را نقد کنید باید کارمزد و مالیات هم بپردازید. این مبلغ در واقع بدهی سبد سرمایه­گذاری مشترک شما به حساب می‌آید. اگر هر کدام از شما مالک 10 درصد پرتفوی مشترک باشید، شما به تنهایی در این روز بدون حساب کارمزد و مالیات 2180 تومان ضرر کرده‌اید. با حساب کارمز ضرر شما بیشتر می‌شود.

اگر مبلغ 17653 تومان (مالیات و کارمزد) را از دارایی خود کم کنید و حاصل را بر 10 (تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری) تقسیم کنید، NAV سرمایه‌گذاری خود را محاسبه کرده‌اید. در این مثال NAV در پایان روز برابر 114055 تومان است. یعنی اگر بخواهید پولتان را از این سرمایه‌گذاری اشتراکی خارج کنید باید 114 هزار تومان بگیرید.

اما برای ETF لازم نیست در پایان روز NAV را محاسبه کنید. چون همان‌طور که گفتیم ETF درست مثل سهام معمولی در بورس معامله می‌شود. برخلاف صندوق سرمایه‌گذاری مشترک، NAV برای یک ETF هر دو دقیقه یک‌بار اعلام می‌شود.

معافیت مالیاتی

برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Fund) معمولا به جای خریدوفروش از واژه صدور و ابطال استفاده می‌کنند. به این ترتیب که در هنگام خرید، یک واحد برای شما صادر می‌شود. وقتی شما واحد خود را می‌فروشید این واحد را باطل می‌کنند. پولی که برای صدور می‌پردازید اندکی بیشتر از هزینه ابطال در همان روز است.

در صندوق‌های ETF لازم نیست برای صدور و ابطال به کارگزاری مراجعه کنید. بلکه در بورس می‌توانید یک یا چند واحد سرمایه‌گذاری بخرید. معافیت مالیاتی از مهم‌ترین جذابیت‌های ETF است. در هنگام فروش، بر خلاف سهام لازم نیست مالیات پرداخت کنید و برخلاف سرمایه‌گذاری مشترک هزینه صدور و ابطال نمی‌پردازید!

انواع صندوق ETF

در دنیا انواع متنوعی از ETF وجود دارد که به آن‌ها خواهیم پرداخت. اما برخی از این صندوق‌ها در بازار ایران وجود ندارند. ممکن است رفته‌رفته این ETFها به بازار ما هم راه پیدا کنند. انتخاب نوع ETF به روحیه و انتظار شما بستگی دارد.

صندوق با درآمد ثابت

صندوق با درآمد ثابت قابل معامله در بورس نوعی از ETF است که در آن مقدار رشد صندوق مشخص شده است. یعنی اگر یک واحد از این صندوق‌ها را بخرید، مقدار مشخصی درآمد کسب خواهید کرد. اگر بخواهید واحد سرمایه‌گذاری خود را برای مدت‌زمانی کوتاه نگه‌دارید، بازدهی کوچک‌تر از بازدهی سالانه خواهد شد.

سرمایه‌گذاری در صندوق با درآمد ثابت یک سرمایه‌گذاری بدون ریسک است.

صندوق در این حالت ضامن اصل پول و سود شما است. حداقل 70 درصد از دارایی این صندوق‌ها از اوراق مشارکت بانکی، سپرده بانکی یا سایر اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق خزانه تشکیل می‌شود. برای مطلع شدن از دارایی‌های یک صندوق، بهتر است به امیدنامه آن مراجعه کنید.

در بازار سرمایه سرمایه‌گذاری در ETF با درآمد ثابت، به عنوان یک سرمایه‌گذاری بدون ریسک درک می‌شود.

صندوق سهام

یک ETF سهام از تعدادی سهم مختلف تشکیل می‌شود. در این حالت ممکن است شرکت اصل پول شما را تضمین می‌کند. اگر اصل پول تضمین شود، مدیریت صندوق ضامن زیان صندوق است و نه سود آن. یعنی اگر صندوق سود کرد، شما در سود سهیم هستید، اما در صورت زیان چیزی از پول شما کم نمی‌شود. در برخی صندوق‌های سهام شما هم در سود شریک هستید و هم در زیان. 70 درصد دارایی این صندوق‌ها از سهام تشکیل می‌شود.

توجه کنید که حتی اگر از بازگشت اصل پول خود اطمینان داشته باشید، این صندوق بدون ریسک نیست. چرا که ممکن است هیچ سودی نصیب شما نشود. در حالی که اگر بر روی صندوق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کرده بودید، از درآمدی ثابت بهره می‌بردید.

صندوق مختلط

صندوق مختلط، همان‌طور که از اسمش بر می‌آید چیزی میان دو حالت قبلی است. در این نوع صندوق حداقل 40 درصد از دارایی را سهام و حداقل 40 درصد را اوراق با درآمد ثابت (مثل سپرده) تشکیل می‌دهد. 20 درصد باقی‌مانده می‌تواند از بین سهام یا اوراق انتخاب شود.

صندوق بازار خارجی

به غیر از صندوق ETF بازار داخلی، در بسیاری از کشورها صندوق بازار خارجی هم وجود دارد. مثلا ممکن است به هر دلیل بخواهید در بازار ژاپن سرمایه‌گذاری کنید. اما چیزی از وضعیت بازار ژاپن ندانید و نتوانید صورت‌های مالی را که به زبان ژاپنی هستند بخوانید.

در این صورت بجای استخدام مترجم یا ثبت‌نام در کلاس زبان ژاپنی، می‌توانید از ETF بازار خارجی (Foreign Market) استفاده کنید.

صندوق ارز

ETF ارز از دیگر انواع این صندوق‌ها است. همان‌طور که حدس می‌زنید بیشتر دارایی این صندوق‌ها را ارز تشکیل می‌دهد. استفاده از ETF ارزی در بازار فارکس مرسوم است. سرمایه‌گذارانی که می‌خواهد ریسک نواسان‌های ارزی را پوشش بدهند به سراغ این صندوق‌ها می‌روند.

صندوق صنعتی

ETFهای گروه یا صنعتی، نوعی از صندوق هستند که تمامی سهم‌های آن از یک صنعت انتخاب می‌شوند. فرض کنید که می‌دانید صنعت فلزات رشد خواهد کرد. اما نمی‌دانید کدام شرکت‌ها از این رشد بهره‌مند می‌شوند. برای همین می‌توانید بر روی ETF صنعت فلزات سرمایه‌گذاری کنید. در این صندوق سهام شرکت‌هایی که در صنعت فلزات فعالیت می‌کنند یافت می‌شود.

معامله آنلاین از مهم‌ترین صفات صندوق‌های ETF است.

صندوق کالایی

ETF کالایی، به جای سهام و اوراق از کالا تشکیل می‌شود. صندوق طلا، صندوق فلزات گران‌بها شامل طلا، نقره و پلاتین، صندوق فلزات غیرگران‌بها شامل فولاد، آلومینیوم، مس و غیره و صندوق نفتی چند مثال از ETF کالایی هستند. مدیریت صندوق می‌تواند با اوراق تبعی دارایی شما را بیمه کند، یا به کمک ابزارهای مختلف بازدهی بیشتری نسبت به تغییرات قیمت طلا در بازار به دست آورد.

صندوق خرسی یا صندوق معکوس

یک نوع بسیار جالب ETF (که ارزش دارد برای آن یک مقاله جداگانه نوشته شود) ETF معکوس یا ETF خرسی (Inverse صندوق‌های قابل معامله ارز ETF or Bear ETF) است. معروف است که می‌گویند تعداد سهم‌های بد از سهم‌های خوب بیشتر است.

حالا فرض کنید می‌توانستید سهمی که ندارید را امروز بفروشید و وقتی سهم ارزان شد آن را بخرید. به این عمل در اصلاح شورت‌سل (Short Sell) می‌گویند. ETF خرسی از این سازوکار بهره می‌برد. به کمک این سازوکار، وقتی می‌دانید بازار منفی است، لازم نیست بورس را ترک کنید. در این وضعیت می‌توانید از ETFهای خرسی استفاده کنید.

دیگر مزایای صندوق ETF

به غیر از مزایایی که برای صندوق قابل معامله در بورس بر شمردیم، این صندوق‌ها مزایای دیگری هم دارند. اگر همه بخواهند یک سهم را بفروشند، اما هیچ خریداری وجود نداشته باشد، صف فروش تشکیل می‌شود. در این حالت شما می‌خواهید از بازار خارج شوید، اما نمی‌توانید. به همین دلیل ممکن است برای چند روز پیاپی ارزش سرمایه‌گذاری شما کم شود. هیچ کاری هم از دست شما بر نمی‌آید. اما برای ETFها هرگز صف فروش تشکیل نمی‌شود.

برای ETFها هرگز صف حرید یا فروش تشکیل نمی‌شود.

برای صدور و ابطال صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک حتما باید به صورت حضوری به کارگزاری مراجعه کنید. اگر شاغل باشید باید برای این کار مرخصی بگیرید. اما می­توانید در طول روز معاملاتی با یک تلفن یا از طریق آنلاین اقدام به خریدوفروش واحدهای ETF کنید.

اما شاید شفافیت از مهم‌ترین ویژگی‌های ETF باشد. به خصوص که NAV صندوق هر دو دقیقه یک‌بار به روز می‌شود. به همین دلیل برای آگاهی از NAV صندوق لازم نیست تا پایان روز معاملاتی صبر کنید.

فرهنگ ETF یک فرهنگ درست

در ایران بازار سرمایه آن طور که باید معرفی نشده است و مردم به غیر از سرمایه‌گذاری در مسکن، طلا و بانک با انواع دیگر سرمایه‌گذاری آشنایی زیادی ندارند. در کشورهای دیگر (به خصوص ژاپن، آلمان و آمریکا) مردم بر روی اوراق دولتی سرمایه‌گذاری می‌کنند. دست دولت در این کشورها در اجرای سیاست‌های پولی (مثل کنترل حجم نقدینگی) بازتر است.

اما حتی در این کشورها مردم ترجیح می‌دهند به جای آن که خودشان اوراق را انتخاب کنند، به صندوق‌ها رجوع کنند. فرقی نمی‌کند چقدر با بازار سرمایه آشنا باشید. سرمایه‌گذاری بر روی ETF علاوه بر منافع اجتماعی آن یک سرمایه‌گذاری کم‌‌ریسک است که در بیشتر موارد بازدهی آن از بازدهی عمومی کالاهای سرمایه‌ای یا سپرده بانکی بیشتر خواهد بود.

صندوق ETF چیست؟

نام صندوق ETF یا همان صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله اخیرا زیاد به گوشتان خورده است. و اگر کمی دقت کنید میبینید که در هیاهوی بازار های مالی بسیار مهم شده است. در این مقاله قصد داریم تا توضیح کوتاهی از صندوق ETF و تاثیر آن بر بازارهای مالی به شما بدهیم. در زمینه سرمایه گذاری می توانید مقاله سرمایه‌گذاری روی زمین های دیجیتال را هم مطالعه کنید.

مفهوم صندوق ETF

صندوق ETF یا Exchange-traded fund یکی از انواع صندوق های سرمایه گذاری است که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و واحدهای آن همانند سهام در بازار میتواند معامله شود.

صندوق ETF تقریبا ساختاری شبیه صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک دارد؛ که میتوانید در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است واحد های صندوق ETF را خریداری کنید ، یاحتی بفروشید.

با خرید واحد های صندوق ETF پول خود را در واقع در اختیار این صندوق قرار می دهید تا با سرمایه شما و سایر خریداران سود کسب کند و متناوبا شما هم با افزایش ارزش واحد های این صندوق سود خواهید کرد.

اما نکته ای درباره صندوق ETF مهم است نحوه خرید و فروش است!

نکته مهم ETF و صندوق سرمایه گذاری مشترک

همانطور که پیشتر کفتیم صندوق ETF مشابه صندوق های سرمایه گذاری مشترک است اما یک تفاوت مهم دارد و آن هم این است که در صندوق های سرمایه گذاری مشترک شما در طول روز و زمانی که بازار باز است می توانید واحد های صندوق را خریداری کنید یا بفروشید اما در صندوق ETF به این شکل نیست و شما برای خرید یا فروش باید در پایان روز اقدام کنید.

چرا ETF ها پرطرفدار هستند

سرمایه گذاری در صندوق ETF ها و صندوق های سرمایه گذاری مشترک به دلیل تنوع دارایی ها معمولا افراد بیشتری را به سمت خود جذب می کنند علاوه بر این سرمایه گذاری در این صندوق ها ریسک پایین تری دارد و نیاز نیست که سرمایه گذار مدام معاملات را پیگیری کند.

سرمایه گذاری و خرید و فروش از این صندوق ها معمولا کارمزد و هزینه کمتری در بر دارد.

سود دهی صندوق های سرمایه گذاری

صندوق سرمایه‌گذاری به دو روش به سرمایه‌گذار سود می‌دهد:

1. دریافت سود تقسیمی
2. افزایش ارزش خود اوراق

رابطه صندوق ETF و بازارهای ارزی

ETF های ارزی موارد سرمایه گذاری مشترکی هستند که عملکرد جفت ارزها را شامل می شود که شامل ارزهای داخلی و خارجی است. ETF های ارزی اهداف مختلفی را ارائه می دهند. از آنها می توان برای حدس و گمان قیمت ارزها بر اساس تحولات سیاسی و اقتصادی برای یک کشور استفاده کرد. آنها همچنین برای تنوع بخشیدن به سبد سهام یا به عنوان پرچینی در برابر نوسانات بازارهای فارکس توسط واردکنندگان و صادرکنندگان استفاده می شوند. برخی از آنها همچنین برای محافظت در برابر تهدید تورم استفاده می شوند.

درک ETF های ارزی

صندوق های قابل معامله در بورس مشابه سهام هستند زیرا در بورس معامله می شوند ، بنابراین سرمایه گذاران می توانند سهام ETF های فردی را خریداری کنند. اما ، آنها نیز مانند صندوق های سرمایه گذاری مشترک هستند زیرا شامل صندوق های تجمیعی می شوند که در سبد اوراق بهادار سرمایه گذاری می کنند و اغلب طبقه دارایی ، بخش یا شاخص معیار خاصی را ردیابی می کنند. ETF انواع صنایع و انواع سرمایه گذاری شامل اوراق قرضه ، کالا و ارز را پوشش می دهد.

ETF های ارزی راهی ساده و ارزان را برای مبادله ارز در ساعات معاملاتی عادی به سرمایه گذاران ارائه می دهند. از طریق ETF های صندوق‌های قابل معامله ارز ارزی ، سرمایه گذاران می توانند از طریق یک سبد ارزی مدیریت شده به سرمایه گذاری ساختار یافته در بازار ارز – بزرگترین بازار جهان – دسترسی داشته باشند. این وجوه برای قرار گرفتن در معرض بازار فارکس و همچنین کاهش خطرات و هزینه های اصطکاک در بازار فارکس بوجود آمده اند.

در اصل ، معاملات ارزها یک معامله کوتاه مدت با نرخ های مبادله ای است. صندوق های ارزی بر اساس قرار گرفتن در معرض و موقعیت آنها در برابر یک ارز متقابل یا یک سبد ارز افزایش و سقوط می کنند.

مدیران ETF ارزی می توانند اهداف وجوه خود را با استفاده از چند روش مختلف انجام دهند. ETF های ارزی ممکن است شامل سپرده های نقدی/ارزی و قراردادهای مشتقه فارکس باشد. در گذشته ، این بازارها فقط برای معامله گران با تجربه قابل دسترسی بود ، اما ظهور ETF ها بازار ارز را به طور گسترده تری باز کرده است ، به ویژه پس از رکود بزرگ.

بررسی دقیق تر صندوق ETF ارزی

ارزها و خزانه داری دولتی اغلب دو گزینه سرمایه گذاری نزدیک به هم هستند که سرمایه گذاران برای امنیت به دنبال آن هستند. به دلیل نوسانات و مکانیزم های معاملاتی ، ارزها به طور معمول می توانند ریسک نسبی کمی بیشتر از سایر پناهگاه های امن داشته باشند. سرمایه گذاران ممکن است از ارزها برای توازن ریسک استفاده کنند.

ETF های ارزی می توانند سبد سهام و اوراق قرضه سنتی را متنوع سازند. دارایی مختلف فرصت های متفاوتی برای ریسک و پاداش ارائه می دهند و در معرض ارزهای مختلف قرار می گیرند. سرمایه گذاری های اساسی در چندین ارز ممکن است ثبات بیشتری نسبت به یک دارایی خاص ارز (اما با پتانسیل صعودی کمتر) ایجاد کند. بسیاری از دستورالعمل های مالی مدرن ، مانند تنوع و مدیریت ریسک ، در معاملات بازار ارز اعمال می شود.

خطرات ETF های ارزی

شکی نیست که معاملات ارز و ETF ارز می تواند به بهبود بازده سبد سهام کمک کند. آنها می توانند به عنوان بخشی از مجموعه متنوع مورد استفاده قرار گیرند. به منظور پوشش ریسک ، آنها به طور کلی برای مقابله با خطرات ناشی از سرمایه گذاری بین المللی بهتر استفاده می شوند.

اما خطرات قابل توجهی در بازار ارز وجود دارد. در واقع ، سرمایه گذاری ارزی دارای خطرات خاصی است و بنابراین ، ممکن است برای همه سرمایه گذاران مناسب نباشد. سرمایه گذاران باید به خاطر داشته باشند که بیشتر حرکت های ارزی تحت تأثیر رویدادهای کلان اقتصادی جاری است. رکود اقتصادی کند ، حرکت سیاسی بی ثبات یا افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی به راحتی می تواند بر چندین نرخ ارز تأثیر بگذارد.

انواع ETF های ارزی

ETF های ارزی برای ردیابی بزرگترین ارزهای جهان در دسترس هستند. ده تا از بزرگترین ETF های ارزی براساس دارایی های تحت مدیریت (AUM) ، تا ژانویه 2021 ، شامل موارد زیر است:

Invesco CurrencyShares® Euro Currency Trust (FXE)

صندوق صعودی شاخص دلار آمریکا Invesco DB (UUP)

Invesco CurrencyShares® فرانک سوئیس Trust (FXF)

Invesco CurrencyShares® ust ژاپن اعتماد (FXY)

Invesco CurrencyShares® Trust Dollar Trust (FXA)

Invesco CurrencyShares® Trust Dollar Trust (FXC)

Invesco CurrencyShares® پوند استرلینگ انگلیس (FXB)

صندوق نزولی شاخص دلار آمریکا Invesco (UDN)

صندوق صعودی دلار آمریکا WisdomTree Bloomberg (USDU)

ProShares UltraShort Euro (EUO) 6

در ایالات متحده ، شاخص دلار آمریکا یکی از دقیق ترین شاخص های ارزیابی عملکرد دلار آمریکا است. سرمایه گذاران می توانند از طریق سه صندوق محبوب در این شاخص سرمایه گذاری کنند:

صندوق صعودی شاخص دلار آمریکا Invesco (UUP)

صندوق نزولی شاخص دلار آمریکا Invesco (UDN)

صندوق صعودی دلار آمریکا WisdomTree Bloomberg (USDU)

سخن پایانی

سعی کردیم تا در این مقاله توضیحی درباره صندوق های سرمایه گذاری ETF که این روز ها به طور مکرر به گوشتان می خورد و رابطه آن با بازار های مالی بدهیم. دانستن مفهوم و کاربرد صندوق ETF ها برای شما کافی است اما برای سرمایه گذاری دقیق تر و مدیریت ریسک بهتر است تا اخبار و تاثیراتی که میتوانید این صندوق ها روی ارزش ارز ها بگذارد پیگیری کنید.

راه‌اندازی اولین صندوق قابل معامله (ETF) ویژه بیت‌کوین در آمریکای شمالی

پس از مدت‌ها انتظار، دیروز بالاخره اولین صندوق قابل معامله در بورس (ETF) ویژه بیت‌کوین در آمریکای شمالی آغاز به کار کرد. ارزش هر واحد از سهام این صندوق به ارزش بیت‌کوین وابسته است.

صندوق‌های قابل معامله (ETF) معمولا یک سبد شامل سهام شرکت‌ها یا اوراق قرضه هستند. اما این صندوق که پرپز بیت‌کوین ای‌تی‌اف (Purpose Bitcoin ETF) نام دارد، مقداری بیت‌کوین در اختیار دارد و در نتیجه، تابع نوسانات قیمت این رمزارز است.

افرادی که قصد سرمایه‌گذاری در این صندوق را دارند، با دو گزینه اصلی روبرو هستند.

• گزینه اول: واحدهای این صندوق که به قیمت دلار کانادا عرضه می‌شود را با نماد BTCC.C خریداری کنند.
• گزینه دوم: واحدهای این صندوق که به قیمت دلار آمریکا عرضه می‌شود را با نماد BTCC.U بخرند.

یکی از مزایای این صندوق مبتنی بر بیت کوین این است که می‌توان واحدهای خریداری شده را در حساب پس‌انداز بازنشستگی (RRSP)، حساب پس‌انداز معاف از مالیات (TFSA) یا حساب پس‌انداز تحصیلی (RESP) نگهداری کرد. به این ترتیب، امکان بهره‌مندی از معافیت‌های مالیاتی یا کمک‌های دولتی مربوط به این حساب‌ها نیز فراهم می‌شود.

گفتنی است کارمزد سرمایه‌گذاری در این صندوق یک درصد اعلام شده است.

سام سیف (مدیرعامل پرپز بیت‌کوین ای‌تی‌اف) بر این باور است که پیشگامی مقامات کانادایی نسبت به آمریکایی‌ها در تائید فعالیت صندوق‌های مبتنی بر بیت‌کوین نشانگر اهمیت چنین صندوق‌هایی برای بازار است.

سام سیف (courtesy: canadiansme)

او ضمن تاکید بر اینکه به هر حال بسیاری از مردم دوست دارند در بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کنند گفت: «فکر می‌کنم مقامات ناظر بر بازارهای مالی در کانادا احتمالا متوجه این موضوع شدند که وجود یک ساختار قانونمند بهتر از ساختاری بدون نظارت است.»

گفتنی است در اولین روز فعالیت این صندوق بیش از ۱۴۵ میلیون دلار معامله در آن صورت گرفت.

خرید مستقیم بیت‌کوین یا خرید واحدهای صندوق

خرید مستقیم بیت‌کوین و نگهداری از آن، ریسک‌هایی با خود به همراه دارد. امکان گم شدن کلید خصوصی (چیزی مشابه گذرواژه برای استفاده از بیت‌کوین) یا هک شدن حساب ذخیره بیت‌کوین وجود دارد.

اما صندوق‌های مبتنی بر بیت‌کوین به دلیل بهره‌گیری از شیوه‌های به‌روز امنیتی، از این تهدیدات به دور هستند.

مزیت‌های دیگر صندوق‌های قابل معامله در بورس

صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) مزیت‌هایی نیز سایر شیوه‌های غیر مستقیم سرمایه‌گذاری روی بیت‌کوین دارند. کارشناسان این صندوق‌ها هر روز به ارزیابی و مدیریت موجودی و گردش حساب می‌پردازند تا اطمینان یابند ارزش هر واحد از صندوق با ارزش واقعی بیت‌کوین در هر ساعت برابر باشد.

صندوق‌های قابل معامله (ETF) مبتنی بر بیت‌کوین اقدام به خرید بیت‌کوین می‌کنند. در واقع به ازای هر یک دلاری که وارد این صندوق‌ها می‌شود، یک دلار بیت‌کوین در بازار خریداری می‌شود.

ریسک‌های سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین

قیمت بیت‌کوین از ابتدای پیدایش تاکنون با افزایش قابل‌توجهی روبرو بوده است. با این وجود، بسیاری از کارشناسان نسبت به نوسانات قیمتی شدید این دارایی هشدار می‌دهند.

از آنجا که بیت‌کوین بر خلاف بسیاری از دارایی‌های دیگر فاید جنبه فیزیکی و یا پشتوانه است، ارزش آن صرفا به میزان استقبال عمومی و اعتماد به سازوکار عملکردش بستگی دارد. به همین دلیل، بیت‌کوین در رده‌بندی سرمایه‌گذاری‌های دارای ریسک بالا قرار می‌گیرد.

صندوق کالایی قابل معامله (ETC) چیست؟

صندوق های کالایی قابل معامله از ابزارهای نوینی هستند که برای سرمایه گذاران امکان می دهند به جای خرید و نگهداری کالا، اوراق آن را خریداری کنند.

جی پلاس، با توجه به این مسئله که بیشتر کارشناسان معتقد هستند که بهتر است دولت به جای عرضه اوراق سلف انرژی از صندوق کالایی قابل معامله در بورس استفاده کند مطالبی را در این خصوص تهیه کرده ایم.

بازار صندوق کالایی قابل معامله در بورس را می تواند در یک سیستم بزرگتر و در زیرمجموعه ETP‌ها یا صندوق‌های مبتنی بر محصولات قابل معامله در بورس‌ها مطالعه کرد.در جهان حجم بازار صندوق‌های ETP، طبق آمار منتشر شده در فصل اول سال ۲۰۱۱ به حدود ۱۶۰۰ میلیارد دلار رسید که از این حجم میزان ۱۷۵ ملیارد دلار آن متعلق به بازار ETC‌ها است.

کالا‌های اساسی در تمام دنیا بخش مهمی از پرتفوی سرمایه گذاران خرد و نهادی را تشکیل می‌دهند. این در حالی است که برای بسیاری، دسترسی کارا و سریع به این گروه دارایی ها، به طور سنتی همواره با دشواری‌هایی نظیر الزامات وجه تضمین، محدودیت‌های اجباری و مسائل ارتباطی و دسترسی به بورس‌های مشتقات بین المللی همراه بوده است؛ بنابراین بسیاری از سرمایه گذاران قادر به سرمایه گذاری در این حوزه نبوده اند؛ بنابراین بورس هایی، چون بورس لندن با برقراری همکاری نزدیک با ناشران تلاش کرد که دسترسی به کالا‌های اساسی را از طریق توسعه ابزار‌های جدید نظیر صندوق‌های کالایی قابل معامله در بورس و ایجاد سیستم‌های معاملاتی ویژه تسهیل کند؛ به طوری که سرمایه گذاران بدون نیاز به انجام معاملات آتی یا تحویل فیزیکی کالای اساسی، از طریق این صندوق‌ها به کالای موردنظر خود دسترسی پیدا کنند.

صندوق‌های کالایی قابل معامله در بورس از ابزار‌های سرمایه گذاری (اوراق قرضه با پشتوانه دارایی) هستند که روند قیمتی یک شاخص کالایی پایه را دنبال کرده و این شاخص می‌تواند صرفاً متشکل از یک کالای اساسی یا ترکیبی از مجموعه کالا‌ها نیز باشد. نهاد ناشر به طور مستقیم بر روی دارایی پایه یا قرارداد مشتقه آن کالا یا شاخص سرمایه گذاری می‌کند؛ بنابراین انتظار می‌رود ارزش سرمایه گذاری پرتفو هم سو با قیمت دارایی پایه افزایش یا کاهش یابد.

این ابزار در واقع فرصت‌های سرمایه گذاری جدیدی را برای سرمایه گذاران بالقوه به وجود می‌آورد، زیرا بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده کالا‌های اساسی در بورس پذیرفته نشده اند.

این ابزار به طور دقیق مانند سهام عادی و صندوق‌های قابل معامله در بورس معامله شده و فرآیند تسویه آن نیز مانند سایر اوراق صورت می‌گیرد. از آنجا که این اوراق بازارگردانی می‌شوند، از نقدشوندگی بالایی برخوردارند.

نکته قابل توجه این است که صندوق‌های کالایی که بر اساس شاخص قیمت سهام شرکت‌های کالایی در بازار‌های اوراق بهادار هستند، در حقیقت نوعی ETF بوده و با صندوق‌های کالایی قابل معامله که بر اساس دارایی پایه هستند و مدنظر بورس انرژی نیز می‌تواند باشد، متفاوت است.

صندوق‌های کالای اساسی قابل معامله در بورس، صندوق‌های با سرمایه باز هستند که واحد‌های آن بنا به درخواست ناشر آن صادر و بازخرید شده و صدور واحد‌های جدید بر اساس تقاضای بازار امکان پذیر است. این ویژگی منحصر به فرد در واقع اطمینان ایجاد می‌کند که قیمت بازار صندوق‌های کالایی قابل معامله در بورس بسیار نزدیک ارزش خالص دارایی‌های آن است، زیرا در غیر این صورت موجب ایجاد فرصت آربیتراژ می‌شود. این صندوق‌ها به طور کلی به دو صورت تک کالایی (طلا، نفت یا و . ) یا شاخصی منتشر می‌شوند.

علاوه بر این، صندوق‌های کالایی قابل معامله در بورس در شرایط خاص، ابزار مناسبی برای پوشش ریسک نرخ ارز محسوب می‌شوند.

واحد‌های این صندوق در بورس استرالیا به دلار آمریکا معامله و تسویه می‌شوند. برای کالا‌هایی که براساس واحد‌های ارزی خارجی ارزش گذاری می‌شوند، تور م در نرخ ارز بر ارزش پرتفو تأثیرگذار است مگر آن که صندوق‌های کالایی قابل معامله در بورس به طور ذاتی از ویژگی پوشش ریسک نرخ ارز برخوردار باشد. بنابراین، در صورت تضعیف دلار استرالیا ارزش سرمایه گذاری‌های انجام شده براساس دلار آمریکا افزایش می‌یابد. در صورت تقویت ارزش دلار استرالیا، ارزش این سرمایه گذاری‌ها کاهش می‌یابد.

اولین صندوق‌های کالایی قابل معامله در بورس استرالیا، تحت عنوان صندوق‌های طلا در سال ۲۰۰۳ راه اندازی شد و هم اکنون طیف کاملی از این ابزار در این بورس معامله می‌شود.

صندوق کالایی قابل معامله در حوزه انرژی

در حوزه انرژی نیز محصولاتی هستند که قابلیت طراحی صندوق‌های قابل معامله ارز و انتشار صندوق‌های کالایی در حوزه‌های مختلف انرژی را دارا هستند یکی از این حوزه ها، به طور مثال حوزه آب، باد، انرژی خورشیدی و غیره است البته ذکر این نکته قابل توجه است که در بازار جهانی اکثر بازار انرژی در حوزه ETP مربوط به بازار نفت خام است. یکی از بزرگترین بازار‌های این محصولات، بازار CME-CBOT است.