مثالی درباره سهام

موسسه ثبتی ذهن ناب اولین در بهترین ها ثبت را به ما بسپارید و تغییرات را با ما تجربه کنید جهت هرگونه مشاوره ثبت برند با ما تماس بگیرید

انواع سهام شرکت سهامی – انواع سهام بانام و سهام بی نام و تبدیل سهام بانام به بی نام

انواع سهام شرکت سهامی, گفتنی است که سهام شرک یک سری خصوصیات و ویژگی هایی دارد که در زمان ثبت شرکت باید به آن دقت شود، ما در این مقاله می خواهیم اطلاعاتی در مورد انواع سهام شرکت، تعریف آن در مقوله ثبت شرکت، را در اختیار شما عزیزان قرار داده و این مبحث را بررسی کنیم. در این مقاله مطاله می کنید تبدیل سهام بانام به بی نام و تبدیل سهام بی نام به بانام و همچنین درباره سهام ممتاز شرکت سهامی چیست ؟

تعریف سهام شرکت

انواع سهام شرکت سهامی, سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی خاص است که مشخص کننده میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی است و ورقه سهم، سند قابل معامله ای است که نماینده تعداد سهامی است که صاحب آن در شرکت سهامی دارد. به همین خاطر است که در شرکت سهامی خاص به سهامداران شرکت، «سهامدار» گفته می شود و در شرکت هایی مانند شرکت بامسئولیت محدود، تعاونی، تضامنی و غیره به شرکاء شرکت، «صاحبان سهم الشرکه» گفته می شود.

شرح انواع سهام شرکت سهامی خاص

باید بگوییم که به آن قسمت از سرمایه شرکت که متعلق به سهامدار است و مشخص کننده میزان مشارکت و تعهدات و منافع دارنده سهام در ثبت شرکت سهامی عام و یا ثبت شرکت سهامی خاص می باشد را سهام گویند، لذا درصورتی که ۱۰۰۰۰ سهم هر یک به ارزش اسمی ۱۰٬۰۰۰ ريال داشته باشد، مجموعه سرمایه شرکت مبلغی معادل ۱۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ ریال و هر ورقه سهم معادل یک ده هزارم سرمایه شرکت خواهد بود.

در ثبت شرکت سهامی خاص موسسین تعداد سهام هر یک از سهامداران را به شکل توافقی تعیین می کنند در شرکت های سهامی عام موسسین 20 درصد از مجموع سهام را توافقی برای خود تعیین می کنند، بقیه سرمایه را به همراه تعداد سهامی که اشخاص حق خرید آن را دارند در طرح اعلامیه پذیره نویسی برای اطلاع عمومی آگهی می کنند.

انواع مختلف سهام شرکت سهامی

سهام مختلف شرکت سهامی به انواع زیر تقسیم می شود:

• سهام بانام
• سهام بی نام
• سهام ممتاز
• سهام وثیقه
• سهام مدیریتی
• سهام کنترلی

سهام بانام شرکت سهامی

سهام بانام همانطور که از اسم آن پیدا می باشد، سهامی است که مالک آن مشخص و معین است و چنین سهامی جزء دارایی های شخصی است که سهام فوق، در دفتر سهام شرکت به نام وی به ثبت رسیده باشد. نقل و انتقال سهام بانام، باید در دفتر سهام شرکت به ثبت برسد و انتقال دهنده یا وکیل یا نماینده قانونی او باید انتقال را در دفتر انتقال سهام امضاء کند.

در مواردی که تمامی مبلغ اسمی سهام بانام پرداخت نشده باشد و شخص دارنده سهام تصمیم به انتقال آن سهم را داشته باشد، باید نشانی کامل انتقال گیرنده نیز در دفتر ثبت سهام شرکت قید شود و به امضاء انتقال گیرنده یا وکیل یا نماینده قانونی او برسد.

چنانچه نقل و انتقال سهام بانام برخلاف تشریفات ماده لایحه اصلاحی قانون تجارت (مذکور در دو بند قبلی) و همچنین برخلاف اساسنامه شرکت انجام بگیرد، از نظر شرکت و اشخاص ثالث فاقد اعتبار است.

در نتیجه صاحب چنین سهمی از برخی از مهمترین حقوق خود محروم خواهد ماند و درست در چنین مواردی است که سهامداران شرکت و همچنین خود شرکت با چالش ها و مشکلات مهم و بزرگی مواجه می شوند.

نکته: چنانچه اشخاص محجور و یا اشخاص صغیر در زمره سهامداران شرکت وجود داشته باشند، به منظور حفظ هرچه بهتر حقوق آن ها، باید سهامشان حتماً از نوع بانام باشد.

سهام بی نام شرکت سهامی

سهام بی نام سهمی است که به صورت سند در وجه حامل تنظیم می شود و هر شخصی که آن را در اختیار داشته باشد، مالک این نوع سهم شناخته می شود، مگر آنکه خلاف آن ثابت شود. همچنین نقل و انتقال سهام بی نام به صرف قبض و اقباض صورت می گیرد و نیاز به رعایت تشریفات خاصی ندارد.

در شرکت های سهامی، هیچ منعی برای «بانام» بودن تمام سهام شرکت وجود ندارد ولی تمام سهام هیچ یک از شرکت های سهامی نمی تواند «بی نام» باشد.

زیرا اعضاء هیات مدیره شرکت های سهامی مکلف هستند به تعداد مقرر در اساسنامه و یا به تعدادی که بعداً مجمع عمومی فوق العاده شرکت تعیین می نماید، دارای سهام وثیقه باشند که این سهام، حتماً باید بانام باشد و همانطور که از نام آن پیدا است، چنین سهامی، وثیقه عملکرد مدیران شرکت است و برای جبران خسارات ناشی از تقصیرات احتمالی مدیران شرکت در نظر گرفته می شود و همچنین لازم به ذکر است که این نوع سهام غیر قابل انتقال است و تا زمان ارائه مفاصاحساب دوران تصدی مدیران در شرکت، در صندوق شرکت به عنوان وثیقه و ضمانت باقی خواهد ماند.

برخی شرکت های سهامی عام، به منظور رعایت هرچه بیشتر حقوق صاحبان سهام و همچنین به منظور رعایت و حفظ نظم عمومی، نمی توانند هیچگونه سهام بی نامی داشته باشند.

قوانین حاکم بر سهام بی نام

قوانین حاکم بر این گونه سهام در صورت مفقود شدن مفاد 320 تا 334 قانون تجارت بوده (اسناد در وجه حامل می باشد) که بالای ماده 320 قانون مزبور بیان می کند:

1. دارنده هر سند در وجه حامل مالک و برای مطالبه وجه آن محق به شمار می رود به جز انکه خلاف آن ثابت شود.
2. درصورتی که اوراق سهام بی نام مفقود شود، ذینفع می تواند با اقامه دعوی در دادگاه، درخواست ابطال سند مربوط به سهم را بکند.

برای عدم پرداخت امتیاز سهم مزبور به اشخاص ثالث اقدامات تامینی و پیشگیرانه را درخواست می کند. بعد از بررسی اسناد و مدارک موجود، درصورتی که دادگاه ادعای ذینفع یا مدعی را وارد بداند به دارنده سهم بی نام مجهول مجوز اعلان از طریق جراید را صادر می کند؛ بعد از سه مرتبه اعلان در روزنامه رسمی و گذشت سه سال، در صورتی که ابراز کننده سهم محکوم و یا اصولاً سندی به دادگاه ابراز نگردد، دادگاه سهام بی نام را باطل دانسته و ذینفع حق دارد که سهم بی نام جدیدی (المثنی) را از شرکت درخواست نماید.

چگونگی تشخیص سهامداران بی نام

در این مورد باید بگوییم که دارندگان سهام بی نام باید در مجامع عمومی تشخیص داده شده و هویت آن ها احراز شود، تا هم از مزایای سود سهام بهره مند شوند و هم نام و مشخصات آن ها همراه با اظهارنامه مالیاتی شرکت به حوزه های مالیاتی مربوطه مثالی درباره سهام ارائه گردد.

واضح است که دارندگان این گونه سهام وظیفه دارند پیش از تشکیل مجمع به شرکت مراحعه و ورقه حضور در مجمع را دریافت کرده و در روز تشکیل مجمع مشخصات کامل خود را به همراه نشانی و تعداد سهام و تعداد رای در ورقه حضور و غیابی که برای تشخیص هویت ایشان و تعیین حد نصاب قانونی جهت تشکیل مجمع بر اساس ماده 99 قانون تجارت قید کنند.

افرادی که با این روش از جمله سهامداران شرکت به حساب می آیند، ورقه سهم مربوط به آن ها محسوب و از مزایای آن بهره مند می شوند، مگر این که با پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام به میزان 10 درصد ارزش اسمی سهام و اخذ حساب مالیاتی حقوق سهام خود را به شخص دیگری انتقال داده و نامبرده را به عنوان سهامدار جدید به شرکت معرفی کنند که در این شرایط باید نقل و انتقال در دفاتر ثبت سهام شرکت ثبت شود.

سهام ممتاز شرکت سهامی

افرادی که شرکت را تشکیل می دهند و یا همان موسسین قادر می باشند که با توجه به تخصص، اعتبار و موقعیت اشخاص، برای خود یا اشخاص ثالث سهام ممتازی را لحاظ کنند، به عنوان مثال موسسین سهام شرکت را جمعاً به 2000 سهم تقسیم کرده و بیان کنند که سهام داران از شماره 1 تا 500 حق دارند سه عضو از 5 عضو هیئت مدیره شرکت را انتخاب کنند یا از حق رای بیشتری دارند و یا اینکه می توانند از سود بیشتری برخوردار شوند.

مزایای سهام ممتاز

سهام ممتاز سهامی است که با رعایت مقررات قانون تجارت، دارای مزایای خاص و ویژه ای باشد. به عنوان مثال:

• چنین سهامی سود بیشتری تعلق بگیرد
• برای دارنده چنین سهامی حق رای بیشتری در مجامع عمومی قائل شوند
• اعضاء هیات مدیره و یا مدیر عامل شرکت صرفاً از بین دارندگان سهام ممتاز انتخاب شوند
• دارندگان سهام ممتاز دارای حق تقدم خرید سهام جدید شرکت باشند
• دارندگان سهام ممتاز در صورت انحلال شرکت دارای حقوق و مزایای بیشتری نسبت به سایرین باشند
• دارندگان چنین سهامی امکان استفاده ویژه از اموال, دارایی ها و املاک شرکت داشته باشند

در نظر گرفتن سهام ممتاز یا توسط مجمع عمومی موسسین شرکت و در هنگام تنظیم و تصویب اساسنامه شرکت صورت می گیرد که در اساسنامه شرکت و همچنین در روزنامه رسمی ثبت تاسیس شرکت و روزنامه کثیرالانتشار مربوط به آگهی های شرکت منعکس و قابل مشاهده است و یا بعداً توسط مجمع عمومی فوق العاده شرکت تصمیم گیری و تصویب می شود که این موضوع در روزنامه رسمی ثبت تغییرات شرکت و روزنامه کثیرالانتشار مربوط به آگهی های شرکت قابل مشاهده است.

امتیازات سهام ممتاز شرکت سهامی

امتیازات مربوط به سهام ممتاز و همچنین نحوه و تشریفات مربوط به استفاده از امتیازات مربوط به سهام ممتاز، باید به صورت کاملاً واضح قید شود.

هرگونه تغییری در امتیازات وابسته به سهام ممتاز باید یا به تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت برسد و یا با جلب موافقت دارندگان نصف به علاوه یک این گونه سهام انجام بگیرد.

در شرکت های سهامی عام که در بورس پذیرفته شده اند، معمولاً سهام ممتاز وجود ندارد و بیشتر سهام شرکت های سهامی عام پذیرفته شده در بورس از نوع سهام بانام و عادی است.

فقط بخشی از سهام شرکت می تواند از نوع سهام ممتاز باشد و نا گفته پیداست که اگر برای تمام سهام یک شرکت، امتیازاتی یکسان در نظر گرفته شود، چنین سهامی به دلیل آنکه مزیتی خاص و انحصاری ندارد، اساساً به کار بردن وصف ممتاز برای آن بی معنی و اصطلاحاً سالبه به انتفاع موضوع است.

دلیل اختصاص سهام ممتاز ممکن است مواردی همچون دانش شخص مورد نظر، تخصص خاص و ویژه در اموری همچون تجارت، داشتن اعتبار و روابط خاص، داشتن فکر و ایده ای ناب و اختراع و مواردی از این دست باشد.

به همین دلایل است که اختصاص سهام ممتاز به صاحب آن در اکثر موارد جنبه فردی دارد و به جهت آنکه قائم به شخص است، با فوت شخص و یا انتقال آن، امتیازات مربوط به آن از بین می رود و اینگونه سهام به سهام عادی تبدیل می شوند که معمولاً این موارد مهم در اساسنامه شرکت یا در صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده ای که سهام ممتاز را تصویب می نماید ذکر می گردد.

سهام وثیقه شرکت سهامی

سهام وثیقه که به نام سهام وثیقه مدیران نیز شناخته می شود، صرفاً در مورد اعضاء هیات مدیره شرکت های سهامی وجود دارد. هیات مدیره شرکت های سهامی صرفاً باید از بین سهامداران شرکت انتخاب شوند و به منظور وجود تضمینی برای جبران خساراتی که ممکن است از سوء مدیریت و تقصیرات مدیران شرکت وارد شود، در نظر گرفته می شود.

سهام وثیقه الزاماً از نوع سهام بانام است و قابل نقل و انتقال نیست. زمانی که مدیر یا مدیران شرکت مفاصا حساب دوران تصدی و مدیریت خود در شرکت را ارائه ننمایند، سهام وثیقه در صندوق شرکت به عنوان وثیقه و ضمانت باقی خواهد ماند.

سهام مدیریتی شرکت سهامی

سهام مدیریتی مقدار سهامی از یک شرکت است که دارنده آن، طبق اساسنامه شرکت اختیار تعیین حداقل یک عضو را در هیات مدیره شرکت دارد.

سهام کنترلی شرکت سهامی

سهام کنترلی حداقل سهامی است که دارنده آن نیاز دارد تا بوسیله آن بتواند اکثریت اعضاء هیات مدیره شرکت را انتخاب نماید تا از این طریق هدایت و کنترل شرکت را به اشخاصی که خودش می خواهد بسپارد.

تبدیل سهام بانام به بی نام

تبدیل انواع سهام شرکت سهامی خاص از بانام به بی نام موقعی اتفاق می افتد که شرکت به علت عدم تائیدیه قیمت سهام ناچار بوده سهام بانام منتشر نماید و بعداً که تمام آن پرداخت شد، برای تسهیل در فروش سهام، قصد دارد سهام بانام خود را به بی نام تبدیل نماید برای این که تمام دارندگان سهم از تصمیم شرکت مطلع شوند باید این تصمیم فقط در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های مربوط به شرکت در آن منتشر می شود درج و مهلتی کمتر از دو ماه نباشد به صاحبان سهام داده شود تا برای تبدیل سهام خود به مرکز شرکت مراجعه کنند.

پس از انقضاء مهلت مذکور برابر تعداد سهامی که تبدیل نشده است سهام بی نام صادر شده و در مرکز شرکت نگاه داری شود تا هر موقع که دارندگان سهام بانام مراجعه نمودند, سهام بانام آنان اخذ و باطل و سهام بی نام به آن ها داده شود.

تبدیل سهام بی نام به بانام

زمانی که شرکت بخواهد به جهت مصالح اقتصادی، شرکاء خود را بشناسد، می تواند سهام بی نام را که معلوم نیست در دست چه اشخاصی است به سهام بانام تبدیل کند. چون این قبیل سهام در دست اشخاص متفرقه بوده و شرکت از هویت و محل اقامت آن ها اطلاع ندارد. قانون تشریفات و مهلت بیشتری به جهت آن قائل شده است تا حقی از کسی ضایع نشود.

در این مورد به موجب ماده ۴۴ باید مراتب در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های مربوط به شرکت در آن نشر می گردد سه نوبت هر یک به فاصله پنج روز منتشر و مهلتی که کمتر از یک شش ماه از تاریخ اولین انتشار آگهی نباشد به صاحبان سهام داده شود تا برای تبدیل سهام خود به مرکز شرکت مراجعه کنند. در آگهی تصریح خواهد شد که پس از انقضای مهلت مزبور کلیه سهام بی نام شرکت باطل شده تلقی می گردد.

مسلم است در صورتی مراجعه دارندگان سهام بی نام ورقه سهم آن ها باطل شده و شرکت باید سهام جدیدی بانام صادر کند و سپس در مورد شرکت های سهامی عام باید سهام مزبور را در بورس اوراق بهادار و در صورتی که در بورس پذیرفته نشود و یا این که سهام مربوط به شرکت های سهامی خاص باشد از طریق حراج فروخته شود.

سخن آخر در زمینه انواع سهام شرکت سهامی

برای تبدیل انواع سهام و سایر موارد مربوط به آن، نیاز به حضور یک یا چند کارشناس و یا مشاور ثبتی بیش از هر زمان دیگری احساس می شود.

ما با ارائه مشاوره رایگان و ارایه خدمات بهینه همیشه همراه شما خواهیم بود. هزینه کمتر خود را با مشاوره های دقیق ما حس کنید.

درصورتی که تمایل به ثبت انواع تغییرات شرکت سهامی خود دارید و این افتخار را می خواهید به موسسه ثبتی ذهن ناب بدهید٬ فرم زیر را پرینت گرفته و تکمیل کنید.

به همراه مدارک مورد نیاز جهت تغییرات مد نظر که در مطالب فوق ذکر شده است برای موسسه ثبتی ذهن ناب توسط ایمیل یا فایل ضمیمه زیر ارسال کنید تا در سریعترین زمان و بهترین کیفیت تغییرات شرکت سهامی شما به ثبت برسد.

موسسه ثبتی ذهن ناب برای تغییر انواع سهام به یکدیگر از هر کجا آمادگی همراهی را دارد.

موسسه ثبتی ذهن ناب اولین در بهترین ها

ثبت را به ما بسپارید و تغییرات را با ما تجربه کنید

جهت هرگونه مشاوره ثبت برند با ما تماس بگیرید

ارزش واقعی سهام عدالت افزایش یافت اما.

هر چند ارزش واقعی سهام عدالت متاثر از شرایط صعودی بازار سرمایه نسبت به ماه قبل افزایش داشته است اما همچنان امکان فروش این سهام برای مشمولان وجود ندارد و هنوز زمانی برای آغاز فروش اعلام نشده است.

به گزارش ایسنا، پس از آزادسازی سهام عدالت، مشمولان این سهام که روش مستقیم را برای مدیریت سهام خود انتخاب کرده بودند، می‌توانند با مراجعه به سامانه www.samanese.ir ارزش واقعی سهام و جزئیات دارایی خود را مشاهده کنند. این ارزش یکسان نیست و تحت تاثیر نوسانات بازار افزایشی یا کاهشی می‌شود. برای مثال، ارزش واقعی سهام عدالت با ارزش اولیه یک میلیون تومانی در ۲۰ اسفند سال ۱۳۹۹، ۱۸ میلیون و ۷۸۰ هزار تومان قیمت داشت، در حالی که قیمت این سهام در ۱۶ تیرماه سال ۱۴۰۰ تا ۱۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان کاهش یافته بود. سهامی که در روزهای نخستین آزادسازی سهام عدالت یعنی اردیبهشت‌ ماه و خرداد ماه سال ۱۳۹۹ بیش از ۲۰ میلیون تومان قیمت داشت.

در این راستا، در یازدهم مهرماه سال گذشته ارزش واقعی سهام عدالت با ارزش اولیه ۴۹۲ هزار تومانی بیش از ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و در ۲۸ آبان ماه حدود ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان قیمت داشت. اما روند نزولی در بورس باعث کاهش این ارزش شد. به طوریکه ارزش واقعی سهام عدالت به ارزش اولیه ۴۹۲ هزار تومانی در ۲۹ بهمن ماه سال گذشته، ۱۰ میلیون و ۳۵۱ هزار تومان قیمت داشت.

در نهم فروردین ماه سال جدید ارزش واقعی این سهام با ارزش اولیه ۴۹۲ هزار تومانی ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود که با توجه به صعود بازار در روزهای گذشته، در اواخر فروردین این رقم به حدود ۱۲ میلیون و ۲۷۵ هزار تومان رسید. طبق آخرین آمار افزایش ارزش سهام عدالت ادامه دارد و اکنون به ۱۲ میلیون و ۷۶۳ هزار تومان رسیده است.

البته همچنان امکان فروش این سهام برای مشمولان وجود ندارد و این افراد همچنان باید منتظر تصمیم مسئولان برای تعیین تکلیف سهام عدالت باشند. بر این اساس مجید عشقی در آخرین اظهار نظر خود در مورد سهام عدالت اعلام کرده بود که: نحوه فروش سهام عدالت در سال ۱۳۹۹ با ایرادات جدی مواجه بود، اکنون در شورای عالی بورس و کارگروهی که به‌عنوان زیرمجموعه این شورا فعال است، در حال بررسی شیوه فروش سهام عدالت هستیم تا آن را به مرحله نهایی برسانیم. طبق فرمایشات رهبر معظم انقلاب در ابلاغیه سهام عدالت، اصل بر این است تا مردم از سهام عدالت خود به‌عنوان دارایی آینده دار نگه‌داری کنند.

افرادی که در سال ۱۳۹۹ اقدام به فروش سهام عدالت خود نکردند و آن را در اختیار دارند، کسب سود سالیانه خوبی کسب کردند که این سود در سال ۱۴۰۱ به‌طور حتم بیشتر خواهد شد و این منافع به‌صورت بلندمدت در اختیار مردم قرار می‌گیرد. فراهم شدن بسترهای لازم برای فروش یک‌باره سهام عدالت توسط سهامداران، ضمن ایجاد زیان مشمولان سهام عدالت، سبب ایجاد هیجان شدید در کلیت بازار سرمایه می‌شود؛ بنابراین تصمیم بر این است تا روشی درنظر گرفته شود که مردم آن را به‌عنوان دارایی نزد خود نگه دارند و آن را به فروش نرسانند.

با توجه به تصمیم اتخاذشده بعد از مصوبه شورای عالی بورس، فروش سهام عدالت به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم باز خواهد شد، اما اکنون نمی‌توان زمان دقیقی را برای آغاز فروش سهام عدالت اعلام کرد.

بهترین مدل های ارزش گذاری سهام کدام است؟

ارزش گذاری یکی از مهم ترین مفاهیم مالی و بورس است که یکی از چالش برانگیزترین مراحل تحلیل بنیادی شرکتی است. افرادی که در زمینه معاملات در بازار بورس اوراق بهادار فعال هستند به دنبال یافتن دارایی ارزان هستند. دارایی ارزان بدین معنی است که دارایی مورد نظر (که در اینجا سهام شرکتها است) در بازار، ارزشی کمتر از ارزش واقعی اش داشته باشد و به اصطلاح ارزنده باشد. در ادامه به مدل های مرسوم ارزش گذاری سهام شرکتی اشاره می شود.

ارزش گذاری سهام چیست؟

ارزش‌گذاری سهام به مثالی درباره سهام معنای تخمین تقریبی ارزش شرکت از طریق بررسی پارامترهای مختلف است. مدل های ارزش گذاری سهام نیز بسیار متنوع هستند. استفاده از واژه تخمین تقریبی در این تعریف به این خاطر است که محاسبه دقیق ارزش واقعی یک شرکت تقریبا نشدنی است. سرمایه‌گذاران برای آگاهی از ارزش شرکت یا اوراق بهادار مورد نظر برای سرمایه‌گذاری و صاحبان کسب‌و‌کار با هدف آگاهی از ارزش فروش بنگاه‌شان، ناگزیر به ارزش‌گذاری هستند.

اهداف و کاربردهای ارزش‌گذاری

تحلیلگران سهام، در شرکت‌ها و مؤسسات مختلفی فعالیت دارند و با توجه به حوزه کاری خود، هر کدام هدف خاصی را از ارزش‌گذاری دنبال می‌کنند که برخی از این اهداف عبارت‌اند از:

انتخاب سهام

یکی از اصلی‌ترین اهداف ارزش‌گذاری، شناسایی سهام مناسب است. تحلیلگران همواره در پی یافتن ارزش ذاتی یک سهم و مقایسه آن با قیمت بازار آن هستند تا بتوانند از این طریق سهام کم ارزشیابی شده (Undervalued) و بیش ارزشیابی شده (Overvalued) را شناسایی کنند. از جمله مهم‌ترین وظایف تحلیلگران مالی، توصیه به خرید، فروش یا نگهداری سهام بر‌اساس ارزش‌گذاری است.

ارزیابی رویدادهای شرکتی

منظور از رویدادهای شرکتی مواردی مانند ادغام و تملیک، واگذاری، تجزیه سهام یا تغییر در ساختار سرمایه شرکت است. این موارد با تغییر در ساختار جریانات نقدی شرکت، ارزش سهم آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در چنین مواردی، تعیین ارزش یک شرکت الزامی است.

ارزیابی شرکت‌های غیر بورسی

با توجه به اینکه امکان کشف قیمت سهام برای شرکت‌های غیر بورسی وجود ندارد، ارزش‌گذاری به تعیین ارزش سهام این شرکت‌ها کمک می‌کند. این فرآیند به‌خصوص در عرضه‌های اولیه (یا IPO) از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از این جهت ارزش‌گذاری نقش مهمی در توسعه فرآیند خصوصی‌سازی و عرضه سهام از طریق بازارهای مالی کشور ازجمله بورس و فرابورس ایفا خواهد کرد.

ارائه شاخص ارزیابی عملکرد

یکی از اهداف ارزش‌گذاری شرکت، کسب اطلاعاتی در خصوص فعالیت موسسات اقتصادی و عملکرد مدیران است. تجزیه و تحلیل نسبت‌های مالی به‌عنوان بخشی از فرآیند ارزش‌گذاری می‌تواند آگاهی سرمایه‌گذاران را در این زمینه افزایش دهد.

ارزش‌گذاری کسب‌و‌کارهای نوپا (استارت‌آپ‌ها)

مؤسسان یک استارتاپ برای جذب سرمایه و توافق با سرمایه‌گذاران نیازمند ارزش‌گذاری کسب و کار خود هستند تا معیاری برای مذاکره بین سرمایه‌گذاران و مؤسسان استارتاپ ها وجود داشته باشد.

پرداخت با استفاده از سهام

در برخی از موارد، شرکت‌ها بخشی از حقوق و مزایای مدیران خود را از طریق تخصیص سهام شرکت به آن‌ها، پرداخت می‌کنند که در این شرایط برای تعیین تعداد سهامی که باید به هر شخص تخصیص پیدا کند، ارزش‌گذاری سهام شرکت ضروری است.

چگونه سهام یک شرکت را ارزش‌گذاری کنیم؟

ارزش‌گذاری سهام که در یک جمله تخمین ارزش ذاتی سهام تعریف می‌شود، فرآیندی پیچیده است و به‌طورکلی می‌توان آن را ترکیبی از علم و هنر دانست که لازم است تحلیلگر پنج اقدام اساسی را در این فرآیند انجام دهد.

1. فهم کامل کسب و کار شرکت:اولین و مهم‌ترین قدم در فرآیند ارزش‌گذاری، درک کامل و همه‌جانبه از فضای اقتصاد کلان داخلی و خارجی، صنعت و جایگاه شرکت از نظر رقابت‌پذیری در آن صنعت است.
2. پیش‌بینی عملکرد آتی شرکت:در این مرحله لازم است تحلیلگر عملکرد آتی شرکت را از نظر فروش، سودآوری و سود نقدی ربه منظور استفاده در مدل‌های ارزش‌گذاری پیش‌بینی کند.
3. انتخاب روش ارزش‌گذاری مناسب:با توجه به ویژگی‌های شرکت و هدف از ارزش‌گذاری باید روش مناسب ارزش‌گذاری را انتخاب کرد.
4. تبدیل پیش‌بینی به ارزش‌گذاری:براساس پیش‌بینی انجام‌ شده برای عملکرد آتی شرکت و روش ارزش‌گذاری انتخابی، ارزش شرکت محاسبه می‌شود.
5. به‌کارگیری نتایج فرآیند ارزش‌گذاری:در مرحله پایانی ارزش‌گذاری، نتایج به‌دست‌آمده به‌منظور تصمیم‌گیری نهایی مانند توصیه یا عدم توصیه به سرمایه‌گذاری در سهام شرکت به کار گرفته خواهد شد.

انواع روش‌های ارزش‌گذاری سهام

روش‌های متعددی برای ارزش‌گذاری سهام وجود دارد که با توجه به نوع فعالیت، ساختار مالی و حوزه فعالیت شرکت می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد، اما به‌طورکلی می‌توان این روش‌ها را در دو دسته کلی طبقه‌بندی کرد:

روش مطلق‌ (مستقل)

در این روش، ارزش‌گذاری سهام به عوامل و فاکتورهای بنیادی شرکت وابسته است و به‌طورکلی شامل تجزیه و تحلیل اطلاعات مختلفی است که از صورت‌های مالی شرکت استخراج می‌شود. بسیاری از روش‌های ارزیابی مطلق سهام بر عوامل بنیادی شرکت مانند جریان‌های نقدی، سود سهام، نرخ رشد و ارزش دارایی‌های مشهود تأکید دارند و مدل‌هایی مانند تنزیل سود نقدی (DDM) ، تنزیل جریانات نقدی (DCF) و خالص ارزش دارایی ها (NAV) در این طبقه قرار می‌گیرند.

روش نسبی (قیاسی)

برخلاف روش ارزش‌گذاری مستقل، روش نسبی به مقایسه وضعیت یک شرکت با وضعیت سایر شرکت‌های وابسته می‌پردازد.

در این روش، معیار ارزش‌گذاری سهام یک شرکت تنها ارزش ذاتی و واقعی آن شرکت نخواهد بود بلکه وضعیت شرکت با استفاده از برخی نسبت‌ها و ضرایب با وضعیت سایر شرکت‌های مشابه قیاس می‌شود. نسبت پرکاربرد مورد استفاده در این روش نسبت قیمت به سود محقق شده (P/E) است.

روش‌های موجود در این دسته به دلیل سهولت در محاسبات و مفاهیم مورد استفاده در آن‌ها، نسبت به روش مطلق (مستقل) بیشتر مورد استقبال فعالان بازارهای مالی قرار می‌گیرند اما ممکن است در تفسیر این نسبت‌ها نکات مهم و حساسی نادیده گرفته شود.

ارزش گذاری بر اساس ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی

این نوع از ارزش گذاری که نمونه ای از ارزش گذاری مطلق سهام است بر پایه ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی بر این مبنا تعریف می‌شود که مالک هر سهم، در حقیقت مالک بخشی از جریانات نقدی است که قرار است در آینده توسط شرکت کسب شود. این روش که مبنای مدل‌های تنزیل شده جریانات نقدی یا (DCF) Discounted Cash Flow است، براساس نوع جریان نقد به چند نوع طبقه بندی میشوند.

ارزش گذاری بر مبنای مدل تنزیل سود تقسیمی ( مدل DDM)

یکی از رایج‌ترین مدل های ارزش گذاری سهام، مدل تنزیل سود تقسیمی یا (DDM) Dividend Discount Model است که جریان نقدی را برابر سود تقسیمی شرکت تعریف می‌کند. در واقع این مدل می‌کوشد تا ارزش فعلی شرکت را از طریق محاسبه ارزش فعلی سودهای نقدی که شرکت در آینده تقسیم خواهد کرد، به دست آورد. معمولا زمانی از این مدل برای محاسبه ارزش سهام یک شرکت استفاده می‌شود که:

• شرکت سودده باشد و سود نقدی پرداخت کند.
• سیاست تقسیم سود، منطقی و متناسب با سودآوری شرکت است.
• سرمایه‌گذار قادر نیست سیاست تقسیم سود شرکت را تغییر دهد.

بنابراین با فرض آنکه یک شرکت شرایط گفته شده را دارد به پیش بینی صورت سود و زیان و سپس سود تقسیمی آن با استفاده از ضریب تقسیم سود شرکت میکنیم و سود تقسیمی دوره های مختلف را در صورت فرمول زیر قرار داده و پس از اینکه نرخ تنزیل (نرخ بازدهی مورد انتظار از سرمایه گذاری) را در مخرج فرمول گذاشته و در نهایت ارزش فعلی سودهای تقسیمی دوره های آتی بدست می آید.

به طور مثال یک تحلیل گر سود تقسیمی شرکت الف را برای 4 دوره آتی به ترتیب به مقدار 100، 95، 110 و 115 تومان پیش بینی میکند. قیمت سهم با فرض نرخ بازدهی مورد انتظار (K) در سالهای آتی یکسان و به میزان 25 درصد است. جایگذاری موارد فوق در فرمول مانند شکل زیر است.

بنابراین ارزش فعلی سودهای نقدی پیش بینی شده برای 4 دوره بعد 244 تومان است اما نکته مهم این است که در انتهای دوره چهارم باز هم سود تقسیمی وجود دارد و میبایست ارزش آن را حساب کرد. در اینجا به دلیل اینکه مسئله به سادگی بیان شود و موجب سردرگمی نشود از ذکر آن خود داری شده است. برای اینکه از محاسبات ریاضیات مالی و ارزش زمانی پول مطلع شوید پیشنهاد می شود مقاله زیر را مطالعه کنید.

ارزش گذاری بر مبنای مدل جریان نقدی آزاد (FCF)

یکی دیگر از مدل های ارزش گذاری سهام، مدل جریان نقدی آزاد یا (FCF) Free Cash Flow است. معمولا زمانی از این مدل برای محاسبه ارزش سهام یک شرکت استفاده می‌شود که:

• شرکت سود نقدی سهام پرداخت نمی‌کند یا سود پرداختی، متناسب با سودآوری شرکت نیست.
• جریان نقدی آزاد، شاخص مناسبی برای محاسبه سوددهی شرکت است.
• ارزش‌گذاری از نگاه سهامدار عمده در حال انجام است.
• سرمایه‌گذار مالکیت کنترلی در شرکت دارد و در سیاست‌های شرکت ازجمله تقسیم سود تأثیرگذار است.

فرمول گفته شده در بخش قبل نیز برای این روش به کار برده میشود با این تفاوت که به جای سود تقسیمی که در صورت قرار میگیرد، جریان نقدی آزاد (FCF) قرار داده میشود.

جریان نقدی آزاد خود به دو مورد تقسیم می‌شود:

جریان نقدی آزاد شرکت یا (FCFF) Free Cash Flow to the Firm

جریان نقدی آزاد شرکت، جریان نقدی باقیمانده قابل‌توزیع پس از پرداخت هزینه‌های عملیاتی و سرمایه‌ای شرکت، برای همه سرمایه‌گذاران یک شرکت اعم از وام‌دهندگان و سهام‌داران است.

از آنجا که پرداخت‌های بهره و اثرات اهرمی در محاسبه FCFF مورد توجه قرار نمی‌گیرند، از FCFF به عنوان جریان نقدی غیر اهرمی نیز یاد می‌شود.

جریان نقدی آزاد صاحبان سهام یا (FCFE) Free Cash Flow to Equity

در واقع همان جریان نقدی آزاد شرکت است که مخارج بدهی شامل پرداخت‌های مربوط به بهره و اصل بدهی از آن کسر شده، به همین دلیل به آن جریان نقدی آزاد اهرمی نیز گفته می‌شود.

این روش بیانگر این است که در نهایت چه میزان وجه نقد برای سهام‌داران شرکت در دسترس است. در تنزیل جریانات نقدی صاحبان سهام باید از بازده مورد نظر سهام استفاده کرد. جریان نقدی آزاد سهامداران طبق رابطه زیر محاسبه می‌شود:

نکته قابل‌توجه این است که اگر شرکت دارای سهام عادی به‌عنوان تنها منبع سرمایه باشد، FCFF و FCFE آن شرکت برابر خواهد بود.

استفاده از جریان نقدی آزاد یا FCF برای محاسبه ارزش ذاتی سهام برای حالت‌های زیر مناسب است:

• شرکت سود تقسیمی نداشته باشد.
• سود تقسیمی شرکت صفر نیست، اما بسیار کم یا بیشتر از جریان نقدی آزاد صاحبان سهام است.
• سرمایه‌گذار مالکیت کنترلی در شرکت دارد و در سیاست‌های شرکت ازجمله تقسیم سود تأثیرگذار است.

ارزش گذاری نسبی

روش ارزش گذاری نسبی یا روش ضرایب قیمت، رایج‌ترین مدل های ارزش گذاری سهام شرکت‌هاست. در ارزش گذاری نسبي، ارزش یک دارایی با توجه به قیمت‌گذاری دارایی‌های مشابه انجام می‌شود.

متدوال‌ترین مدل های ارزش گذاری نسبی که برای این کار مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:

• نسبت قیمت به سود هر سهم یا P/E
• نسبت قیمت به ارزش دفتری یا P/BV
• نسبت قیمت به فروش یا P/S

به عنوان مثال، اگر نرخ بهره بدون ریسک (نرخ بهره بانکی) را معادل سالیانه ۲۵ درصد در نظر بگیریم، در این صورت دوره بازگشت سرمایه ۴ سال خواهد بود و بدین معناست که سرمایه‌گذار پس از گذشت ۴ سال سودی معادل اصل سرمایه خود را دریافت کرده است. نسبت P/E هم مفهومی مشابه با همین توضیحات دارد و می‌توان در این شرایط P/E مورد انتظار بازار را ۴ در نظر گرفت.

حال فرض کنید بخواهیم با استفاده از روش P/E ارزش فعلی سهام یک شرکت را محاسبه کنیم. اگر سود هر سهم شرکت ۲۵۰ تومان اعلام شده باشد، خواهیم داشت:

یعنی با توجه به شرایط، قیمت تعادلی این سهم ۱۰۰۰ تومان ارزش گذاری می‌شود.

نسبت P/E انواع مختلفی دارد که میتوان به P/E ttm یا گذشته نگر و P/E forward اشاره کرد. شما میتوانید نسبت P/E گذشته نگر را در سایت TSETMC برای هر شرکت مشاهده کنید.

نسبت P/BV هم نسبت قیمت به ارزش دفتری سهام است. برای محاسبه ارزش دفتری سهام از ترازنامه شرکت استفاده میکنیم و حقوق صاحبان سهام شرکت را بر تعداد برگه های سهم تقسیم کرده و ارزش دفتری را محاسبه میکنیم. سپس نسبت قیمت به ارزش دفتری را برای این سهام محاسبه میکنیم.

نسبت P/S نیز همان نسبت قیمت به فروش است که در صفحه TSETMC در باکس وسط نیز قابل مشاهده است. برای محاسبه این نسبت کافی است که مقدار کل فروش شرکت را بر تعداد سهام تقسیم کرده و در نهایت قیمت را بر این مقدار تقسیم کنید.

تعریف ارزش بازار بورس به زبان ساده! با مثال.

یکی از مهم‌ترین مفاهیم بازار سرمایه، ارزش بازار بورس یا سهام ( Market Capitalization ) است. با دانستن ارزش بازار سهام، به‌راحتی می‌توانید شرکت‌ها را با یکدیگر مقایسه کنید و ارزندگی آن‌ها را از همین طریق متوجه شوید. علاوه بر این، ارزش بازار سهام، تأثیر سهم‌ها بر شاخص کل بورس را نمایان می‌کند و می‌تواند به راحتی شاخص کل را سبز یا قرمز کند.

مفاهیم مهم و کلیدی در بازار سرمایه یا بازار بورس تهران وجود دارند. اگر قصد دارید که در این بازارها فعالیت داشته باشید، باید تعدادی از مفاهیم کلیدی را فرا بگیرید.

ارزش بازار سهام ( Market Capitalization ) چیست؟

ارزش بازار سهام، در واقع از ضرب کردن تعداد سهام یک شرکت که در بورس فعالیت دارد در قیمت فعلی سهام به دست می‌آید و از این طریق می‌توانید به راحتی متوجه شوید که سهام مورد نظر شما ارزش خرید دارد یا خیر. توجه کنید که ارزش بازار سهام، جزو تحلیل بنیادی سهام در نظر گرفته می‌شود و ارتباطی با تحلیل تکنیکال ندارد.
از گذشته تاکنون، بیشتر کسانی که به تحلیل بنیادی توجه می‌کنند، در گام اول ارزش بازار بورس یا سهام را در حبابی بودن یا نبودن آن مورد بحث قرار می‌دهد.

نحوه بررسی ارزش بازار

پس از آن که به‌طور کلی متوجه شدید که ارزش بازار چیست؟ باید به بررسی ارزش بازار سهام در بورس تهران بپردازیم. در گام اول، باید به سایت بورس اوراق بهادار تهران به نشانی tsetms.com مراجعه کنید. در این بخش، آیکون‌های زیادی از جمله شاخص کل، ارزش بازار بورس و ارزش معاملات در مقابل شما قرار می‌گیرد. شما اگر قصد این را داشته باشید که ارزش بازار بورس که جمع کل ارزش بازار سهم‌های بازار است را بدانید، این گزینه در صفحه اصلی این سایت قابل مشاهده است.

همچنین اگر قصد این را داشته باشید که ارزش بازار هر سهامی را به‌صورت جداگانه بررسی کنید، باید در قسمت ذره‌بین یا جستجو نام نماد مورد نظر خود را وارد کنید. با وارد شدن به صفحه اصلی هر نماد، بخش‌های زیادی در مقابل شما قرار می‌گیرد که مهم‌ترین آن، ارزش بازار است. در تصویر زیر، سهام شرکت هلدینگ پخش دارو با نماد "وپخش"، قابل مشاهده است که ارزش بازاری آن در حدود ۵۳۴۰ میلیارد تومان است.
نکته دیگری که در این زمینه وجود دارد، این است که در کنار ارزش معاملات هر سهم، حروف B یا M، درج شده است. در واقع، منظور از M، میلیون ریال و منظور از B، میلیارد ریال است. علاوه بر این، اگر این عدد خیلی بزرگ بود یا نتوانستید رقم رقیق را محاسبه کنید، موس را روی عدد ارزش بازار سهام ببرید. پس از چند ثانیه، رقم دقیق ظاهر خواهد شد. توجه کنید که این اعداد به ریال است و به اشتباه، واحد تومان در نظر نگیرید.

تأثیر ارزش بازار در رشد و نزول سهام

ارزش بازار، فاکتور مهمی در تحلیل بنیادی است که می‌تواند به تنهایی موجب شود تا افراد زیادی به سهام یک شرکت جذب یا از آن فراری شوند. در گذشته به دلیل اینکه عمق بازار بورس تهران بسیار کم بود، افراد قادر بودند تا به‌صورت گروهی اقدام به خرید سهم‌های با ارزش پایین کنند و به شدت آن‌ها را بالا ببرند تا وارد حباب مثبت شود. در این حالت امکان دست‌کاری سهام شرکت‌های با ارزش پایین بسیار محتمل است.
از طرف دیگر سهام شرکت‌هایی که دارای بیشترین ارزش معاملات در بازار بورس تهران هستند، عمق بالایی دارند و هر پول هوشمندی، قادر نخواهد بود تا منجر به ریزش یا رشد زیاد این‌گونه سهم‌ها شود.

پس در زمان‌هایی که پول درشت در بازار نیست، سهم‌های با ارزش بازار بالا، به اصطلاح لاک پشتی حرکت می‌کنند و نمی‌توانند سود زیادی به شما دهند. از طرف دیگر نیز سهام شرکت‌های با ارزش معاملات پایین بسیار تیز هستند و رشد و نزول بالایی را تجربه می‌کنند. پس می‌توان نتیجه رفت که ارزش بازار سهام خیلی کم و زیاد در مجموع خیلی مناسب نیست و باید به دنبال سهام شرکت‌هایی بود که در میانه این اعداد قرار می‌گیرند.

مقایسه ارزش بازار سهام و ارزش ذاتی شرکت

یکی از مهم‌ترین روش‌هایی که بتوان به تحلیل بنیادی سهام یک شرکت پرداخت، مقایسه ارزش بازار سهام و ارزش ذاتی شرکت است. در برخی موارد، بسیاری از افراد تنها ارزش بازار را در نظر می‌گیرند و مقایسه میان این فاکتور بنیادی و سایر موارد انجام نمی‌دهند. در همین زمینه باید گفت که اگر این مقایسه صورت نگیرد، نتیجه غلطی مثالی درباره سهام را در پی خواهد داشت و منجر به ضرر در معامله خواهد شد.
در محاسبه ارزش ذاتی شرکت، حتماً نکات مرتبط با آن را در نظر بگیرید. لازم به ذکر است که ارزش بازار سهام اگر به ارزش ذاتی نزدیک‌تر باشد یا از آن کمتر باشد به معنای حباب منفی است. در این صورت کسانی که تحلیل بنیادی انجام می‌دهند، اقدام به خرید چنین سهم‌هایی خواهند کرد.

مقایسه ارزش بازار سهام و فروش سالانه شرکت

فاکتور دیگری که در این زمینه مهم است، مقایسه ارزش بازار سهام با فروش سالانه شرکت است. این نسبت بسیار شبیه به نسبت قیمت سهم به فروش ماهانه است. در واقع این نسبت هر چه به عدد ۱ نزدیکتر باشد و کوچک‌تر باشد، نشان‌دهنده مسیر سودآوری شرکت است. به‌طور مثال در خرداد سال ۱۴۰۰، ارزش بازار سهام فملی در حدود ۲۴۲۰۰۰ میلیارد تومان است و همچنین فروش ۱۲ ماهه سال ۹۹ نیز در حدود ۴۲۰۰۰ میلیارد تومان بوده است. با تقسیم ارزش بازار به فروش سالانه شرکت، عدد ۵.۷ به دست می‌آید. نتیجه می‌گیریم که این عدد به ۱ نزدیک نیست و پس سهام این شرکت در حال حاضر خیلی جذاب برای خرید نیست.
در همین گروه نیز، سهام ارفع با ارزش بازار ۱۵۶۰۰ میلیارد تومان و میزان فروش سالانه ۶۹۰۰ میلیارد تومان قرار دارد. با تقسیم ارزش بازار این سهام به فروش دوازده ماهه شرکت، می‌توان نتیجه گرفت که نسبت این عدد ۲.۳ است که به نسبت سهام فملی، بسیار ارزنده‌تر است و می‌توان به خرید آن فکر کرد.

مقایسه ارزش بازار و جمع حقوق صاحبان شرکت

توجه کنید اگر سهام شرکت گروه سرمایه‌گذاری یا واسطه‌گری‌های مالی را بخواهید در نظر بگیرید، به جای فروش سالانه، باید جمع حقوق صاحبان شرکت را با ارزش بازاری مقایسه کنید. زیرا سهام شرکت‌ های سرمایه‌گذاری فروش ماهانه یا سالانه‌ای را ندارند و در نهایت تراز سالانه آن‌ها باید در نظر گرفته شود.

در این حالت، با مراجعه به سایت کدال به نشانی codal.ir تراز سالیانه شرکت مورد نظر خود را در نظر بگیرید و با مقایسه به ارزش بازار، اگر این اعداد هرچقدر به هم نزدیک‌تر باشد یا اینکه ارزش بازار سهام از جمع حقوق صاحبان سهام کمتر باشد، می‌توانید سهام این شرکت را خریداری کنید.

تأثیر ارزش بازار سهام بر شاخص کل

با توجه به آنچه در ابتدا گفته شد، سهام شرکت‌های با ارزش بازار بالا، تأثیر زیادی بر شاخص کل دارند و موجب منفی یا مثبت شدن آن می‌شوند. به‌صورت کلی، الگوریتم شاخص کل به‌گونه‌ای بنا شده است که اگر به‌طور مثال: ۱۰ سهم با ارزش بازار کوچک ( Small Cap )، صف خرید باشند اما سهام شستا یا فملی صف فروش باشد، موجب منفی شدن شاخص کل خواهد شد.
این نشان دهنده این است که در زمان‌هایی که شاخص کل قصد رشد را داشته باشد، باید سهام با ارزش بازار بالا مانند: فملی، شستا، رمپنا و ومعادن را خریداری کرد و اگر شاخص هم وزن قصد رشد را داشته باشد باید سهم با ارزش بازار کوچک ( Small Cap ) مانند: کلوند، کیمیا و دعبید را خریداری کنید.

یکی از مهم‌ترین مفاهیم بازار سرمایه، ارزش بازار بورس یا سهام ( Market Capitalization ) است. ارزش بازار سهام، در واقع از ضرب کردن تعداد سهام یک شرکت که در بورس فعالیت دارد در قیمت فعلی سهام به دست می‌آید. بیشتر افرادی که به تحلیل بنیادی توجه می‌کنند، در گام اول، ارزش بازار بورس یا سهام را در حبابی بودن یا نبودن سهام مورد بحث قرار می‌دهد. همچنین برای اینکه بتوانید از قابلیت‌های ارزش بازار بورس بیشتر استفاده کنید، باید این فاکتور را با ارزش ذاتی و فروش سالانه شرکت مقایسه کنید.

مثالی درباره سهام

بر طبق تعریف شرکت سهامی توسط ماده یک لایحه اصلاحی قانون تجارت، شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است. لذا مسئولیت دارندگان سهام فقط محدود به سهام آنهاست. سهام جزء حقوق مالی محسوب می شود و در حکم مال منقول می باشد و هم به صورت قهری و هم به صورت قراردادی قابلیت نقل و انتقال دارد (مواد 24، 39 و 41 ل.ا.ق.ت). لذا تشریفات نقل و انتقال سهام از موارد مهم مربوط به شرکت ها تلقی می گردد.

از لحاظ نوع مالکیت سهام به دو دسته سهام بانام و سهام بی نام تقسیم می شود. انتقال سهام با نام باید در دفتر ثبت سهام شرکت به ثبت برسد.
نکته: در صورت عدم رعایت تشریفات مذکور در ماده 40 ل.ا.ق.ت (ثبت انتقال سهام با نام در دفتر ثبت سهام شرکت) عمل حقوقی انتقال سهام در برابر شرکت و اشخاص ثالث قابل استناد نیست ، لکن بین طرفین معتبر است و خریدار می تواند الزام فروشنده را جهت انجام ترتیبات ثبت از دادگاه بخواهد .
نکته: مادام که تمامی مبلغ اسمی هر سهم پرداخت نشده صدور ورقه سهم بی نام یا گواهینامه موقت بی نام ممنوع است. به تعهد کننده این گونه سهام گواهینامه موقت با نام داده خواهد شد. شرکتهای سهامی شرکت تجارتی محسوب می شوند حتی اگر موضوع عملیات آن امور بازرگانی نباشد .

شرکت های سهامی به دو دسته تقسیم می شود: شرکت سهامی خاص و عام
شرکت سهام خاص: شرکتهای سهامی که تمام سرمایه آنها در موقع تاسیس منحصرا توسط موسسین تامین گردیده است . این گونه شرکت ها ، شرکت سهامی خاص نامیده می شوند (ماده 4 ل.ا.ق.ت) حداقل تعداد سهامداران در شرکت سهامی خاص 3 نفر و حداقل سرمایه در زمان تاسیس 1000000 ریال می باشد و سرمایه شرکت به سهام مساوی تقسیم می گردد ، در خصوص حداقل تعداد اعضاء هیات مدیره مقرراتی وضع نگردیده است . بر طبق نظریه حقوقی شماره 5156 /7 مورخ 13/7/1367 تعداد اعضای هیات هیات مدیره نمی تواند کمتر از 3 نفر باشد .

آشنایی با ارکان تصمیم گیرنده در شرکت های سهامی خاص

مجامع عمومی: شرکت های سهامی دارای ارکان تصمیم گیرنده می باشند از جمله ارکان تصمیم گیرنده مجامع عمومی می باشد ، مجامع عمومی، ازاجتماع سهامداران شرکت و مجموع اشخاصی است که شخصیت حقوقی شرکت را بوجود آورده اند. مجمع عمومی بالاترین مرکز قدرت شرکت و تعیین کننده مقررات آن می باشد.

نقاط اشتراک مجامع عمومی:
نکته: برای تشکیل تمام مجامع عمومی آگهی دعوت (در روزنامه کثیر الانتشار شرکت) لازم است .البته اگر در مجمعی کلیه صاحبان سهام حضور داشته باشند نیازی به انتشار آگهی در جراید نخواهد بود.
نکته: جلسات مجامع عمومی بوسیله یک رئیس، دو ناظر( از بین سهامداران ) و یک منشی اداره می شود.صورتجلسه مجامع عمومی بوسیله شخص منشی تهیه شده و به امضاء هیات رئیسه می رسد.دعوت کنندگان مجامع عمومی به ترتیب عبارتند از: مدیران شرکت و بازرسان و اگر آنان هم به وظیفه خود عمل نکردند سهامدارانی که حداقل یک پنجم سرمایه شرکت را داشته باشند می توانند این کار را انجام دهند و اگر هیچکدام از افراد فوق الذکر نباشند هر صاحب سهم و ذینفعی می تواند از طریق ثبت شرکتها به آن مبادرت نماید.

حدود وظایف این مجامع با هم متفاوت است: مجمع عمومی موسس (تصویب اساسنامه، تعیین اولین مدیران و بازرسان و کلیه امور مربوط به تاسیس شرکت)؛ مجمع عمومی فوق العاده (اموری مانند انحلال شرکت و هر نوع تغییر در اساسنامه)؛ مجمع عمومی عادی (امور معمول و متداول شرکت بعهده این مجمع می باشد).

نکته: حد نصاب تشکیل مجمع عمومی از این قرار است : اول – در نوبت اول دارندگان بیش از نصف + دارندگان سهام باید در جلسه حضور داشته باشند در صورتی که در نوبت اول این میزان حاصل نشد در نوبت بعدی مجمع عمومی فوق العاده و موسس با حداقل یک سوم سهام شرکت تشکیل می شود و مجمع عمومی عادی با هر تعداد سهامی که مالکین آنها در جلسه حضور دارند.

نکته: از لحاظ حد نصاب اخذ رای: در مجمع فوق العاده و موسس با دو سوم سهام حاضر در جلسه (نه کل سهام شرکت) در مجمع عادی نصف سهام حاضر در جلسه اعم از نوبت اول یا نوبت سوم بوده باشند.
برخی از تصمیمات انواع مجامع عمومی و هیات مدیره شرکت های سهامی با توجه به صراحت قوانین تجاری در مراجع ثبت شرکت ها منعکس و اقدام ثبتی دارند و برخی دیگر از تصمیمات فاقد اقدام موثر در مراجع ثبت شرکت ها می باشد.

موارد آگهی و اقدام موثر ثبت شرکت ها و سرفصل عناوین و تصمیمات مجامع عمومی و هیات مدیره یکی از ابهاماتی می باشد که با عنایت به پراکندگی موضوعات و تکالیف حوزه ثبت شرکت ها و عدم تصریح و منجز بودن، این تکالیف نیاز به معین نمودن و طبقه بندی جهت دسترسی آسان به آن دارد . لذا در این بخش به ذکر مباحث مربوط به صلاحیت انواع مجامع عمومی و هیات مدیره شرکت های سهامی به شرح ذیل می پردازیم:

مجمع عمومی موسس:
اولین اجتماع صاحبان سهام در شرکت های سهامی برای تصویب اساسنامه و تعیین مدیران و بازرسان "مجمع عمومی موس" نام دارد. این مجمع قبل از تشکیل شرکت سهامی و در تمام مدت شرکت فقط یک بار تشکیل می شود و مرکب از کلیه موسسین و پذیره نویسان می باشد. حضور حداقل عده ای از پذیره نویسان که نصف سرمایه شرکت راتعهد نموده باشند در این مجمع ضروری است. اگر در دعوت اولیه اکثریت حاصل نشد مجامع عمومی جدید تا دو نوبت توسط موسسین دعوت می شود، مشروط به این که لااقل 20 روز قبل آگهی دعوت با قید دستور جلسه منتشر گردد. مجمع جدید با دارندگان حداقل یک سوم سرمایه معتبر می باشد و تصمیمات با اکثریت دو سوم آراء حاضرین اتخاذ می شود. اگر در مجمع عمومی سوم اکثریت مذکور حاصل نشد موسسین عدم تشکیل شرکت را اعلام می دارند (ماده 75 ل.ا.ق.ت).

نکته: با توجه به اینکه در شرکت سهامی خاص تشکیل مجمع عمومی موسس باستناد ماده 82 لایحه اصلاحی قانون تجارت الزامی نمی باشد لذا اولین مجمع تشکیل شده از لحاظ عرفی و ثبتی مجمع عمومی موسس تلقی می گردد. همچنین چنانچه تصمیمات مجمع عمومی موسس مطابق با قوانین و مقررات صورت پذیرفته با لحاظ مقررات ثبتی می بایستی ، منجر به آگهی تاسیس شرکت گردد.

مجمع عمومی عادی:
اجتماع سالیانه صاحبان سهام برای تصویب حساب هاو تراز نامه و تخصیص سود و زیان ، تعیین مدیران و بازرسان "مجمع عمومی عادی" نام دارد . هر صاحب سهمی، خواه سهم وی با نام یا بی نام باشد یا دارای سهم ممتاز باشد یا عادی، می تواند در مجمع عمومی شرکت کند . این مجمع می تواند نسبت به کلیه امور شرکت به جز آن چه که در صلاحیت مجمع عمومی موسس و فوق العاده است (مثل موارد مذکور در مواد 83 و 42 ل.ا.ق.ت) تصمیم بگیرد . (ماده 86 ل.ا.ق.ت).گاهی در خلال سال مالی برای اتخاذ تصمیم درباره اموری که در صلاحیت مجمع عمومی عادی است (مواردی از قبیل حجر، فوت، استعفا یا سلب شرایط مدیر یا بازرس، موارد موضوع ماده 112 ل.ا.ق.ت و یا سایر موارد ) دعوت مجمع عمومی عادی بطور فوق العاده ضرورت می یابد . این مجمع فقط از لحاظ زمانی فوق العاده است، اما از نظر نصاب و صلاحیت ها مشمول مقررات راجع به مجمع عمومی عادی می باشد .

مجمع عمومی فوق العاده:
هر گاه مورد فوق العاده ای برای شرکت پیش آید (برای مثال، شرکت بخواهد مدت خود را تمدید یا سرمایه را زیاد کند و یا تصمیم به انحلال بگیرد) مجمع عمومی فوق العاده تشکیل می شود (ماده 83 ل.ا.ق.ت)

هیات مدیره شرکت های سهامی

بر طبق ماده 107 لایحه اصلاحی قانون تجارت، هر شرکت سهامی بوسیله عده ای از سهامداران که قانون عنوان هیات مدیره به آنها داده است، اداره می شود. هیات مدیره، مقام تصمیم گیری و اجرایی شرکت می باشد. انتخاب مدیران بوسیله مجمع عمومی عادی صورت می گیرد، اما اولین مدیران شرکت بوسیله مجمع عمومی موسس نیز می تواند انتخاب شوند.

شرایط هیات مدیره و مدیر عامل:
هیات مدیره در شرکت سهامی تنها از بین سهامداران انتخاب می شوند .( ماده 107 لایحه اصلاحی قانون تجارت )

• هیات مدیره شرکت نباید ممنوعیت های قانونی اصل 141 قانون اساسی و مواد 111 لایحه اصلاحی قانون تجارت را داشته باشد. مدت تصدی آنها به میزانی است که در اساسنامه معین شده و حداکثر دو سال است و انتخاب مجدد آنان بلامانع است. هیات مدیره یا هر یک از مدیران قابل عزل هستند و مجمع عمومی عادی می تواند آنها را عزل نماید.
• تعداد هیات مدیره در شرکت سهامی عام نباید از 5 نفر کمتر باشد ولی بیشتر از 5 نفر طبق اساسنامه مانعی ندارد. در خصوص حداقل تعداد اعضاء هیات مدیره مقرراتی وضع نگردیده است هر چند که در نظریه حقوقی شماره 5156 /7 مورخ 13/7/1367 تعداد اعضای هیات هیات مدیره نمی تواند کمتر از 3 نفر باشد.
• اشخاص حقوقی را می توان به مدیریت شرکت انتخاب نمود که در این صورت باید یک نفر را به نمایندگی دائمی خود جهت انجام وظایف مدیریت معرفی نماید . یک نفر نمی تواند اصالتا و وکالتا ( یا به قائم مقامی و نمایندگی ) به عنوان اعضای هیات مدیره منصوب گردد .
• در صورت فوت یا استعفا یا سلب شرایط از یک یا چند نفر از مدیران ، اعضای علی البدل جای آنان را خواهند گرفت و در صورتی که عضو علی البدل تعیین نشده باشد و تعداد کافی جهت تصدی محل های خالی نباشد مجمع عمومی عادی جهت تکمیل اعضا باید تشکیل شود.
• هر یک از مدیران باید مقدار سهامی را که در اساسنامه مقرر شده است دارا باشند این تعداد سهام نباید از مقدام سهامی که بموجب اساسنامه جهت دادن رای ضروری است کمتر باشد. این سهام برای تضمین خسارتی است که ممکن است از تقصیرات مدیران منفردا یا مشترکا بر شرکت وارد شود. سهام مزبور با نام بوده و قابل انتقال نیست.
• هیات مدیره در اولین جلسه خود از بین اعضاء یک رئیس و یک نایب رئیس تعیین می نماید .
• مدیر عامل نباید دارای ممنوعیت ماده 126 لایحه اصلاحی قانون تجارت راداشته باشد .
• سمت مدیرعامل مباشرتی است. لذا مدیرعامل حق ندارد وظایف خود را از طریق دیگران (وکیل) انجام دهد

مدارک و مستندات جهت ثبت تأسیس شرکتهای سهامی خاص:
1- دونسخه اظهارنامه تکمیل شده با امضاء موسسین
2- دونسخه اساسنامه تکمیل شده با امضاء موسسین
3- تکمیل فرم تعیین نام به ترتیب اولویت نامهای پیشنهادی
4- اصل گواهی بانکی مبنی بر پرداخت سرمایه تعهدی ( حداقل 35% سرمایه ) در حساب شرکت در شرف تاسیس همراه با فیش پرداختی
5- اصل مجوز فعالیت از مراجع ذیربط درمواردی که ثبت موضوع نیاز به مجوز داشته باشد
6- تصویر برابر با اصل مدارک احراز هویت از جمله صفحه اول شناسنامه وکارت ملی سهامداران ، مدیران ، و بازرسان.
7- گواهی عدم سوء پیشینه جهت اعضاء هیأت مدیره ، مدیرعامل و بازرسان
8- دو نسخه صورتجلسه مجمع عمومی مؤسسین با امضاء موسسین
9- دونسخه صورتجلسه هیأت مدیره با امضاء تمامی اعضای هیات مدیره
10- اصل وکالتنامه وکیل دادگستری در صورتی که ثبت شرکت توسط وکیل صورت پذیرد.
تکمیل و ارائه مدارک فوق مستلزم رعایت نکات ذیل می باشد:
الف: اظهارنامه ها ، اساسنامه بایستی تکمیل شده و به امضاء کلیه موسسین برسد. صورتجلسه هیأت مدیره نیز بایستی تکمیل شده و به امضاء هیأت مدیره منتخب مجمع عمومی مؤسسین برسد .
ب :گواهی بانکی پرداخت سرمایه تعهدی بایستی قبل از تعیین نام ارائه گردد.
د) مدارک احراز هویت:
1- اشخاص حقیقی داخلی:

• تصویر برابر با اصل شناسنامه و کارت ملی

2- اشخاص حقوقی داخلی:

• تصویر روزنامه رسمی آگهی تأسیس و آخرین آگهی تغییرات مدیران
• معرفینامه نمایندگی جهت نماینده سهامدار حقوقی جهت حضور در مجمع عمومی مؤسسین و همچنین در مواردی که نماینده مربوطه به عنوان عضو هیأت مدیره انتخاب شده باشد.
• ارائه تأییدیه توسط اعضای هیأت مدیره سهامدار حقوقی مبنی بر غیردولتی بودن .
• تصویر برابر با اصل شناسنامه و کارت ملی نماینده

3- اشخاص حقیقی خارجی:

• تصویر برابر با اصل گذرنامه
• اصل ترجمه رسمی گذرنامه از دارالترجمه رسمی

4- اشخاص حقوقی خارجی:

• تصویر برابر با اصل گواهی ثبت کشور ثبت کننده
• اصل ترجمه رسمی گواهی ثبت شخص حقوقی خارجی
• معرفینامه و همچنین تصویر برابر با اصل شناسنامه و کارت ملی نماینده
• چنانچه نماینده شخص حقوقی ایرانی باشد ارائه مدارک مذکور شق «2» بند «د» الزامی است.
• در متن صورتجلسه مجمع عمومی مؤسسین می بایستی عبارت « کلیه اعضای هیأت مدیره و بازرسان تعهد و اقرار می نمائیم که دارای سابقه سوء پیشینه کیفری نبوده و ممنوعیت های مندرج در اصل 141 قانون اساسی و مواد 111 و 147 لایحه اصلاحی قسمتی از کانون تجارت نبوده و با امضاء ذیل صورتجلسه ضمن تأیید مفاد فوق بدینوسیله قبولی خودرا اعلام میداریم » و در متن صورتجلسه هیأت مدیره نیز بایستی عبارت « مدیرعامل شرکت تعهد و اقرار می نماید که دارای سابقه سوء پیشینه کیفری نبوده و مشمول ممنوعیت های مندرج در اصل 141 قانون اساسی و ماده 126 لایحه اصلاحی قسمتی از قانون تجارت نبوده و با امضاء ذیل صورتجلسه ضمن تأیید مفاد فوق قبولی سمت خودرا اعلام میدارد» درج گردد.

و - وکالتنامه وکلای دادگستری بایستی نافذ بوده و مدت اعتبار پروانه وکالت منقضی نشده باشد.
هـ - کلیه اوراق بایستی بصورت تایپی و بدون هیچگونه قلم خوردگی و لاک گرفتگی باشد .
ک - درصورت نقص هریک از مدارک از پذیرش خودداری می گردد.
در اجرای تبصره ماده 4 لایحه اصلاحی ، در شرکت سهامی عام عبارت: "شرکت سهامی عام" و در شرکت سهامی خاص عبارت "شرکت سهامی خاص" باید قبل از نام شرکت یا بعد از آن بدون فاصله با نام شرکت در کلیه اوراق و اطلاعیه ها و آگهی ها شرکت به طور روشن و خوانا قید شود .

تفاوتهای شرکتهای سهامی خاص و شرکتهای با مسئولیت مخدود به شرح ذیل میباشد:
ـ در شرکت با مسئولیت محدود تعداد شرکاء حداقل 2 نفر و در شرکت سهامی خاص تعداد سهامداران حداقل 3 نفر می باشند .

2ـ حداقل سرمایه برای ثبت شرکت با مسئولیت محدود و سهامی خاص یک میلیون ریال است .
3ـ درشرکت سهامی خاص حداقل 35% سرمایه باید نقدا دریکی از شعب بانکها تودیع و گواهی مربوطه ارائه و 65% درتعهد سهامداران باشد . در شرکت با مسئولیت محدود باید کل سرمایه تحویل مدیر عامل شرکت شده و مدیر عامل اقراربه دریافت نماید و ارائه گواهی بانکی دال بر انجام این امر ضرورت ندارد.
4ـ انتخاب بازرس اصلی و علی البدل درشرکت سهامی خاص اجباری ولی در شرکت با مسئولیت محدود اختیاری است .
5ـ مدت مدیریت در شرکت سهامی خاص حداکثر دو سال می باشد که قابل تمدید است و در شرکت با مسئولیت محدود مدیران شرکت برای مدت نامحدود انتخاب می شوند و همچنین مخیر خواهند بود که مدتی برای مدیران در اساسنامه شرکت مقرر دارند.
6ـ انتخاب روزنامه کثیر الانتشار درشرکت سهامی خاص برای درج آگهی های دعوت شرکت درسهامی خاص الزامی و در شرکت با مسئولیت محدود اختیاری است.
7ـ شرایط احراز حدنصاب درمجامع عمومی درشرکت سهامی خاص سهل تر ودر شرکت در مسئولیت محدود با توجه به نوع شرکت مشکل تر می باشد.
9ـ در شرکت سهامی خاص و بامسئولیت محدود شرکت در افزایش سرمایه اختیاری است.
10ـ سرمایه در شرکت با مسئولیت محدود به سهام یا قطعات سهام تقسیم نمی شود و شرکاء فقط تا میزان سرمایه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات می باشند .
11ـ مدیران در شرکت سهامی خاص الزاما بایستی سهامدار بوده یا تعداد سهام وثیقه مقرر در اساسنامه را تهیه وبه صندوق شرکت بسپارند . مدیران در شرکت با مسئولیت محدود بصورت موظف یا غیر موظف که از بین شرکاء یا از خارج انتخاب می شوند انجام وظیفه خواهند نمود .
12ـ تقسیم سود در شرکت سهامی خاص به نسبت تعداد سهام و در شرکت با مسئولیت محدود به نسبت سرمایه شرکاء تقسیم خواهد شد و در شرکت با مسئولیت محدود می توانند در اساسنامه ترتیب دیگری برای تقسیم سود مقرر دارند.
13ـ حق رای در شرکت سهامی خاص به تعداد سهام در شرکت با مسئولیت محدود به نسبت سرمایه خواهد بود .
14ـ تقویم سهم الشرکه غیر نقدی در شرکت با مسئولیت محدود توسط شرکاء صورت می گیرد شرکاء دراین خصوص دارای مسئولیت می باشند. تقویم آورده غیر نقدی در شرکت سهامی خاص با کارشناسان رسمی دادگستری خواهد بود .