حجم مبنا و قیمت پایانی

روش محاسبه حجم مبنای جدید چگونه است؟
قیمت پایانی یا میانگین وزنی چیست؟

حجم مبنا و قیمت پایانی (میانگین وزنی قیمت ) دو متغیر بسبار مهم در بازار بوس ایران است و با توجه به مکانیزم های خاصی که اصطلاحا بومی سازی شده اند، نکاتی وجود دارد که در سایر بازارهای جهانی مشاهده نمی کنیم و به همین دلیل بایستی در مورد آنها بیشتر مطالعه نماییم .

دو نمونه از این موارد قیمت پایانی است و حجم مبنا است که در این مطلب به توضیح کامل آنها می پردازیم.

قیمت پایانی ( میانگین وزنی قیمت ):

در نظر بگیرید که تغییرات قیمت صرفا به متغییر قیمت وابسته باشد و میزان حجم معاملات را لحاظ نکنیم.

در این صورت با خرید یک یا چند سهم شاهد تغییر قیمت خواهیم بود .

ممکن است با توجه به چنین مفروضاتی به راحتی قیمت را دستخوش تغییر و دستکاری عمدی کرد .

برای جلوگیری از چنین مشکلی برای محاسبه ی قیمت واقعی (قیمتی که بخش زیادی از اهالی بازار به آن اعتقاد دارند این اعتقاد با افزایش حجم معاملات نمایش داده می شود) حجم معاملات را هم در نظر می گیرند و برای تغییرات کلان قیمتی بایستی حجم بسیار زیادی از سهام هم مورد داد و ستد قرار بگیرد.

به چنین قیمتی که عملا دو متغیره شده ( متغییر قیمت و حجم ) قیمت میانگین وزنی یا پایانی می گوییم.

در سایت tsetmc.com میتوانید به حجم مبنای هر سهم و نماد دسترسی داشته باشید

نحوه ی محاسبه ی عدد حجم مبنا در روش جدید کاملا داینامیک است.همچنین به شدت نسبی و متغیر است و البته چنین طراحی سبب می شود که متناسب با میزان نقدشوندگی و حجم معاملات هر سهم مطابق با شرایط روز به روز رسانی شود و دیگر مانند گذشته یک عدد ثابت (استاتیک) نیست...ارزش نسبی حجم معاملات بر اساس حجم مبنای قبلی = قیمت پایانی روز آخر هر هفته * 0.0004 * تعداد کل سهام شرکت.در این مرحله توانستیم ارزش نسبی حجم معاملات بر اساس حجم مبنای قبلی را محاسبه کنیم .حال بایستی این ارزش را با حد نصاب های تعیین شده برای هر بازار مقایسه کنیم .در صورتی که این عدد بزرگتر از حداقل حد نصاب تعیین شده و کوچکتر از حجم مبنا و قیمت پایانی حداکثر حد نصاب تعیین شده باشد خود عدد را بر قیمت پایانی روز چهارشنبه تقسیم می کنیم تا عدد حجم مبنا برای هر سهم مشخص شود.

حجم مبنای جدید = قیمت پایانی روز آخر هر هفته / ارزش نسبی حجم معاملات

...پس از محاسبات اولیه توسط چنین فرمولی مطابق با حد نصاب بازاهای اول و دوم، حجم مبنا مشخص می شود.حجم مبنای جدید برای سهم هایی که ارزش ریالی معاملاتشان کمتر از روزانه 50 میلیارد ریال است به شرح جدول زیر است.اگر ارزش ریالی معاملات بیشتر از 50 میلیارد و کمتر از حدود حداکثر، (10 و 12 میلیارد زیال) باشد ، طبق جدول دوم محاسبه می شود.

روش محاسبه حجم مبنای جدید ارزش معاملاتی سهم را بر اساس ارزش واقعی آن و پویا و منعطف محاسبه میکند.
روش محاسبه حجم مبنای جدید فقط یکی از آموزه هایی است که هر معامله گری در بورس باید آن را بداند برای آموزش مطالب دیگر از موارد زیر استفاده کنید همچنین برای شرکت در کلاس های جدید بورس با اساتید بزرگ بورس ایران از این لینک اقدام کنید

بررسی مفهوم حجم مبنا در بازار سهام + مثال کاربردی

حجم مبنای یک شرکت، تعدادی از سهام آن شرکت است که در یک روز باید معامله شود تا قیمت پایانی، برابر با میانگین موزون قیمت سهم در آن روز شود. عدد حجم مبنا در حال حاضر در بازار سهام ایران برابر با ۰٫۰۰۰۸ تعداد کل سهام یک شرکت است.

در ادامه معرفی اصطلاحات حاکم بر بازار سهام، امروز نوبت معرفی حجم حجم مبنا و قیمت پایانی مبنا است. به دلیل اهمیت این موضوع مطلب امروز را به طور کامل به این مفهوم مهم در بازار سهام می پردازیم. با بررسی مفهوم حجم مبنا با نت نوشت همراه باشید.

مفهوم حجم مبنا در بازار سهام

حجم مبنای یک شرکت، تعدادی از سهام آن شرکت است که در یک روز باید معامله شود تا قیمت پایانی، برابر با میانگین موزون قیمت سهم در آن روز شود. عدد حجم مبنا در حال حاضر در بازار سهام ایران برابر با ۰٫۰۰۰۸ تعداد کل سهام یک شرکت است.

در تعریف بالا میانگین موزون به این معناست که هر چه حجم معامله در یک قیمت خاص بیشتر باشد، آن قیمت در میانگین گیری وزن تاثیر بیشتری خواهد داشت.

هیئت مدیره بورس تصمیم گرفت از تاریخ ۲/۴/۱۳۸۶ ضریب محاسبه مبنای شرکت هایی که سرمایه آن ها بیشتر از ۳۰۰۰ میلیارد ریال است را از هشت در ده هزار به چهار در ده هزار کاهش دهد. در این بین شرکت مخابرات ایران با نماد اخابر به عنوان بزرگترین شرکت بورسی، حجم مبنای آن بر اساس ۳ در ده هزار محاسبه می شود. بر این اساس حجم مبنای شرکت مخابرات تعداد ۱۳۷۶۲۰۹۷ سهم است.

همچنین بر اساس مصوبه هیئت مدیره شرکت بورس از مورخ ۲۱/۵/۱۳۸۶ حجم مبنای شرکت ها با سرمایه بین ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ میلیارد ریال از هشت در ده هزار به پنج در ده هزار سرمایه کاهش می یابد.

برای محاسبه حجم مبنای شرکت های مختلف، بر اساس مصوبات ذکر شده در بالا، فقط کافی است تا کل تعداد سهام آن شرکت را در عدد ۰٫۰۰۰۸ یا ۰٫۰۰۰۴ یا ۰٫۰۰۰۵ و برای شرکت بزرگی مثل مخابرات در ۰٫۰۰۰۳ ضرب کنید. لازم به یادآوری است تعداد سهام هر شرکت و حجم مبنای هر شرکت در سایت www.tsetmc.com قابل مشاهده می باشد.

مثال کاربردی از مفهوم حجم مبنا

فرض کنید سرمایه شرکتی ۲ میلیارد تومان است. (تعداد سهام این شرکت برابر با ۲۰ میلیون برگه سهم به ارزش اسمی ۱۰۰ تومان است). در این حالت حجم مبنای این شرکت به شکل زیر محاسبه می شود.

حال فرض می کنیم قیمت روز قبل این سهم ۲۰۰۰ ریال بوده و امروز معاملات زیر برای سهم اتفاق افتاده است:

ساعت ۹: ۴۰۰۰ برگه به قیمت ۱۹۹۰ ریال

ساعت۱۰: ۱۰۰۰ برگه به قیمت ۲۰۲۰ ریال

ساعت۱۱: ۲۰۰۰ برگه به قیمت ۲۰۳۰ ریال

ساعت۱۲: ۳۰۰۰ برگه به قیمت ۲۰۴۰ ریال

برای محاسبه قیمت پایانی ابتدا میانگین وزنی می گیریم یعنی می گوییم:

که برابر کل ارزش معاملات آن سهم می باشد. حال برای گرفتن میانگین، آن را تقسیم بر کل تعداد برگه سهام مورد معامله قرار گرفته می کنیم:

پس میانگین قیمت مورد معامله امروز ۲۰۱۶ ریال بوده، اگر تعداد برگه مورد معامله به حد نصاب می رسید.( از حجم مبنا بیشتر می شد). این قیمت به عنوان قیمت پایانی مورد قبول بود اما چون تعداد برگه سهام مورد معامله قرار گرفته ده هزار تا و حجم مبنای سهم شانزده هزار برگه می باشد از تناسب استفاده می کنیم. به این صورت که اگر ۱۶۰۰۰ برگه معامله می شد قیمت سهام ۱۶ ریال رشد می کرد در حالی که ۱۰۰۰۰ برگه مورد معامله قرار گرفته است. لذا با یک تناسب ساده قیمت بسته شدن در پایان معاملات امروز برابر با ۲۰۱۰ ریال می شود.

حجم مبنا چیست؟

برای جلوگیری از سوءاستفاده برخی افراد در دستکاری قیمت‌ها و جلوگیری از ضرر سهامداران مفهومی به اسم حجم مبنا از سال 1382 وارد بازار ایران گردید.
برای متوجه شدن مفهوم حجم مبنا لازم است که ابتدا با مفاهیم قیمت پایانی حجم مبنا و قیمت پایانی و آخرین قیمت معامله برای هر سهم آشنا شوید.

قیمت پایانی

قیمت آخرین معامله همانطور که از نامش پیداست عبارت است از قیمتی که آخرین معامله در آن صورت گرفته‌است. اما قیمت پایانی زمانی که حجم مبنا برابر 1 باشد برابر است با میانگین وزنی قیمت‌هایی که در طول روز معامله شده‌است و وزن قیمت نیز همان میزان حجم معامله در آن قیمت است. برای مثال فرض کنید که حجم مبنا در سهم الف برابر 1 است و در این سهم 50 سهم در قیمت 1000ريال، 120 سهم در قیمت 800ريال و 30 سهم نیز در قیمت 1200ريال معامله گردیده است.
قیمت پایانی در این سهم به صورت زیر محاسبه می‌گردد.

درصورتیکه حجم مبنا بزرگتر از یک باشد، برای اینکه قیمت پایانی تغییر پیدا کند قیمت حداقل باید به اندازه حجم مبنا معامله گردد و اگر حجم مبنا و قیمت پایانی کمتر از حجم مبنا معامله گردد قیمت پایانی نیز به همان نسبت تغییر پیدا می‌کند. برای روشن شدن موضوع مثال واقعی زیر را در نظر بگیرید.

برای مثال به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران مراجعه نموده و نماد خپویش را جستجو نمایید در روز 2 تیر 1399 سهم تعداد 46976 برگه سهم شرکت سازه پویش با نماد خپویش در یک بازار گاوی قرار داشته و در آستانه قیمت بالای سهم یعنی 125620ريال معامله گردید اگر حجم مبنا، برابر 1 بود، قیمت پایانی سهم نیز برابر 125620ريال می‌گردید چون در تمام طول روز قیمت معامله همان آستانه قیمت بالا بود. ولی در این نماد حجم مبنا برابر 424340 سهم است و تنها 46976 در 5+ درصد قیمت نسبت به قیمت دیروز معامله گردیده‌است پس قیمت پایانی طبق فرمول زیر برابر است با 0.55+ درصد قیمت دیروز:

حجم مبنا چگونه محاسبه می‌گردد؟

در تاریخ 7 اسفندماه سال 98 با تصویب قانون جدید حجم مبنا توسط شورای عالی بورس اوراق بهادار مقرر گردید که حجم مبنای تمام شرکت‌ها برابر با 0.0004 نعدا سهام کل شرکت باشد و حداقل ارزش مبنا نیز برای بازارهای اول و دوم فرابورس برابر 50 میلیارد ريال، بازار پایه زرد 20 میلیارد ريال، بازار نارنجی 10 میلیارد ريال و بازار حجم مبنا و قیمت پایانی قرمز 5 میلیارد ريال در نظر گرفته شد. این بدین معنی است که اگر 0.0004 تعدا سهام شرکتی با توجه به قیمت پایانی، ارزشی کمتر از حداقل ارزش مبنا داشته باشد، حجم مبنای شرکت به گونه تعیین می‌گردد که با توجه قیمت پایانی ان شرکت حداقل ارزش مبنا را داشته باشد.

تأثیرات قانون جدید حجم مبنا

این قانون نوسانات شدید سهم‌های کوچک را هدف گرفته و کنترل می‌نماید و تأثیر محسوسی بر سهم‌های بزرگ بازار که ارزش معاملات روزانه بیش از 50 میلیارد ريال را دارند نخواهد داشت.
این قانون ریسک سرمایه‌گذاری بر روی سهم کوچک بازار را کم می‌نماید و البته از طرفی دیگر سرعت رشد سهم‌های کوچک را نیز کاهش می‌دهد.

حجم مبنای شرکت‌های بورس از امروز تغییر می‌کند

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در پی مصوبات روز چهارشنبه (7 اسفند 98) هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار از امروز (12اسفند) حجم مبنا برای تمامی شرکت‌های بورسی تغییر می‌کند.

بر اساس اعلام شرکت بورس اوراق بهادار حجم مبنای کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس فرمول قبلی(ماده واحده مصوب 28 بهمن 1393 هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار) 4 در 10 هزار سهام شرکت می باشد، به شرطی که حداقل ارزش مبنا برای تمامی شرکت ها برابر با 50 میلیارد ریال و حداکثر ارزش مبنا برای شرکت های با سرمایه 20 هزار میلیارد ریال و بالاتر ،120میلیارد ریال و برای شرکتهای با سرمایه کمتر از 20 هزار میلیارد ریال، 100 میلیارد ریال تعیین گردید.

تعداد حجم مبنای هر سهم بر اساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته ی بعد اعمال می‌شود. همچنین در صورت اقدامات شرکتی تغییرات حجم مبنا بر اساس مقررات و با رعایت نصاب های این مصوبه محاسبه و اعمال می شوند.

گفتنی است به حداقل تعداد سهامی که باید در طول یک روز معامله شود تا قیمت اصلی (پایانی) آن سهم بتواند نوسان مثبت یا منفی داشته باشد، «حجم مبنا» گفته می‌شود. حجم مبنا ابزاری است که تنها در بورس تهران برای کمک به حفظ آرامش در معاملات از آن استفاده می‌شود. به‌این‌ترتیب که این ابزار باعث کاهش هیجانات کاذب قیمت سهام شرکت‌های بورسی شده و هم‌چنین از افت یا رشد بی‌رویه آن جلوگیری می‌کند. در تعیین میزان آن هیچ معامله گری دخالت نداشته و به‌طور خودکار توسط سامانه معاملات اندازه‌گیری می‌شود. برای مشاهده حجم مبنای مربوط به هر نماد بورسی، می‌بایست در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc.com) به حجم مبنا و قیمت پایانی جستجوی نماد موردنظر پرداخت.

جزئیات خبر

همچنین نحوه خرید و فروش سهام را در بورس توضیح داده ایم.

اما برخی جزییات است که بسیاری حجم مبنا و قیمت پایانی از افراد درباره آن سوال می پرسند. مانند این سوال که چرا قیمت پایانی در سایت tsetmc.com که مرجع مشاهده معاملات سهام است با قیمت آخرین معامله متفاوت است.

قیمت پایانی سهام

قیمت پایانی سهام قیمتی است که معامله سهم در ابتدای روز بعد، براساس آن قیمت آغاز می شود.

توضیح اینکه لزوما همواره قیمت پایانی سهم، با آخرین قیمت سهم برابر نیست.

زیرا قیمت سهام شرکت‌ها، درصورتی می تواند حداکثر افزایش یا کاهش روزانه‌ را تجربه کند که حجم قابل توجهی از آن سهم در طول ساعت معاملاتی مورد معامله قرار گیرد.

اینجاست که حجم مبنا مطرح می‌شود.

بنابراین اگر میزان معاملات بر روی آن سهم از حجم مبنا کمتر باشد، درصد افزایش یا کاهش قیمت سهم نیز کمتر از حداکثر میزان افزایش یا کاهش تعیین شده براساس مقررات خواهد بود.

برای مثال، اگرچه ممکن است قیمت آخرین معامله سهام یک شرکت پذیرفتـه شده در بورس، در یک روز افزایش یا کاهش 5 درصدی (حداکثر نوسان روزانه، براساس مقررات) را تجربه کند، اما چون حجم معاملات روی آن سهم کمتر از حجم مبنا بوده است، بنابراین قیمت پایانی سهم مثـلا با حداکثر 1 درصد افزایش یا کاهش، ثبت می‌شود.

لازم به ذکر است قیمت پایانی سهم براساس میانگین موزون قیمت سهم در طول یک روز معاملاتی، تعیین می‌شود.

نحوه محاسبه قیمت پایانی سهام را در زیر مشاهده کنید:

قیمت آخرین معامله

همانطور که از نام آن مشخص است، قیمت آخرین معامله، قیمتی است که آخرین بار سهام در آن قیمت معامله شده است.

به دلیل اینکه قیمت آخرین معامله در اغلب موارد به میزان زیادی بالا و پایین می‌شود معمولا برای اشاره به قیمت یک سهام، از قیمت پایانی استفاده می‌کنند.

قیمت آخرین معامله برای سفارش‌گذاری در بورس اهمیت زیادی دارد.

زیرا شخص در صورتی که بخواهد معامله را به سرعت انجام دهد می‌تواند قیمت سفارش خود را نزدیک به این قیمت یا معادل این قیمت وارد کند تا احتمال کامل شدن سفارش افزایش یافت.