معایب بازار ثانویه

مزایا و معایب استراتژی اسکالپ در بازار فارکس

استراتژی اسکالپ در فارکس چیست؟

استراتژی اسکالپ (Scalping Strategy) یا اسکالپینگ سبک معاملاتی است که براساس تعداد معاملات بالا با سودهای کم اجرا می‌شود. معاملات اسکالپ بسیار کوتاه‌مدت هستند و با سودهای کوچک بسته می‌شوند. سودهای بزرگ در این استراتژی از تعداد معاملات بسیار زیاد بدست می‌آید. معاملات اسکالپ نیازمند یک استراتژی خروج سختگیرانه هستند، زیرا یک ضرر بزرگ می‌تواند تمام سودهای کوچک را از بین ببرد. اسکالپ در فارکس بسیار محبوب است. در این مقاله از چشم بورس این استراتژی بررسی می‌کنیم.

استراتژی اسکالپ فارکس چگونه کار می‌کند؟

استراتژی اسکالپ چیست؟

اسکالپینگ بر این فرض استوار است که اکثر نمودارها اولین مرحله از حرکت را تکمیل می‌کنند. اینکه بعد از آن به کجا می‌روند مشخص نیست و اهمیتی هم ندارد. پس از مرحله‌ی اول، برخی سهام به رشد ادامه می‌دهند برخی نیز متوقف خواهند شد. هدف معامله‌گر اسکالپ بدست آوردن تعداد زیادی سود کوچک است. این برعکس نگرشی است که می‌گوید با روند همراه شوید.

بین معامله‌گر سوئینگ و اسکالپ یک تفاوت اساسی وجود دارد. برای معامله‌گر سوئینگ کافی است نرخ معاملات موفق کمی بالاتر از 50 درصد باشد، زیرا نسبت ریوارد به ریسک بالاتری را انتخاب می‌کند. اما اسکالپرها نیاز به نرخ برد (Win Rate) بالاتری دارند. معامله‌گران اسکالپ حتی وارد معاملات با ریوارد به ریسک 1 می‌شوند. استراتژی اسکالپ فارکس نیازمند دانش و تجربه‌ی بسیار بالاست.

فرضیات اصلی استراتژی اسکالپ

معاملات اسکالپ فارکس بر سه فرض اساسی استوار است:

1. در زمان‌های کوتاه، اتفاقات بزرگی نمی‌افتد. ورود و خروج در بازه‌ی زمانی بسیار کوتاه، احتمال وقوع رویدادهای نامطلوب را کاهش می‌دهد.
2. نوسان بزرگ نیازمند تغییر بزرگتری در تعادل عرضه و تقاضا است. به عبارت دیگر، حرکت قیمت به اندازه 0.01 دلار بسیار آسان‌تر از حرکت 1 دلاری است.
3. حرکات کوچک بیشتر از حرکات بزرگ تکرار می‌شوند. حتی در بازارهای آرام، حرکات کوچک بسیاری وجود دارد که می‌توان از آنها استفاده کرد.

اسپرد در معاملات اسکالپ فارکس

کارگزاری‌های فارکس خدمات را رایگان ارائه نمی‌دهند، آنها با اسپرد درآمد کسب می‌کنند. به زبان ساده کارگزاری‌ها ارزها را بالاتر از قیمت خرید خودشان به شما می‌فروشند و همچنین پایین‌تر از قیمت فروش خودشان از شما می‌خرند. این اختلاف قیمت اسپرد نام دارد. اسپرد به دو صورت ثابت و متغیر تعیین می‌شود، با توجه به نوع معاملاتتان باید یکی را انتخاب کنید.

اسپرد در معاملات اسکالپ فارکس

اسکالپرها تعداد معاملات بسیار بالایی دارند، از این رو اسپرد پایین بسیار حیاتی است. اسپرد بالا می‌تواند سودهای کوچک و زحمات شما را از بین ببرد! در حالت کلی نقدشوندگی رابطه‌ای معکوس با اسپرد دارد، هر چقدر نقدشوندگی بالاتر باشد، اسپرد پایین‌تر خواهد بود. به همین دلیل اسکالپرها به بازارهای با نقدشوندگی بالا وارد می‌شوند. نوع حساب، نوع جفت ارز و حتی ساعت معاملات در میزان اسپرد موثر است.

استراتژی اسکالپ به عنوان یک سبک اصلی

یک تریدر اسکالپ روزانه ده‌ها معامله انجام می‌دهد. آنها در تایم‌فریم‌های دقیقه‌ای معامله‌ می‌کنند، چون می‌خواهند تا حد امکان تغییرات قیمت در زمان واقعی را دنبال کنند. معاملات با دسترسی مستقیم (Direct Access Trading) و داده‌های بازار در سطح 2 از ابزار ضروری استراتژی اسکالپ است.

اجرای خودکار و فوری سفارشات برای اسکالپر بسیار مهم است، بنابراین یک بروکر با دسترسی مستقیم را ترجیح می‎‌دهند. همچنین آنها نیاز به داده‌هایی فراتر از بهترین قیمت خرید و فروش دارند. مثلا در داده‌های سطح 2، شما به 5 تا 15 مورد از سفارش‌های خرید و فروش دسترسی دارید. معامله‌گران سوئینگ یا بلندمدت نیاز چندانی به این داده ندارند.

استراتژی اسکالپ به عنوان یک سبک مکمل

معامله‌گران بلندمدت‌تر مانند تریدرهای سوئینگ می‌توانند از استراتژی اسکالپ به عنوان یک سبک مکمل استفاده کنند. یک مثال واضح زمانی است که بازار بسیار متلاطم است یا در محدوده‌ی باریکی قفل شده است. زمانی که هیچ روندی در بازه‌ی زمانی طولانی‌تر وجود ندارد، رفتن به یک بازه‌ی زمانی کوتاه‌تر ممکن است روندها را ظاهر کند. در این حالت یک معامله‌گر عادی به یک اسکالپر تبدیل می‌شود.

روش دیگر استفاده از استراتژی اسکالپ از طریق مفهومی به نام “چتر” است. این رویکرد اجازه می‌دهد تا معامله‌گر هزینه خود را بهبود ببخشد و سود را حداکثر کند. معاملات چتری به روش زیر انجام می‌شود:

• یک تریدر موقعیتی را برای یک معامله با بازه‌ی زمانی طولانی‌تر باز می‌کند.
• در حالی که معامله اصلی ادامه دارد، معامله‌گر در جهت معامله‌ی اصلی از بازه‌های زمانی کوتاه‌تر اسکالپ می‌کند.

با یک سری ستاپ‌های خاص، هر سیستم معاملاتی را می‌توان برای اهداف اسکالپ استفاده کرد. به این صورت استراتژی اسکالپ به روشی مدیریت ریسک تبدیل می‌شود. اساسا، هر معامله‌ای با ریوارد به ریسک 1 را می‌تواند به اسکالپ تبدیل کرد.

استراتژی‌های معاملات اسکالپ فارکس

استراتژی‌های معاملات اسکالپ فارکس

بازارسازها (Market makers) به عنوان یک اسکالپر نقش مهمی در بازارهای فیوچرز دارند. هدف آنها وارد کردن نقدینگی به بازار است. روش آنها برای اسکالپ استفاده از اسپرد است. بازارسازها با ارسال سفارش‌های خرید و فروش در یک سهم یا جفت ارز مشخص، از تغییر اسپرد سود بدست می‌آورند. برخی از اسکالپرها سعی می‌کنند با بازارسازها همراه شوند، به خصوص در سهم‌هایی که نوسان بسیارکمی دارند. به طور کلی این روش پیچیده است و به معامله‌گران خرد توصیه نمی‌شود.

دو سبک دیگر در استراتژی اسکالپ وجود دارند که معمول‌تر هستند. این روش‌ها در چارت‌ها با نوسانات بیشتر اجرا می‌شوند و نیازمند پیش‌بینی صحیح حرکت قیمت هستند:

• در سبک اول، تریدر به تعداد زیادی از جفت‌ارزها وارد و با سود اندک خارج می‌شود. ممکن‌ است وارد صدها موقعیت معاملاتی شود و منتظر حرکت بسیار کوچکی باشد. فراموش نکنید چنین رویکردی به سهام بسیار نقدشونده نیاز دارد تا بتوان به موقع خارج شد.
• دومین روش محبوب‌تر است و به معاملات عادی نزدیک‌تر است. معامله‌گر روی یک جفت‌ارز خاص متمرکز است و به محض اولین سیگنال خروج با نسبت ریوارد به ریسک 1 و بالاتر، موقعیت معاملاتی را می‌بندد. در این سبک تعداد معاملات همچنان بالاست البته نه اندازه روش قبل.

نکاتی کلیدی برای اسکالپرهای تازه‌کار

امروزه ترید کردن بسیار ساده و از پشت کامپیوتر و موبایل امکان‌پذیر است. به همین دلیل، افراد زیادی وارد بازارهای مالی شده‌اند و مانند دیگر سبک‌های معاملاتی طرفداران اسکالپ نیز افزایش یافته است. تازه‌واردان در اولین گام باید ببینید آیا اسکالپ با شخصیت و روحیه‌ی معاملاتی آنها همخوانی دارد یا خیر؟

در استراتژی اسکالپ باید سریع باشید، بلافاصله فرصت‌ها را شناسایی کند و دائما نمودار را زیر نظر بگیرید. اگر کم‌حوصله هستید و سرعت عمل بالایی ندارید، این سبک برایی شما مناسب نیست.

فراموش نکنید اسکالپ استراتژی چندان مناسبی برای تازه‌کارها نیست. همه ما دوست داریم به سرعت ثروتمند شویم اما فریب وعده‌های بزرگ را نخورید. اسکالپ فارکس به تصمیم‌گیری سریع و نظارت مستمر بر موقعیت‌ها و گردش مالی نیاز دارد. با این حال، اگر علاقه‌مند هستید در ادامه نکات کلیدی برای اسکالپرهای تازه‌کار را ذکر خواهیم کرد.

اجرای دقیق سفارش‌ها

یک اسکالپر باید بر هنر اجرای دقیق سفارش‌ها مسلط باشد. سفارش با تاخیر یا غیردقیق می‌تواند سود کم معامله را از بین ببرد. حاشیه‌ی سود در هر معامله محدود است و اجرای سفارش باید سریع و دقیق باشد. همان‌طور که گفتیم از سیستم‌های معاملات با دسترسی مستقیم و داده‌های سطح 2 استفاده کنید.

اسپرد و کمیسیون

پس از شروع معاملات باید دید روشنی نسبت به هزینه‌ها داشت باشید. استراتژی اسکالپ با معاملات متعددی انجا می‌‎شود؛ صدها معامله در یک جلسه‌ی معاملاتی. خرید و فروش مکرر از نظر کمیسیون و اسپرد پرهزینه است و می‌تواند سود شما را از بین ببرد. پس بروکر مناسب بسیار مهم است. بروکری که علاوه بر دسترسی مسقتیم و فراهم آوردن داده‌ها، کمیسیون و اسپرد رقابتی نیز داشته باشد. همه بروکرها برای اسکالپ مناسب نیستند.

درک روند

باید نبض بازار را در دست بگیرید. تشخیص روند بسیار حیاتی است و اگر تازه‌کار هستید بهتر است خلاف جهت روند از اسکالپ استفاده نکنید. معامله در جهت خلاف اصلی ریسک بالایی دارد هر چند حرفه‌ای ها از آن استفاده می‌کنند. آنها یک پوزیشن بلندمدت در جهت روند باز می‌کنند و در نوسان‌های خلاف روند از اسکالپ می‌کنند. در هر صورت باید روند را بتوانید به خوبی تشخیص دهید، برای این کار از تایم‌فریم‌های بالاتر کمک بگیرید.

جهت پوزیشن

استراتژی اسکالپ بیش از همه در بازارهای دوطرفه مانند فارکس استفاده می‌شود. معمولا مبتدی‌ها در سمت خرید شروع به معامله می‌کنند. معامله در سمت فروش نیاز به اعتماد به نفس و تخصص کافی دارد. با این حال، در نهایت به مرحله‌ای خواهید رسید که بین معاملات شورت و لانگ تعادل برقرار خواهید کرد.

تحلیل تکنیکال

معاملات اسکالپ بسیار کوتاه مدت هستند و تحلیل بنیادی به کار معامله‌گران نخواهد آمد. باید بتوانید اصول تحلیل تکنیکال را به خوبی بیاموزید تا در این رقابت پیروز شوید. بهتر است از اندیکاتورهایی استفاده کنید که در بازه‌های زمانی کوچک کارآمد هستند. ورود و خروج با استفاده میانگین‌های متحرک، اندیکاتور RSI و سطوح مقاومت و حمایت از ابزارهای مفید در استراتژی اسکالپ هستند.

اسکالپ یک استراتژی کوتاه مدت است و با ورود و خروج‌های مکرر همراه است. اگر همه چیز درست باشد در نهایت باید بتوانید به موقع سفارشات را تکمیل کنید و این به سطح نقدینگی بازار بستگی دارد. به دنبال سهام و جفت‌ارزهایی با نقدینگی بالا باشید تا در هر لحظه بتوانید سفارشات را انجام دهید.

به عنوان یک اصل، تمام پوزیشن‌ها را در طول یک جلسه معاملاتی ببندید و آنها را به روز بعد منتقل نکنید. اساس استراتژی اسکالپ بر مبنای فرصت‌های کوچک است و نباید از اصول اولیه منحرف شوید.

مزایا و معایب استراتژی اسکالپ در بازار فارکس

مزایا و معایب استراتژی اسکالپ در بازار فارکس

اسکالپر فارکس می‌توانند بدون توجه به روند کلی سهم سود کنند. اگر بتوانید استراتژی خود را به صورت سختگیرانه اجرا کنید، معاملات سودآور خواهید داشت. همچنین نیازی به تحلیل بنیادی ندارید، در بازه‌های زمانی بسیار کوتاه این نوع تحلیل نقشی ایفا نمی‌کند.

مزیت دیگر ریسک کم در مقابل نوسانات است. در هر صورت شما ضرر کوچکی متحل خواهید شد. همچنین نیازی به بازارهای دارای روند نخواهید داشت، هدف شما بهره گیری از نوسانات بسیار کوچک است، پس از نیازی نیست دست به ماشه منتظر شکل‌گیری روند باشید. در نهایت کافی است به یک استراتژی مناسب برسید، در این صورت نیازی به هماهنگی خود با شرایط مختلف بازار نخواهید داشت.

با تمام این مزایا، استراتژی اسکالپ خالی از معایب نیست. مهمترین و اولین عیب این استراتژی، تعداد زیاد معاملات و در نتیجه هزینه‌های بالای آنهاست. در هر معامله باید اسپرد و کمیسیون پرداخت کنید. به همین دلیل، سودآوری کار ساده‌ای نیست. مورد دوم وقت گیر بودن این اسکالپ است. باید ده‌ها معامله انجام دهید، به چارت‌های قیمت چشم بدوزید و سطح تمرکز بالایی داشته باشید.

مزایای استراتژی اسکالپ

• فرصت‌های معاملاتی زیاد و همیشگی
• نیازی به تحلیل بنیادی ندارد
• ریسک‌های بازار را متحمل نخواهید شد
• در بازارهای دو طرفه قابل اجرا است
• نیاز نیست خود را با بازارهای مختلف هماهنگ کنید

معایب استراتژی اسکالپ

• هزینه‌های معاملاتی بالا
• سودهای کوچک
• زمان‌بر است و به تمرکز نیاز دارد

سوالات متداول

اسکالپ (Scalp) یک استراتژی معاملاتی بر اساس سودهای کوچک و تعداد معاملات بسیار بالاست. اسکالپرها روزانه صدها معامله در تایم‌فریم‌های دقیقه‌ای انجام می‌دهند. اسکالپ یک سبک معاملاتی رایج در بازار فارکس است.

بله حتی شما نیز می‌توانید یک اسکالپر ماهر شوید. درست است که معاملات اسکالپ سودی کمی دارند، اما با تعداد بالای معاملات این سودها به مقدار قابل قبولی می‌رسند. با این حال، به یاد داشته باشید این استراتژی ساده نیست، زمان‌بر است و نیاز به تمرکز بالایی دارد.

انجام فوری سفارش‌ها بسیار مهم است وگرنه سودهای کم از بین خواهند رفت. اسکالپ در بازارهایی استفاده می‌شود که نقدینگی بالایی دارند مانند بازار فارکس. علاوه بر این جفت‌ارزهای خاص با نقدینگی بالا و همچنین اسپرد پایین‌تر. در انتخاب بروکر نیز حتما باید دقت کنید، اسپرد بالا می‌تواند همه سود شما را از بین ببرد.

برای اسکالپ شما نیاز به تحلیل بنیادی ندارید. در زمان کوتاه معایب بازار ثانویه تحلیل بنیادی تاثیر چندانی بر قیمت نخواهد داشت. اسکالپرها از ابزار مختلفی استفاده می‌کنند مانند خطوط روند، میانگین‌های متحرک و اوسیلاتورهایی مانند RSI و استوکستیک.

بازار نقطه ای کجاست ؟

امروزه با وجود مشکلات اقتصادی بسیاری از افراد، توانایی سرمایه گذاری در بازارهای فیزیکی را ندارند. اما بازار نقطه ای (نقدی) هم وجود دارد که نیاز به سرمایه ی زیاد ندارد. آشنایی با آن می تواند به شما کمک کند تا درآمد دیگری در کنار شغل اولتان داشته باشید.

درآمدی که کسب کردن آن کار سختی نیست. پس اگر دوست دارید با این بازارهای مالی غیر فیزیکی آشنا شوید حتما این مقاله را دنبال کنید.

فهرست محتوای مقاله

بازار نقطه ای ( نقدی) کجاست؟

آن محلی برای انجام دادن بدون وقفه ی معامله های کالاهای مختلف، اوراق بهادار و ارز است. در این جا معامله ی بین خریدار و فروشنده در حال (نه در آینده) صورت می گیرد.

لذا تحویل دارایی های مالی در همان وقت انجام می شود. نام دیگر این محل، بازار نقطه ای است؛ چون معامله ها در نقطه ای از زمان شکل می گیرد.

درست است که خرید و فروش دارایی های مالی مختلف به صورت آنی انجام می شود ولی پول حاصل از این معاملات در حساب کارگزاری ها ذخیره می شود.

البته شما می توانید با آن پول در وقت معاملات، خرید و فروش کنید ولی اگر بخواهید پول به حساب بانکی تان باشد باید چند روزی صبر کنید.

مدت زمان درخواست شما تا واریز پول به حساب بانکی، طبق قوانین هر کشوری متفاوت است ولی معمولا دو روز طول می کشد.

بازارهای نقدی یا نقطه ای مختلفی در ایران و جهان وجود دارند مانند بورس، فرابورس و فارکس که در این مقاله مختصرا در مورد هر یک توضیحاتی بیان می شود.

مزیت ها و معایب بازار نقطه ای

از مزیت های آن می توان به شفافیت قیمت ها اشاره کرد. این موضوع سبب می شود تا خریدار و فروشنده بدون هیچ مشکلی معامله شان را انجام دهند.

از جمله دیگر مزایای آن، امکان نگه داشتن سهم نزد خودتان است. شما می توانید تا هر زمان که می خواهید سهامتان را نگه دارید.

حُسن بعدی بازار نقدی این است که امکان سرمایه گذاری های خُرد هم در آن وجود دارد. یعنی شما با هر میزان دارایی می توانید در این جا فعالیت کنید و به کسب درآمد بپردازید.

وجود معامله ی کالاهای گوناگون و استفاده از ابزارهای مالی مختلف برای کسب درآمد بیش تر از جمله ویژگی های مثبت دیگر این محل است.

اما این بازار جذاب، معایبی هم دارد. مثلا به خاطر تغییرهای لحظه ای قیمت ها، ریسک سرمایه گذاری بالا است.

البته شما می توانید با کمک تحلیل های تکنیکال و بنیادین و با پیگیری اخبار تأثیرگذار بر این محل، ریسک موجود در آن را پایین بیاورید.

انواع بازار نقطه ای

بورس

آن یک بازار جذاب و پر طرفداری است که دارایی های مختلف مالی در آن معامله می شوند. بورس انواع مختلفی دارد مثلا اوراق بهادار.

در بورس اوراق بهادار شرکت ها سهامشان را در بازارهای اولیه به عرصه ی فروش می گذارند. در بازار ثانویه هم این سهام ها بین تریدرها خرید و فروش می شوند.

بورس مزیت های زیادی دارد مثلا میزان نقدینگی در آن بالا است. تنوع صنایع موجود در آن سبب شده تا شما طبق استراتژی و علاقه ی خودتان، صنعت مورد فعالیتتان را انتخاب کنید.

عرضه های اولیه بسیار سودآوری های جذابی در این جا وجود دارد. هیچ محدودیت سنی ای برای فعالیت در آن وجود ندارد.

نوسان گیری از بورس در کوتاه مدت امکان پذیر است. البته شما اگر دید بلند مدتی هم دارید، می توانید باز در این جا فعالیت داشته باشید.

امکان خرید و فروش طلا در این محل نیز وجود دارد. دیگر نیازی نیست شما برای خرید طلا، پول زیادی فراهم کنید یا نگران مراقبت از آن باشید.

در واقع شما می توانید از طریق بورس به هر میزان که می خواهید طلا خریداری کنید و هر موقع که می خواهید آن را بفروشید.

فرابورس

آن یکی از زیر مجموعه های بورس است که تحت نظارت بورس و اوراق بهادار تهران است.

قانون موجود در آن همچون بورس است ولی شرکت ها می توانند راحت تر از بورس، در آن پذیرش شوند.

مزیت های فرابورس هم عین بورس است. فقط شما برای موفقیت در بورس و فرابورس لازم است با تکنیک های سرمایه گذاری آشنا باشید.

مثلا قبل از این که آموزش ببینید وارد معامله نشوید. پول وام یا قرضی را وارد سرمایه گذاری نکنید. اگر وقت دارید خودتان وقت کافی برای تحلیل بگذارید تا سودآوری تان بیش تر از ضرردهی تان باشد.

اگر وقت ندارید کار سبدگردانی را به کارگزاری ها بسپارید.

استراتژی خاص خود را داشته باشید. به خود و تحلیل های تان باور (یقین) داشته باشید و از استراتژی گله ای پیروی نکنید.

سرمایه تان را در بخش های مختلف سرمایه گذاری کنید و پرتفوی متنوع و منظمی بچینید. در خرید و فروش هیجانی عمل نکنید.

هر گونه شک و تردید را در معاملات کنار بگذارید و با قاطعیت تمام تصمیم هایتان را عملی کنید. اگر زیاد اهل ریسک نیستید از صندوق های سرمایه گذاری استفاده کنید.

فارکس

فارکس یکی از بزرگ ترین بازارهای مالی جهانی است که در کارگزاری های فارکس، جفت ارزها، طلا، نفت، ارزهای دیجیتال و بسیاری از دارایی های دیگر مورد معامله قرار می گیرند.

فارکس همچون بورس و فرابورس مزیت های زیادی دارد. مثلا نقدشوندگی در این جا هم بالا است. محدودیت سنی وجود ندارد.

اما فارکس مزیت های دیگری هم بر بورس و فرابورس دارد. به عنوان نمونه نقدشوندگی بالاتری دارد. محدودیت دامنه نوسانات قیمتی در آن وجود ندارد.

اهرم ها و سبک های معاملاتی متنوعی برای دست یافتن به سود بیش تر در فارکس وجود دارند. هم چنین اعتبارات بیش تری به تریدرها در این محل داده می شود.

مهم تر از همه این که زمان معاملات 24 ساعته است. یعنی در هر ساعتی از شبانه روز که بخواهید امکان معامله کردن وجود دارد.

درست است که این بازار، جذابیت های زیادی دارد و سودآورتر است ولی از خطرات آن نیز نمی توان چشم پوشی کرد. خطراتی نظیر:

هم چنین بعضی از معاملات فارکس مثل باینری آپشن در صورت انتخاب نادرستتان، ضررهای مالی قابل ملاحظه ای برایتان به همراه می آورد.

جمع بندی بازار نقطه ای کجاست؟

دانستید که بازار نقطه ای همان بازار نقدی است که در آن خرید و فروش دارایی های مالی مختلف، فوری در یک نقطه از زمان صورت می گیرد.

فوری یعنی در همان لحظه تبادل بین طرفین انجام می شود و زمان تحویل مربوط به آینده نیست.

این محل مزیت هایی چون شفافیت قیمتی و معایبی چون ریسک را دارا می باشد. بازار نقدی همچون بازار بورس، فرابورس و فارکس.

درست است هر یک از این بازارهای مالی، ریسک مختص به خود را دارند ولی شما با یادگرفتن تکنیک های معاملاتی می توانید میزان ریسک موجود در آن ها را به حداقل مقدار ممکن برسانید.

تکنیک های معاملاتی نظیر آموزش مدیریت ریسک، مدیریت هیجان، بالا بردن هوش مالی، استفاده ی درست از ابزارهای تحلیلی و … .

در صورتی که در رابطه با تکنیک های معاملاتی نیاز به آموزش یا مشاوره دارید، می توانید به راحتی از سایت آکادمی طهرانی آموزش ها یا مشاوره های لازم را دریافت نمایید.

معایب بازار ثانویه

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به مزایای بازار ثانویه ارز گفت: سیف اصرار داشت تنها یک رقم برای دلار وجود دارد اما اگر دولت نیم نگاهی به بازارغیر رسمی می توانست بازار را هدایت کند.

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، احمد انارکی محمدی با اشاره به کاهش نرخ دلار در روزهای اخیر به خانه ملت گفت: یکی از ایرادات وارده به دولت این بود که تیم اقتصادی تنها به بازار رسمی توجه می کرد و بازار غیر رسمی و ثانویه را رها کرده است. همین امر باعث افزایش افسار گسیخته نرخ ارز شده بود.

وی افزود: وقتی از رئیس بانک مرکزی موضوع نرخ دلار را پیگیری می کردیم اصرار داشت که تنها یک رقم برای دلار وجود دارد اما در بازار غیر رسمی ارقام بالایی مبادله می شد که اگر دولت نیم نگاهی به این بازار داشت می توانست ارزها را هدایت کند. دولت با دخالت نکردن در بازار ثانویه از زیر هدایت ارزهای سرگردان شانه خالی کرد و افراد توانستند ارزها را با هر قیمتی که می خواهند به فروش برسانند از سوی دیگر متقاضی نیز برای رفع نیاز زیر بار هر قیمتی رفت.

این نماینده مجلس ادامه داد : ارزها در بازار غیر رسمی به دست دلالان افتاد و بدون نظارت بر خرید و فروش این افراد قیمت دلار افزایش یافت و حباب نجومی ایجاد شد اما از زمانی که دولت زیر بار ایجاد بازار ثانویه ارز رفت و تا حدودی بازار سامان یافته، شاهد روند کاهشی قیمت دلار هستیم.

انارکی محمدی به مزایای بازار ثانویه اشاره کرد و گفت: در بازار متشکله ارزی مردم می توانند ارز مورد نیاز را توافقی تهیه کنند و با نظارت دولت بر این بازار دست دلالان هم کوتاه می شود. بیش از آنکه قیمت دلار چه رقمی می شود مهم این است که ثبات به بازار بیاید.

اهمیت نقش بازار ثانویه ارز در اقتصاد کشور

با بالا گرفتن تب و تاب نرخ ارز بحث های فراوانی پیرامون بازار ثانویه ارز و نقش آن در اقتصاد کشور مطرح شده است. اما بازار ثانویه ارز چیست؟ چرا مهم است؟ نرخ ارز در این بازار چطور تعیین می شود؟ نقش دولت در این بازار چیست؟ سوالاتی از این دست برای بسیاری از کسانی که در مورد این بازار اطلاعات کافی ندارند پیش آمده است. در این مقاله به این سوالات پاسخ داده و سعی کرده ایم تا تمام جنبه های بازار ثانویه ارز را توضیح دهیم.

فهرست مطالب

بازار ثانویه ارز چیست؟

صادرات و واردات یک امر مستمر است. بخش بزرگی از اقتصاد کشور ما از طریق صادرات و واردات تامین می شود. هماهنگی و توزان بین صادرات و واردات یکی از عوامل مهم ثبات اقتصادی به شمار می رود. بازار ثانویه ارز به عنوان یک بازار بین صادرکنندگان و واردکنندگان، محلی برای تبادل ارز به قیمت تعیین شده توسط بازار است. در این بازار صادرکنندگان ارز حاصل از صادرات خود را ارائه کرده و قیمت آن بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می شود. تفاوت آن با بازار آزاد این است که تنها صادرکنندگان و واردکنندگان مجاز در این بازار حضور دارند و معاملات بین آنها انجام می شود.

بازار ثانویه ارز چگونه به وجود آمد؟

در سال های گذشته و پس از نوسانات شدید بازار ارز در پی تحریم های آمریکا و ایجاد شوک در بازار، دولت اقدام به تعیین نرخ ثابت برای دلار کرد. این قیمت چهار هزار و 200 تومان اعلام شد و دولت برای جلوگیری از ورود صدمات ناشی از نوسانات ارز به بازار داخل، سامانه نیما را راه اندازی کرد. صادرکنندگان موظف بودند ارز حاصل از صادرات را به این سامانه واریز کرده و واردکنندگان نیز ارز مورد نیاز خود را از همین سامانه با قیمت چهار هزار و 200 تومان تهیه کنند.

اما پایین تر بودن نرخ ارز در این سامانه نسبت به بازار آزاد، باعث شد تا برخی از صادرکنندگان ترجیح بدهند ارز خود را در بازار آزاد بفروشند. علاوه بر این ارز نیمایی تنها به واردات کالاهای اساسی تعلق می گرفت و سایر واردکنندگان مجبور بودند برای تهیه ارز مورد نیاز خود به بازار آزاد مراجعه کنند. این مشکلات باعث شد تا دولت با ایجاد یک بازار دیگر برای ارز به موازات سامانه نیما و بازار آزاد موافقت کند. این بازار بین صادرکننده و واردکننده شکل گرفته و قیمت ارز در آن توافقی تعیین می شود. معاملات در بازار ثانویه ارز زیر نظر دولت انجام شده و صادرکنندگان کالاهای غیر نفتی مجاز هستند بیست درصد ارز حاصل از صادرات را در این بازار عرضه کنند.

انواع نرخ گذاری ارز

به این ترتیب دلاری که در ابتدا به صورت تک نرخی تعیین شد، اکنون در سه بازار مختلف و با سه قیمت مختلف معامله می شود. سامانه نیما ارز را به قیمت مصوب دولتی و تنها برای تهیه کالاهای اساسی ارائه می دهد، بازار آزاد که قیمت آن با توجه به عرضه و تقاضا تعیین می شود و بازار ثانویه ارز که قیمت ارز در آن به توافق صادرکننده و واردکننده بستگی دارد.

اهمیت نقش بازار ثانویه ارز

اختلاف قیمت زیاد بین دلار نیمایی و دلار بازار آزاد باعث شده بود تا واردکنندگان کالاهای اساسی بیش از حد معمولا تقاضای واردات ثبت کنند و صادرکنندگان نیز رغبتی به صادرات کالا نداشته باشند. به هم خوردن وزنه صادرات و واردات از جمله دلایل مصرف سریع ذخایر ارزی و کمبود ارز در بازار است. علاوه بر این برخی از صادرکنندگان نیز برای کسب سود بیشتر ارزهای حاصل از صادرات را در بازار آزاد به فروش رساندند که در پی تقاضای بالای سایر واردکنندگان، قیمت آن به طور مداوم در حال نوسان بود. در پی این اتفاقات سامانه نیما در وظیفه خود برای جلوگیری از تاثیر نوسانات ارز بر بازار داخل شسکت خورد و قیمت کالاها به سرعت سیر صعودی به خود گرفت.

اما بازارثانویه ارز به عنوان یک وزنه تعادل میان سامانه نیما و بازار آزاد، وظیفه جلوگیری از ورود شوک ناشی از نوسانات ارز به بازار را بر عهده گرفته است. قیمت ارز در این بازار به طور معمول پایین تیر از بازار آزاد و بالاتر از سامانه نیما تعیین می شود. در واقع موفقیت و کارایی این بازار عامل مهمی در ثبات اقتصادی کشور به شمار می رود؛ به خصوص در شرایطی که تاثیر کرونا در اقتصاد کشور و میزان صادرات و واردات انکار ناپذیر است.

نقش بانک مرکزی در تعیین نرخ ارز

با تعیین نرخ ثابت در سامانه نیما از جانب دولت، بسیاری بر این اعتقاد بودند که دولت قصد دخالت در بازار ثانویه ارز را نیز دارد. در واقع صادرکنندگان و واردکنندگان نگران بودند قیمت ارز در این بازار نیز دستوری و ثابت بوده و عرضه و تقاضا در آن نقشی نداشته باشد. اما دولت در مراحل مختلف عنوان کرد هرچند معاملات صورت گرفته در این بازار زیر نظر آنها انجام می گیرد، اما قصد دخالت در این بازار را ندارد.

محاسن و معایب بازار ثانویه ارز

بازار ثانویه ارز هرچند راهکار کاملی به شمار نمی رود، اما بسیار از مشکلات به وجود آمده ناشی از تک نرخی بودن ارز سامانه نیما را حل می کند. معاملات در این بازار زیر نظر دولت بوده و شفاف است، از این رو دلالان ارز نمی توانند با حضور در این بازار مانند بازار آزاد جو آن را متشنج کنند. شفافیت این بازار در کنار ثبات و قیمت متعادل تر نسبت به بازار آزاد، باعث شده تا واردکنندگان و صادرکنندگان رغبت بیشتری برای انجام معاملات در بازار ثانویه ارز را داشته باشند.

اما با وجود محاسن زیاد این بازار، هنوز هم نواقصی در آن وجود دارد. به طور کلی کالاهای وارداتی در چهار گروه دسته بندی می شوند. کالاهای گروه اول کالاهای اساسی هستند که ارز دولتی دریافت می کنند. کالاهای گروه دوم و سوم کالاهای مصرفی غیر اساسی به شمار می روند که مشمول دریافت ارز بازار ثانویه هستند و گروه چهارم که واردات آنها ممنوع است. اما مشکل این است که کالاها ممکن است از یک گروه کالایی به یک گروه دیگر انتقال پیدا کنند.

برای مثال یک کالا از گروه چهار به گروه سه و یا کالایی از گروه یک به گروه دو منتقل بشود. این تغییرات می تواند توازن به وجود آمده در بازار ثانویه ارز را از بین برده و باعث تشنج در این بازار بشوند. شما می توانید اطلاعیه های مربوط به این تغییرات را در سایت سازمان توسعه تجارت ایران ببینید.

هرچند بازار ثانویه تا حدودی می تواند از بروز مشکلات ناشی از تک نرخی شدن ارز جلوگیری کرده و و از بدنه اقتصاد محافظت کند، اما به نظر می رسد تا پیدا کردن راهکاری جامع که به تمام جوانب این مشکلات رسیدگی کند، راه درازی در پیش داریم.

منظور از بازار ثانویه و تفاوت های ارزی آن چیست؟

از فروردین ماه سال 97 و همزمان با نوسانات شدید نرخ ارز در کشور، دولت به تک نرخی کردن دلار اقدام نمود و از تاریخ 21 فروردین ماه، نرخ 4200 تومان را برای هر دلار تعیین کرد. از اقدامات دیگر دولت برای جلوگیری از ورود نوسانات بازار ارز به بازار کالا و خدمات راه اندازی سامانه ای به نام نیما یا همان نظام یکپارچه معاملات ارزی بود به این صورت که در این سامانه قرار بود صادرکنندگان دلارهای حاصل از صادرات خود را به قیمت 4200 تومان به این سامانه واریز کنند تا واردکنندگان بتوانند دلار مورد نیازشان را برای واردات کالا به قیمت 4200 تومان از همین سامانه تامین کنند.

اما هنگامی که معایب بازار ثانویه سامانه نیما شروع به کار کرد با مشکلات زیادی روبه رو شد از جمله مشکلات آن می توان به سرپیچی برخی از صادرکنندگان مثل پتروشیمی ها از دستور دولت برای واریز دلارهای خود به سامانه نیما اشاره کرد، آنها برای کسب منافع شخصی، دلارهای خود را در بازار آزاد با قیمت حدود 8 هزار تومان به فروش رسانند. از مشکلات دیگر این سامانه اختصاص دلار 4200 تومانی توسط دولت تنها برای واردات برخی کالاهای اساسی و خاص بود و بنابراین واردکنندگان کالاهای دیگر باید برای تهیه دلار مورد نیازشان به همان بازار آزاد مراجعه می کردند و به همین دلیل در بازار آزاد نرخ دیگری برای دلار به قیمت 8 هزار تومان بوجود آمد. دولت با مشاهده این دو مشکل برای حل آن تصمیم به ایجاد نرخ دومی برای ارز، علاوه بر نرخ 4200 تومان گرفت و این نرخ به صورت توافقی مابین صادرکنندگان و واردکنندگان تعیین شد و از سامانه نیما خارج بود و بنابراین به این بازار شکل گرفته بین صادرکننده و وارد کننده که دولت در آن دخالتی نداشت ” بازار ثانویه ارز ” گفته شد. اجازه تشکیل بازار ثانویه ارزی قبل از سفر اخیر رئیس جمهوری از او گرفته شده بود و آقای روحانی نیز با وجود بازار دومی برای ارز موافقت کرده بود. می توان گفت فلسفه ی بوجود آمدن بازار ثانویه ارز، تامین ارز سایر گروه های کالایی است که اسمشان در لیست دلار 4200 تومانی موجود نیست و وارد کنندگان این کالاها با بهم خوردن بازار آزاد ارز و ممنوع شدن فعالیت در آن در تامین نیازهای ارزی خود ناتوان شده اند.

همانطور که مشخص است قیمت توافقی دلار در بازار ثانویه ارز، باید نرخی ما بین دلار دولتی 4200 تومانی و دلار بازار آزاد 8000 تومانی باشد. بنابراین دولت به صادرکنندگان کالاهای غیرنفتی اجازه خواهد داد که ارز حاصل از صادرات خود را تا 20 درصد در این بازار ثانویه عرضه کنند. همچنین دولت معاملات و خرید و فروش ارز در بازار ثانویه را کنترل خواهد نمود. باید توجه داشت که این بازار فقط به صادرکنندگان بخش خصوصی و خُرد اختصاص دارد و بنابراین 20 درصد درآمد حاصل از صادرات همه کالاها قابل عرضه در بازار ثانویه نیست. برای روشن تر شدن مسئله باید چنین گفت که در این بازار 20 درصد صادرات غیرنفتی یعنی صادرات اقلامی به جز «پتروشیمی ها، فولاد و مواد معدنی رنگین» عرضه می شود که این ارز برای واردات ” گروه سوم کالایی” در نظر گرفته شده است. در واقع گروه سوم کالایی، کالاهای غیرضروری و ساخته شده و مصرفی را شامل می شود. بنابراین صادرکننده و وارد کننده خودشان می توانند بر سر قیمت ارز آن به توافق برسند. ” گروه سوم کالایی” نیز توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت مشخص می شود. در اینجا بهتر است نگاهی به گروه اول و دوم کالایی نیز داشته باشیم که ارز آن توسط بانک و سامانه نیمایی تامین می شود.

گروه اول شامل کالاهای ضروری و داروها می شود و ارز آن از محل منابع نفتی تامین می شود به این صورت که متقاضی می تواند ارز مورد نیازش را از بانک تامین کند. اما بخش دیگر منابع ارزی، منابع شرکت های دولتی و تحت پوشش دولت یا با مدیریت هستند که می توانند منابع ارزی صادراتی را در سامانه نیما و شبکه ارزی واریز کنند و در اختیار صرافان قرار دهند.

لازم به ذکر است برای کالاهای بسیار ضروری، ارز حتی با قیمتی پایین‌تر از ۴۲۰۰ تومان تخصیص خواهد یافت. جمع درآمدهای این بخش در گروه دوم به 30 میلیارد می رسد که به سامانه نیما واریز می شود. در سال گذشته صادراتی به ارزش 47 میلیارد تومان صورت گرفت که باقی مانده آن 17 میلیارد می شود و مربوط به بخش کشاروزی است و درواقع صادرات خرد ما را شامل می شود. در این بخش نیز باید اجازه داد صادرکنندگان با وارد کنندگان توافق داشته باشند. صادرکنندگان می توانند منابع ارزی خود را از طریق پروانه صادراتی در اختیار وارد کننده قرار دهند. درگروه دوم نیز کالاهای نسبتا ضروری قادر به دریافت ارز ۴۲۰۰ تومانی خواهند بود

اما همانطور که گفته شد گروه سوم کالایی مربوط به کالاهای غیر ضروری می شود و ارز آن از بازار ثانویه تامین خواهد شد.

طبق گفته صاحبنظران اقتصادی با ایجاد بازار ثانویه معایب بازار ثانویه ارز، بستری روشن و قابل کنترل در کنار بازار اصلی ارز تشکیل می شود که در تعیین قیمت توافقی آن نباید دولت دخالتی داشته باشد و فقط با نظارت می تواند در آن نقش کنترلی خود را ایفا کند.

مزایای بازار ثانویه ارز

• قبل از ایجاد بازار ثانویه ارزی، برخی از واردکنندگان مجبور بودند برای تهیه ارز مورد نیازشان به بازار آزاد رجوع کنند. همچنین عده ای از صادرکنندگان نیز به این علت که قیمت دلار در بازار آزاد از قیمت دلار در سامانه نیما بیشتر بود، دلار خود را در بازار آزاد می فروختند تا سود بیشتری نصیبشان شود و همین عوامل موجب بوجود آمدن قیمت غیر منطقی دلار در بازار آزاد شده بود که با تشکیل بازار ثانویه ارز ، قیمت ارز در بازار آزاد قدری منطقی تر شد.

• با راه اندازی سامانه نیما، اشتیاق واردکنندگان کالاهای خاص برای واردات کالا افزایش یافت به طوری که طبق گفته رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، تقاضا برای واردات حدود 27 میلیارد دلار، در سه ماهه نخست سال جاری بوده است و این میزان تقاضا افزایش چشم گیری نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است ولی این نرخ پایین در سامانه نیما چندان انگیزه ای برای صادرکنندگان ایجاد نمی کرد و صادرات کالا کاهش یافته بود که با راه اندازی بازار ثانویه ارز این مشکلات حل شد.

• در این بازار خریدار و فروشنده و به نوعی همان وارد کننده و صادر کننده توافق می کنند و همه چیز شفاف خواهد بود و پشت پرده ای نخواهد داشت.

• قبل از تشکیل بازار ثانویه ارز ، ارزها در بازار غیر رسمی به دست دلالان افتاد و بدون نظارت بر خرید و فروش این افراد قیمت دلار افزایش یافت و حباب نجومی ایجاد شد ولی با ایجاد بازار ثانویه ارزی مردم توانستند ارز مورد نیازشان را به صورت توافقی تهیه کنند و به این ترتیب با نظارت دولت بر این بازار، دست دلالان کوتاه شد.

معایب بازار ثانویه ارز

هادی حق شناس از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در رابطه با معایب بازار ارز ثانویه چنین می گوید: زمانی که کالایی دو قیمت یا بیشتر داشته باشد و عرضه کننده ی آن کالا هم دولت باشد حتما زمینه رانت ایجاد خواهد کرد. همچنین این کارشناس اقتصادی بیان کرد: دو نکته کلیدی در بازار ارز کشور داریم، نخست اینکه عرضه کننده ارز در کشور دولت است و نکته دوم اینکه بزرگترین مصرف کننده نیز دولت است، بنابراین زمانی که بزرگترین عرضه کننده و مصرف کننده ارز خود دولت است، برای کشف قیمت ممکن است ایجاد بازار ثانویه کمک کند، اما برای حذف زمینه رانت نمی‌تواند کمک کند. طبق گفته او در کشور‌های دنیا و حتی در کشور‌های همسایه ارز قیمت یکسان و تک نرخی دارد، لذا نمی‌توانیم چند نرخی ارز را بپذیریم و انتظار داشته باشیم رانتی شکل نگیرد یا تقاضا‌ها واقعی باشد.