انواع بازار های بورس
شرکت بورس کالای ایران در آذر 1385 با ادغام بورس فلزات و بورس کالای کشاورزی تشکیل شد و از مهر 1386 کار خود را زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز کرد. بورس كالا، بازار منسجمی است كه تعداد زیادی از عرضهكنندگان، كالای خود را به خریداران عرضه میکنند. در این بورس، کالاها در چند گروه نظیر محصولات فولادی، کشاورزی، پتروشیمی و فرآورده های نفتی دادوستد میشوند.
کارگزاری فارابی با ارائه خدمات متنوع، یکی از برترین کارگزاران فعال در بورس کالا ایران است. فارابی براساس رتبهبندی کارگزاران توسط سازمان بورس و اوراق بهادار، همواره حائز ردههای اول در میان کارگزاریهای رتبه «الف» است. تعهد در انجام سفارشات، ارائه بهترین خدمات مشاوره به مشتریان و همچنین سرعت و دقت در اجرای سفارشات از اصول اولیه فارابی در تعامل با مشتریان است.
خدمات فارابی برای بورس کالا
- پذیرش انواع کالا در بورس کالای ایران به منظور عرضه
- معاملات قراردادهای آتی و اختیار معامله
- خرید و فروش انواع محصولات فلزی
- خرید و فروش انواع محصولات پتروشیمی و فرآوردههای نفتی
- خرید و فروش انواع محصولات کشاورزی
مزایای معامله از طریق بورس کالای ایران:
- فروش کالا از طریق بورس کالای ایران طبق قانون از 10 درصد معافیت مالیات بر درآمد برخوردار است.
- خرید و فروش کالا از طریق بورس کالای ایران طبق قانون از اجرای تشریفات و مقررات مناقصه و مزایده معاف است.
- کالاهای معامله شده در بورس طبق قانون از شمول قیمتگذاری دولتی معاف است.
انواع بازارهای کالا
بازار مالی
بازار مالی در بورس کالا از سه زیر مجموعه اصلی شامل «سلف موازی استاندارد»، «گواهی سپرده کالایی» و «صندوقهای کالایی» تشکیل شده است. بازار مالی در بورس کالا با هدف جذب هرچه بیشتر سرمایه و تامین مالی مورد نیاز شکل گرفته است.
قرارداد سلف موازی استاندارد:
فروشنده کالا در قالب این اوراق، همانند قرارداد سلف بهای کالایی را که در آینده تحویل خواهد داد، به صورت نقد دریافت میکند. این اوراق برخلاف قرارداد سلف، بازار ثانویه دارد و دارنده اوراق میتواند قبل از سررسید این اوراق را در بورس به فروش برساند.
گواهی سپرده کالایی:
گواهی سپرده کالایی اوراق بهاداری است که مؤید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالا است و پشتوانه آن قبض انبار استانداردی است که توسط انبارهای مورد تایید بورس صادر میشود. پس از تودیع محصول از سوی کشاورز یا مالک کالا به یکی از انبارهای پذیرش شده از سوی بورس کالای ایران، گواهی سپرده کالایی(قبض انبار) از سوی انباردار، صادر شده و در اختیار کشاورز یا مالک کالا قرار میگیرد. پس از صدور گواهی سپرده کالایی، کشاورز یا مالک کالا میتواند با مراجعه به یکی از کارگزاران دارای مجوز معاملات در بورس کالای ایران و ارائه گواهی سپرده کالایی، درخواست فروش محصول خود را در بورس کالای ایران ارائه کند.
صندوقهای کالایی:
صندوق کالایی قابل معامله یکی از ابزارهای مالی نوین هستند که به سرمایهگذاران این امکان را میدهند که بهجای خرید و نگهداری کالای مورد نظر و تحمل هزینههای حملونقل، انبارداری و خسارتهای احتمالی آن، اوراق این صندوقها را خریداری کنند. با خرید این اوراق، سرمایهگذار در عین داشتن مالکیت کالای مورد نظر، مسئولیت نگهداری از آن کالا را بر عهده ندارد. بهعبارتدیگر، این صندوقها بخش قابلملاحظهای از وجوه گردآوری شده خود را به سرمایهگذاری در کالایی خاص اختصاص میدهند و علاقهمندان به سرمایهگذاری در آن کالای خاص اقدام به خرید واحدهای این صندوقها میکنند.
بورس چیست؟ انواع بازار بورس در ایران
در کشور ما یکی از محوریترین مفاهیمی که برای موفقیت در بازار سرمایه باید با آن آشنا شوید، ابتداییترین مفهوم این بازار است. یعنی بورس چیست؟ در این مقاله با بررسی انواع بازارهای بورس در ایران، برخی از مفاهیم اولیه بورسی، ارکان و نهادهای بورسی و وب سایتهای مهم بورسی به این سوال پاسخ خواهیم داد. همراه ما باشید.
ویدئو صفر تا صد بورس!
بورس چیست؟
در سادهترین تعریف بورس بازاری است که در آن داراییهای واقعی و مالی تعیین قیمت و خرید و فروش میشوند.
کارکردهای اصلی این بازار را میتوان به صورت خلاصه اینگونه بیان کرد:
- مدیریت انتقال ریسک
- شفافیت بازار
- کشف قیمت
- ایجاد بازار رقابتی
- جمعآوری سرمایهها و پساندازهای کوچک برای تامین سرمایه مورد نیاز برای فعالیتهای اقتصادی
انواع بازار بورس در ایران
بازار بورس در ایران به ۴ دسته بورس کالا، بورس اوراق بهادار، بورس انرژی و فرابورس تقسیم میشود. در هر یک از این بازارها، شرکتهای مختلفی حضور دارند و کالاهای متفاوتی نیز مورد معامله قرار میگیرند.
بورس کالا
بورس کالا بازاری است که در آن کالاهای مختلف به ویژه مواد خام و مواد اولیه مانند فلزات، نفت، گندم و … مورد معامله قرار میگیرند. علاقهمندان به حضور در این بازار باید حتما کد بورس کالا دریافت کنند که با کد بورسی متفاوت است.
بورس اوراق بهادار
در بورس اوراق بهادار داراییهایی مانند سهام، اوراق مشارکت و …. معامله میشوند. بورس اوراق بهادار ایران خود به دو بازار اول و دوم تقسیم میشود که شرایط پذیرش شرکتها در هر یک از این دو بازار انواع بازار های بورس و همچنین تابلوی اصلی و فرعی بازار اول با یکدیگر متفاوت است.
بورس انرژی
بورس انرژی بازاری است که در آن معاملات حاملهای انرژی مانند نفت و گاز و اوراق بهادار مبتنی بر آنها انجام میشود.
فرابورس
فرابورس بازاری است با ساختاری مشابه با بازار بورس با این تفاوت که شرایط پذیرش و فعالیت در این بازار سادهتر از بورس است. شرکتهایی که شرایط ورود به بازار بورس را ندارند، معمولا سهامشان را در بازار فرابورس عرضه میکنند.
مفاهیم اولیه بورس و سرمایه گذاری
یکی از مهمترین عوامل در کسب بازدهی مناسب از بازار سرمایه و موفقیت در بورس، داشتن شناخت و آگاهی کافی از این بازار است. شناخت نسبت به بورس، مبانی سرمایه گذاری موفق در این بازار و ابزارهای مختلفی که میتوانند فعالان این بازار را برای کسب سود و رسیدن به اهدافشان از سرمایهگذاری یاری کنند.
آشنایی با مفاهیم اولیه بورسی از جمله این موارد است که آشنایی با آنها برای کسانی که برای اولین بار قصد ورود به بازار سرمایه رادارند، ضروری است. در زیر به اختصار برخی از این مفاهیم را توضیح میدهیم.
کد بورسی
همه کاربران بازار سرمایه برای حضور در این بازار و خرید و فروش سهام باید کد بورسی داشته باشند. شناسه منحصر به فردی که از ترکیب سه حرف اول نام خانوادگی افراد و ۵ عدد به صورت تصادفی تشکیل شده است و تنها یکبار برای هر سرمایهگذار صادر میشود.
نماد معاملاتی
برای تسهیل معاملات و سرعت بخشیدن به فرآیند خرید و فروش سهام در بورس، برای هر یک از شرکتهای حاضر در این بازار یک نماد معاملاتی در نظر گرفته شده است که از نام شرکت و صنعتی که شرکت در آن فعالیت میکند، گرفته شده است.
شاخص بورس
شاخص بورس کمیتی است که وضعیت کلی بازار بورس و تغییرات ایجاد شده در این بازار در بازههای زمانی مختلف را نشان میدهد. در بورس شاخصهای مختلفی وجود دارد که هر یک به بررسی انواع بازار های بورس جنبههایی از تغییرات این بازار میپردازند. از جمله این شاخصها میتوان به شاخص کل قیمت، شاخص بازده نقدی، شاخص ۵۰ شرکت فعالتر، شاخص هموزن و … اشاره کرد.
کارگزار ناظر
در بازار بورس ایران خرید و فروش سهام و انجام معاملات با واسطه کارگزاریها یا همان کارگزار ناظر انجام میشود. انتخاب کارگزار ناظر یکی از اولین قدمها برای فعالیت در بورس و انجام معاملات در این بازار به شمار میرود.
صندوق سرمایهگذاری
در بازار بورس ابزارهای مختلفی برای سرمایهگذاری تعبیه شدهاند که از جمله آنها میتوان به صندوقهای مشترک سرمایهگذاری اشاره کرد. این صندوقها یکی از روشهای سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس به شمار میروند و با بهرهگیری از نیروهای متخصص و حرفهای در زمینه بورس و بازارهای مالی، به مدیریت دارایی سرمایهگذاران خود در این بازار میپردازند.
صندوق های سرمایه گذاری انواع مختلفی دارند که از جمله آنها میتوان به صندوقهای با درآمد ثابت، صندوقهای سهامی و صندوقهای سرمایهگذاری مختلط اشاره کرد.
ارکان و نهادهای بورسی
در ادامه به معرفی برخی از مهمترین ارکانها و نهادهای بازار سرمایه در ایران میپردازیم. همچنان همراه ما باشید.
شورای عالی بورس
شورای عالی بورس، بالاترین رکن بورس اوراق بهادار است و مهمترین وظیفه آن تصویب سیاستهای کلان و خط مشیهای بازار و همچنین اعمال نظارت بر اجرای قانون بازار بورس اوراق بهادار است.
اعضای شورای بورس عبارتند از: وزیر امور اقتصاد و دارایی در سمت رئیس شورا، وزیر بازرگانی، رئیس بانک مرکزی، روسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق تعاون، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در سمت دبیر شورا و سخنگوی سازمان، ۳ نفر خبره مالی از بخش خصوصی با مشورت تشکلهای حرفهای بازار به پیشنهاد وزیر امور اقتصاد و دارایی و تصویب هیئت وزیران، یک نفر خبره از بخش خصوصی به پیشنهاد وزیر ذیربط و تصویب هیئت وزیران برای هر بورس کالا.
سازمان بورس و اوراق بهادار
سازمان بورس و اوراق بهادار یک موسسه عمومی غیر دولتی است که شخصیت حقوقی و مالی مستقلی دارد. این سازمان توسط یک هیئت مدیره ۵ نفره از کارشناسان بخش غیردولتی که دارای حسن شهرت و تجربه در رشتههای مالی هستند و با پیشنهاد رئیس شورای عالی بورس و تصویب این شورا تعیین میشوند، اداره میشود.
از جمله اهداف ایجاد سازمان بورس و اوراق بهادار، تدوین قوانین و مقررات و نظارت بر اجرای آنها زیر نظر شورای عالی بورس است.
بورس اوراق بهادار تهران
بورس اوراق بهادار تهران یکی دیگر از ارکان مهم بازار سرمایه ایران است. این نهاد یک شرکت سهامی عام انتفاعی است که عملیات اجرایی بورس اوراق بهادار بر عهده آن قرار دارد. ایجاد بازاری منصفانه، کارآ و شفاف با ابزارهای متنوع از مهمترین ماموریتهای این سازمان به شمار میرود.
تشکیل، سازماندهی و اداره بازار اوراق بهادار، پذیرش اوراق بهادار، وضع و اجرای ضوابط حرفهای و انضباطی برای اعضا و نظارت بر فعالیت آنها و نظارت بر حسن انجام معاملات اوراق بهادار از جمله وظایف بورس اوراق بهادار تهران است.
شرکت مدیریت فناوری بورس تهران
وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به نشانی TSETMC.com یکی از پرطرفدارترین و کاربردیترین وبسایتها در میان فعالان بازار سرمایه است. اصلیترین وظیفه این شرکت، راهبری عملیاتی و فنی سامانه رایانهای بورس است. نام وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در میان پربازدیدترین وب سایتهای ایرانی در سایت الکسا نیز دیده میشود.
شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه
شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه یا به اختصار سمات، یکی دیگر از نهادهای مهم بازار سرمایه است که امور مربوط به ثبت، نگهداری، انتقال، مالکیت اوراق بهادار و تسویه وجوه معاملات را برعهده دارد. این نهاد زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکند.
شرکتهای سرمایهگذاری
شرکتهای سرمایهگذاری از دیگر نهادهای مالی مهم و کلیدی بازار سرمایه هستند که با بهرهگیری از نیروهای متخصص و حرفهای، به مدیریت دارایی افرادی مشغول هستند که نمیخواهند به صورت مستقیم به خرید و فروش سهام و انجام معاملات در بازار بورس بپردازند. وظیفه این شرکتها، سرمایهگذاری وجوه جمعآوری شده از مشتریان در ترکیبی از اوراق بهادار مختلف است.
صندوقهای سرمایهگذاری
از دیگر نهادهای مهم و کلیدی بازار سرمایه، صندوقهای سرمایهگذاری هستند که بنا بر تعریف ماده ۱ بند ۲۰ قانون بازار اوراق بهادار، نهادهای مالی هستند که فعالیت اصلی آنها سرمایهگذاری در اوراق بهادار است و مالکین واحدهای آن نیز نسبت به سود و زیان صندوق شریک هستند. وجوه دریافتی از سرمایهگذاران در این صندوقها در ترکیب متنوعی از اوراق بهادار و سایر داراییها سرمایهگذاری میشود.
صندوقهای سرمایهگذاری، به ویژه برای کسانی که دانش کافی از بازار سرمایه ندارند یا نمیتوانند اتفاقات این بازار را پیگیری کنند، گزینهای بسیار خوب برای ورود به بورس و سرمایهگذاری در این بازار به شمار میروند.
معرفی سایت های کاربردی برای فعالان بازار بورس
یکی از مهمترین سوالات فعالان بازار سرمایه به ویژه در ابتدای ورود به این بازار این است که اطلاعات مورد نیاز برای تحلیل بازار سرمایه را از چه منبعی به دست آورند. در ادامه مطلب به این سوال پاسخ میدهیم و برخی از وب سایتهای پرطرفدار و کاربردی برای کسب اطلاعات بورسی را به شما معرفی میکنیم.
۱/ سایت مدیریت فناوری بورس تهران
وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به نشانی www.tsetmc.com همانگونه که پیش از این هم گفتیم یکی از جامعترین و کاربردیترین وب سایتهایی است که اطلاعات بسیار خوبی درباره نمادهای معاملاتی مختلف در آن ارائه شده است.
در این وب سایت میتوانید آمار و نمودارهای مربوط به معاملات روزانه سهام، وضعیت بازارهای مختلف بورس، صندوقهای سرمایهگذاری و … را مشاهده کنید و از این اطلاعات برای تحلیل بهتر بازار سرمایه و انتخاب سهام مناسب برای انجام معاملات در این بازار استفاده کنید.
۲/ سایت کدال
سامانه جامع اطلاعرسانی ناشران یا کدال به نشانی www.codal.ir یکی دیگر از وب سایتهای پرکاربرد بازار سرمایه است که اطلاعات و گزارشات مالی شرکتهای بورسی در این وب سایت جمعآوری و منتشر میشود.
۳/ سایت فیپیران
مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران یا فیپیران به نشانی www.fipiran.com از دیگر سایتهایی است که در آن اطلاعات مختلفی از بازار سرمایه ارائه شده است.از جمله این اطلاعات میتوان به وضعیت معاملات سهام در بورس، شاخصهای مختلف این بازار و البته اطلاعات جامع و بسیار خوبی درباره صندوقهای سرمایهگذاری اشاره کرد.
۴/ سایت sena.ir (خبرگزاری بازار سرمایه ایران)
این وبسایت پایگاه خبری بازار سرمایه است و جایگاه بالایی در میان سایتهایی که اخبار بازار را پوشش میدهند، دارد. همانطور که بالاتر اشاره کردیم، فعالیت در بازار سرمایه به اخبار و اطلاعات گره خورده است. سنا اخبار و جریان اطلاعرسانی در بازار سرمایه را پوشش میدهد.
۵/ سایت seo.ir (وبسایت سازمان بورس و اوراق بهادار)
یکی از منابع مهم کسب اطلاعات پیرامون بازار سرمایه، سایت سازمان بورس و اوراق بهادار است. اطلاعاتی که در این سایت منتشر میشود شامل برنامههای آموزشی سازمان بورس، معرفی نهادهای فعال، معرفی و اطلاعات تماس سازمانهای فعال در بازار سرمایه، قوانین و مقررات، آییننامهها و … اطلاعاتی از این دست هستند.
۶/ سایت ifb.ir (وبسایت فرابورس ایران)
دومین شرکتی که زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکند، فرابورس است. در این بازار نیز مانند بازار بورس، اوراق بهادار معامله میشود. پس به همین منوال، اطلاعات آن برای سرمایهگذاران اهمیت بالایی دارد. در سایت فرابورس اطلاعات شرکتهای فعالی در این بازار، قوانین و مقررات، آییننامه بازارهای مختلف فرابورس، اطلاعات نمادها و … اطلاعاتی از این دست منتشر میشود.
۷/ سایت ime.co.ir (بورس کالای ایران)
سومین بازار بورس کشور، بورس کالا است که در آن انواع مختلفی از کالاها معامله میشود. اطلاعات مربوط به عرضه کالاهای جدید، محدودیتهای خرید، آمار معاملات، قوانین و مقررات و … در این وبسایت منتشر میشود.
سخن آخر
بورس بازار جذاب و هیجانانگیز است که در انواع بازار های بورس عین سودآور بودن ریسک کاهش سرمایه نیز در آن وجود دارد. بازاری که اگر اطلاعات خوبی از آن داشته باشید و با شناخت وارد آن شوید، میتوانید سود خوبی از آن به دست آورید. در این مطلب سعی کردیم در یک نگاه این بازار را بررسی کنیم و به شما بگوییم که بورس چیست و چگونه در بورس سرمایهگذاری کنیم؟ راهنمای کامل سرمایه گذاری در بورس برای تازه واردان، که میتواند شروعی برای آشنایی با این بازار و نحوه سرمایهگذاری در آن باشد. برای آشنایی بیشتر با بازار بورس و مبانی سرمایهگذاری موفق در این بازار، دورههای آموزش بورس آگاه را فراموش نکنید.
سایت بورس انرژی ایران irenex.ir
بورس انرژی ایران، از جمله بازار های مالی، در بازار سرمایه می باشد. این بورس، سایتی به آدرس اینترنتی irenex.ir، را راه اندازی کرده است که در این سامانه می توان از امکانات بورس انرژی ایران به صورت مجازی، مانند مشاهده لیست تمامی کارگزاران، بهره مند شد. همچنین، در بورس انرژی، بازارهای فیزیکی، مشتقه و فرعی برای معاملات وجود دارند.
برای مشاوره سایت بورس انرژی ایران irenex.ir
برای مشاوره سایت بورس انرژی ایران irenex.ir
عناوین اصلی این مقاله
بورس انرژی، توانسته است با دریافت مجوز، از شورای عالی بورس و اوراق بهادار، به عنوان چهارمین بورس رسمی کشور، شناخته شود. سایت بورس انرژی ایران، نیز جهت نظارت و انجام معاملات حامل های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر آن ها، به صورت اینترنتی، راه اندازی شده است.
در بورس انرژی ایران، امکان معاملات حامل های انرژی، شامل برق، گاز، نفت و غیره وجود دارد. در این بورس نیز همانند سایر بورس های رسمی کشور، متقاضیان زیادی برای معامله در این بازار مالی، حضور داشته که می توانند با فعالیت های خود، در بورس انرژی ایران، تعادلی در قیمت حامل های انرژی را در کشور ایران، رقم بزنند.
به دلیل اهمیت بورس انرژی، در بین بورس های رسمی کشور، در ادامه، در رابطه با بورس انرژی ایران، امکانات سایت irenex.ir و همچنین، انواع بازار های موجود در بورس انرژی، مطالبی آورده شده است.
برای ورود به سایت بورس انرژی ایران کلیک کنید.
کاربران برای ورود به سایت بورس انرژی ایران باید به سایت irenex.ir مراجعه کنند.
معرفی بورس انرژی ایران
شرکت بورس انرژی ایران، از سال 1391، به منظور انواع بازار های بورس ارائه خدمات برای معاملات مرتبط با حامل های انرژی، تاسیس شده است. این شرکت، به عنوان بازار چهارم بورس، توانسته است زمینه لازم را برای خرید و فروش حامل های انرژی در بازار معاملاتی به صورت اوراق بهادار فراهم کند.
افرادی که قصد سرمایه گذاری در بازار سرمایه را دارند، ابتدا می بایست کد بورسی دریافت نمایند.
منظور از حامل های انرژی در بورس انرژی ایران، ماده هایی هستند که امکان انتقال انرژی را به حالت های شیمیایی و یا الکتریکی فراهم می کنند که برای مثال، گاز، بنزین و نفت را می توان نام برد. بورس انرژی نوعی از بورس کالا می باشد که در این بازار، پذیرش و معاملات کالا ها با معافیت مالیاتی صورت می گیرد.
حتما بخوانید: سامانه سجام
امکانات سایت بورس انرژی ایران irenex.ir
همانطور که گفته شد بورس انرژی ایران، همانند دیگر بازار های مالی، خدماتی را به صورت اینترنتی در سامانه irenex.ir، به کاربران خود ارائه نموده است که سرمایه گذاران، به راحتی می توانند با ورود به این سایت معاملاتی، از امکانات آن، بهره مند شوند. به همین دلیل، در ادامه، در رابطه با امکانات انواع بازار های بورس این سایت، توضیحاتی آورده شده است.
افرادی که قصد گرفتن استعلام کد بورسی را دارند، می توانند از طریق سایت estelam.ime.co.ir، اقدام نمایند.
امکان مشاهده معاملات در بازار های فیزیکی، مشتقه و سایر اوراق بهادار قابل معامله، به صورت اینترنتی، در سایت irenex.ir، وجود دارد.
امکان دریافت امید نامه ها در سامانه irenex.ir، به صورت PDF وجود دارد.
مشاهده لیست تمامی کارگزاران بورس انرژی ایران، در سایت irenex.ir، امکان پذیر است.
دریافت فرم ها و اطلاعیه های بازرسی، امور اعضا و نظارت، از طریق سامانه irenex.ir، امکان پذیر می باشد.
امکان مشاهده اخبار و اطلاعیه های بروز بورس انرژی ایران در این سایت، فراهم است.
لازم به ذکر است که سرمایه گذاران در بازار سرمایه، می توانند جهت مطلع شدن از اطلاعیه های رسمی منتشر شده از سوی شرکت سپرده گذاری مرکزی، از طریق سایت کدال اقدام نمایند. برای جزئیات بیشتر در رابطه با فعالیت سایت کدال، می توانید بر روی لینک زیر کلیک کنید:
بیشتر بخوانید: سایت کدال
انواع بازار در بورس انرژی ایران
بورس انرژی ایران، شامل سه بازار فیزیکی، مشتقه و فرعی بوده و هر یک از این بازار ها، شامل چند تابلو می باشند. همچنین، جهت دسته بندی این بازار های معاملاتی، از سه عامل نوع معامله، ساعت های معاملاتی که صورت می گیرد و نوع کالاها، استفاده شده است . در ادامه، در رابطه با هریک از این بازار ها در بورس انرژی ایران، مطالبی آورده شده است.
افرادی که قصد دریافت گواهی سهام های خود در بازار سرمایه را دارند، می توانند از طریق درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه، اقدام نمایند.
بازار فیزیکی
در بازار های فیزیکی، کالا های پذیرفته شده در بورس، خرید و فروش می شوند. نحوه معامله هر یک از این کالا ها در بازار فیزیکی بورس انرژی ایران، با یکدیگر متفاوت می باشند. معاملات در این بازار، با واسطه ی کارگزاری های رسمی صورت می گیرد. بازار فیزیکی شامل تابلو های معاملاتی گاز، برق، نفت و سایر حامل های انرژی می شود.
در این بازار، پس از ارسال درخواست پذیرش، مدارک و مستندات به بورس، حدود 37 روز کاری طول می کشد، درخواست متقاضیان، پذیرفته شود. پس از بررسی مدارک ارسال شده و ثبت آن ها در شرکت بورس، کالاها به دو دسته اصلی و مشابه تقسیم می شوند. سپس، پس از گذشت یک ماه از ثبت درخواست، کالا های اصلی به هیئت پذیرش ارسال می شوند و کالا های مشابه نیز به کمیته عرضه بورس انرژی ایران ارسال می گردند.
بازار مشتقه
در بازار فیزیکی، معاملات به صورت خودکار صورت می گیرد، اما در بازار مشتقه بورس انرژی ایران، اوراق بهادار کالا های حامل انرژی، خرید و فروش می شوند. در بازار مشتقه، معاملات با استفاده از ابزار های مالی و همچنین، قرارداد های ویژه ای مانند قرارداد سلف موازی، قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله، انجام می شوند. شایان ذکر است که تمامی معاملات در این بازار، به صورت کاملا الکترونیکی صورت می گیرد.
بازار فرعی
در بازار فرعی، معاملات کالا های تک، انجام می شود و در هر نوبت برای عرضه آن ها، می بایست به صورت جداگانه درخواست، ارسال شود و کمیته، با عرضه آن ها موافقت نماید. جهت ثبت درخواست در این بازار، ابتدا می بایست به واسطه مشاوران پذیرش به بورس ارسال شود؛ سپس، در صورت کامل بودن مدارک، این درخواست به کمیته عرضه، انتقال داده خواهد شد.
در ادامه بخوانید: سایت بورس کالای ایران
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد سایت بورس انرژی ایران irenex.ir در کانال تلگرام سرمایه گذاری عضو شوید، همچنین کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون سایت بورس انرژی ایران irenex.ir چه باید کرد پاسخ دهند.
سوالات متداول
1- ✔️بورس انرژی ایران چیست؟
✔️بورس انرژی ایران از جمله بازار های بورس می باشد که در آن معاملات حامل های انرژی صورت می گیرد که در متن مقاله در رابطه با این بورس توضیحات بیشتری داده شده است.
2- ✔️امکانات سایت بورس انرژی ایران چیست؟
✔️یکی از امکانات سایت بورس انرژی ایران مشاهده لیست تمامی کارگزاران این بازار می باشد که در متن مقاله نیز دیگر امکانات آن آورده شده است.
3- ✔️انواع بازار های بورس انرژی ایران کدامند؟
✔️بازارهای فیزیکی و مشتقه و فرعی از بازارهای بورس انرژی ایران هستند که در متن مقاله در رابطه با هر کدام از این بازارها توضیحات کامل آورده شده است.
انواع بازار های بورس
23 خرداد
افرادی که در بازار بورس سرمایهگذاری میکنند باید با کلمات بورسی از جمله انواع اوراق بهادار و جزئیات هر کدام
افرادی که در بازار بورس سرمایهگذاری میکنند باید با کلمات بورسی از جمله انواع اوراق بهادار و جزئیات هر کدام از انواع اوراق آشنا باشند. در ادامه این مطلب از کارگزاری حافظ به طور کامل انواع اوراق بهادار و نحوه سرمایهگذاری در اوراق بهادار بیان شده است.
آیا میدانید اوراق بهادار یکی از بهترین راهها برای رشد سرمایه سرمایهگذاران است؟ بسیاری از شما ممکن است از قبل با سرمایهگذاری در اوراق بهادار مانند سهام و اوراق قرضه آشنا باشید. با این وجود، در عصر دیجیتال، انواع مختلفی از اوراق بهادار برای سرمایهگذاران در دسترس است.
اوراق بهادار چیست؟
اصطلاح «اوراق بهادار» به یک ابزار مالی قابل معامله و قابل مذاکره گفته میشود که دارای ارزش مالی است. این اوراق نشاندهنده مالکیت اشخاص در انواع سهام، انواع اوراق (از جمله اوراق تسه) و حق تقدم است.
اوراق بهادار ابزار مالی قابل معاملهای هستند که برای افزایش سرمایه در بازارهای دولتی و خصوصی مورد استفاده قرار میگیرند.
سطح بازارهای اوراق بهادار
این جایی است که معاملات اوراق بهادار مانند سهام و اوراق قرضه براساس تقاضا و عرضه انجام میشود. بازارهای اوراق بهادار قیمت را تعیین میکنند و شرکتکنندگان میتوانند هم حرفهای و هم غیرحرفهای باشند.
بازارهای اوراق بهادار به دو سطح تقسیم میشوند. بازارهای اصلی محل انتشار اوراق بهادار جدید است، در حالی که بازارهای ثانویه محل خرید و فروش اوراق بهادار موجود است.
انواع اوراق بهادار براساس نوع دارایی
اوراق بهادار را میتوان براساس نوع دارایی به طور کلی در دو نوع مشخص طبقهبندی کرد: اوراق سهام و اوراق بدهی. با انواع بازار های بورس این حال، برخی از اوراق بهادار ترکیبی از اوراق سهام و اوراق بدهی هستند.
سه نوع اوراق بهادار
- اوراق حقوق صاحبان سهام: حقوق مالکیت دارندگان را فراهم میکند.
- اوراق بدهی: اساسا شامل وامهای بازپرداخت شده با پرداختهای دورهای است.
- ابزارهای مشتقه یا اوراق بهادار ترکیبی: این اوراق ترکیبی از سهام و بدهی است.
۱- اوراق حقوق صاحبان سهام
اوراق حقوق صاحبان سهام نشاندهنده مالکیت در یک شرکت است که توسط سهامداران در یک نهاد (یک شرکت، مشارکت یا اعتماد) نگهداری میشود و به صورت سود سهام به مالکان یا سهامداران تعلق میگیرد. اوراق حقوق صاحبان سهام شامل سهام عادی و سهام ممتاز یا ترکیبی است.
برخی اوقات دارندگان اوراق بهادار حق دریافت منظم سود سهام خود را ندارند، اگرچه اوراق بهادار انواع بازار های بورس اغلب سود سهام خود را پرداخت میکنند، اما آنها میتوانند هنگام فروش اوراق بهادار از سود افزایش قیمت سهام سود ببرند.
اوراق بهادار با حق رای که به صاحبان خود میدهند، به آنها این امکان را میدهند که به طور نسبی نسبت به شرکت حق کنترل و مالکیت داشته باشند. نکته مهم اما این است که صاحبان سهام در یک شرکت در صورت ورشکستگی آن شرکت، پس از پرداخت کلیه تعهدات به طلبکاران، فقط در سود باقیمانده سهیم میشوند.
آشنایی با انواع سهام
سهام انواع مختلفی دارد که از نظر نوع آورده شامل سهام نقدی و سهام غیرنقدی و از نظر ساختار شامل سهام عادی، سهام ممتاز یا ترکیبی، حق تقدم سهام، سهام عادی، سهام بی نام، سهام با نام، سهام سرمایهای، سهام موسس سهام انتفاعی میشود.
سهام در مقابل انواع دیگر اوراق بهادار
اگر انواع مختلفی از اوراق بهادار وجود دارد، چرا نام سهام بیشتر از دیگر اوراق بهادار به گوش میخورد؟ و تفاوت سهام با سایر انواع اوراق بهادار چیست؟
یکی از دلایلی که ممکن است درباره سهام بیشتر بشنوید این است که بازار سهام اغلب به عنوان شاخص اقتصادی استفاده میشود. این به این معناست که وقتی اخباری بخواهد در مورد سلامت اقتصاد ادعایی داشته باشد، ممکن است این کار را با مراجعه به حرکات بازار سهام انجام دهد.
دلیل دیگر اینکه استفاده از سهام ممکن است بیش از سایر اوراق بهادار شنیده شود، صرفا به این دلیل است که افراد بیشتری در سهام سرمایهگذاری میکنند.
۲- اوراق بهادار بدهی
اوراق بهادار بدهی یا اوراق با درآمد ثابت، پولی است که با توجه به شرایطی که وام، نرخ بهره آن و سررسید یا تاریخ تمدید آن مشخص میکند، قرض گرفته میشود و باید بازپرداخت شود.
اوراق بدهی که شامل اوراق بدهی دولتی و شرکتی، گواهی سپرده (CD) نامیده میشوند و اوراق بهادار وثیقهدار (مانند CDO و CMO) است. این اوراق به دارندگانشان حق رای نمیدهند.
اوراق بهادار بدهی معمولا برای مدت معینی صادر میشوند و در پایان مدت آن توسط صادرکننده قابل بازخرید است. اوراق بدهی میتواند تامین شده (با پشتوانه وثیقه) یا بدون وثیقه باشد و در صورت عدم اطمینان و در صورت ورشکستگی شرکت ممکن است بازپرداخت آنها نسبت به سایر بدهیهای تضمینی و بدون ضمانت اولویتبندی شود.
به عنوان یک قاعده، اوراق بدهی مانند اوراق قرضه و گواهی سپرده، دارنده را ملزم به پرداخت سود منظم و بازپرداخت مبلغ اصلی به همراه سایر حقوق قرارداد مندرج می کند. این قبیل اوراق بهادار معمولاً برای مدت معینی منتشر می شوند و در پایان، ناشر آنها را بازخرید می کند.
ذکر این نکته مهم است که ارزش ریالی حجم معاملات روزانه اوراق بدهی به طور قابل توجهی بیشتر از سهام است. دلیل آن این است که اوراق بهادار بدهی تا حد زیادی توسط سرمایه گذاران نهادی، در کنار دولتها و سازمانهای غیرانتفاعی نگهداری میشود.
نکته مهم این است که اوراق بهادار مبتنی بر بدهی هم به چندین دسته دیگر تقسیم میشوند در ادامه این اوراق معرفی میشوند:
- اوراق قرضه
- اوراق مشارکت
- صکوک اسلامی یا اوراق قرضه
- اوراق اجاره
- اوراق خزانه اسلامی
- گواهی سپرده
۳- اوراق بهادار ترکیبی یا اوراق مشتقه
اوراق بهادار ترکیبی همانطور که از نامش پیداست، برخی از خصوصیات هر دو اوراق بدهی و اوراق بهادار را با هم دارد. نمونههایی از اوراق بهادار ترکیبی شامل اوراق تبعی (اوراق اختیار منتشر شده توسط بازارگردان که به سهامداران حق فروش سهام در یک بازه زمانی خاص و با قیمت مشخص را میدهد)، اوراق مشارکت قابل تبدیل (اوراق مشارکت تبدیل به سهام عادی در شرکت صادرکننده)، و سلف موازی، آتی و اختیار معامله (سهام شرکتی که پرداخت سود، سود سهام یا بازده سرمایه دیگر میتواند نسبت به سایر سهامداران در اولویت باشد).
بسیاری از بانکها و سازمانها برای وام گرفتن از سرمایه گذاران به اوراق بهادار مشارکت روی میآورند.
اگرچه سهام ممتاز از نظر فنی در طبقه اوراق بهادار طبقهبندی میشود اما اغلب به عنوان اوراق بدهی تلقی میشود چون مانند اوراق بدهی رفتار میکند.
مشابه اوراق مشارکت، اوراق مشتقه معمولا سود بیشتری را با نرخ ثابت یا شناور تا زمان معینی در آینده به خریداران میپردازند و برخلاف اوراق قرضه، تعداد و زمان پرداخت سود تضمین نمیشود. حتی ممکن است سود به سهام تبدیل شود و یا در هر زمان سرمایهگذاری خاتمه یابد. این اوراق ابزاری محبوب برای سرمایهگذاران جویای سود است.
چهار نوع اصلی از اوراق بهادار مشتقه وجود دارد:
قراردادهای آتی یا Future
قراردادهای آتی توافقی بین دو طرف برای خرید و تحویل دارایی با قیمت توافق شده در آینده است. قراردادهای آتی در بورس معامله میشوند و این قراردادها از قبل استاندارد شدهاند. در معاملات آتی، طرفین درگیر باید دارایی اساسی را خریداری یا بفروشند.
قراردادهای سلف یا Forward
قراردادهای فوروارد یا سلف، مشابه قراردادهای آتی هستند که به صورت قراردادهای سلف در بورس معامله میشوند. هنگام ایجاد قرارداد سلف، خریدار و فروشنده باید شرایط، اندازه و روند تسویه حساب مشتقه را تعیین کنند.
تفاوت دیگر قراردادهای سلف با معاملات آتی، میزان خطر و ریسکی است که برای فروشندگان و خریداران این قراردادها وجود دارد. این خطرها هنگامی رخ میدهد که یک طرف ورشکسته شود و طرف دیگر نتواند حقوق خود را دریافت کند و در نتیجه ارزش موقعیت خود را از دست بدهد.
قراردادهای اختیار معامله یا آپشن (Option)
قراردادهای اختیار معامله یا آپشن، مانند قرارداد آتی هستند، زیرا شامل خرید یا فروش دارایی بین دو طرف در یک تاریخ از پیش تعیین شده در آینده با قیمت مشخص است. تفاوت اصلی بین این دو نوع قرارداد یعنی قرارداد آپشن و قرارداد آتی این است که در قرارداد آپشن با داشتن اختیار، خریدار ملزم به انجام عمل خرید یا فروش نیست.
قراردادهای معاوضه یا Swap
قراردادهای معاوضه شامل تبادل یک نوع جریان وجوه نقد با نوع دیگر است. به عنوان مثال، مبادله نرخ بهره یک معاملهگر را قادر میسازد از وام با نرخ بهره ثابت به وام با نرخ بهره متغیر روی بیاورد یا بالعکس.
اوراق بهادار چگونه معامله میشوند؟
اوراق بهادار قابل معامله در بورس اوراق بهاداری هستند که ناشران آنها میتوانند با اطمینان از بازار منظم در آن تجارت کنند و سرمایه گذاران را جذب کنند.
در سالهای اخیر سیستم های معاملاتی الکترونیکی غیررسمی رایج شده است و اکنون اوراق بهادار اغلب مستقیماً بین سرمایهگذاران به صورت آنلاین یا تلفنی معامله میشوند.
عرضه اولیه (IPO) اولین فروش عمده اوراق بهادار سهام یک شرکت را به عموم نشان میدهد. به دنبال عرضه اولیه سهام، هر سهمی که تازه منتشر شده است، اگرچه هنوز در بازار اصلی فروخته میشود، اما به عنوان یک پیشنهاد ثانویه شناخته میشود.
از طرف دیگر ممکن است اوراق بهادار به صورت خصوصی در یک گروه محدود و واجد شرایط در آنچه به عنوان استقرار خصوصی شناخته میشود، ارائه شود که این یک تمایز مهم هم از نظر قانون شرکت و هم از نظر تنظیم اوراق بهادار است. بعضی اوقات شرکتها سهام را با ترکیبی از جایگاه عمومی و خصوصی به فروش میرسانند.
در بازار ثانویه که به عنوان بازار پس از آن نیز شناخته میشود، اوراق بهادار به سادگی به عنوان دارایی از یک سرمایهگذار به سرمایهگذار دیگر منتقل میشوند: سهامداران میتوانند در این بازار اوراق بهادار خود را برای دریافت سود نقدی و یا سود سرمایه به سرمایهگذاران دیگر بفروشند.
سرمایهگذاران برای تجارت اوراق بهادار، فقط از کارگزاریها امکان خرید و فروش دارند. محل و نحوه دقیق خرید و فروش اوراق بهادار بستگی به نوع اوراق بهادار معامله دارد.
سرمایه گذاری در اوراق بهادار
اوراق بهادار با عنوان ناشر آنها شناخته میشوند و کسانی که آنها را خریداری میکنند هم سرمایه گذار نامیده میشوند. به طور کلی، اوراق بهادار نشاندهنده یک سرمایه گذاری و وسیلهای است که از طریق آن شهرداریها، شرکتها و سایر شرکتهای تجاری میتوانند سرمایه جدید جمع کنند. شرکتها میتوانند با فروش سهام در یک عرضه اولیه (IPO)، درآمد زیادی کسب کنند.
دولتها می توانند با استفاده از انتشار اوراق قرضه، بودجه یک پروژه خاص را جمع کنند و البته بسته به تقاضای بازار یا ساختار قیمتگذاری یک موسسه، افزایش سرمایه از طریق اوراق بهادار میتواند یک گزینه بهتر برای تامین مالی پروژهها از طریق وام بانکی باشد.
اوراق بهادار سهام نشان دهنده مالکیت است که توسط سهامداران یک شرکت نگهداری میشود. به عبارت دیگر، سرمایه گذاری در سهام یک سازمان برای تبدیل شدن به یک سهامدار سازمان است.
تفاوت بین دارندگان اوراق بهادار سهام و دارندگان اوراق بدهی در این است که شخص در ابتدا حق دریافت دائمی سود را ندارد اما میتواند با فروش سهام از سود سرمایه سود ببرند. تفاوت دیگر این است که اوراق بهادار حقوق مالکیت دارنده را فراهم میکند تا او با داشتن سهمی متناسب با تعداد سهام خریداری شده، به یکی از مالکان شرکت تبدیل شود.
در صورت ورشکستگی شرکتها، دارندگان حقوق صاحبان سهام فقط میتوانند سود باقیمانده را که پس از پرداخت تعهدات به دارندگان اوراق بدهی باقی مانده است، تقسیم کنند. شرکتها به طور منظم سود سهامداران اوراق بدهی خود را که سود حاصل از عملیات اصلی کسبوکارشان است را تقسیم میکنند، در حالی که این امر برای صاحبان سهام صادق نیست.
چرا اوراق بهادار مهم هستند؟
اوراق بهادار از این جهت مهم هستند که فرصتی را برای سرمایهگذاری در اختیار شرکتها قرار میدهند. بسیاری از شرکتهای نوپا میخواهند از گرفتن وام تجاری اجتناب کنند و برای این امکان به اوراق بهادار متوسل میشوند. و در این میان اوراق بدهی و حقوق صاحبان سهام به دلیل مزایایی که ارائه میدهند بیشتر محبوبیت دارند.
سرمایهگذاران معمولا به این دلیل جذب اوراق مشارکت میشوند که جریان پرداختی را صرف نظر از نحوه عملکرد شرکت با نرخ سود مشخص قابل پرداخت در یک تاریخ خاص ارائه میدهند.
سهام شرکتها هم از این جهت جذاب هستند که سرمایه گذاران در اکثر مسائل شرکت سهیم هستند، توزیع سود را دریافت میکنند، در مورد موضوعات مهم تجاری حق رای دارند و اگر سهام، اوراق قرضه یا سایر داراییها به خوبی عمل کنند، این فرصت را دارند که سود زیادی را دریافت کنند.
از طرف دیگر، اگر شرکت زیر مجموعه قرار گیرد، اوراق بهادار سهام پس از پرداخت بدهی، در درآمد حاصل از فروش دارایی هم سهیم است. از آنجایی که تجارت اوراق بهادار آسان است، معامله آنها در کل منجر به کارآمدتر شدن اقتصاد میشود.
نتیجهگیری
اوراق بهادار ابزاری برای سرمایهگذاری است که توسط دولت، شرکتها یا سازمانهای منتشر میشود که ارزش مالی و امکان تضمین مالکیت سود توزیع شده را نشان میدهند. بنابراین افراد یا سرمایهگذارانی که آگاهی کامل نسبت به انواع اوراق بهادار دارند معمولا در بازار سرمایه موفقتر عمل میکنند.
انواع بازار های بورس
اوراق بهادار
- معرفی اوراق بهادار
- فرم اوراق
- سجام و احراز هویت
- کد بورسی
ضوابط اجرایی
- ضوابط اجرایی سنجش شرایط مشتری
- کارمزد
- اعتبار
بورس کالا
- معرفی بورس کالا
- فرمهای بورس کالا
- رینگهای معاملاتی
- معاملات آتی
لینکها
بورس انرژی
- معرفی بورس انرژی
- فرمهای بورس انرژی
- شماره حساب بورس انرژی
معاملات
- معاملات بورس انرژی
عرضه و پذیرش
سامانه معاملات
- پشتیبانی سامانه معاملات
- منابع آموزشی سامانههای معاملاتی
- راهنمای سامانههای معاملاتی
اطلاعات بازار
- وبلاگ تحلیلها و گزارشات
- گزارش روزانه
- تحلیل بنیادی
- بولتن هفتگی
آمار و اخبار و تحلیلها
درباره ما
تماس با ما
- راههای ارتباطی
- شماره حسابها
- دعوت به همکاری
- اخبار ویژه کارگزاری
آشنایی با بورس اوراق بهادار
تاریخچه
تاریخچه بورس در دنیا
واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام “واندر بورس” اخذ شده که در اوایل قرن چهاردهم در شهر بروژ بلژیک میزیسته و صرافان شهر در مقابل خانه او گرد هم میآمدند و به دادوستد کالا، پول و اوراق بهادار میپرداختند. این نام بعدهابه کلیه اماکنی اطلاق شد که محل دادوستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاري بوده است.بورس سهام و جاافتادن آن در عملیات تجاري و اقتصادي، با انقلاب صنعتی اروپا و شکوفایی اقتصاد تازه متحول شده آن همراه بوده است. اولین بورس معتبر دنیا، در سال 1611 در شهر آمستردام تشکیل شد و کمپانی معروف هند شرقی سهام خود را در آن بورس عرضه کرد. بورس آمستردام امروزه نیز یکی از منابع مهم تأمین سرمایه در سطح بینالمللی است. نکتۀ قابل توجه آن است که در هنگام افزایش قابل ملاحظه معاملات سهام، کشورهاي اروپایی نظیر انگلستان، آلمان، سوئیس، قوانین و مقررات ناظر بر معاملات سهام و ضمانتهای اجرایی لازم براي آن را وضع کردند تا از هرگونه تقلب و پایمال شدن حقوق صاحبان سهام جلوگیري شود.بورس اتریش در وین در سال 1771 افتتاح شد که عمدتاً به معاملات اوراق قرضه دولتی جهت تامین مالی جنگ میپرداخت. بورس اتریش در پایان قرن 19 میلادي 2500 سهم را در تابلوي خود داشت و یکی از مهمترین مراکز مالی اروپا به شمار میرفت.
در لندن معاملهگران در بورس جهت انجام معامله در قهوهخانه گرد هم میآمدند. براي نظم بخشیدن به بازار، قهوهخانه نیوجاناتان در سال 1698 به بورس اوراق بهادار تبدیل شد.بورس نیویورك در اواخر قرن هجدهم (1792 (تأسیس شده و با وجود رقباي دیگر، از نظر حجم معاملات و اهمیت در بازار سرمایه آمریکا، در مقام اول قرار دارد.درآمریکا، اولین محل شناخته شده به عنوان بورس اوراق بهادار، در نیویورك و در محوطهای در زیر سایه درخت نارون بزرگی در “وال استریت” بود که بعدها به قهوهخانهای در همان نزدیکی انتقال یافت.بورس وال استریت با جمعآوری مبالغی به عنوان ورودیه از دلالان (کارگزاران) و گسترش عملیات، تقویت شد و به مجتمع تجاري عظیمی مبدل گردید که بعدها به نام “بورس سهام نیویورك ” به ثبت رسید. درحال حاضر تعداد کارگزاران این بورس به چند هزار شخص حقیقی و حقوقی بالغ میگردد. در حال حاضر در اغلب کشورهاي دنیا، بورسهای اوراق بهادار فعالیت میکنند.
دیدگاه شما