سود هر سهم [EPS] چیست؟

EPS و DPS چیست؟ سهم شرکت و سهامداران از سود

صندوق سرمایه گذاری چیست و انواع آن کدامند؟

آزادی مالی، یکی از اهدافی است که سرمایه گذاران به دنبال آن هستند. رسیدن به این آزادی، نیازمند آشنایی با انواع روش‌های سرمایه گذاری است تا بتوانیم از این راه، هم ارزش دارایی‌های خود را حفظ کنیم و هم قدمی برای رشد آنها برداریم. به قول «رابرت کیوساکی» پس انداز کردن پولی که هر روز در حال از دست دادن ارزش خود است به تنهایی کافی نیست، بلکه این سرمایه گذاری است که شما ثروتمند می‌کند. بورس، یکی از روش‌های سرمایه گذاری به شمار می‌رود. اگر این روش به درستی و با مهارت انجام شود می‌تواند بازدهی مناسبی را برای سرمایه گذار به ارمغان بیاورد. اما شاید همه مردم از مهارت، اطلاعات یا زمان کافی برای این سرمایه گذاری برخوردار نباشند. به همین دلیل آنها باید با استفاده از روش‌های غیرمستقیم سرمایه گذاری از ارزش پول خود محافظت کنند. در این قسمت از خانه سرمایه به موضوع «صندوق سرمایه گذاری» می‌پردازیم.

نسبت p/e به چه معناست؟

یکی از فاکتورهایی که همیشه در بین سرمایه گذاران بورس کاربرد زیادی دارد نسبت p/e است. هر کدام از سرمایه گذاران به نوعی از این نسبت استفاده می کنند. برخی آن را درست و بسیاری نیز به شکل اشتباه مورد استفاده قرار می دهند. برای اینکه بتوانید از این نسبت به درستی استفاده کنید باید با مفهوم و کارکرد آن آشنایی پیدا کنید. به طور خلاصه نسبت p/e خلاصه شده عبارت price تقسیم بر eps است: price / earning per share = P/E

در فارسی اصطلاحا به نسبت p/e نسبت قیمت به درآمد نیز گفته می شود (کلمه price به معنی قیمت و کلمه eps به معنی سود هر سهم است). اگر با مفهوم eps آشنایی ندارید می توانید مقاله تفاوت eps و dps چیست را مطالعه کنید. حال سوال اینجاست که این نسبت چه چیزی به ما می گوید.

مفهوم نسبت p/e

نسبت p/e در واقع انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده یک دارایی را به ما نشان می دهد.به این معنی که یک سرمایه گذار حاضر است به ازای هر ۱ ریال بازدهی (در این مقاله بازدهی از سهام) که بدست می آورد، چند ریال پرداخت کند. برای درک بهتر این مفهوم به مثال زیر توجه کنید. فرض کنید شما ۱ میلیون تومان در بانک سپرده گذاری می کنید. بانک به شما می گوید که به ازای این پولی که شما سپرده گذاری کرده اید سالیانه ۲۰% سود به شما پرداخت می کند.

یعنی در ازای ۱ میلیون تومان سپرده گذاری شما، سالیانه ۲۰۰ هزار تومان سود به شما پرداخت می کند. برای اینکه در این مثال p/e را محاسبه کنید باید قیمتی که یرداخت می کنید (یعنی ۱ میلیون تومان) را به سودی که بدست می آورید (یعنی ۲۰۰ هزار تومان) تقسیم کنید: ۵ = ۲۰۰,۰۰۰ / ۱۰۰۰,۰۰۰

پس در این مثال p/e سود بانکی برابر با ۵ شده است. اینجا p/e برابر ۵ به این معنی است که شما حاضر شده اید به ازای هر ۱ ریال سودی که از بانک دریافت می کنید ۵ ریال پرداخت بکنید. برخی نیز اینگونه تفسیر می کنند که اگر p/e برابر ۵ است به این معنی است که ۵ سال زمان می برد تا سرمایه شما از طریق بازدهی های بدست آمده برگردد.

نسبت p/e در بورس

در بورس نیز مفهوم کلی p/e شبیه به همین مثالی است که گفته شد. مثلا فرض کنید شرکتی در حال حاضر ۲۰۰ تومان قیمت دارد و eps (سودی) که برای سال جاری پیش بینی کرده است برابر با ۵۰ تومان است. برای محاسبه p/e این شرکت قیمت روز آن را بر سودی که دارد تقسیم می کنیم: ۴ = ۵۰ / ۲۰۰

اینجا نیز p/e برابر ۴ به این معنی است که سرمایه گذاران بورس حاضر هستند به ازای هر ۱ ریال سودی که این شرکت دارد ۴ ریال پرداخت کنند. در شکل زیر آخرین p/e شرکت فولاد مبارکه اصفهان با توجه به سودی که پیش بینی کرده برابر با ۸٫۸۴ است. این عدد از تقسیم قیمت فولاد به eps آن بدست آمده است.

این مفهوم کلی نسبت p/e است. اما این عدد فقط انتظارات سرمایه گذاران از آینده سهم را به ما نشان می دهد. ولی نمی گوید که چرا سرمایه گذاران حاضر هستند برای هر ۱ ریال سود این شرکت ۸٫۸۴ ریال پرداخت کنند. همچنین به ما نمی گوید که این انتظارات سرمایه گذاران درست است یا نه. در اینجا هرچه قیمت سهم بالاتر برود p/e نیز افزایش پیدا می کند و برعکس. حال باید ابتدا ببینیم که اصلا p/e باعث بالا و پایین شدن قیمت می شود و یا اینکه تغییر قیمت باعث بالا و سود هر سهم [EPS] چیست؟ پایین شدن p/e می شود. به همین دلیل لازم است ابتدا یک آشنایی با کاربرد این نسبت و همچنین انواع آن داشته باشیم.

نسبت p/e چه کاربردی دارد؟

اگر بخواهیم در یک جمله و خیلی ساده بگوییم که p/e چه کاربردی دارد، می توان گفت این نسبت یکی از ابزارهایی است که برای ارزش گذاری سهام مورد استفاده قرار می گیرد. تاکید می کنیم این نسبت فقط یکی از ابزارهای ارزش گذاری سهام است، نه تنها ابزار ارزش گذاری. اما چگونه از این نسبت برای ارزش گذاری استفاده می شود؟ یکی دیگر از نام های این نسبت، ضریب سهام است. برای ارزش گذاری با استفاده از p/e باید عکس رابطه ای که توضیح دادیم مورد استفاده قرار بگیرد. به این شکل که یک p/e برای سهم محاسبه می شود، سپس در سود آن ضرب می شود و ارزش آن سهم بدست می آید: P/E * eps = price

وقتی شما ارزش سهم را با این روش محاسبه می کنید، باید ببینید که قیمت آن سهم در بازار بیشتر از قیمت محاسباتی شماست یا کمتر. اگر قیمت سهم در بازار بیشتر از این عدد باشد، یعنی آن سهم ارزنده نیست. ولی اگر قیمت سهم در بازار کمتر از این عدد باشد، به این معنی است که آن سهم ارزنده است و قابلیت رشد دارد. نکته ای که اینجا وجود دارد این است که تمام این موارد به این بستگی دارد که شما نسبت p/e را به درستی محاسبه کنید. در غیر این صورت ارزشی که برای سهام بدست می آورید اشتباه خواهد بود. نحوه محاسبه نسبت p/e یک بحث مفصل و تخصصی است که از حوصله این مقاله خارج است.
مثال برای ارزش گذاری سهم با استفاده از نسبت p/e

فرض کنید که شما با استفاده از روش های محاسبه p/e، این نسبت را برای شرکتی ۶ محاسبه کرده اید. سود (eps) این شرکت نیز برابر با ۱۰۰ تومان است. با استفاده از روشی که توضیح دادیم. ارزش این شرکت برابر است با: تومان ۶۰۰ = ۱۰۰ * ۶

حال اگر قیمت روز این سهم در بازار ۵۰۰ تومان باشد،یعنی این سهم ارزنده است و جا دارد که تا قیمت ۶۰۰ تومان رشد بکند. پس می توان اقدام به خرید آن کرد. ولی اگر قیمت آن در بازار مثلا ۷۰۰ تومان باشد به این معنی است که این سهم گران است و جا دارد که تا ۶۰۰ تومان افت بکند. پس نباید این سهم را خرید. همانطور که گفته شد تمام این موارد و استراتژی ها مستلزم این است که شما p/e سهم را به درستی محاسبه کرده باشید.
انواع p/e

p/e دنباله دار: این نوع از p/e ساده ترین شکل و همان است که در مثال ابتدای مقاله برای شما توضیح دادیم. نحوه محاسبه آن به این شکل است که قیمت روز سهم بر سود (eps) آن تقسیم می شود و p/e سهم بدست می آید. این نسبت نشان می دهد که سرمایه گذاران حاضر هستند به ازای هر ۱ ریال سود شرکت، چند ریال پرداخت کنند. پس هر چقدر قیمت سهام تغییر بکند این نسبت نیز به دنبال آن تغییر خواهد کرد.

p/e برآوردی: به این نوع از p/e، تحلیلی یا پیشتاز هم گفته می شود. این نسبت با استفاده از روش های خاص و با در نظر گرفتن عواملی از قبیل نرخ رشد سود شرکت، نرخ بهره بانکی، تورم و …. محاسبه می شود. این نسبت همانی است که در ارزش گذاری مورد استفاده قرار می گیرد. بعد از محاسبه آن، نسبت را در سود (eps) برآوردی سال آینده شرکت ضرب می کنیم و ارزش شرکت بدست می آید. اگر سود شرکت نیز توسط ما تحلیل شود و خود سود اعلامی شرکت مورد استفاده قرار نگیرد، این کامل ترین نوع ارزش گذاری بر مبنای p/e خواهد بود.

نسبت P/E چیست؟

نسبت قیمت به سود (P/E) نسبتی است که برای ارزش‌گذاری شرکت‌ها از آن استفاده می‌شود و از حاصل تقسیم قیمت سهام بر سود پیش‌بینی شده به دست می‌آید.

نسبت P/E چیست؟

تمام شرکت های فعال در بازار سرمایه، موظفند در دوره های مشخصی (معمولا ۳ ماهه) گزارش هایی از عملکرد خود به سازمان بورس ارایه دهند. این گزارش ها را «صورت های مالی» می نامند و شامل ۴ صورت مالی به نام های ترازنامه، صورت مالی سود و زیان، صورت سود و زیان جامع و صورت جریان وجه نقد است.

در صورت سود و زیان، اطلاعات مربوط به سود هر سهم [EPS] چیست؟ درآمد و هزینه های شرکت ثبت می شود که این هزینه ها می تواند شامل هزینه های عملیاتی، هزینه بهره، هزینه استهلاک، هزینه مالیات و غیره باشد.

اگه کل این هزینه ها را از درآمد شرکت کم کنیم، سود خالص شرکت بدست می آید. با تقسیم این سود بر تعداد کل سهام عادی شرکت، سود به ازای هر سهم یا EPS بدست می آید. حال که با EPS و صورت های مالی آشنا شدید، بهتر است به نسبت P/E بپردازیم.

نسبت P/E که نسبت قیمت به سود هر سهم نیز نامیده می شود، از قدیمی ترین و پرکاربرد ترین نسبت های مالی در بحث ارزشگذاری سهم است. در این نسبت از قیمت فعلی سهم و درآمد هر سهم به صورت زیر استفاده می شود.

نسبت قیمت به سود (P/E) نسبتی است که برای ارزش‌گذاری شرکت‌ها از آن استفاده می‌شود و از حاصل تقسیم قیمت سهام بر سود پیش‌بینی شده به دست می‌آید.

نسبت P/E به طور معمول به وسیله سرمایه‌گذاران و تحلیلگران برای تعیین ارزش نسبی سهام یک شرکت در مقایسه با شرکت‌های هم‌گروه استفاده می‌شود و در تحلیل فاندامنتال کاربرد فراوانی دارد. همچنین، ممکن است برای مقایسه با رکوردهای قبلی خود شرکت یا در مقایسه با کل بازار در طی زمان بکار رود.

اهمیت P/E

نسبت P/E یکی از با اهمیت‌ترین شاخص‌هایی است که تحلیلگران و سرمایه‌گذاران برای سنجش ارزش سهام از آن استفاده می‌کنند. این نسبت نشان ‌می‌دهد قیمت روز سهام زیر ارزش واقعی یا بالای ارزش واقعی است.

به علاوه می‌توان با مقایسه نسبت P/E سهم با نسبت P/E گروه یا نسبت P/E صنعت به اطلاعات ارزشمندی دست یافت.بطور اساسی، نسبت P/E یعنی اینکه سرمایه‌گذار چقدر حاضر است پول بپردازد تا یک ریال از سود یک شرکت را کسب کند، به همین خاطر به این نسبت، «ضریب قیمت» هم گفته می‌شود.

مثالی از نسبت P/E

به عنوان مثال «شرکت سرمایه‌گذاری صبا تامین» با نماد «صبا» در تاریخ ۱۳۹۹/۰۶/۱۹ با EPS (TTM) برابر با ۴,۳۸۷ ریال در قیمت پایانی ۳۲,۵۳۷ ریال معامله شد. برای به دست آوردن P/E این سهم کافی است قیمت پایانی را بر سود تقسیم کنیم و به عدد ۷٫۴۲ برسیم. مطابق تصویر زیر اطلاعات مربوط به P/E بانک دی را به سادگی می‌توان از طریق سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به دست آورد.

انتظارات سرمایه گذاران

در حالت کلی، یک P/E بالا بیان کننده انتظارات سرمایه‌گذاران در جهت رشد بالاتر سود آتی یک سهم نسبت به سهام مشابه ولی با P/E پایین است. مقدار P/E پایین می‌تواند علامت معامله سهم زیر ارزش واقعی یا بهبود وضعیت سود یک شرکت نسبت به عملکرد گذشته آن باشد.

مطلب مرتبط : نسبت P/S چیست ؟

P/E چه مقدار باشد تا اقدام به خرید و فروش سهام کنیم؟

نسبت P/E هر سهم در واقع انتظار سرمایه‌گذار از چشم انداز آینده آن شرکت، برای رشد و توسعه است. علاوه بر این P/E می‌تواند نشان دهنده سطح ریسک شرکت نیز باشد. معمولا نسبت P/E نشان دهنده نظر سرمایه‌گذاران درباره آن شرکت است و عموما این عدد برای شرکت‌هایی که رو به رشد هستند، مقدار بالاتری خواهد داشت.

در واقع هر چه نسبت P/E بالاتر باشد، میزان خوش بینی بازار به آن شرکت بالاتر خواهد بود. در این حالت باور پایه بر این است که شرکت توانایی رشد سود یا افزایش قیمت سهام را دارد. با همین استدلال شرکت‌هایی که بازار دید مثبتی نسبت به آن‌ها ندارد، معمولا از نسبت P/E پایین‌تری برخوردار هستند؛ چرا که بازار نسبت به رشد و سودآوری یا افزایش قیمت سهام آن‌ها خوش بین نیست.

P/E مطلق و P/E نسبی

ممکن است تحلیلگران بین نسبت P/E نسبی و مطلق نیز تمایزهایی قائل شوند که در ادامه به توضیح این موارد خواهیم پرداخت.

P/E مطلق

صورت سود هر سهم [EPS] چیست؟ این کسر به طور کلی همان قیمت روز سهام و مخرج نیز ممکن است «سود پیش‌بینی شده( TTM) یا سود برآورد شده ۱۲ ماه آتی یا مجموع سود دو فصل قبل با دوفصل آتی باشد. در محاسبه P/E مطلق توجه به این‌که قیمت روز در محاسبات دخیل بوده نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

P/E نسبی

P/E نسبی در واقع P/E مطلق را با یک شاخص یا یک محدوده از P/E‌های گذشته، طی یک دوره خاص مثلا ۱۰ ساله مقایسه می‌کند. این نسبت نشان می‌دهد که پی به ای مطلق به چند درصد از P/Eهای گذشته رسیده است. در این راستا معمولا P/E مطلق با بزرگ‌ترین یا کوچک‌ترین مقدار خودش در گذشته مقایسه می‌شود تا مشخص شود چقدر به کف تاریخی خود نزدیک شده است.

چنانچه مقدار P/E نسبی بیشتر از ۱۰۰٪ باشد، معلوم می‌شود که P/E کنونی از P/E گذشته نیز عبور کرده است و برعکس اگر مقدار P/E نسبی کمتر از ۱۰۰٪ باشد، یعنی P/E کنونی هنوز به P/E گذشته نرسیده است.

P/E صنعت و P/E گروه

براساس تقسیم‌بندی سازمان بورس اوراق بهادار، سهام شرکت‌ها با توجه به نوع فعالیت، در گروه‌های مختلف دسته‌بندی می‌شوند. در این بین ممکن است صنایعی با نوع فعالیت شبیه یا مکمل یکدیگر، با هم در یک گروه جمع شوند. سایت شرکت فناوری مدیریت بورس معمولا برای گروه‌های مختلف، P/E گروه را محاسبه و منتشر می‌کند، ولی تحلیلگران ممکن است برای صنایع یا زیرگروه‌های همان گروه نیز این رقم را محاسبه کنند و مورد استفاده قرار دهند. به عنوان مثال، می‌توان به زیرگروه قطعه سازها در گروه خودرو و ساخت قطعات اشاره کرد.

محدودیت های نسبت P/E

همانند سایر ابزارهای ارزش‌گذاری سهام نسبت P/E نیز کاستی‌های مهمی دارد و به این باور غلط که تنها با یک ابزار تحلیل می‌توان تصمیم به سرمایه‌گذاری گرفت خط بطلان می‌کشد. شرکت‌هایی که سودشان صفر یا منفی گزارش شده است، برای محاسبه P/E چالش جدی را بوجود می‌آورند. نظرات مختلفی در این موارد وجود دارد و برخی قائل به P/E منفی و برخی آن را صفر در نظر می‌گیرند اما عمده تحلیلگران در این موارد، P/E را غیر قابل تفسیر (N/A) فرض می‌کنند.

یکی از اصلی‌ترین محدودیت‌های نسبت P/E هنگام مقایسه این نسبت برای دو شرکت مختلف خود را نشان می‌دهد. ارزش و نرخ رشد شرکت‌ها در بخش‌های مختلف با توجه به زمینه فعالیت و زمان متفاوت کسب سود ممکن است از هم متفاوت باشد.

برای برطرف کردن این مشکل، نسبت P/E شرکت تنها باید برای مقایسه با سایر شرکت‌های هم گروه مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال، مقایسه دو شرکت یکی در گروه ارتباطات و دیگری در گروه مواد شیمیایی با استفاده از نسبت P/E ممکن است به نتیجه و تصمیم‌گیری سود هر سهم [EPS] چیست؟ غلط در این باره منجر شود.

P/E یک شرکت، در مقام مقایسه با P/E سایر شرکت‌های هم‌گروه، بسیار معنی‌دار‌تر است. برای مثال، ممکن است P/E یک شرکت در گروه «انبوه‌سازی، املاک و مستغلات» بسیار بالا باشد و این تصور ایجاد شود که این سهم، ارزنده نیست، ولی با توجه به P/E بالای کل این گروه می‌توان به غلط بودن این فرضیه پی برد.

بعلاوه، از آنجا که بدهی یک شرکت بر قیمت سهام و درآمد شرکت تأثیر می‌گذارد، به صورت اهرمی می‌تواند نسبت P/E را نیز منحرف کند. به عنوان مثال، فرض کنید دو شرکت مشابه وجود دارند که صرفا از نظر بدهی باهم اختلاف دارند. هرکدام که بدهی بیشتری دارند احتمالاً مقدار P/E کمتری نیز داشته باشند. با این وجود، اگر وضعیت تجارت مساعد باشد، شرکتی که بدهی بیشتری دارد، به دلیل ریسک‌هایی که متحمل شده است، می‌تواند درآمد بیشتری را به خود ببیند.

دیگر محدودیت مهم نسبت P/E مشکلی است که در محاسبه خود فرمول P/E وجود دارد. ارائه دقیق و بی‌طرفانه نسبت P/E به ورودی‌های دقیق قیمت بازار سهام و برآورد دقیق سود هر سهم متکی است.

بازار از طریق داد و ستد پیوسته خود، قیمت سهام را تعیین می‌کند و این قیمت‌ها از طیف وسیعی از منابع معتبر در دسترس هستند. درحالیکه منبع کسب اطلاعات سود در نهایت خود شرکت است، جایی که براحتی می‌توان این اطلاعات را دستکاری کرد، با این وجود، تحلیلگران و سرمایه‌گذاران برای ارائه اطلاعات دقیق به مسئولین شرکت اعتماد می‌کنند. در صورت از بین رفتن این اعتماد، سهام ریسک بیشتری خواهد داشت و بنابراین، ارزش کمتری دارد.

برای کاهش ریسک اطلاعات غلط، نسبت P/E توسط تحلیلگران به دقت زیر نظر قرار می‌گیرد. اگر شرکت قصد داشته باشد اعداد را به منظور بهتر جلوه دادن خود دستکاری کند و در نتیجه، سرمایه‌گذاران را فریب دهد، این شرکت باید سخت تلاش کند تا مطمئن شود که تمام معیارها به صورت منسجم دستکاری شده، که انجام آن دشوار است. به همین دلیل، نسبت P/E همچنان یکی از مهمترین نکات برای تجزیه و تحلیل یک شرکت به شمار می‌آید، اما نباید هیچ‌گاه به تنهایی مورد استفاده قرار بگیرد.

EPS و DPS چیست؟ سهم شرکت و سهامداران از سود

EPS و DPS چیست؟ سهم شرکت و سهامداران از سود

هر سرمایه‌گذاری که قصد خرید سهام را داشته باشد، پیش از هر چیز به سودی که از خرید یک سهم عایدش می‌شود، می‌اندیشد. پس سود سهام مهم‌ترین نکته برای یک سهامدار است. اما چگونه می‌توان پی برد که یک سهم چه میزان سود به همراه دارد؟ اینجاست که EPS و DPS به کمک سهامدار می‌آید. هر یک از این دو مفهوم بیانگر نوعی از سود سهام است. اما معنای EPS و DPS سهام چیست؟

در این مطلب معنای EPS و DPS را توضیح می‌دهیم و نحوه محاسبه آن‌ها را بیان می‌کنیم. همچنین انواع EPS را معرفی خواهیم کرد و شرح می‌دهیم که تفاوت EPS و DPS سهام چیست.

EPS سهام چیست؟

یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی که در بین سرمایه‌گذاران و تحلیلگران بورس مورد استفاده و بررسی قرار می‌گیرد، EPS است. EPS یکی از مهم‌ترین مفاهیمی است که بر قیمت سهام شرکت‌ها در بورس به صورت مستقیم و غیرمستقیم تاثیر می‌گذارد.

EPS در اصل مخفف عبارت «Earning Per Share» است که می‌توان آن را «درآمد به ازای هر سهم» ترجمه کرد. یعنی میزان سودی که به هر سهم تعلق می‌گیرد. به بیان ساده، EPS یک شرکت برابر با میزان سودی است که به هر سهم از آن شرکت اختصاص می‌یابد.

نحوه محاسبه EPS چگونه است؟

میزان EPS از تقسیم درآمد شرکت پس از کسر مالیات در پایان سال مالی بر تعداد سهام شرکت به دست می‌آید.

فرمول محاسبه EPS

EPS = تعداد سهام شرکت ÷ (درآمد شرکت در پایان سال مالی – مالیات)

فرض کنید که شرکتی در پایان سال مالی خود، ۵ میلیارد ریال درآمد داشته باشد. تعداد سهام شرکت نیز ۱ میلیون باشد. در این حالت EPS شرکت برابر است با ۵۰۰۰ ریال.

این به آن معنا است که این شرکت توانسته در انتهای سال به ازای هر سهم خود ۵۰۰ ریال سود به دست آورد.

EPS سهام چه انواعی دارد؟

EPS پیش‌بینی شده و EPS محقق شده دو نوع از EPS هستند که در بورس بسیار رایج هستند. در ادامه به توضیح درباره این دو حالت از EPS خواهیم پرداخت.

EPS پیش‌‎بینی‌ شده

EPS پیش‌‎بینی‌ شده همانطور که از نامش پیداست، یک پیش‌بینی از EPS است که هنوز محقق نشده است. EPS پیش‌بینی شده سودی است که شرکت پیش‌بینی می‌کند در انتهای آن سال به آن سود برسد.

این پیش‌بینی بر اساس عملکرد گذشته شرکت و همچنین نظر مدیران و کارشناسان شرکت برای سال مالی پیش‌رو پیش‌بینی می‌شود. پیش از این، شرکت‌های بورسی موظف بودند که هر سال قبل از شروع سال مالی جدید، یک پیش‌بینی از عملکرد مالی خود به سازمان بورس ارائه کنند. اما ارائه EPS پیش‌بینی شده در بورس ایران هم‌اکنون متوقف شده است.

عددی که شما در سایت tsetmc به عنوان EPS یک شرکت مشاهده می‌کنید، همان EPS پیش‌بینی شده است. این عدد فقط پیش‌بینی آن شرکت از میزان سودی است که در انتهای آن سال به دست خواهد آمد. هیچ قطعیت و تضمینی وجود ندارد که حتما در انتهای سال این مقدار از EPS برای شرکت محقق شود.

EPS تحقق یافته

این EPS سود هر سهم است که در سال مالی گذشته به هر سهم تعلق گرفته است. EPS تحقق یافته میزان سودی است که شرکت بعد از پایان سال مالی خود به آن رسیده است.

بعد از پایان سال مالی شرکت، حسابداران و مدیران شرکت برای محاسبه سود خالص و نهایی، عملکرد واقعی شرکت را بررسی می‌کنند و بعد از محاسبه درآمدها و هزینه‌های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می‌کنند که این سود همان EPS تحقق یافته است.

نکات مهم درباره EPS شرکت‌ها

• به دلیل آنکه ممکن شرایط شرکت طی سال تحت تاثیر عواملی قرار گیرد که منجر به تغییر عملکرد شرکت یا روند سودآوری آن شود، ممکن است EPS پیش‌بینی شده در طی سال تغییر پیدا کند و در آن تجدید نظر شود. اگر EPS تحقق یافته در پایان سال نسبت به EPS پیش‌بینی شده کاهش یا افزایش داشته باشد، به آن تعدیل سود یا تعدیل EPS گفته می‌شود.

• شرکت‌ها با شروع سال مالی جدید خود موظف‌اند صورت‌های مالی را هر سه ماه (به صورت فصلی) در سامانه کدال منتشر کنند. در هر یک از این گزارش‌ها EPS پیش‌بینی شده برای ادامه سال نیز باید آورده شود. با توجه به عملکرد شرکت در سه ماه گذشته، ممکن است EPS جدید با EPS پیش‌بینی‌ شده قبلی تفاوتی نداشته یا با آن متفاوت باشد. اگر میزان EPS پیش‌بینی شده با EPS پیش‌بینی شده قبلی تفاوت داشته باشد، شرکت تعدیل EPS خواهد داشت.

بیشتر بخوانید

• هر چه به انتهای سال مالی شرکت نزدیک‌تر می‌شویم، EPS پیش‌بینی شده شرکت به EPS انتهای سال که محقق خواهد شد، نزدیک‌تر می‌شود. بنابراین قابلیت اتکای بیشتری برای سهامداران شرکت خواهد داشت. زیرا اطلاعات بیشتری از عملکرد واقعی شرکت وجود دارد و اطلاعات مالی در دسترس مدیران شرکت نیز واقعی‌تر است.

• یک سرمایه‌گذار باید این توانایی را به دست آورد که خودش بتواند براساس شرایط موجود بررسی کند که آیا EPS پیش‌بینی شده شرکت به واقعیت نزدیک است یا اینکه شرکت پیش‌بینی درستی از EPS خود ارائه نداده است. همچنین ممکن است EPS پیش‌بینی شده در انتهای سال افزایش یا کاهش پیدا کند. به همین خاطر معمولا EPS پیش‌بینی شده مبنای قیمت‌گذاری قرار می‌گیرد. زیرا بعد از پایان سال مالی شرکت، EPS تحقق یافته اثر خود را قبلا بر روی قیمت سهم گذاشته است.

ثبات EPS سهام را چگونه متوجه شویم؟

یکی از عوامل مهمی که در کاهش ریسک سهام در میان‌مدت و بلند‌مدت می‌تواند مورد توجه قرار گیرد، ثبات EPS سهام شرکت در بازه قیمتی معقول است. این به آن معناست که سودی که شرکت‌ها اعلام می‌کنند، باید با یک شیب معقول صعودی یا نزولی همراه باشد. همچنین در مقایسه با سال‌های قبل نباید نوسان زیادی داشته باشد.

نوسان شدید و عدم وجود ثبات در EPS یا میزان سودآوری شرکت‌ها می‌تواند به موازات موجب از دست رفتن اعتماد سرمایه‌گذاران ومعامله‌گرها نیز بشود. به طور مثال شرکتی که مدتی سودآور است، شیب سودآوری صعودی دارد.

اما اگر بعد از مدتی این شیب منفی شود و روند سودآوری کاهش یابد و سپس مجددا روند سودآوری صعودی شود، این بی‌ثباتی در روند سودآوری، بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران به شرکت را به همراه خواهد داشت. بنابراین بهتر است برای سرمایه‌گذاری سهم شرکتی را انتخاب کنیم که سود آن با شیب ثابت و نسبی صعودی همراه باشد.

اما سوالی که ممکن است برایتان پیش‌ آید، این است که چطور می‌توانیم از روند سودسازی شرکت مطلع شویم.

در سایت tsetmc.com از صفحه مربوط به هر سهم از قسمت زبانه‌های قسمت بالا می‌توانید با انتخاب زبانه EPS شرکت به لیستی دسترسی یابید که دارای ستون‌های مختلف است و روند پیش‌بینی و تحقق سود سهم در سال‌های اخیر و طی دوره‌های مالی سه، شش و ۹ ماهه و همچنین سالانه را نشان می‌دهد.

در این صفحه، دو ستون پیش‌بینی و واقعی اهمیت دارند زیرا به ما کمک می‌کنند که متوجه شویم شرکت‌‌ها چه میزان توانسته‌اند به اهدافی که داشته‌اند، برسند و آن را محقق نمایند. این امر به ما کمک می‌کند که بتوانیم آینده سهم را هم درست پیش‌بینی و رصد کنیم و ببینیم که پیش‌بینی‌ها درباره سود شرکت تا چه میزان می‌توانند درست باشند.

از طرفی دیگر، از طریق این جدول می‌توانیم متوجه شویم که روند سودآوری شرکت به چه صورت بوده است. همچنین این جدول مشخص می‌کند که آیا شرکت در روند سودآوری خود ثبات داشته یا خیر.

DPS سهام چیست؟

DPS نیز مخفف عبارت «Dividend Per Share» است که به معنای سود تقسیمی به ازای هر سهم است. شرکت‌ها EPS تحقق یافته خود را به صورت کامل میان سهام‌داران تقسیم نمی‌کنند. بلکه بخشی از این سود را نزد خود باقی می‌گذارند و بخش عمده آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرح‌های توسعه‌ای شرکت اختصاص می‌دهند.

بنابراین به آن قسمت از EPS که بین سهامداران تقسیم می‌شود، DPS گفته می‌شود. در خصوص این که چه مقدار از EPS به عنوان DPS بین سهامداران تقسیم شود، در مجمع شرکت تصمیم‌گیری می‌شود.

در پایان سال مالی، مدیران و سهام‌داران تصمیم می‌گیرند که چه مقدار از سود EPS را به عنوان DPS به سهام‌داران بدهند. DPS به تمام افرادی که در هنگام برگزاری مجمع شرکت سهامدار آن هستند، تعلق می‌گیرد. حتی اگر سهامدار فردای روز برگزاری مجمع نیز سهام خود را بفروشد، DPS به او تعلق می گیرد.

بیشتر بخوانید

تفاوت EPS و DPS در چیست؟

ممکن است هنوز برای شما روشن نشده باشد که تفاوت EPS و DPS در چیست. نکته حائز اهمیت این است که EPS و DPS در اصل هر دو سود‌ شرکت هستند. اما معمولا مقدار DPS کمتر از EPS است. چرا که اکثر شرکت‌ها ترجیح می‌دهند بخشی از سود خود را نزد شرکت نگه دارند.

البته ممکن است گاهی مقدار DPS از EPS بیشتر ‌شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که شرکت علاوه بر سود سال مالی اخیر، از سود انباشته‌ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را میان سهامداران خود تقسیم کند. این کار باعث می‌شود که مقدار DPS از مقدار EPS بیشتر شود.

میزان، زمان و روش پرداخت سود تقسیمی یا سود نقدی و یا EPS و DPS به سیاست‌ها و روش‌های هر شرکت بستگی دارد و با دیگر شرکت‌ها متفاوت است.

نکات مهم در مورد DPS سهام

• شرکت‌ها علاقه دارند بخشی از سود را برای تامین نقدینگی نزد خود نگه دارند تا بر حسب شرایط و نیاز خود از آن استفاده درست کنند. بنابراین معمولا شرکت‌ها همه سود خود را به عنوان DPS بین سهامداران تقسیم نمی‌کنند.

• DPS تنها بین سهامدارانی که در زمان برگزاری مجمع سهام‌دار سود هر سهم [EPS] چیست؟ شرکت بوده‌اند، تقسیم می‌شود. اگر شخصی بعد از مجمع، سهام شرکت را خریداری کند، سودی به او تعلق نخواهد گرفت. به همین ترتیب اگر شخصی بعد از تشکیل مجمع هم سهم خود را بفروشد، سود به او پرداخت می‎شود.

• در پایان سال مالی، مدیران و سهام‌داران تصمیم می‌گیرند که چه مقدار از سود EPS را به عنوان DPS بین سهام‌داران تقسیم کنند. شرکت‌ها پس از برگزاری مجمع تا ۸ ماه فرصت دارند که DPS مصوب را به سهامداران پرداخت کنند. البته بعضی از شرکت‌ها این سود را زود و بعضی نیز خیلی دیر پرداخت می‌کنند.

• برای فهمیدن میزان تقسیم سود و زمان پرداخت آن می‌توانید روند گذشته شرکت را بررسی کنید. زیرا این مساله بستگی به سیاست‌های شرکت دارد.

جمع‌بندی

مفهوم EPS و DPS سهام به هر یک به گونه‌ای از سود سهام اشاره دارند. در پاسخ به این سوال که EPS و DPS سهام چیست باید گفت، EPS سودی است که شرکت از هر سهم خود به دست می‌آورد. اما سود هر سهم [EPS] چیست؟ DPS سود نقدی‌ای است که شرکت به ازای هر سهم در میان سهامداران تقسیم می‌کند. در واقع EPS و DPS هر دو از یک جنس هستند اما DPS سهام معمولا از EPS آن کمتر است. زیرا بیشتر شرکت‌های ترجیح می‌دهند که مقداری از سود سهامشان را نزد خود نگه دارند.

EPS دو نوع دارد؛ تحقق یافته و پیش‌بینی شده. میزان EPS که در سایت tsetmc نوشته شده، EPS پیش‌بینی شده را نشان می‌دهد. این میزان ممکن است چندین بار در سال تغییر کند. باید توجه داشت که DPS یا همان سود تقسیمی سهام تنها به افرادی تعلق می‌گیرد که در هنگام برگزاری مجمع شرکت، سهامدار آن باشند. درباره مقدار DPS نیز در مجمع شرکت تصمیم‌گیری می‌شود.

مبنای سود(زیان) خالص هر سهم اعلام شد

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم؛ ناظر بازار شرکت بورس با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد: مبنای اعلام سود(زیان) خالص هر سهم(EPS) از امروز(شنبه) ‌بر اساس آخرین سود (زیان) محقق شده شرکتها در سال مالی گذشته است، بنابراین محاسبه نسبت P/E برای هر شرکت نیز بر اساس سود(زیان) خالص هر سهم مذکور می‌باشد.

گفتنی است P/E یا نسبت قیمت به سود یکی از ابزارهای قدیمی و عموما پر استفاده به منظور ارزش ‌گذاری سهام است.

به عبارت دیگر P/E کوتاه شده نسبت price) P یا قیمت سهم) به (Earning per share یا سود هر سهم) است. همان گونه که از نام آن پیدا است، برای محاسبه P/E آخرین قیمت روز سهام یک شرکت به سود هر سهم (EPS) آن تقسیم می‌شود.

همچنین به لحاظ نظری، P/E یک سهم به ما می‌گوید که سرمایه‌گذاران چند ریال حاضرند به ازای هر ریال سود یک شرکت پرداخت نمایند. به همین جهت به آن ضریب سهام نیز می‌گویند. به عبارت دیگر اگر P/E یک سهم 20 باشد، به این معنی است که سرمایه‌گذاران حاضرند 20 ریال برای هر ریال از سود این سهم (که شرکت تولید می‌کند) بپردازند.

نسبت P/E چیست؟

نسبت P/E چیست؟

P/E یکی از نسبت های مهم مالی هست که از تقسیم قیمت (P= price) بر سود سهام (EPS) ، محاسبه می شود. در واقع این نسبت به ما می گوید قیمت یک سهام چند برابر بیشتر از سود سالیانه اش است. نسب p/e یا پی به ای در اصطلاح فارسی به نسبت قیمت به سود هر سهم گفته می شود . P/E مخفف عبارت price/earning per share می باشد .

نسبت p/e در واقع انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده یک دارایی را نشان می دهد.به این معنی که یک سرمایه گذار حاضر است به ازای هر ۱ ریال بازدهی که بدست می آورد، چند ریال پرداخت کند.

نسبت p/e چه کاربردی دارد؟

اگر بخواهیم در یک جمله و خیلی ساده بگوییم که p/e چه کاربردی دارد،می توان گفت این نسبت یکی از ابزارهایی است که برای ارزش گذاری سهام مورد استفاده قرار می گیرد.تاکید می کنیم این نسبت فقط یکی از ابزارهای ارزش گذاری سهام است ، نه تنها ابزار ارزش گذاری.

اما چگونه از این نسبت برای ارزش گذاری استفاده می شود؟

یکی دیگر از نام های این نسبت،ضریب سهام است . برای ارزش گذاری با استفاده از p/e باید عکس رابطه ای که توضیح دادیم مورد استفاده قرار بگیرد.به این شکل که یک p/e برای سهم محاسبه می شود،سپس در سود آن ضرب می شود و ارزش آن سهم بدست می آید. P/E * eps = price

وقتی شما ارزش سهم را با این روش محاسبه می کنید،باید ببینید که قیمت آن سهم در بازار بیشتر از قیمت محاسباتی شماست یا کمتر.اگر قیمت سهم در بازار بیشتر از این عدد باشد،یعنی آن سهم ارزنده نیست.ولی اگر قیمت سهم در بازار کمتر از این عدد باشد،به این معنی است که آن سهم ارزنده است و قابلیت رشد دارد.نکته ای که اینجا وجود دارد این است که تمام این موارد به این بستگی دارد که شما نسبت p/e را به درستی محاسبه کنید درغیر این صورت ارزشی که برای سهام بدست می آورید اشتباه خواهد بود.

روش‌های محاسبه نسبت p/e

p/e دنباله دار:

در این روش p/e بر اساس فرمول ذکر شده در بالا و از تقسیم price بر EPS بدست می‌آید که در واقع شکل ساده محاسبه نسیت p/e است .

p/e برآوردی:

این روش محاسبه نسبت p/e با نام های روش تحلیلی و پیشتاز هم شناخته می‌شود. این روش نسبت به روش دنباله‌دار پیچیده تر است. نسبت p/e در این روش با در نظر گرفتن عواملی نظیر تورم، نرخ سود شرکت و نرخ بهره بانکی محاسبه می‌شود .

جمع‌بندی

وقتی p/e یک سهم بالاست، نشان دهنده این است که بازار توقع دارد که سود آن شرکت در آینده رشد پیدا بکند. اگر انتظار بازار درست باشد وقتی سود شرکت زیاد شود، سود هر سهم [EPS] چیست؟ مخرج فرمول محاسبه p/e نیز بزرگ شده و در نتیجه نسبت p/e سهم مجددا متعادل می شود .

نسبت p/e بالا همیشه به معنی ارزنده بودن سهم نیست. بلکه صرفا نشان دهنده توقع شرکت از سودآوری آن است. به همین شکل نسبت p/e پایین هم همیشه دلیل بر گران بودن سهم نیست. بلکه نشان دهنده انتظار بازار از آن مبنی بر کاهش سود ان است. نکته مهم این است که باید توجه داشته باشید خیلی از اوقات بازار دچار اشتباه می‌شود. بنابراین بهتر است سرمایه‌گذار روش محاسبه این نسبت را فراگیرد و از آن استفاده کند .

برای مطالعه مطالب بیشتر در حوزه بازار سرمایه به بخش مقالات پاداش مراجعه نمایید.