قیمت گذاری ربات Margin

لیکویید شدن در بازار ارز دیجیتال چیست؟

کال مارجین چیست و چه کاربردی در بورس و فارکس دارد؟

کال مارجین (Call Margin) که عبارتی انگلیسی است از بازارهای مالی بزرگ دنیا به بازار بورس ایران وارد شده است. این اصطلاح به معنای اخطار کسری موجودی بوده و به موجودی پول در حساب هر تریدر و معامله گر مربوط می شود.
کال مارجین به عنوان یک اصطلاح پرکاربرد در بزرگترین بازارهای مالی از قبیل بازارهای بورس قیمت گذاری ربات Margin و بازار فارکس به شمار می رود. از این مفهوم امروزه به وفور در بازار آتی بورس ایران نیز استفاده می شود، بنابراین معامله گران این بازار بایستی نسبت به این مفهوم و موارد کاربرد آن آشنایی کاملی داشته باشند.

تعریف صورت گرفته از این اصطلاح با توجه به اهرم در نظر گرفته شده در برخی از بازارهای مالی مانند بازار آتی و فارکس ارائه شده است. از این رو، این اصطلاح در بازارهایی که از اهرم برای افزایش سرمایه کاربران در معاملات استفاده می شود، کاربرد دارد. کاربران با استفاده از ضریب اهرمی می توانند معامله چند برابری نسبت به سرمایه اولیه خود انجام دهند.

زمانی که معاملات کاربری در بازار ضرر ده شده و سرمایه اولیه در حال کم شدن است، احتمال افت سرمایه مطرح می شود. بعد از اینکه افت سرمایه اولیه به محدوده مورد نظر رسید که این می تواند بسته با نوع بازار و کارگزاری متفاوت باشد، اصطلاحا معامله گر کال مارجین شده و وی اخطاری مبنی بر کسر بودجه دریافت می کند.

این اخطار به این معنی است که معامله گر دیگر فاقد بودجه لازم برای ماندن در معامله است و بایستی اقدامات لازم در این مورد را انجام دهد.

کال مارجین در بورس چیست؟

در بازار بورس و انجام معامله در بازار آتی، کاربران ملزم به واریز مبلغی به حساب کاربری خود در نزد کارگزاری هستند. برای انجام معاملات در بازار بورس، یک حداقل وجهی تحت عنوان وجه تضمین در نظر گرفته شده است.

معامله گران در بازار آتی برای انجام معاملات خود بایستی حداقل این مقدار پول را در حساب خود داشته باشند تا امکان انجام معاملات برای آنها وجود داشته باشد.

زمانی که کاربر در بازار آتی دست به خرید و فروش می زند، کارگزاری مقداری از پول موجود در حساب معامله گر را به عنوان هزینه انجام معامله در حساب خود بلوکه می کند. در پایان هر روز معاملاتی و تسویه های انجام شده با توجه به قیمت کالای مورد معامله، سرمایه وی با توجه به نوع معامله افزایش یافته یا دچار کاهش می شود.

در این میان اگر روند قیمتی کالای مورد معامله مطابق با پیش بینی انجام شده توسط کاربر پیش نرود، به این معنی است که معامله وارد ضرر شده است و این ضرر زمانی خاتمه می یابد که معامله توسط کاربر بسته شود یا از سطح سرمایه اولیه در حساب کاربری وی تا حدی کاسته شود که امکان ضرر بیشتر وجود نداشته باشد.

میزان حد ضرر در بازارهای مالی مختلف متغییر است. اما این میزان در بازار بورس کالای ایران 70 درصد وجه تضمین در نظر گرفته شده است. این یعنی زمانی که ضرر معامله به مبلغی بیش از 30 درصد وجه تضمین رسید، حساب کاربری معامله گر اصطلاحا کال مارجین شده و وی از سوی کارگزاری اخطاری مبنی بر انجام اقدامات لازم برای مدیریت این شرایط با استفاده از روش های پیش بینی شده دریافت خواهد کرد.

وجه تضمین اولیه و حداقل وجه تضمین در بورس ایران

سازمان بورس ایران وجه تضمین اولیه ای را برای انجام معاملات هر کالایی بنا به شرایط مختلف در نظر گرفته است. وجه تضمین در واقع مقدار وجهی است که معامله گر بایستی برای انجام معامله در یک کالا آن را در حساب کاربری خود داشته باشد.

در صورتی که کارگزاری نتواند به این مقدار پول در حساب کاربری معامله گر دسترسی داشته باشد، معامله گر نمی تواند وارد موقعیت خرید و فروش کالای موردنظر خود شود.

در این میان وجه تضمین نیز در معاملات بازار آتی به مقدار وجهی اشاره دارد که با رسیدن صورت حساب سرمایه کاربر به این مقدار، حساب کاربری وی در موقعیت کال مارجین قرار خواهد گرفت. مقدار وجه تضمین در بازار آتی بورس ایران 70 درصد وجه تضمین اولیه مقرر شده است.

کال مارجین در فارکس

فارکس به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای مالی شناخته می شود که روزانه حجم بالایی از معاملات را به خود اختصاص داده است. هر معامله گری در معاملات فارکس می تواند اعتبار خاصی برای معامله در نظر بگیرد. کال مارجین یکی از اصطلاحات مهم در معاملات فارکس است.

کاربر در معاملات فارکس همواره باید سطح مارجین خود را مورد بررسی قرار داده و چک کند. اگر میزان ضرر معامله گر در یک پوزیشن به حدی افزایش پیدا کند که منجر به کاهش مارجین به میزان مشخص شده شود، اخطاری تحت عنوان اخطار کال مارجین توسط کارگزاری به کاربر ارسال می گردد.

بر این اساس زمانی که اعتبار حساب معامله گر به پایین ترین حد از سطح تضمین یا مارجین برسد، وی کال مارجین خواهد شد. کال مارجین در واقع هشداری است مبنی بر اینکه حساب موجودی کاربر برای تضمین، در پایین ترین سطح خود قرار دارد و معامله گر بایستی برای ادامه معامله حساب خود را شارژ نماید.

در صورت عدم شارژ مجدد حساب، پوزیشن های معاملاتی وی بسته خواهد شد و تمام حساب برای ادامه معاملات بلوکه می شود.

فرمول محاسبه کال مارجین

کال مارجین (Call margin) فرمول محاسبه بسیار ساده ای دارد و شما نیز به عنوان یک معامله گر بورس یا فارکس می توانید به سادگی این شرایط را برای حساب خود محاسبه نمایید. برای محاسبه به شرح زیر عمل کنید:

• آگاهی از وجه تضمین یا وجه تضمین اولیه برای هر معامله
• محاسبه وجه تضمین برای تمام معاملات که در حالت باز قرار دارند
• محاسبه 70 درصد از کل این وجه (این مقدار در بورس و فارکس متفاوت است)
• رسیدن مجموع ضرر شما به این میزان در تمامی معاملات، به این معنی است که حساب شما در آستانه کال مارجین شدن است و اخطار کال مارجین دریافت خواهید کرد

با این حال، همانطور که پیش تر نیز اشاره شد، مارجین لول در بازارهای مالی بین المللی مانند فارکس بسته به نوع کارگزاری تابع شرایط مختلفی است و میزان آن همواره 70 درصد نیست. این مقدار در برخی از کارگزاری های بین المللی تا 10 درصد نیز در نظر گرفته شده است. اما این مقدار در بورس ایران و کارگزاری ها اغلب 70 درصد پیش بینی شده است.

انواع وضعیت حساب در بازار مالی

کال مارجین یکی از انواع وضعیت حساب در بازار معاملات آتی است. به طور معمول برای حساب کاربری معامله گران سه حالت در نظر گرفته شده است که لازم است معامله گران در مورد هر کدام از آنها شناخت کافی داشته باشند.

سه نوع وضعیت حساب در بازار مالی وجود دارد که عبارتند از:

وضعیت نرمال

بلافاصله بعد از اینکه کاربر، معاملات خود را باز کرد، وجهی در قالب کارمزد از حساب وی کسر خواهد شد. اگر در مجموع معاملات شما در حالت سود قرار گرفته باشد، میزان سرمایه موجود شما از وجه تضمین اولیه بیشتر خواهد بود، در این وضعیت حساب کاربر اصطلاحا با عنوان نرمال تعریف می شود.

وضعیت در خطر یا At Risk

وضعیت ات ریسک نوع دیگری از وضعیت حساب معاملاتی در بازار مالی است. چنانچه معاملات شما در بازار در شرایط ضرر دهی قرار بگیرد به گونه ای که میزان سرمایه از وجه تضمین اولیه کمتر باشد اما هنوز به کمتر از 70 درصد آن نرسیده باشد، وضعیت حساب شما در این شرایط در حالت ات ریسک خواهد بود.

وضعیت کال مارجین

نهایتا چنانچه به دنبال ضررهای معاملاتی، سرمایه شما به کمتر از 70 درصد وجه تضمین اولیه در حساب معاملاتی تان برسد، حساب کاربری شما به حالت کال مارجین وارد می شود. این وضعیت حتی در صورتی که سرمایه شما به یک ریال کمتر از 70 درصد وجه تضمین اولیه برسد، وضعیت کال مارجین برای حساب معاملاتی شما اعمال خواهد شد.

نحوه اطلاع و خروج از شرایط کال مارجین

شاید برای برخی از کاربران سوال باشد که چگونه می توان از وضعیت کال مارجین در حساب خود مطلع شد. بهتر است به یاد داشته باشید که به محض اینکه حساب کاربری شما وارد شرایط کال مارجین شود، کارگزاری با استفاده از روش های مختلف پیش بینی شده شما را در جریان این شرایط خواهد گذاشت.

از جمله این روش ها می توان به ارسال پیامک متنی به شماره موبایل، ارسال پیام اخطار در حساب کاربری، ارسال ایمیل و … اشاره کرد.

چگونه می توان از وضعیت کال مارجین خارج شد؟

در صورتی که حساب کاربری شما وارد وضعیت کال مارجین شد، با اتخاذ سه استراتژی به شرح زیر می توانید از آن خارج شوید:

• در استراتژی اول باید مبلغی به حساب کاربری خود واریز نمایید تا مقدار حساب شما به حداقل 70 درصد از وجه تضمین برسد.
• روش دوم برای خروج از وضعیت کال مارجین این است که یک یا چند معامله باز را ببندید. شما باید بسته به میزان سرمایه خود محاسبه کنید که بستن کدام حساب های باز می تواند وضعیت حساب شما را به حالت نرمال برگرداند.
• ترکیب دو روش فوق سومین استراتژی خروج از وضعیت کال مارجین است. به این صورت که همزمان با بستن یک یا چند مورد از معاملات خود می توانید مقداری وجه به حساب کاربری خود واریز نموده و آن را شارژ کنید.

اقدامات کارگزاری در مواجه با شرایط کال مارجین

برای معامله گران آشنایی با اقداماتی که کارگزاری در هنگام مواجه با شرایط کال مارجین انجام می دهد، می تواند بسیار مهم باشد. اغلب کارگزاری ها در شرایط ورود حساب کاربری کاربران خود به شرایط کال مارجین اقدامات زیر را در پیش می گیرند:

• ارسال اخطار به کاربر به روش های مختلف اولین قدمی است که کارگزاری ها در این شرایط انجام می دهند. در این اخطار کارگزاری با استفاده از روش های مختلفی که اشاره شد، به کاربر اعلام می کند که حساب کاربری خود را از وضعیت کال مارجین خارج کند.
• در قدم دوم، چنانچه کاربر نسبت به اخطار بی توجه بوده و هیچ اقدامی در جهت خارج کردن حساب خود از شرایط کال مارجین انجام ندهد، کارگزاری برخی از معاملات باز کاربر را مسدود می کند تا زمانی که حساب وی به میزانی برسد که وارد حالت ات ریسک شود. متناسب با شرایط احتمال دارد یک یا چند و حتی همه معاملات باز کاربر بسته شوند.

چگونه می توان از کال مارجین شدن جلوگیری کرد؟

برای اینکه بتوانید حساب معاملاتی خود را از قرار گرفتن در وضعیت کال مارجین مصون نگه دارید بهتر است از ترفندهای زیر استفاده کنید:

• اهرم معاملاتی خود را پایین تر بگیرید. با کمتر شدن اهرم معاملاتی از خطر ورود شما به وضعیت کال مارجین نیز کاسته می شود.
• اتخاذ سیستم مدیریتی سرمایه دقیق و حساب شده نیز می تواند ترفندی ایده‌آل برای مصون ماندن از کال مارجین شدن باشد. داشتن سیستم مدیریت سرمایه سبب می شود تا با انتخاب حجم معاملاتی بهینه تر، در هر لحظه درصد کمی از سرمایه شما وارد معامله شود.
• مقدار سرمایه اولیه موجود در حساب کاربری خود را افزایش دهید. بیشتر بودن مقدار پول اولیه احتمال ورود حساب شما به وضعیت Call Margin را تا حد زیادی کاهش می دهد.
• در معاملات خود از حد ضررهای منطقی استفاده کنید.

کال مارجین و مزیت های آن

کال مارجین با وجود اینکه می تواند به لحاظ روانشناسی روحیه معامله گر را تضعیف کند اما اگر از دیدگاه دیگری نگریسته شود ترفندی است که به شما در جلوگیری از متحمل شدن ضررهای بیشتر کمک می کند. بنابراین وجود آن برای معامله گر خالی از منفعت نیست.
همچنین هر میزان که سطح مارجین لول در نظر گرفته شده توسط کارگزاری ها بالاتر باشد، احتمال اینکه معامله گر بیشتر متضرر شود نیز بالاتر می رود.

برای مثال در صورت کاهش مارجین لول از 70 درصد به 50 درصد، هر چند که کال مارجین شدن معامله گر به تاخیر خواهد افتاد، اما در مقابل در این شرایط قرار گرفتن در وضعیت کال مارجین ضرر بیشتری را متوجه معامله گر خواهد کرد.

سوالات متداول در مورد کال مارجین

کال مارجین چیست؟

کال مارجین اغلب به کاهش ارزش یک یا چند دارایی در حساب مارجین اشاره دارد. در این حالت میزان ضرر معاملات به بالاتر از 70 درصد وجه تضمین رسیده و اخطاری مبنی بر افزایش وجه تضمین به کاربر ارسال می گردد.

چگونه می توان حساب کاربری خود را از حالت کال مارجین خارج ساخت؟

با استفاده از سه روش پیش بینی شده می توان حساب کاربری را از حالت کال مارجین خارج کرد. این سه روش عبارتند از واریز وجه، بستن پوزیشن های معاملاتی باز، اعمال ترکیبی از دو روش یعنی بستن پوزیشن های معاملاتی باز و واریز وجه.

اگر معامله گر نتواند کال مارجین را پرداخت کند، چه اتفاقی می افتد؟

کال مارجین در واقع از شما درخواست می کند تا حساب مارجین خود را شارژ کنید. در صورت عدم شارژ مجدد حساب، کارگزاری می تواند موقعیت های معاملاتی شما را تا زمان رسیدن موجودی حساب به حداقل مقدار مسدود کند.

مارجین چیست؟ | نحوه محاسبه مارجین در فارکس (margin in forex trading)

پیش از انجام هر معامله ای، بایستی از میزان سرمایه، توان و قدرت معاملاتی خود آگاه بود. این موضوع امری بدیهی تلقی می گردد زیرا بدون این که از موجودی حساب و توان معاملاتی خود آگاهی داشته باشیم، مسلما امکان انجام معامله هم نخواهیم داشت. در این میان، دانستن میزان سرمایه موجود در بازارهای عادی و بدون اهرم، امر چندان دشواری نخواهد بود. اما در مورد بازارهای دارای اهرم همچون فارکس، قضیه کمی متفاوت خواهد بود و این موضوع تحت عنوان مارجین در فارکس مطرح می گردد.

پیشنهاد مطالعه: آموزش تریدینگ ویو

بنابراین مبحث مارجین در فارکس که عده ای از آن تحت عنوان حاشیه در فارکس نیز یاد می کنند، یکی از مباحث اولیه و مهم بازار فارکس بوده که در این مقاله قصد داریم به آن بپردازیم. در ادامه ابتدا به بررسی مفهوم مارجین در فارکس پرداخته و پس از آشنایی با آن، با نحوه محاسبه مارجین در فارکس آشنا خواهیم شد. در نهایت نیز به توضیح برخی مفاهیم کلیدی و مهم مرتبط با این زمینه خواهیم پرداخت. پس همانند همیشه از شما دعوت می کنیم تا پایان این مقاله ما را همراهی نمایید.

مارجین چیست؟

مفهوم Margin در بازار فارکس به معنای اختصاص موجودی حساب به معاملات با استفاده از اهرم می باشد. به بیانی ساده تر، مارجین در فارکس به شما اجازه می دهد تا بر حسب میزان موجودی حساب و میزان اهرمی که کارگزار در اختیار شما قرار داده است، با منابع قرضی از کارگزار، اقدام به انجام معامله نمایید.

نکته ای که در این جا حائز اهمیت است اینست که توجه داشته باشید معامله با حساب مارجین، به دلیل استفاده از اهرم، ریسک معاملاتی بیشتری را نیز به همراه خواهد داشت. به عبارت دیگر چنانچه معامله سودده باشد، سود بیشتری نصیب شما خواهد گردید ولی از طرفی چنانچه معامله ضررده باشد، به همان میزان نیز ضرر بیشتری متوجه حساب معاملاتی شما خواهد شد. حال اجازه دهید در ادامه به منظور درک بهتر موضوع، مطالب گفته شده در رابطه با مفهوم مارجین در فارکس را در قالب مثالی بیان کنیم.

این گونه تصور کنید که شما قصد خرید کالایی به ارزش ۱۰۰۰ دلار دارید، در حالی که موجودی سرمایه شما تنها به میزان ۱۰۰ دلار می باشد. در این شرایط بانک به شما ۹۰۰ دلار قرض داده تا کالای مربوطه را خریداری نمایید. به عبارت دیگر بانک به شما کمک کرده تا قدرت معاملاتی خود را به میزان ده برابر (میزان لوریج یا اهرم) افزایش دهید.

حال در این میان، ۱۰۰ دلاری که شما پرداخت نموده اید، به عنوان ودیعه (مارجین) نزد بانک نگه داشته می شود. لذا چنانچه کالایی که شما خریداری نمودید، سودده باشد (افزایش قیمت داشته باشد)، طبیعتا میزان سود بیشتری نصیب شما خواهد گردید چرا که شما اکنون با سرمایه ۱۰۰ دلاری خود، معامله ای به ارزش ۱۰۰۰ دلار را انجام داده اید. اما عکس این قضیه نیز صادق است و طبیعتا در صورت ضرر در معامله، میزان ضرر شما نیز به همان میزان افزایش خواهد یافت.

حال مسئله ای که باید بدان توجه داشته باشیم این است که شما ۱۰۰ دلار در این معامله به عنوان ودیعه (مارجین) نزد بانک قرار داده اید، پس چنانچه معامله شما زیان ده بوده و ضرر شما به کمتر از حد لازم برسد در واقع معامله بی اعتبار شده و لذا بانک، دارایی شما را به فروش گذاشته تا از ادامه ضرر جلوگیری گردد.

مفهوم مارجین در این مثال در واقع همان ودیعه بوده که شرط لازم برای انجام معامله را برای ما فراهم نموده است. حال در ادامه قصد داریم به بررسی مفاهیم ضروری و مهم دیگری همچون شرط مارجین در فارکس، مارجین لول، کال مارجین و مارجین آزاد بپردازیم.

مقاله پیشنهادی: اسپرد (SPREAD)

شرط مارجین چیست؟

شرط مارجین در فارکس یا Margin requirement مفهومی است که به صورت درصدی از میزان کامل پوزیشن معاملاتی محسوب می گردد. به بیان ساده تر، شما برای باز کردن هر معامله، به یک میزان خاصی از مارجین نیازمند هستید که این سطح از مارجین تعیین شده، در هر بروکر می تواند متفاوت باشد.

به طور مثال در بروکر فارکس، می توانید میزان مارجین مورد نیاز برای انجام معامله بر روی هر جفت ارز را مشاهده بفرمایید. همانطور که ملاحظه می نمایید برای انجام معامله بر روی جفت ارز EURUSD به میزان ۲ درصد (در زمان نگارش مقاله) از سوی بروکر شرط مارجین درنظر گرفته شده است. این در حالی است قیمت گذاری ربات Margin که میزان مارجین مورد نیاز برای جفت ارز GBPUSD به میزان ۳ درصد اعلام گردیده است.

حال به طور مثال قصد داریم، معامله ای را بر روی جفت ارز EURUSD به حجم یک لات (معادل ۱۰۰ هزار دلار) و بدون استفاده از اهرم، انجام دهیم. در این شرایط با توجه به اینکه مارجین مورد نیاز برابر ۲ درصد می باشد، لذا بایستی حداقل میزان ۲۰۰۰ دلار سرمایه در حساب معاملاتی خود داشته باشیم. پس همانطور که مشاهده فرمودید با رعایت شرط مارجین ۲ درصد، قادر به انجام چنین معامله ای خواهیم شد.

** چنانچه با مفهوم لات (Lot) آشنایی ندارید، به منظور درک بهتر ادامه این مطلب، مطالعه مقاله مفهوم لات در بازار فارکس، به شما توصیه می گردد.

ارتباط بین مارجین و اهرم

حال که با شرط مارجین در فارکس آشنا شدید، در این قسمت قصد داریم به بررسی ارتباط بین مارجین در فارکس و اهرم بپردازیم. همان طور که قبلا اشاره شد، برای انجام معامله بر روی جفت ارزهای مختلف، بایستی شرط مارجین لحاظ گردیده و حداقل موجودی حساب معاملاتی، به میزان تعیین شده باشد.

لذا از همین جهت، اهرم به ما کمک می کند تا بتوانیم با موجودی حساب کمتر، توانایی انجام معامله بر روی جفت ارزهای مختلف را داشته باشیم. در واقع به نحوی باعث شده تا میزان شرط مارجین مدنظر را با داشتن موجودی کمتر، تامین نماییم.

از همین جهت فرمول ارتباط بین مارجین در فارکس و اهرم را می توان به صورت زیر در نظر گرفت:

شرط مارجین / ۱ = اهرم

همان طور که ملاحظه می فرمایید، همواره بین اهرم و شرط مارجین نسبت عکس وجود دارد. حال بر اساس این فرمول و مطابق با مثال بیان شده برای معامله EURUSD شما حداقل نیاز به اهرم ۵۰ خواهید داشت.

در همین راستا، تصور کنید دارای حساب معاملاتی با اهرم ۴۰۰ هستید. در این صورت شرط مارجین برای حساب شما، برابر با میزان 0.۲۵ درصد خواهد بود. (مطابق با فرمول: ۰.۰۰۲۵ = ۴۰۰ / ۱)

فرمول محاسبه مارجین در فارکس

در این قسمت قصد داریم از طریق فرمولی که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت، به محاسبه مارجین در فارکس بپردازیم. لذا به بیانی ساده تر، می خواهیم بدانیم که برای باز کردن یک پوزیشن معاملاتی، به چه میزان مارجین نیازمندیم. بنابراین پیش از بیان فرمول مربوطه، می توان حدس زد که طبیعتا عواملی همچون حجم معامله و شرط مارجین در فارکس، بر میزان مارجین محاسبه شده تاثیر گذار خواهند بود.

لذا با دانستن این موارد، فرمول محاسباتی مارجین در فارکس به شرح زیر می باشد:

شرط مارجین × حجم مورد معامله = مارجین مورد نیاز (جهت انجام معامله)

بنابراین همانطور که حدس می زدیم، حجم مورد معامله رابطه مستقیم با مارجین مورد نیاز دارد. به عبارتی قیمت گذاری ربات Margin با افزایش حجم معاملاتی، طبیعتا به مارجین بیشتری هم نیاز خواهیم داشت. در این رابطه می توان به مثال بانک که در ابتدای این مقاله بدان پرداخته شد اشاره کرد که طبیعتا هر چه شما قصد خرید کالای بیشتری داشته باشید، بایستی سپرده (ودیعه) بیشتری نیز نزد بانک به منظور اعتبار بخشی به معامله قرار دهید.

لیکویید شدن به زبان ساده؛ چگونه از آن جلوگیری کنیم؟

بازار ارزهای دیجیتال در مقایسه با اکثر بازارها بسیار پرنوسان است، بنابراین معامله‌گران در این بازار باید احتیاط و دقت بیشتری داشته باشند. در مرحله‌ای از معاملات مارجین و فیوچرز ممکن است لیکویید شوید، در چنین وضعیتی پوزیشن معاملاتی شما به زور بسته می‌شود. لیکویید شدن روی بد بازار رمزارزهاست. در این مطلب از چشم بورس در مورد لیکویید شدن به زبان ساده سخن می‌گوییم. همچنین چگونگی جلوگیری از لیکویید شدن را به شما آموزش می‌دهیم.

معاملات مارجین چیست؟

یک تریدر با استفاده از معاملات مارجین (Margin) یا اهرمی، می‌تواند با گرفتن اعتبار چند برابر سرمایه‌ی خود معامله کند. به این اعتبار اصطلاحا اهرم یا لوریج (Leverage) می‌گویند. بدیهی است هیچکدام از صرافی‌ها بدون ضمانت به شما وام نمی‌دهد. میزان سرمایه‌ی اولیه‌ی شما همان وثیقه یا مارجین است.

زمانی که مارجین یک پوزیشن معاملاتی به خطر بیفتد، صرافی یا بروکر برای اینکه وارد ضرر نشود به صورت خودکار موقعیت معاملاتی شما را می‌بندد. در این حالت تمام سرمایه‌ی اولیه که نقش مارجین (حاشیه) را دارد از بین خواهد رفت. به این اتفاق لیکویید شدن می‌گویند.

معاملات مارجین با استفاده از دارایی‌های شخص ثالث (بروکر یا صرافی) انجام می‌شوند. میزان دارایی قرض گرفته شده توسط وثیقه و اهرم تعیین می‌شود. اجازه دهید با یک مثال موضوع را روشن کنیم. فرض کنید 100 دلار دارایی دارید و می‌خواهید به اندازه 1000 دلار معامله کنید، شما در اینجا از اهرم 10 برابر استفاده می‌کنید. یا به عبارت دیگر اگر بخواهید وارد معامله‌ای به قیمت 1000 دلار و اهرم 10 شوید؛ باید 100 دلار را به عنوان وثیقه قرارد دهید.

صرافی‌های ارز دیجیتال یا بروکرهای فارکس، اهرم‌های متفاوتی ارائه می‌دهند. ممکن است میزان اهرم برای جفت‌ارزهای مختلف، متفاوت باشد و همچنین برای نوع قراردادها. معمولا صرافی‌های برای معاملات فیوچرز اهرم بالاتری نسبت به معاملات مارجین ارائه می‌دهند. معاملات فیوچرز در اکثر صرافی‌ها از نوع دائمی (Perpetual) هستند. برای آشنایی بیشتر توصیه می‌کنیم مقاله زیر را بخوانید:

لیکویید شدن (Liquidation) چیست؟

لیکویید شدن در بازار ارز دیجیتال چیست؟

در بازارهای دو طرفه علاوه بر معاملات معمول دو نوع پوزیشن معاملاتی وجود دارد: شورت (Short) و لانگ (Long). در حالت اول تریدر انتظار دارد از کاهش قیمت دارایی سود ببرد و در حالت دوم از افزایش آن.

چنان‌چه تحلیل معامله‌گر درست باشد، او می‌تواند سود معامله را با استفاده از اهرم افزایش دهد. پس از بستن موقعیت معاملاتی، پول قرض گرفته شده به همراه کارمزد به صرافی بازگردانده می‌شود و مابقی به کاربر خواهد رسید. بهتر است با یک مثال این معاملات را شرح دهیم:

فرض کنید یک موقعیت لانگ با سرمایه‌ی 1000 دلاری و لوریج 10 برابر باز کرده‌اید. مبلغ کل معامله ده برابر سرمایه اولیه یا مارجین است؛ یعنی 10,000 دلار. اگر سهم یک درصد رشد کند، سود شما معادل 100 دلار خواهد بود. حال تصمیم می‌گیرید موقعیت را ببندید و 100 دلار (منهای کارمزد) سود خواهید کرد. اگر معامله را بدون اهرم انجام می‌دادید، تنها 10 دلار نصیبتان می‌شد.

این روی خوش ماجرا بود. بسیاری از معامله‌گران تازه‌کار در دام معاملات اهرمی می‌افتند. فرض کنید در همین معامله به هر دلیلی قیمت 10 درصد خلاف پوزیشن شما حرکت کند. ضرر شما با اهرم 10 برابر با 1000 دلار خواهد بود؛ یعنی کل سرمایه‌ی اولیه! در این صورت شما اصطلاحا کال مارجین ( Call Margin) می‌شوید. یا باید حساب خود را شارژ کنید یا موقعیت معاملاتی شما به طور خودکار بسته و لیکویید خواهید شد. لیکویید شدن، انحلال پوزیشن معاملاتی به دلیل از دست رفتن مارجین است.

در بازارها جمله‌ی معروفی وجود دارد که حدود 90 درصد معامله‌گران در بازارهای اهرمی کل سرمایه‌ی خود را از دست می‌دهند. ما نمی‌دانیم این آمار چقدر واقعیت دارد، اما چندان هم نادرست نیست. حتی در صورت دانش و تجربه‌ی کافی و اطمینان از معامله، در انتخاب اهرم زیاده‌روی نکنید.

روش محاسبه‌ی قیمت لیکویید شدن

روش محاسبه‌ی قیمت لیکویید شدن

هنگام باز کردن یک پوزیشن معاملاتی اهرمی، قیمت لیکویید شدن به صورت خودکار تعیین می‌شود. با عبور قیمت از این مقدار، موقعیت به صورت خودکار بسته می‌شود. قیمت لیکویید شدن به موقعیت معاملاتی، میزان اهرم و همچنین مقدار وجوه باقیمانده در حساب بستگی دارد. نیازی به محاسبه نیست. صرافی‌ها همه چیز را برای شما محاسبه می‌کنند. برای درک بهتر این مفهوم با یک مثال آن را شرح می‌دهیم:

فرض کنید شما با 0.01 بیت‌کوین، یک سفارش به اندازه‌ی 1 بیت‌کوین باز می‌کنید؛ یعنی اهرم 100 برابر. فرض کنید به هر دلیلی قیمت در خلاف جهت پوزیشن شما حرکت کند. در این مثال با حرکت 1 درصد خلاف پوزیشن، تمام مارجین خود را از دست می‌دهید. به محض عبور از این قیمت حساب شما به صورت خودکار لیکویید می‌شود.

به خاطر داشته باشید هر چقدر میزان اهرم بالاتر باشد، با درصد کوچکتری از تغییر قیمت، لیکویید می‌شوید. یعنی اگر معامله‌ای با اهرم 50 برابر باز کنید، تنها 2 درصد نوسان در جهت مخالف باعث انحلال معامله می‌شود.

وقتی یک پوزیشن لانگ باز می‌کنید، قیمت لیکویید شدن پایین‌تر از قیمت ورود است. برای یک پوزیشن شورت نیز، در صورت صعود قیمت به نقطه‌ی مشخص، لیکویید شدن رخ می‌دهد.

توصیه می‌شود از اهرم بالاتر از 10 استفاده نکنید. تازه‌کارها نیز بهتر است از اهرم بیشتر از 2 استفاده نکنند.

لیکویید شدن چگونه اتفاق می‌افتد؟

در مواردی که صرافی قادر به انحلال موقعیت‌ها پیش از رسیدن به تراز منفی نباشد، برای پوشش زیان از روش‌های زیر استفاده می‌کند:

• صندوق بیمه (Insurance fund): صندوقی است که توسط صرافی نگهداری می‌شود. این صندوق تاسیس شده تا اطمینان حاصل شود تریدرها سود خود را به طور کامل برداشت کنند و همچنین متحمل زیان‌های غیرضروری نشوند.
• سیستم زیان‌های اجتماعی (Socialized Losses): در این روش زیان‌های موقعیت‌های ورشکسته بین تمام معامله‌گران سودآور تقسیم می‌شود.
• لیکوئید شدن با اهرم‌زدایی خودکار (Auto-deleveraging liquidation): با استفاده از اهرم‌زدایی خودکار، صرافی موقعیت‌های معامله‌گران را بر اساس اولویت و با توجه به میزان سود و اهرم لیکوئید می‌کند تا موقعیت‌های دیگر را پوشش دهد.

صندوق بیمه چیست؟

صندوق‌های بیمه از تریدرهای ورشکسته در مقابل زیان‌های غیرضروری محافظت می‌کنند. علاوه بر این تضمین می‌کنند که دیگر معامله‌ها به سود خود خواهند رسید. هدف اصلی این صندوق‌ها، کم کردن موارد لیکویید شدن از طریق انحلال خودکار است. با ADL یا اهرم‌زدایی خودکار، موقعیت‌ها تریدرها به صورت خودکار منحل می‌شود. در چنین شرایطی، ممکن است پوزیشن‌های مخالف با اهرم بالا نیز لیکویید شوند.

منابع این صندوق با موقعیت‌های لیکویید شده تامین می‌شود. وقتی سفارشی با قیمت کمی متفاوت با قیمت لیکویید شدن منحل شود، تفاوت مثبت وارد صندوق می‌شود. این مدل فقط برای صرافی‌های ارز دیجیتال نیست. صرافی‌های سنتی نیز از این شیوه استفاده می‌کنند.

چگونه از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟

چگونه از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟

درک این نکته بسیار حیاتی است که هیچوقت از تمام سرمایه‌ی خود به عنوان مارجین استفاده نکنید. معامله‌گران حرفه‌ای معمولا تنها 10 درصد از کل سرمایه را به عنوان مارجین وارد می‌کنند. به عنوان دومین نکته هیچگاه از اهرم‌های بالاتر از 10 استفاده نکنید! در برخی از صرافی‌ها اهرم‌های 50 برابر و بالاتر ارائه می‌شوند، اما نباید در دام آنها بیفتید. هر چقدر لوریج بیشتر باشد، ریسک لیکویید شدن بالاتر خواهد رفت.

دو نوع اهرم یا لوریج معاملاتی وجود دارد: اهرم ایزوله و اهرم کراس (متقاطع). لازم است تفاوت این دو را بدانید. در اهرم ایزوله، حاشیه تنها به یک معامله محدود می‌شود. به عبارت دیگر، در صورت لیکویید شدن صرافی تمام وجوه حساب را برداشت نخواهد کرد. مارجین ایزوله برای کسانی مناسب است که فقط یک پوزیشن معاملاتی دارند. در این حالت حتی پس از باز کردن پوزیشن، تریدر می‌تواند اهرم را در حین معامله تغییر و یا مارجین را افزایش دهد.

در کراس مارجین یا اسپرد مارجین، صرافی می‌تواند از کل مارجین (Maintenance Margin) برای جلوگیری از لیکویید شدن استفاده کند. یعنی سود حاصل از یک معامله به صورت خودکار زیان پوزیشن باز دیگر را پوشش می‌دهد. این نوع اهرم برای تریدرهایی مناسب است که همزمان چندین معامله در جفت‌های مختلف دارند و یا آربیتراژ می‎‌کنند. مارجین کراس از شما در برابر لیکویید شدن در یک پوزیشن خاص محافظت می‌کند.

با رعایت موارد فوق تا حدی ایمن خواهید بود، اما مهم‌ترین و موثرترین راه برای جلوگیری از لیکویید شدن تعیین حد ضرر است. با تعیین حد ضرر مناسب در معاملات گیر نخواهید افتاد. حد ضرر را پیش از ورود به موقعیت تعیین کنید تا در صورت بروز مشکل بلافاصله پوزیشن معاملاتی بسته شود.

سوالات متداول

هنگامی که در یک معامله‌ی اهرمی تمام مارجین خود را از دست بدهید (ضرر به اندازه‌ی 100 درصد سرمایه‌ی اولیه باشد)، صرافی به صورت خودکار معامله شما را می‌بندد و اصطلاحا لیکویید می‌شوید.

مهم‌ترین و موثرترین راه برای جلوگیری از لیکویید شدن تعیین حد ضرر است. علاوه بر این، در میزان اهرم زیاده‌روی نکنید و از کراس مارجین نیز می‌توانید استفاده کنید.

چگونه در فارکس کال مارجین نشویم؟

معامله با مار جین (Margin Call) روشی بسیار پرطرفدار برای معامله گرانی میباشد که میخواهند با سرمایه محدود سود قابل توجهی به دست آورند، اما این را هم باید در نظر داشت که این روش میتواند ریسک معاملات را بالا ببرد و باعث کال مار جین شدن حساب شود.

اگر درک درستی از مار جین (Margin) و پیشگیری های که ممکن است در هنگام مواجهه با کال مار جین شدن است ندانید، ممکن است ضرر های زیادی را متحمل شوید، که با شوک از دست دادن سرمایه خود مواجه خواهید شد.

پیشنهاد مطالعه: فارکس چیست

کال مارجین (Margin Call) چیست؟

اولین گام در دانستن نحوه پیشگیری، درک این موضوع میباشد که کال مار جین (Margin Call) چیست و چگونه کار میکند.

یکی از اشتباهات بزرگی که معامله گران تازه وارد انجام میدهند این میباشد که در ابتدای کار تمام تمرکز خود را روی بحث اندیکاتور های تکنیکالی، الگوهای مختلف و . میگذارند و از مبحث های مهمی چون مانده حساب، مار جین آزاد (Free Margin) ، مار جین استفاده شده (Used Margin) ، مارجین مورد نیاز (Margin Requirements) و سطح مار جین (Margin Level) غافل میشوند.

اگر ندانید که کال مار جین (Margin Call) چیست و با در نظر نگرفتن نیاز های معاملاتی مار جین (Margin) ، معاملات خود را باز میکنید، ممکن است که با کال مار جین شدن حساب خود مواجه شوید.

زمانی کال مار جین رخ میدهد، که سطح مار جین (Margin) حساب به زیر حداقل سطح مورد نیاز کاهش یابد، در این لحظه برو کر از شما درخواست میکند که باید حساب خود را شارژ کنید تا حداقل نیاز مار جین برطرف شود.

پیشنهاد مطالعه: آموزش کار با متاتریدر

امروزه این فرآیند از طریق ایمیل یا هشدار در پلتفرم های معاملاتی به صورت خودکار اطلاع رسانی میشود.

مار جین مورد نیاز (Margin Requirements)

مقدار مار جین مورد نیاز (Margin Requirements) که قبل از شروع معامله باید بررسی کنیم بسیار مهم میباشد، اغلب معامله گران در هنگامی که سفارشات در انتظار (Pending order) خود را فعال میکنند، به مار جین مورد نیاز آن توجهی نمی کنند.

به طور کلی معامله گران، سفارشات که از طریق برو کر ثبت میکنند تا زمان رسیدن قیمت به حد مورد نظر یا تا زمان انقضای معامله باز میماند.

سفارشات در انتظار تاثیری بر روی حساب های معاملات ندارد، چون مار جین برای این سفارشات اعمال نمیشود، با این حال در معرض ریسک انجام شدن خودکار سفارشات در انتظار قرار میگیرند، و اگر به درستی سطح مار جین نظارت نشود، ممکن است که باعث کال مار جین شدن حساب معاملاتی شود.

برای جلوگیری از وضعیت کال مار جین، باید مقدار مار جین که در هر معامله درگیر میکنید را محاسبه کنید، همچنین مقداری مار جین اضافی در حساب برای تنفس باید وجود داشته باشد.

اما باید به این نکته هم توجه کرد، که وقتی چندین سفارش در انتظار باز باشد میتواند گیج کننده باشد و کنترل معاملات سخت شود.

روش های جلوگیری از کال مار جین (Margin Call)

جلوگیری از کال مار جین، یکی از اصول مهم در معامله گری بازار های مالی میباشد که میتوان به چند روش اصولی برای جلوگیری از این اتفاق اشاره کرد.

پیشنهاد مطالعه: بروکر فارکس

حجم غیر منطقی (Lot)

یکی از مسائل مهم برای جلوگیری از کال مار جین انتخاب دقیق حجم معاملات است که دلیل شکست خیلی از معامله گران شده است.

که با قاطعیت زیاد و با حجم غیرمنطقی وارد معامله میشوند.

پس بهتر است هیچ گاه با حجم های غیر منطقی وارد معامله نشوید، و این که هیچ چیز در بازار قطعی نیست و احتمال برگشت روند میباشد و بهتر است همیشه قبل از معامله مشخص کنید با چه میزان حجم میخواهید وارد معامله شوید.

اشتباهات معاملاتی

بیشتر معامله گران با پنج اشتباه رایج مواجه میشوند که مدام آن را انجام میدهند، و باعث میشود سرمایه خود را از دست بدهند و کال مار جین (Margin Call) شوند.

نداشتن یک استراتژی: معامله گران موفق در بازار، یک روش خاصی را تست کردند و نتیجه خوبی از آن استراتژی گرفتند و در معامله از آن استفاده میکنند که تا آن روش برقرار نباشد دست به معامله نمیزند و این خودش باعث میشود تا معاملات سود دهی داشته باشند.

نداشتن نظم : گاهی اوقات معامله گران یک روش معامله را به سبک خود میسازند که خوب هم جواب میدهد، ولی به آن عمل نمیکنند و پایبند آن روش نیستند، و مدام روش های خود را تغییر میدهند.

برای داشتن نظم بیشتر، بهتر است معاملات خود را توسط یک استراتژی و برنامه ریزی دقیق جلو ببرید تا در بازار ماندگار بمانید.

توقعات غیر واقعی : بیشتر معامله گران انتظارهای دارند که غیرممکن هستند و شاید باعث گرفتن معامله زیاد و عجله در وارد شدن به معامله شود، اگر بتوانید یک دیدگاه واقع بینا نه داشته باشید و فکر تان را درگیر انتظار های رویایی نکنید میتوانید سود خود را افزایش دهید.

نداشتن صبر: داشتن صبر در این بازار خیلی مهم است، در بیشتر اوقات بازار غیر قابل پیشبینی میباشد، و اگر صبر داشته باشید در هر هفته یک یا دو معامله در تایم میان مدت در صورتی که بازار روند یکنواختی داشته باشد شکار کرد، اما بیشتر معامله گران تازه کار، دوست دارند همیشه پای چارت باشند و معامله کنند، با این وجود درست است که در بازار موقعیت های معاملاتی زیادی میباشد که میتوان معامله کرد ولی احتمال اینکه طبق پیش بینی عمل نکند زیاد میباشد.

رعایت نکردن مدیریت ریسک: مهمترین مسئله ای که میتواند از کال مار جین شدن حساب معاملاتی جلوگیری کند، استفاده کردن از حد ضرر (Stop loss) میباشد، یک حد ضرر میتواند حساب معاملاتی را از متحمل شدن ضرر های بیشتر و کال مار جین (Margin Call) درامان نگه دارد.

اشتباه بزرگی که بعضی از معامله گران انجام میدهد این است که به معامله خود اطمینان زیادی دارند و با درصد زیادی وارد معامله میشوند.

بهتر است که همیشه مدیریت سرمایه را در نظر بگیرید و به قوانین پایبند باشید و همیشه یک درصد از کل سرمایه خود را ریسک کنید.

حد ضرر یک نوع سفارش توقف معامله است، که در زمان ارسال به برو کر به عنوان یک سفارش در انتظار میباشد، و این حد ضرر زمانی فعال میشود که قیمت خلاف جهت معامله حرکت کند.

البته بهتر است به جای کلمه (حد ضرر) از کلمه (حد محافظ) استفاده کنید، بار روانی که این کلمه به همراه دارد به این معنا میباشد که حد محافظ برای حفظ سرمایه استفاده میشود، و باعث دوام بیشتر معامله گر در این بازار میباشد.

و البته ضرر های معاملاتی باعث میشود که از هر ضرر نکات جدیدی یاد گرفت و از آنها برای معاملات آینده استفاده کرد.

تاثیر حجم معاملات برای جلوگیری از کال مار جین

برخی از معامله گران با قضاوت های اشتباه خود در مورد حرکات قیمتی باعث کال مار جین شدن حساب میشوند، به این صورت که با اعتماد به نفس بالا وارد معاملات میشوند و حجم زیادی از حساب خود را درگیر آن معامله میکنند، که میتواند باعث کال مار جین شدن حساب شود.

برای جلوگیری از این نوع معاملات که از نوع اعتماد به نفس کاذب میباشد، میتوان از روش تقسیم حجم معاملات استفاده کرد، طوری که بجای چند درصد ریسک در یک معامله از یک درصد در ابتدا شروع معامله استفاده کنیم، و وقتی قیمت طبق پیشبینی جلو رفت آن را مدیریت کنیم و به حجم آن اضافه کنیم.

همچنین میتوان حد ضرر را تغییر داد تا از ضرر های احتمالی جلوگیری شود، این روش علاوه بر ریسک فری ( (Risk free کردن حساب، در چند برابر کردن سود هم میتواند کمک کند.

پس بهتر است که حجم معاملات را تقسیم کرده و همه حجم را در یک معامله درگیر نکنیم.

مشاهده بیشتر: دوره آموزش جامع فارکس

وظایف معامله گر

معامله گران تازه کار که وارد بازار های مالی میشوند، معمولا با کال مار جین شدن حساب مواجه میشوند، به دلیل اینکه تمام تمرکز را بر روی سود های معاملاتی میگزارند و هیچ ایده و درکی از ریسک های معاملاتی ندارند.

بهتر است برای موفقیت بیشتر، تمرکز روی مدیریت ریسک باشد تا سود معاملاتی.

جمع بندی

همیشه به مارجین (Margin) مورد نیاز نماد های که معامله میکنید توجه کنید، و حتما از حد ضرر ( Stop loss ) استفاده کنید تا جلو ضرر های خود را بگیرید و بتوانید در بازار باقی بمانید و مانع از کال مارجین شدن (Margin Call) حساب خود شوید.

همیشه نسبت به خبرها و رویداد های که میتواند باعث بی ثباتی و جهش بازار شود توجه کنید.

قیمت گذاری ربات Margin

اگر تجربه انجام معاملات در بازار ارزهای دیجیتال را دارید، قطعاً در مقطعی از معاملات آتی یا فیوچرز (Futures)، لیکوئید شدن را برای یک بار هم که شده تجربه کرده‌اید. در این مقاله قصد داریم به مفهوم لیکوئید شدن و راه‌های جلوگیری از آن صحبت کنیم، پس تا انتها همراه ما باشید.

در معاملات ارز دیجیتال مفهومی به نام معاملات حاشیه‌ای یا Margin Trading وجود دارد. بر اساس این مفهوم یک تریدر می‌تواند مقداری پول از صرافی که در آن حساب دارد، قرض بگیرد و با آن پول به معامله بپردازد. طبیعتاً صرافی در ازای پولی که به شما قرض می‌دهد، انتظاراتی دارد و در ضرر شما سهیم نخواهد شد! به عنوان مثال در صورت ضرر کردن معامله‌گر در معامله خود، صرافی حق دارد که برای جلوگیری از ضرر بیشتر اصل پولی را که وام داده است، از حساب تریدر برداشت کند.

معاملات حاشیه‌ای یا مارجین تریدینگ چیست؟

همان‌طور که گفتیم، مارجین تریدینگ از طریق وام‌دهی توسط صرافی‌های ارز دیجیتال به معامله گران انجام می‌شود. ارزش وامی هم که معامله‌گر دریافت می‌کند توسط مفهومی به نام اهرم یا Leverage تعیین می‌شود. برای آشنایی بهتر با مفهوم مارجین تریدینگ و اهرم مثال زیر را در نظر بگیرید.

فرض کنید یک معامله‌گر ۱۰۰ دلار سرمایه در حساب خود را دارد و می‌خواهد ۱۰۰۰ دلار بیت‌کوین بخرد. در این صورت او می‌تواند با اهرم ۱ به ۱۰ یا در اصطلاح ۱۰x، از صرافی وام بگیرد.

نکته‌ای که وجود دارد این است که هر صرافی برای تعیین اهرم و درواقع وامی که در اختیار تریدرها قرار می‌دهد، قانون خود را دارد. برای مثال در بازار سهام معمولاً از اهرم ۲x برای معاملات استفاده می‌شود. در صرافی‌های ارز دیجیتال مثل BitMex و Binance بسیاری از صرافی‌های دیگر، معامله گران می‌توانند موقعیت‌هایی با اهرم ۱۰۰x هم باز کنند. در قسمت معاملات فیوچرز بایننس امکان بازکردن پوزیشن‌هایی با اهرم ۱۲۵x فراهم شده است.

مفهوم پوزیشن (Position) یا موقعیت در معاملات مارجین چیست؟

به‌طورکلی در انجام معاملات دو نوع پوزیشن یا موقعیت وجود دارد، پوزیشن خرید (Long) و پوزیشن فروش (Short) . در پوزیشن لانگ (یا خرید)، معامله گر انتظار دارد از رشد قیمت دارایی دیجیتال سود کسب کند و در پوزیشن شورت (یا فروش) از کاهش قیمت آن.

اگر قیمت ارز دیجیتال معامله‌گر، در جهت پیش‌بینی‌شده توسط او حرکت کند، می‌تواند سود خوبی را از پوزیشنی که بازکرده است به دست بیاورد. پس از اتمام معامله، پول قرض گرفته شده از صرافی به همراه کارمزد به صرافی بازگردانده می‌شود و باقی‌مانده در اختیار معامله‌گر قرار می‌گیرد.

به‌عنوان‌مثال فرض کنید یک معامله‌گر ۱۰۰ دلار دارد با اهرم ۱۰x یک پوزیشن خرید یا لانگ (یعنی پوزیشنی که تریدر می‌خواهد از افزایش قیمت سود کسب کند)، به ارزش ۱۰۰۰ دلار را باز می‌کند. به این معنا که اگر قیمت ۱ درصد افزایش یابد، سود معامله برابر با ۱۰۰ دلار خواهد بود. این در صورتی است که اگر او این کار را بدون هیچ‌گونه اهرمی انجام می‌داد تنها ۱۰ دلار سود می‌کرد که تازه مقدار کارمزد صرافی را هم باید از آن کم کرد.

در نتیجه وجود مفهوم اهرم در معاملات ارز دیجیتال و فرصتی که برای چندبرابر کردن سود برای معامله گران مهیا می‌شود، آن ها را برای استفاده از اهرم به شدت ترغیب می‌کند. اما باید در نظر داشته باشید که همیشه بازار بر اساس پیش‌بینی شما حرکت نخواهد کرد و امکان ضرر کردن شما در معاملات وجود دارد.

لیکوئید شدن چیست؟

این موضوع باعث ایجاد مفهومی به نام لیکوئیدیشن (liquidation) یا لیکوئید شدن معامله گران می‌شود. به بیان ساده لیکوئید شدن به معنای از دست رفتن تمام دارایی حساب شما، به‌عنوان‌مثال حساب معاملات فیوچرز، در صرافی بایننس است.

قیمت لیکوئید شدن (Liquidation Price) چگونه تعیین می‌شود؟

زمانی که شما یک پوزیشن خرید یا فروش به همراه اهرم باز می‌کنید، قیمت لیکوئیدیشن (Liquidation Price)، یعنی قیمتی که در آن حساب شما لیکوئید می‌شود، به طور خودکار توسط صرافی محاسبه می‌شود. اگر قیمت ارز دیجیتالی که با آن معامله می‌کنید، به قیمت لیکوئیدیشن برسد، حساب شما به صورت خودکار لیکوئید می‌شود.

به‌عنوان‌مثال فرض کنید شما ۰.۰۱ بیت‌کوین در حساب خود دارید و با آن یک پوزیشن به ارزش ۱ بیت‌کوین با اهرم ۱۰۰x، باز می‌کنید. حالا فرض کنید قیمت بیت‌کوین حتی به‌اندازه یک درصد در خلاف جهتی که پیش‌بینی کرده بودید حرکت کند. درنتیجه این اتفاق، پوزیشن شما در حالت ضرر قرار می‌گیرد و اگر میزان ضرر شما از میزان ۰.۰۱ بیت‌کوینی که به‌عنوان ضمانت در حساب خود قرار داده بودید بیشتر شود، صرافی در معرض ضرر قرار می‌گردد.

صرافی برای جلوگیری از ضرر پوزیشن شما را می‌بندد و ۰.۰۱ بیت‌کوینی را که شما در ابتدا در حساب خود قرار داده بودید بر می‌دارد. در نتیجه شما سرمایه خودتان را از دست می‌دهید و حساب شما به‌اصطلاح لیکوئید می‌شود.

نکته

به این موضوع توجه داشته باشید که هرچه میزان اهرم تنظیم شده توسط شما بالاتر باشد، با کوچک‌ترین تغییری در قیمت، احتمال لیکوئید شدن شما بالاتر است. مثلاً اگر معامله‌ای را با اهرم ۵۰x باز کنید و قیمت تنها ۲ درصد در خلاف جهت پیش‌بینی شما تغییر کند، حساب شما لیکوئید خواهد شد.

زمانی که شما یک پوزیشن لانگ یا خرید باز می‌کنید، قیمت لیکوئیدیشن مقداری کمتر از قیمت باز شدن پوزیشن شماست و در پوزیشن شورت این موضوع دقیقاً بر عکس است.

به همین دلیل به کسانی که در ابتدای راه هستند و تسلط کافی بر روی معاملات و بازار ارزهای دیجیتال ندارند و یا درباره پیش‌بینی خود مطمئن نیستند، پیشنهاد می‌شود از اهرم ۲ به بالا استفاده نکنند.

چگونه از لیکوئید شدن جلوگیری کنیم؟

نکته‌ای که معامله گران ارز دیجیتال در درجه اول باید به آن توجه کنند این است که لازم نیست کل سرمایه خود را به عنوان وثیقه وارد معاملات کنند و با انجام یک سری تنظیمات در صرافی می‌توان با بخشی از سرمایه به معامله پرداخت.

در معاملات حاشیه‌ای دو نوع مارجین وجود دارد: مارجین ایزوله (isolated) و مارجین کراس (Cross) .

مارجین ایزوله (Isolated Margin)

مارجین ایزوله، بیشتر به درد افرادی می‌خورد که تنها یک پوزیشن دارند.

به طور مثال فرض کنید شما در حساب خود ۱۰۰۰ دلار دارید و با این ۱۰۰۰ دلار یک پوزیشن ۲۵۰ دلاری باز می‌کنید و با آن به معامله می‌پردازید. در این صورت شما می‌توانید حتی بعد از باز کردن یک پوزیشن اهرم را تغییر دهید میزان سرمایه اولیه خودتان را از مقدار باقی مانده در حسابتان افزایش دهید.

مارجین کراس (Cross Margin)

در مارجین نوع کراس، صرافی می‌تواند از کل مقادیر حساب شما برای جلوگیری از لیکوئید شدن استفاده کند. باتوجه‌به مثال قبل فرض کنید شما با ۱۰۰۰ دلار سرمایه‌ای که دارید چهار پوزیشن ۲۵۰ دلاری باز می‌کنید. در این صورت اگر یکی از این چهار پوزیشن ضرر کند، صرافی به صورت خودکار از سود بقیه معاملات و یا باقی مانده حساب شما از لیکوئید شدن آن پوزیشن جلوگیری می‌کند.

این مدل مارجین بیشتر مناسب معامله گرانی است که چندین معامله را به‌صورت هم‌زمان بر روی جفت ارزهای مختلف انجام می‌دهند و یا کسانی که با استفاده از اختلاف قیمت در صرافی‌های متفاوت به دنبال کسب سود هستند.

نکته بعدی، استفاده از مفهومی به نام حد ضرر یا Stop-loss در معاملات ارز دیجیتال است. با تعیین حد ضرر برای معاملات خود، می‌توانید میزان ضرر را به حداقل ممکن برسانید و در اولین لحظه‌ای معامله شما وارد ضرر شد، پوزیشن خود را ببندید تا از ضرر بیشتر و لیکوئید شدن جلوگیری کنید.

نتیجه‌گیری

باتوجه‌به این که بازار ارزهای دیجیتال بازار جدیدی است و قیمت‌ها به صورت مداوم در حال نوسان است. در وهله اول بهترین کار این است که قبل از ورود به این بازار ابتدا به اندازه کافی راجع به آن مطالعه داشته باشید. اکثر افراد معمولاً به این نکته توجهی نمی‌کنند و به امید کسب سودهای نجومی و بدون اطلاعات کافی از کارکرد مفاهیمی مثل اهرم (Leverage)، گاهاً تمام سرمایه خود را از دست می‌دهند و در اصطلاح لیکوئید می‌شوند.

پس سعی کنید ابتدا با بازار و نحوه اصولی معاملات ارز دیجیتال به‌خوبی آشنا شوید. در قدم بعدی و در طی کسب تجربه در این بازار، هیچ‌گاه بر روی کل دارایی خود معامله نکنید.