بررسی رابطه نقدینگی بازار سهام و سیاست تقسیم سود بانک های خصوصی ) با قدمت کمتر از 15 سال(
شرکت های سرمایه پذیر با برگزاری مجامع سالانه، اقدام به ارائه گزارش عملكرد و درخواست تصمیم گیری در مورد برخی از امورشرکت می کنند. در اکثر اوقات، بحث برانگیزترین بخش مجمع، تصمیم گیری درباره تقسیم سود است، به این دلیل که سهامدارانبرای دریافت بازده نقدی سرمایه گذاری خود، پیشنهاد توزیع حداکثری سود را ارائه می کنند و در مقابل مدیران شرکت ها برایجبران کمبود نقدینگی و جلوگیری ازخروج منابع مالی، تمایلی به تقسیم سود ندارند.
کلید واژه ها
نحوه استناد به مقاله
در صورتی که می خواهید به این مقاله در اثر پژوهشی خود ارجاع دهید، می توانید از متن زیر در بخش منابع و مراجع بهره بگیرید :
حمید ایماندوست؛مرضیه احمدی؛راضیه احمدی؛مصطفی سرگلزایی؛ ۱۳۹۴، بررسی رابطه نقدینگی بازار سهام و سیاست تقسیم سود بانک های خصوصی ) با قدمت کمتر از 15 سال(، کنفرانس بین المللی رویکردهای نوین در علوم ، تکنولوژی و مهندسی، https://scholar.conference.ac:443/index.php/download/file/10959-Investigating-the-relationship-between-liquidity-of-the-stock-market-and-the-private-profit-sharing-policy
در داخل متن نیز هر جا به عبارت و یا دستاوردی از این مقاله اشاره شود پس از ذکر مطلب، در داخل پرانتز، مشخصات زیر نوشته شود.
«معدنی‌ها» و «دارویی‌ها» لیدر بازار
بورس‌نیوز- کارشناسان بازار سرمایه باید روی سهم‌هایی با متغیر‌های قوی و تقسیم سود بالا در مجامع بیشتر تمرکز کنند. محمد مشاری با ارزیابی روند معاملات بازار سرمایه اظهارکرد: باتوجه به رشد پی‌در‌پی شاخص و رشد‌های دور از انتظار و سکته موقتی که بازار روز تقسیم حجم و نقدینگی گذشته تجربه کرد، به نظر می‌رسد روند فعلی بازار و شاخص بالاتر از حد انتظار بوده و برخلاف آنکه بازاری کم‌حجم پیش‌بینی شده بود اما عکس تصور‌ها حجم سهم‌ها بالا بوده و شرکتهای تاثیرگذار شاخص بالاتر از حد انتظار ظاهر شدند. وی ادامه داد: از سوی دیگر ممکن است در روز‌های آتی افت شاخص را داشته باشیم.
مشاری با اشاره به آینده سهامداران نیز گفت: سهامداران باید روی سهم‌هایی با متغیر‌های بنیادی قوی و تقسیم سود بالا در مجامع، عدم تاثیرپذیری از تحریم‌ها و عدم تاثیرگذاری از نرخ دلار برای خرید مواد اولیه بیشتر تمرکز کنند. مدیرعامل کارگزاری بانک صنعت و معدن در خصوص اینکه کدام صنعت صدرنشین بازار است گفت: معدنی‌ها و دارویی‌ها لیدر بازار خواهند بود.
مشاری در ادامه با اشاره به «دلار» و «حجم نقدینگی سرگردان در بازار» به عنوان پارامتر‌های تاثیرگذار بر بازار گفت: حجم پولی که در بازار بوده و این حجم از معاملات، قابل تصور نبود و در حال حاضر می‌توان گفت که نقدینگی در بازار گردش دارد. کارشناس بازار سرمایه در پایان خاطرنشان کرد: تغییراتی نیز که هر دو، سه روز یک بار در شاخص رخ می‌دهد و بازار به شدت گارد صعودی می‌گیرد، به سبب رکودی است که در بازار‌های موازی رخ داده و نقدینگی محیط جذابی برای سرمایه‌گذاری پیدا نمی‌کند و بهترین بازار را بورس می‌داند. به موجب تورم و نرخ دلار روند بازار صعودی پیش می‌رود.
تقسیم حجم و نقدینگی
آوای آگاه؛ اولین مشاور شما در بازار سرمایه
درگاه های تحلیلی و تحت نظارت تقسیم حجم و نقدینگی آوای آگاه:
کانال های تخصصی تحلیل
@AvaaTahlil
About
Platform
📌 عرضه اولیه سهام شرکت سیمان ساوه با نماد #ساوه 📆 زمان: چهارشنبه، ۲۱ اسفندماه ۱۳۹۸ ⏰ زمان سفارش‌گذاری: ۰۷:۰۰ الی ۱۰:۰۰ صبح 📊 سهمیه هر کد: ۶۰ سهم 📈 دامنه قیمت: ۲۲۵۰۰ تا ۲۳۵۰۰ ریال 💰حداکثر نقدینگی مورد نیاز حدود: ۱.۴۱۰.۰۰۰ ریال
📌جزییات مشارکت در عرضه سیمان ساوه
در عرضه ۵۸ میلیون و ۵۰۰ هزار سهم #ساوه به عموم، تعداد یک میلیون و ۶۱۸ هزار و ۳۹۵ کد معاملاتی حضور یافتند که به یک میلیون و ۶۰۲ هزار و ۶۰۸ کد، فرایند تخصیص سهم در حال انجام است.
لازم به ذکر است که به هر کد ۳۶ سهم تخصیص یافته است.
📌نسبت‌های معاملاتی بالا برای سهم‌های مهم و مورد توجه بازار به صورت روزانه محاسبه می‌شود که بر اساس قیمت‌های پایانی و حجم معاملاتی روز قبل است.
♦️نسبت حجم 3 به 16 روزه: این نسبت حاصل تقسیم متوسط حجم معاملاتی 3 روز اخیر سهم به متوسط حجم معاملاتی 16 روز اخیر سهم است.
♦️نسبت حجم 10 به 40 روزه: حجم معاملات 10 روز اخیر به 40 روز مقایسه می‌شود.
♦️نسبت قدرت خریدار به فروشنده حقیقی: این نسبت حاصل تقسیم قدرت خریداران حقیقی (حجم سهم خریداری شده توسط کدهای حقیقی تقسیم بر تعداد خریداران) در معاملات یک سهم بر قدرت فروشندگان حقیقی است.
👈 از نمادهای خروجی فیلترها می‌شود به نماد های #شبهرن، #ثشرق، #ساوه، #شگویا و #دکوثر اشاره کرد که در آنها نسبت‌های حجمی مناسبی قابل مشاهده است.
📌نسبت‌های معاملاتی بالا برای سهم‌های مهم و مورد توجه بازار به صورت روزانه محاسبه می‌شود که بر اساس قیمت‌های پایانی و حجم معاملاتی روز قبل است.
♦️نسبت حجم 3 به 16 روزه: این نسبت حاصل تقسیم متوسط حجم معاملاتی 3 روز اخیر سهم به متوسط حجم معاملاتی 16 روز اخیر سهم است.
♦️نسبت حجم 10 به 40 روزه: حجم معاملات 10 روز اخیر به 40 روز مقایسه می‌شود.
♦️نسبت قدرت خریدار به فروشنده حقیقی: این نسبت حاصل تقسیم قدرت خریداران حقیقی (حجم سهم خریداری شده توسط کدهای حقیقی تقسیم بر تعداد خریداران) در معاملات یک سهم بر قدرت فروشندگان حقیقی است.
👈 از نمادهای خروجی فیلترها می‌شود به نماد های #ساوه، #خودرو، #کدما، #گکوثر و #غنوش اشاره کرد که در آنها نسبت‌های حجمی مناسبی قابل مشاهده است.
📌نسبت‌های معاملاتی بالا برای سهم‌های مهم و مورد توجه بازار به صورت روزانه محاسبه می‌شود که بر اساس قیمت‌های پایانی و حجم معاملاتی روز قبل است.
♦️نسبت حجم 3 به 16 روزه: این نسبت حاصل تقسیم متوسط حجم معاملاتی 3 روز اخیر سهم به متوسط حجم معاملاتی 16 روز اخیر سهم است.
♦️نسبت حجم 10 به 40 روزه: حجم معاملات 10 روز اخیر به 40 روز مقایسه می‌شود.
♦️نسبت قدرت خریدار به فروشنده حقیقی: این نسبت حاصل تقسیم قدرت خریداران حقیقی (حجم سهم خریداری شده توسط کدهای حقیقی تقسیم بر تعداد خریداران) در معاملات یک سهم بر قدرت فروشندگان حقیقی است.
👈 از نمادهای خروجی فیلترها می‌شود به نماد های #ساوه، #کدما، #گکوثر، #حپارسا و #فنورد اشاره کرد که در آنها نسبت‌های حجمی مناسبی قابل مشاهده است.
#نبض_بازار
📈نمادهای #ملت و #ساوه به دليل نوسان قيمت بيش از 50 درصد در نماد اصلي، به منظور برگزاري كنفرانس اطلاع رساني ناشر متوقف شدند.
#نبض_بازار
📌 نماد #شتران با توجه به تغييرات بيش از 50 درصدي قيمت سهام، به منظور برگزاري كنفرانس اطلاع رساني توسط ناشر متوقف شدند.
📌نماد #وبانک، #ساوه، #دکوثر و #غگرجی با توجه به تغييرات بيش از 20 درصدي قيمت سهام، به مدت 60 دقيقه در وضعيت سفارش گيري قرار مي گيرد و سپس معاملات در دامنه نوسان فعلي ادامه خواهد يافت.
#نبض_بازار
📈در گروه سیمانی ها نیز امروز با نوسان معاملاتی رو به رو هستند. #ساراب٬ #سرود٬ #ساروم٬ #سخاش و #سبجنو از جمله نمادهای شاهد افت قیمت هستند. #سپاها٬ #سفانو و #ساوه افزایش تقاضا را شاهد بوده‌اند. #سكرد و #سيدكو متعادل هستند.
📌تغییر در نرخ فروش
📍صورتجلسه هم اندیشی مدیران عامل شرکتهای تولید کننده سیمان سفید مبنی بر افزایش قیمت محصولات
تقسیم حجم و نقدینگی
رکورد رشد نقدینگی در سال ۹۹ شکست
سرویس اقتصادی جوان آنلاین: در حالی که همتی چند هفته‌ای است بانک مرکزی را به مقصد حضور در رقابت‌های ریاست جمهوری ۱۴۰۰ ترک کرده است، گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد که در دوره مدیریت وی وضعیت سیستم بانکی ایران وخیم‌تر شده است، به‌طور نمونه در سال۹۹ نقدینگی با جهش ۴۰درصدی رکورد شکست، در این میان همتی با اشاره به اینکه دلیل رشد نقدینگی، سلطه مالی دولت بر بانک مرکزی برای تأمین کسری بودجه‌اش است، گفت: تا زمانی که برای پرداخت بودجه ماهانه دولت از بانک مرکزی استقراض می‌کنیم کنترل گرانی بی‌معنی است، زیرا با کاهش ارزش ریال، قیمت محصولات افزایش می‌یابد.
اگرچه بر اساس تجربه انتظار می‌رفت در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سالجاری تورم در اقتصاد کنترل شود، اما وضعیت کنونی بازار‌ها نشان از آن دارد که اقتصاد گرفتار سیاست پولی و مالی است که به شکل مستمر ارزش پول را در برابر کالا و خدمات کاهش می‌دهد به همین دلیل به شکل روزانه قیمت‌ها در حال افزایش می‌باشد.
براساس آمارهای منتشر شده از سوی بانک مرکزی، حجم نقدینگی در سال۹۸ معادل ۲ هزارو ۴۷۲هزار و ۱۵۰میلیارد تومان بوده که با هزارو ۴ هزار میلیارد تومان رشد در پایان سال۹۹ به ۳ هزارو ۴۷۶هزار و۱۷۰میلیارد تومان رسیده‌است. بررسی میزان رشد نقدینگی در دهه۵۰ و ۴۰بررسی‌ها نشان می‌دهد این میزان رشد نقدینگی در سال۹۹ در ۴۲سال گذشته بی‌سابقه بوده است.
در صورتی که نقدینگی بیش از ظرفیت اقتصاد رشد کند، اثر خود را به صورت تورم در اقتصاد نشان می‌دهد. در سال۹۸ هم حجم نقدینگی ۳/۳۱ درصد رشد داشته‌است و قطعاً یکی از دلایل افزایش نرخ ارز در سال گذشته، افزایش بیش از حد نقدینگی در سال۹۸ بوده است. نرخ تورم در سال گذشته به حدود ۴۰درصد نزدیک شد. رشد نقدینگی در سال۹۹ با جهش ۶/۴۰ درصدی روبه‌رو شد و این رشد قطعاً بر سایر متغیر‌های اقتصادی مانند تورم تأثیرگذار بوده است.
رشد ۶۱ درصدی حجم پول
البته باید اشاره داشت که رشد حجم پول در پایان اسفندماه۹۹ در مقایسه با سال گذشته با بیش از ۶۱درصد رشد به ۷۰۰هزار میلیارد تومان نزدیک شده‌است و شبه پول با بیش از ۳۶ درصد رشد در بازه زمانی مذکور به ۲ هزارو ۷۸۵ هزار میلیارد تومان رسیده‌است، مجموع متغیر‌های فوق موجب شده است تا حجم نقدینگی در سال۹۹ با بیش از ۴۰درصد رشد به ۳ هزارو ۵۰۰هزار میلیارد تومان برسد، در این میان از آنجایی که تورم در جامعه تشدید شده‌است، شاهد پیشی گرفتن سرعت رشد پول از حجم نقدینگی کل یا شبه پول هستیم.
شبه پولی که استعداد تبدیل شدن به پول را دارد
از سوی دیگر حدود هزارو ۲۰۰ هزار میلیارد تومان از شبه پول سپرده پس انداز قرض‌الحسنه و سپرده‌کوتاه مدت است که پتانسیل زیادی برای تبدیل شدن به پول را دارد به عبارتی با توجه به اینکه بازار ارز، طلا و سکه طی هشت‌ماه اخیر صرفاً بر اساس وعده احیای برجام و آزاد‌سازی ارز‌های بلوکه شده و صادرات مجدد نفت تا حدودی ثبات داشته‌است، آرایش پول و شبه‌پول و بدهی‌های دولت نشان می‌دهد که بازار‌های فوق استعداد جهش مجدد را دارند، البته گفته می‌شود که دولت تلاش کرده است تا ارز و طلا را با نرخ‌هایی بسیار کنترل شده به دولت سیزدهم تحویل دهد تا در ماه‌های ابتدایی دولت آتی این بازار‌ها با رشد نرخ مواجه شوند. کنترل تورم و گرانی با این وضع تأمین بودجه بی‌معنی است
همتی که تا دیروز در کسوت ریاست بانک مرکزی پیوسته وضعیت حوزه پولی را گل و بلبل نشان می‌داد، حالا در کسوت نامزد ریاست جمهوری۱۴۰۰ به صراحت می‌گوید که دلیل تأمین کسری بودجه دولت چاپ پول است، از این رو تا زمانی که دولت بودجه خود را به این شیوه تأمین می‌کند مهار تورم و گرانی بی‌معنی است، در این میان هر چند بانک مرکزی در گزارش‌های اقتصادی پاییز سال۹۹ بازهم گزارش دخل و خرج دولت را سانسور کرد، اما گزارش بخش پولی نشان از رشد قابل ملاحظه نقدینگی دارد.
مدیران سازمان برنامه و بودجه و بانک‌ها پاسخ دهند
در حقیقت امروز باید مجموعه دولت و همچنین مدیران بانک‌های دولتی، خصوصی و تعاونی به افکار عمومی توضیح دهند که به چه دلیل ماهانه حدود ۱۰۰هزار میلیارد تومان به حجم نقدینگی کل کشور افزوده می‌شود با خلق این میزان نقدینگی از ارزش ۳ هزارو ۴۰۰ هزار‌میلیارد تومان کاسته می‌شود.
ارزش پول ملی فدای بودجه دولت
به نظر می‌رسد ارزش پول ملی فدای کسری بودجه دولت می‌شود، اما باید گفت رشد ۱۰۰هزار میلیارد تومانی حجم نقدینگی در ماه بسیار نگران کننده‌است، زیرا اشخاص فاقد دارایی‌های بادوام پناهگاهی در برابر تورم ندارند و با بی‌ارزش‌تر شدن پول، تورم راه تنفس اقتصادی را برای این اقشار تنگ‌تر می‌کند.
تقسیم اقتصاد به مصرفی و سرمایه‌ای
وضعیت رشد قیمت در برخی از بازار‌ها به شکلی شده است که گویا دیگر اقتصاد برای مردم کار نمی‌کند و اقتصاد به دوبخش مصرفی و سرمایه‌ای تقسیم شده و نقش مردم در اقتصاد به حداقل رسیده‌است، به‌طور نمونه امروز دیگر مردم نمی‌توانند در نقش تقاضای مؤثر در بازار مسکن حضور یابند و مسکن به کالایی سرمایه‌ای شده است که اشخاص حقیقی و حقوقی ثروتمند آن‌را خرید و فروش می‌کنند در این میان، چون نرخ زمین و مستغلات در بالانس ترازنامه و پوشش بدهی‌های اشخاص فوق مؤثر است، کاهش نرخ مسکن حتی در رکودی‌ترین وضعیت بازار رویدادی غیر‌ممکن می‌باشد و نهایت اصلاح نرخ بازار مسکن به این شکل است که قیمت مسکن برای یک دوره زمانی ثابت بماند.
دولت تصویر اقتصاد را از مردم دریغ کرده است
نکته نگران کننده در حوزه اقتصاد ایران آن است که دولت به واسطه انتشار آمار و ارقام و اطلاعات اقتصاد تصویر واضحی از اقتصاد انعکاس نمی‌دهد به همین دلیل امروز با وجودی‌که اهالی اقتصاد می‌دانند پوشش کسری بودجه دولت از محل استقراض از بانک مرکزی و ناترازی دخل و خرج بانک‌ها و صندوق‌های بازنشستگی یکی از ریشه‌های اصلی خلق تورم است و باید فارغ از مسئله تحریم‌ها، برنامه اصلاح ساختاری اقتصاد کلید بخورد، اما گزارش دخل و خرج دولت از سال۹۷ است که به روز رسانی نشده است. تأخیر چند ساله در به روز‌رسانی گزارش‌های ماهانه دخل و خرج دولت در حالی است که در زمان ارائه لایحه بودجه به مجلس تا حدودی آمار و ارقام دخل و خرج دولت نمایان می‌شود.
از روز شمار خلق پول تا روزشمار تغییر قیمت‌ها
با توجه به سخنان رئیس پیشین بانک مرکزی و پذیرش این مورد که دلیل تورم و گرانی خلق نقدینگی ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی در ماه است، از این رو بهتر می‌باشد که متناسب با کاهش ارزش پول ملی هر هفته و هر ماه قیمت کالا و خدمات تغییر کند، زیرا تجربه و بررسی روند‌ها نشان داده است که در نهایت نرخ کالا و خدمات خود را با واقعیت‌های اقتصادی تطبیق می‌دهد، اما تأخیر در به روز رسانی قیمت‌هایی، چون ارز، طلا، سکه، خودرو، سهام و مواد غذایی صرفاً برای عده‌ای زمینه‌ای فراهم می‌آورد که نوسانگیری کنند.
ایجاد فرصت برای سفته بازان و سرمایه‌داران
به عبارت دیگر در بازاری که قیمت محصولاتش متناسب با کاهش ارزش پول ملی ماهانه نرخ‌ها به روز رسانی نمی‌شود، عده‌ای ثروتمند پیش از به روز رسانی قیمت در بازه زمانی شش ماهه یا یکساله و دوساله در این بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند تا از عواید به روز رسانی قیمت‌ها یک شبه بهره‌مند شوند، در حقیقت تأخیر در به روز رسانی قیمت کالا و خدمات در اقتصاد متناسب با کاهش ارزش پول ملی صرفاً برای عده‌ای درآمد‌های کلان ایجاد می‌کند.
مالیات پنهان تورمی به مالیات پیدا تبدیل شود
برخی از کارشناسان اقتصادی چاپ پول بدون پشتوانه و تورم را مالیات پنهان معرفی می‌کنند، از این رو بهتر است شفاف به مردم گفته شود که دولت هر ماه برای پرداخت هزینه‌های ۷۰ تا ۱۰۰هزار میلیارد تومانی خود از بانک مرکزی و در کل سیستم مالی چه میزان استقراض بلا‌عوض دریافت می‌کند، در چنین شرایطی هم بخش دولت و دیوان اداری خود را حقوق بگیر و پاسخگو به مردم تلقی می‌کنند و هم اینکه ضرورت اصلاح ساختاری در اقتصاد به ویژه بخش بودجه و بانک و صندوق‌های بازنشستگی و شرکتهای دولت و وابسته به بخش‌های عمومی برای همگان مشخص می‌شود و همه مردم در اصلاحات اقتصادی مشارکت می‌کنند.
تقسیم حجم و نقدینگی
نقدينگي همچنان بر مدار رشد
↵
کنترل نقدینگی از جمله مهم‌ترین اهداف دولت‌هاست
باكنترل نقدينگي در كشورها، مي‌توان نرخ تورم را نيز كنترل كرد
در پایان دولت هشتم، رقم نقدینگی ایران حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان بوده است
وقتي دولت دهم به پایان رسید، رقم نقدينگي به ۴۹۲ هزار میلیارد تومان رسیده بود
حجم نقدينگي در كشور ما در طول سال‌هاي گذشته افزايش زيادي داشته است و همچنان نيز روند افزايشي نرخ نقدينگي در كشور ادامه دارد. همانگونه كه مي دانيد وقتي حجم نقدينگي در كشور افزايش پيدا كند به بالا رفتن نرخ تورم منجر مي‌شود ولي در طول اين سال‌ها با وجود افزايش نقدينگي اما نرخ تورم افزايش پيدا نكرده است. نقدینگی درواقع شامل حجم پول، مجموع پول و شبه‌پول در يك كشور و به معناي مجموع اسکناس‌ها و مسکوکات و سپرده‌های دیداری است. از آنجا كه میزان کالا و خدمات در جامعه محدود است، باید میزان نقدینگی به اندازه‌ای باشد که با کالا و خدمات برابری کند. اگر میزان نقدینگی افزایش پيدا كند، تعداد کالا و خدمات در جامعه كاهش پيدا كرده و اين امر باعث افزايش قيمت‌ها مي‌شود. بنابراين كنترل حجم نقدينگي، يكي از موارد مهم و ضروري در اقتصاد كشورها شمرده مي‌شود.
كنترل نقدينگي
کنترل نقدینگی تقسیم حجم و نقدینگی از جمله مهم‌ترین اهداف دولت‌هاست و براي دستيابي به آن سياست‌هاي بسياري تدوين مي‌كنند؛زيرا در صورت كنترل نقدينگي در كشورها،مي‌توان نرخ تورم را نيز كنترل كرد. این موضوع از طريق نظریه مقداری پول که به صورت ساده MV=PY مطرح می‌شود كه در آن M نشان دهنده حجم نقدینگی، V سرعت گردش پول، P سطح قیمت‌ها و بالاخره Y سطح تولید در اقتصاد است، توجیه می‌شود. در رابطه ذكر شده، فرض بر این است که تولید بر مبنای رشد بهره‌وری، با یک نسبت معینی در طول یک سال مالی رشد می‌کندو درصورتی که رشد حجم نقدینگی متناسب با رشد تولید باشد، با فرض ثبات سرعت گردش پول در طول دوره مالی، سطح قیمت‌ها نیز ثابت می‌ماند؛ اما چنانچه نقدینگی بیشتر از رشد تولید، رشد داشته باشد، برای برقراری تساوی در معادله فوق بايد این نابرابری از طریق رشد قیمت‌ها رفع شود و در صورت کمتر بودن رشد نقدینگی از رشد تولید، با توجه به کمبود منابع مالی لازم تقاضا کاهش پيدا كرده و به دنبال آن برای جلوگیری از کاهش عرضه بايد سطح قیمت‌ها کاهش پيدا كند تا تساوی برقرار باشد. بدیهی است که در چنین حالتی با افزایش معین سرعت گردش پول در اقتصاد، می‌توان دوباره بدون ایجاد تورم، تولید را افزایش داد.
حجم نقدينگي در دهه اخير
حجم نقدینگی موجود در بازار پول تا دی سال ۹۵ به یک هزار و ۱۹۶ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به پایان سال ۹۴، از رشد ۲۶ درصدی برخوردار شده بود و طبق آمار موجود در ما‌ه‌هاي ابتدايي سال 96 نيز نقدينگي با رشد بالاي 20 درصد همراه بوده است. در اين زمينه چندي پيش وحید شقاقی شهری در خصوص رشد نقدینگی گفته بود: اگر فرآیند تغییر حجم نقدینگی اقتصاد ایران را بررسی کنیم، در پایان دولت هشتم، رقم نقدینگی حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان بوده است؛ اما وقتی دولت دهم به پایان رسید، این رقم به ۴۹۲ هزار میلیارد تومان رسیده بود و بر اساس آمارهای بانک مرکزی، رقم نقدینگی کشور در دی ۹۵ به ۱۱۹۶ هزار میلیارد ریال رسیده بود. بر اساس آمار در نيمه نخست سال جاري نيز با وضعيت بهتري مواجه نبوديم و رشد نقدينگي همچنان بيش از 20 درصد است.
نقدينگي متناسب با رشد اقتصادي
بر اساس نظریات اقتصادی، قاعده رشد نقدینگی باید به این صورت باشد که در هر سال رشد نقدینگی متناسب با رشد اقتصادی هر کشور باشد. احمد تشكيني دانشیار موسسه مطالعات پژوهش های بازرگانی با اين مقدمه ادامه داده است: در اقتصاد ایران به طور متوسط در یک دهه اخیر رشد اقتصادی پنج درصد را تجربه کردیم اما رشد نقدینگی در اين دهه بالای ۲۵ درصد بوده است. آمار نشان می دهد به طور متوسط در سال ۸۰ تا ۹۴، متوسط رشد نقدینگی حدود ۲۸ درصد به صورت سالانه است. اگر از سال ۱۳۳۸ نقدینگی را مورد بررسی قرار دهیم، شاهد همین وضعیت هستیم و رشد نقدینگی در اقتصاد ایران همواره ۲۵ درصد بوده و به همین دلیل رشد بی رویه نقدینگی یک مشکل ساختاری در اقتصاد ایران است.
رابطه نرخ سود بانكي با افزايش نقدينگي
برخي از كارشناسان معتقدند کاهش نرخ سود بانكي اولين تاثيري كه در اقتصاد كشور خواهد گذاشت، انتقال سرمایه‌هاي مردم به سمت بازار ارز و طلا است. طبق نظريه‌هاي اقتصادي، كاهش تقسیم حجم و نقدینگی نرخ سود بايد باعث افزايش سرمايه‌گذاري در بخش توليد شود ولي در كشور ما به گونه ديگري است و با كاهش نرخ سود، مردم علاقه‌اي به نگهداري پول خود در بانك‌نشان نخواهند داد و همين امر به نوعي باعث افزایش حجم نقدینگی در دست مردم و بنابراين بالا رفتن نرخ تورم در كشور خواهد شد. هرچند تورم ممکن است باعث بالا رفتن سطح توليد شوداما با توجه به تجربه و تاثیر تورم بر تولید در اقتصاد ایران، نرخ تورم بالا به طور حتم نمي‌تواند اثر افزایشی در بخش واقعی اقتصاد داشته باشد يا ايجاد كند. بنابراين يكي از واكنش‌هايي كه ممكن است به كاهش نرخ سود بانكي در كشور وجود داشته باشد، افزايش نقدينگي در دست مردم است.
رشد شبه پول در دولت روحاني
نقدينگي همچنان در كشور ما با روند روبه رشدي مواجه است، در اين زمينه هادي حق‌شناس، اقتصاددان به «قانون» مي‌گويد: رقم رشد نقدينگي در كشور در سال جاري نيز نسبت به سال گذشته همچنان بيش از 20 درصد است. اين نشان مي دهد كه دولت و بانك مركزي بايد فكري اساسي به حال رشد نقدينگي در كشور كنند. اما يك نكته كليدي در اين ميان وجود دارد و آن اين است كه نقدينگي دو بخش دارد؛ يك بخش آن پول است كه شامل اسكناس و مسكوكات و بخش ديگر شبه پول است كه شامل همه پول‌هايي كه به شكل مدت دار در بانك‌ها سپرده‌گذاري شده مي‌شود. در دولت يازدهم و دوازدهم آنچه به نقدينگي اضافه شده، در واقع شبه پول بوده است؛ در حالي كه در دولت‌هاي قبلي آنچه به رشد نقدينگي دامن مي‌زد، پول بود. علت اين مساله اين بود كه دلارهاي ناشي از نفت به ريال تبديل و اين ريال به نقدينگي بدل مي‌شد.
رشد نقدينگي بدون تاثير بر نرخ تورم
اين اقتصاددان ادامه مي‌دهد: علت اينكه در دولت يازدهم نقدينگي حدود دو برابر شد اما در نرخ تورم تاثيري نداشت، اين بود كه بخش شبه پول بيش از پول بود. اين تنها يك تعريف و تقسيم بندي از نقدينگي است. تعريف ديگري كه از نقدينگي وجود دارد، بدهي دولت به بانك‌ها و بانك مركزي و بدهي بانك‌ها به بانك مركزي و همچنين بدهي دولت به شركت‌هاست كه اين‌ها تعريف ديگري از نقدينگي را تشكيل مي‌دهند و از آنجا كه اين گونه نقدينگي‌ها با تاخير تبديل به پول مي‌شوند و مانند شبه‌پول كه با يك وقفه زماني تبديل به پول مي‌شود، هستند، بنابراين در طول اين مدت نتوانسته‌اند اثر مثبتي روي نرخ تورم داشته باشند. آنچه كه عامل جذب نقدينگي است، كالاست؛ اگر تعداد كالا و خدمات در جامعه زياد شود، يعني رشد اقتصادي ايجاد شده است و نقدينگي جذب خواهد شد. به طور مثال وقتي كه مي‌گوييم رشد اقتصادي سال 96 نسبت به سال 95 ،10 درصد بوده ، به اين معني است كه در سال 96 نسبت به سال قبل، 10درصد كالا و خدمات بيشتر در كشور توليد شده است. وقتي در سالي بيش از سال قبل از آن، كالا و خدمات توليد شود، نقدينگي جذب كالاي تقسیم حجم و نقدینگی موجود خواهد شد؛ در نتيجه نقدينگي بر نرخ تورم تاثيري نخواهد گذاشت. به نظر مي‌رسد همانگونه كه اقتصاد كشور در سه ماهه اول امسال رشد هفت درصدي را تجربه كرده است، اگر اين رشد ادامه پيدا كندوشبه‌پول يا بدهي‌هايي كه دولت دارد به تدريج تبديل به پول نقد شود، منجر به تورم نخواهد شد. ولي اگر به هر دليلي رشد اقتصادي مناسب نداشته باشيم، بايد انتظار داشته باشيم كه شبه پول و بدهي‌ها تبديل به پول شود و در چنين شرايطي، پول به‌طورحتم اثر خود را بر افزايش نرخ تورم خواهد گذاشت. بنابراين بايد به دولت توصيه كرد از همه سياست‌هاي پولي و مالي استفاده كند كه رشد اقتصادي كه در سال 95 تجربه كرديم، در سال 96 ادامه پيدا كند، با اين توضيح كه اين بار به جاي اينكه تركيب اصلي رشد از نفت متاثر باشد، از بخش واقعي اقتصاد تاثير بپذيرد. در حال حاضر و با شرايط موجود به نظر مي‌رسد رشد اقتصادي هفت درصدي در سال 96 ادامه پيدا كند؛ در اين صورت مي‌توانيم اميدوار باشيم نقدينگي اثري بر نرخ تورم نخواهد داشت.
راهكار جلوگيري از رشد نقدينگي
حق شناس در پايان مي‌گويد: راهكار اين مساله،اين است كه روند رشد اقتصادي در كشور ادامه پيدا كند و در واقع شاهد استمرار اين رشد در سال‌هاي متمادي باشيم زيرا نتيجه رشد اقتصادي، ايجاد كالا و خدمات بيشتر است و وقتي كالا و خدمات بيشتر در كشور توليد شود، نقدينگي موجود جذب مي‌شود و قيمت كالا و خدمات كاهش پيدا مي‌كند. در چنين شرايطي دولت براي اينكه به رشد اقتصادي برسد، بايد فضاي كسب و كار مناسب ايجاد كند. غفلت تاريخي كه در اقتصاد ايران وجود دارد، اين است كه با وجود اينكه در كشور ما به اندازه كافي منابع انساني و سرمايه وجود داردولي به تناسب تركيب اين سرمايه و نيروي انساني، كالا و خدمات توليد نمي‌شود؛ آن نيز به اين دليل كه بهره‌وري در اقتصاد ايران بسيار كم است.بنابراين يكي از حلقه‌هاي مفقوده اقتصاد ايران، اين است كه دولت و بخش خصوصي به افزايش بهره‌وري توجه لازم را به خرج نمي‌دهند. بهره‌وري يعني با امكانات موجود، كالا توليد كنيم و اين عاملي در راستاي جذب نقدينگي و همچنين حذف عوارض منفي افزايش نقدينگي در اقتصاد كشور به شمار مي‌رود.
فعالیت این سایت بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.
تمام حقوق برای پیشخوان محفوظ است. استفاده از مطالب و تصاویر این سایت فقط با ذکر نام پیشخوان و درج لینک به این سایت مجاز است.
دربارهٔ ما | تبلیغات در پیشخوان
دیدگاه شما