(ارزش جاری بازار در زمان مبدا/ ارزش جاری بازار سهام در زمان محاسبه)* 100 = شاخص کل
سبزپوشی نماگر بازار سهام در روزی که محاسبه شاخص ها با اختلال مواجه شد / بورس تهران بار دیگر کانال شکنی کرد
شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران که هفته گذشته با رشد هفتگی 2.4 درصدی، بیشترین بازدهی هفتگی خود را از شهریور تجربه کرده بود، در اولین روز معاملاتی این هفته نیز شاهد جهش 1322 واحدی و رسیدن به بالاتر از میانه کانال 94 واحد بود. هرچند بورس تهران اطلاع داده که با توجه به اختلال به وجود آمده در سامانه محاسبه شاخص کل و بروزرسانی آن، اطلاعات مرتبط با کلیه شاخص ها با تعدیل مواجه خواهد شد. شاخص کل بازار فرا بورس نیز با رشد بیش از 13واحدی به پله 1056 واحدی صعود کرد.
همچنین در بازار فرا بورس تعداد 408هزار و 607 سهم اوراق بهادار به ارزش 11میلیارد و 10میلیون و 638 هزار ریال در بیش از 42هزار نوبت معاملاتی داد و ستد شد. در معاملات بازار فرابورس نماد های سهامی ذوب آهن اصفهان، آتیه داده پرداز، فرآوری زغال سنگ پروده طبس با روند مثبت و نمادهای شرکت آهن و فولاد ارفع، گروه سرمایه گذاری میراث فرهنگی، کشت و صنعت شهداب ناب خراسان، صنایع فولاد آلیاژی یزد با روند منفی به کار خود پایان دادند.
رکورد جدید دیگری برای شاخص کل
طی معاملات هفته های گذشته شاخص کل بورس تهران با چند بار کانال شکنی توانست تا اواسط کانال ۹۳ هزار واحدی بالا برود. بسیاری این رشد را بیش از همه ناشی از رشد قیمت کالاهای اساسی از جمله مواد نفت و پتروشیمی و افزایش قیمت دلار قلمداد می کردند. با این حال روز شنبه نیز شاهد ادامه روند این رشد بودیم. بر این اساس بسیاری از معامله گران معتقدند این روند تا پایان سال به صورت آرام ادامه خواهد داشت.
از سوی دیگر بورس تهران در حالی شاهد ثبت رکورد جدید دیگری برای شاخص کل قیمت و بازده نقدی بود که حجم معاملات سهام در اغلب نمادهای معاملاتی همچنان زیر یک میلیون سهم بود. اثرگذاری معاملات سهام چند شرکت یا هدلینگ سرمایه گذاری روی محاسبه شاخص کل بورس که همواره نحوه محاسبه آن مورد انتقاد عموم فعالان بازار سهام است، در حالی رکوردهای جدیدی را روی تابلوی معامله بورس تهران ثبت می کند که به لحاظ ورود نقدینگی تازه و بهبود حجم معاملات سهام در کلیت معاملات هنوز اطمینان نحوه محاسبه شاخص کل بورس چندانی وجود ندارد.
با این همه همچنان صندوق توسعه بازار سهام، بازارگردان سهم های شاخص ساز در گروه پالایشی ها، معدنی ها، فلزات اساسی و تک سهم های بانکی و خودرویی است تا بتوانند همچنان چراغ بازار سهام را روشن نگاه دارند. در عین حال در میان هیاهوی به راه افتاده از رکوردشکنی های شاخص کل بورس، تحرک آرام بورس بازان حرفه ای در تالار شیشه ای روی حق تقدم ها نیز قابل تأمل است.
با گروه های بازار سهام
در اولین روز معاملاتی هفته و در گروه استخراج کانه های فلزی شاهد رشد بیش از 4درصدی بیشتر نمادها بودیم. در گروه فلزات اساسی قیمت پایانی بیشتر نمادها رشد داشت. البته این رشد عمدتا کمتر از 3درصد بود. در گروه کانه فلزی ۱۳۳میلیون سهم به ارزش ۳۲میلیون تومان دست به دست شد و در گروه فلزات اساسی ۱۷۷میلیون سهم به ارزش بیش از ۵۰میلیارد ریال مورد دادوستد قرار گرفت. در گروه خودرو نمادهایی که با رشد قیمت مواجه شدند عمدتا رشدشان کمتر از یک درصد بود، اما بیشتر نمادها با روند کاهشی در قیمت پایانی همراه بودند.
در این گروه ۱۲۹میلیون سهم به ارزش بیش از ۱۹میلیارد تومان مورد دادوستد قرار گرفت. در گروه سیمان، آهک و گچ نیز روند قیمتی عمدتا کاهشی بود. در گروه های کوچکی همچون قند و شکر نیز تعداد زیادی از نمادها کمتر از 2درصد با کاهش قیمت روبه رو شدند. در گروه محصولات شیمیایی قیمت سهم ها عمدتا با رشد نه چندان چشمگیری روبه رو بود، اما در گروه فرآورده های نفتی، دو نماد روند افزایشی در قیمت پایانی را تجربه کردند و پنج نماد با کاهش قیمت همراه شدند. نماد معاملات های وب نیز که در چهارشنبه گذشته متوقف مانده بود روز شنبه نیز متوقف بود. آن طور که پیام های ناظر بازار مشخص کرده، کلیه معاملات نماد معاملاتی شرکت داده گستر عصر نوین (های وب) در چهارشنبه گذشته ابطال شده است.
همچنین علت توقف معاملاتی این نماد ابهام نسبت به شفافیت اطلاعات عنوان شده است. در نهایت ارزش معاملات بورس تهران بالغ بر ۲۷۳میلیارد تومان بود که این رقم ناشی از دست به دست شدن یک میلیارد و ۲۰۳میلیون سهم و اوراق مالی قابل معامله طی ۷۳هزار و ۲۰ نوبت دادوستد بود.
شاخص کل بازار بورس چیست؟
شاخص کل بورس نشان دهنده چیست و چگونه محاسبه می شود؟ در مورد شاخص کل بورس خیلی از افراد به ویژه تازه واردان بورسی سوالات زیادی دارند. مهم ترین و پرتکرارترین سوال این است که شاخص کل بازار بورس چیست و فرمول محاسبه آن از چه قرار است؟ یا این که شرکت های بورسی چگونه در عدد شاخص کل بازار بورس تاثیر می گذارند و آیا تاثیر همه شرکت ها یکسان است یا خیر؟ در این مطلب قصد داریم تمام ابهامات در مورد شاخص کل بازار بورس تهران را برطرف کنیم و به شما قول نحوه محاسبه شاخص کل بورس می دهم که در انتهای این مطلب مختصر و ساده، شما قادرید شاخص کل بورس را برای اطرافیان خود تعریف کنید و به اطلاعات بورسی خود اضافه کنید، پس همه چیز راجب شاخص کل بازار سرمایه رو در این مطلب بخونید.
شاخص کل بازار بورس
چنانچه شما هم پیگیر وضعیت بورس باشید، حتما کلمه شاخص بورس زیاد به گوشتان خورده است. در واقع این همان شاخصی است که بارها در تلویزیون، رادیو و دیگر رسانه ها از رشد و افت آن صحبت به عمل می آید. در یک تعریف ساده، شاخص های بورس معیار سنجش بازار بورس ایران به حساب می آیند. بورس اوراق بهادار که در حال حاضر جایگاه خاصی در بین صاحبان سرمايه پیدا کرده است و دارای اصطلاحاتی است كه فعالان اين بازار بايد آگاهی كافی در اين زمينه داشته باشند و به اصطلاح عاميانه با چم و خم آن آشنا باشند.
به این شاخص، شاخص قیمت و بازده نقدی نیز گفته می شود که نشان دهنده سطح عمومی قیمت ها و سود نقدی سهام شرکت های بورسی است. در حقیقت این شاخص بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است. شاخص بورس از جمله معیارهای اصلی بازار بورس محسوب می شود كه آشنايی با آن و كاربردهايش در روند سرمايه گذاری فعالان اين بازار اثرات زیادی دارد. در اين مطلب راهنما تلاش کرده ایم تا اطلاعات مورد نیاز برای اين كه بدانيد شاخص بورس یعنی چه و چطور بر مبنای نمودار شاخص بورس سرمايه گذاری كنيد ارائه شود، پس تا انتها با وب سایت تخصصی سرمایه گذاری آنلاین مای مانی همراه بمانید.
شاخص کل بازار بورس چیست؟
اصطلاح شاخص یا Index نشان دهنده عددی است که با استفاده از آن می توان تغییرات یک یا چند متغیر را در طول مدت زمان معینی مورد ارزیابی قرار داد. در بازار بورس هم شاخص های بسیاری برای نشان دادن وضعیت عمومی این بازار وجود دارند. هر شاخص از فرمول محاسباتی خاص خود داراست و هر کدام از آن ها جنبه های مختلفی از وضعیت گذشته و فعلی بازار بورس را نشان می دهند.
به این منظور که بدانید شاخص بورس چیست ، با ید با مفهوم شاخص کل یا TEPIX آشنا شوید. شاخص کل یا شاخص قیمت پرکاربردترین شاخص بورس به حساب می آید و نشان دهنده میزان تغییرات قیمت سهام شرکت های حاضر در بورس می باشد که می تواند بازدهی این بازار را نشان دهد، لذا چنانچه شاخص کل بورس در ابتدای سال ۲۰ هزار واحد باشد و در پایان سال با ۱۰ هزار واحد افزایش به ۳۰ هزار واحد برسد، معنای آن این است که میانگین بازدهی بورس از محل افزایش قیمت سهام شرکتها در آن سال ۵۰ درصد بوده است.
البته نباید این نکته را از یاد برد که تاثیر شرکت های بزرگ در افزایش یا کاهش شاخص کل بسیار زیاد است و این امر شاید یکی از نقاط ضعف این شاخص باشد. به عنوان مثال چنانچه اغلب سهام بازار با درصدهای منفی معامله شوند، چند معامله با درصد مثبت بر روی سهام شرکت های بزرگ می تواند شاخص کل بورس را مثبت کند و برعکس. البته برای رفع این مشکل از شاخص کل هم وزن استفاده به عمل می آید که در ادامه به آن اشاره خواهیم داشت. در شاخص هم وزن، تاثیر معاملات و قیمت سهام های مختلف بازار بر روی شاخص یکسان است و شرکت بزرگ و کوچک معنایی ندارد.
شاخص کل بورس نشان دهنده چیست ؟
شاخص ها عمدتا معیارهای رکود یا رونق اقتصادی در بازار سرمایه هستند، از همین روی فعالان بازار سرمایه با بررسی اين شاخص ها قادرند به وضعیت کلی بازار اشراف پیدا کرده و حتی تغییرات احتمالی قیمت ها در آینده را پیش بینی نمایند، از طرفی سهامداران از طریق شاخص ها، قادرند تغییرات یک پدیده را در دو زمان متفاوت با يكديگر مقايسه نمایند. برای مثال با استفاده از شاخص قیمت می توان صنایع مختلف را با یکدیگر مورد مقایسه قرار داد و فهمید که در حال حاضر بهترین صنعت برای سرمایه گذاری و حتی نوسان گیری کدام است.
اما در نظر داشته باشید که شاخصی كه در اخبار راديو و تلويزيون از آن به عنوان شاخص بورس نام می برند، شاخص كل است كه همه شركت های بورس را در برمی گیرد. شاخص كل در حقیقت مهم ترین شاخص بورس به شمار می رود. به بیان دیگر شاخص کل بیان کننده رفتار عمومی تمام فعالان بازار است. اگر سرمایه گذاران به بازار سهام اقبال نشان دهند، سمت خریدار کمی سنگین تر از سمت فروشنده خواهد شد.
می توان گفت که این عدم تعادل شاخص را به سمت بالا هدایت خواهد کرد، ولی خروج سرمایه ها از بازار می تواند شاخص را به سمت کاهش سوق دهد. در مجموع شاخص کل نشان می دهد که سرمایه دارها چقدر به بازار سرمایه امید دارند. حالا فرض کنید که قیمت هیچ سهمی تغییر نکند. آیا باز هم امکان دارد شاخص بورس تغییر کند؟ بله! با تغییر در مقدار سود شرکت ها. البته در واقعیت هرگز شاهد همچین اتفاقی نخواهیم بود، به خاطر این که تغییر در سود هر سهم قطعا بر روی قیمت سهام تاثیر می گذارد.
تعریف شاخص کل بورس به زبان ساده
منظور از شاخص بورس عددی است که وضعیت کلی بورس و جریان رشد یا کاهش این بازار را نشان می دهد. ما در بورس شاخص های گوناگونی داریم که هریک از آن ها وضعیت بورس را از جنبه های مختلف به ما نشان می دهند، که محاسبه هر یک از این شاخص ها با فرمول های متفاوتی صورت می پذیرد. یعنی برای تحلیل آن ابتدا باید کارکرد آن شاخص را بدانیم. نکته حائز اهمیت دیگر در نحوه محاسبه شاخص کل بورس مورد شاخص بورس این است که مثبت یا منفی بودن شاخص همیشه به معنی سودآوری یا ضرردهی بودن کل بورس نیست، بلکه شاخص وضعیت کلی بورس را مشخص می کند.
طریقه محاسبه شاخص شاخص کل بازار بورس
به منظور درک بهتر نحوه محاسبه شاخص کل ابتدا لازم است توضیح دهیم که بازدهی سرمایه گذاران که در بورس سرمایه گذاری کرده اند در بورس اوراق بهادار به دو روش محاسبه می شود. در ابتدا بازدهی حاصل از دریافت سود نقدی در پایان هر سال مالی شرکت است و دوم تغییر قیمت سهم در طول دوره سرمایه گذاری سهامدار.
یعنی فرض کنیم که شخصی سهامی را به ارزش هر سهم ۵۰۰ تومان در ابتدای یک سال خریداری کرده است، قیمت هر سهم این شرکت در پایان سال ۶۰۰ تومان شده و شرکتی که سهام آن خریداری شده است نیز در پایان سال ۵۰ تومان به ازای هر سهم سود نقدی تقسیم کرده است، لذا این سرمایه گذار روی سهام توانسته تا پایان این سال در مجموع ۱۵۰ تومان به ازای هر سهم سود کند و در حقیقت بازدهی این سرمایه گذار در پایان سال ۳۰ درصد بوده است، به خاطر این که سرمایه وی از ۵۰۰ تومان به نحوه محاسبه شاخص کل بورس ۶۵۰ تومان افزایش یافته است. حالا روش و فرمول محاسبه شاخص کل بورس نیز بر همین شکل است :
(ارزش جاری بازار در زمان مبدا/ ارزش جاری بازار سهام در زمان محاسبه)* 100 = شاخص کل
به این معنی که شاخص کل افزایش قیمت کلیه سهام های منتشر شده در بورس و همچنین تقسیم سود نقدی این شرکت های سهامی را در نظر گرفته و بدین ترتیب بازدهی کلیه سهام ها و در واقع بازدهی کل بورس را محاسبه می کند که به آن شاخص کل بورس یا بازدهی نقدی بازار بورس گفته می شود.
ارزش جاری بازار، از مجموع ارزش جاری شرکت های پذیرفته شده در بورس حاصل می شود. خود ارزش جاری هر شرکت برابر است با حاصل ضرب تعداد سهام آن شرکت در قیمت هر سهم شرکت. ارزش جاری بازار در زمان مبدا نیز مربوط به مجموع ارزش جاری شرکت های پذیرفته شده در بورس در سال پایه می شود. جالب است بدانید که در بورس اوراق بهادار تهران، سال ۱۳۶۹ به عنوان سال پایه در نظر گرفته شده است.
تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن
برخی کارشناسان و تحلیل گران بر این باورند که شاخص کل، معیار مناسبی برای سنجش وضعیت کلی بازار سهام نمی باشد. برای رفع این مشکل شاخص دیگری با نام “شاخص کل هم وزن” معرفی شده است. در محاسبه شاخص کل هم وزن، تمام شرکت های بورسی با وزنی برابر در محاسبه شاخص کل حضور دارند، بنابراین نوسان شرکت های کوچک و بزرگ به اندازه مساوی در تغییرات شاخص کل هم وزن سهیم هستند.
به علاوه شاخص کل، شاخص دیگری به نام شاخص هم وزن وجود دارد که اندازه شرکت ها در محاسبه آن اثری ندارد و وزن همه شرکت ها در آن به صورت مساوری در نظر گرفته شده است. برای مثال در گروه شیمیایی، شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، شرکتی با اندازه بزرگ و ارزش بازار بالاست و از طرف دیگر در همین گروه، نماد شکربن (شرکت کربن ایران) شرکتی بسیار کوچک تر با ارزش بازار پایین تر است. چنانچه شاخص کل بر مبنای هم وزن محاسبه شود، معاملات این دو سهم در بازار تاثیر یکسانی روی شاخص هم وزن دارد.
تفاسیر مهم هم زمان از شاخص کل قیمت و شاخص کل هم وزن
- 1) وقتی که شاخص کل صعودی است، ولی شاخص هم وزن نزولی؛ بدین معنی است که بیشتر سهام بازار نزول داشته اند در حالی که شاخص کل به دلیل رشد چند سهم مهم شاخص ساز مثبت شده است.
- 2) وقتی که شاخص کل نزولی است و شاخص هم وزن صعودی؛ بدین معنی است که سهام شاخص ساز و بزرگ بازار به دلایل مختلف نزول کرده اند و در نتیجه شاخص کل کاهش پیدا کرده است، ولی عموم سهام بازار افزایش قیمت را تجربه کرده اند. اگر این حالت طی دو الی ۴ روز کاری اتفاق بیفتد به این معنی خواهد بود که سرمایه گذاران برای کسب سود باید به سمت سهام کوچک و متوسط حرکت کنند.
- 3) اگر هر دو شاخص باهم نزول کنند؛ در این حالت عموم بازار با کاهش قیمت مواجه شده است و اگر این موضوع براتی چندین روز متوالی رخ دهد، بستگی به شرایط حاکم بر بازار امکان دارد شاهد این تفسیر باشیم که بازار به سمت رکود پیش می رود.
- 4) اگر هر دو شاخص صعود کنند؛ در این حالت عموم سهام بازار بورس صعودی خواهند بود و رخداد این حالت در طی چند روز می تواند حکم به صعودی بودن بازار طی روزها یا ماه های آتی را بدهد.
نکات مهم در خصوص شاخص کل بازار بورس
- ** نحوه محاسبه شاخص کل بورس در نظر داشته باشید که افزایش شاخص کل، لزوما به معنای سودآوری سهام تمامی شرکت های بورسی نیست، همان طور که کاهش شاخص کل نیز لزوما به معنای ضرردهی سهام همه شرکت ها در بورس نیست، به خاطر این که همان طور که گفتیم، شاخص کل، نشان دهنده میانگین بازدهی بورس است و چه بسا، در برخی موارد، علیرغم رشد چشم گیر شاخص کل بورس، برخی سهام با افت قیمت مواجه شده و سهامداران خود را با زیان مواجه سازند یا در شرایطی که شاخص کل با کاهش مواجه است، برخی سرمایه گذاران که سهام ارزنده ای را در سبد سهام خود دارند، سود قابل قبولی کسب نمایند.
- ** مورد بعدی ارتباط بین شاخص کل و سبد سهام است. یکی از اصول بسیار مهم سرمایه گذاری در بورس، تشکیل سبد سهام متنوع است. هر اندازه سبد سهام یک سرمایه گذار، متنوع تر و به ترکیب سهام شرکت های موجود در بورس نزدیک تر باشد، بازدهی آن سرمایه گذار نیز به متوسط بازدهی کل بورس که به وسیله شاخص کل نشان داده می شود، نزدیک تر می شود تا آنجا که اگر فردی بتواند ترکیب سهام موجود در سبد سهام خود را به صورت کامل، منطبق بر ترکیب تمامی سهام حاضر در بورس کند، بازدهی وی نیز به صورت کامل منطبق بر نوسانات شاخص کل بورس خواهد بود و به عنوان مثال با رشد 30 درصدی شاخص، وی نیـز حدودا ۳۰ درصد سود کسب خواهد کرد.
- ** از آنجایی که شاخص کل از تعداد سهام شرکت های مختلف اثر می گیرد، پس شرکت های بزرگ تر باعث تغییرات بزرگتر شاخص بورس می گردند نباید تنها تغییرات این شاخص را مبنا قرار داد و برای تحلیل و ارزیابی وضعیت کلی بازار بایستی از سایر شاخص ها نیز کمک گرفت. یکی از اتفاقات رایج در بازار این هست که کلیت بازار نزولی اس، ولی به خاطر این که 3 الی 5 سهم بزرگ بازار صعود سنگین داشته اند، شاخص کل رشد چشم گیری را ثبت می کند که این امر موجب تعجب همگان می شود و دلیل آن همین موضوع تاثیر وزن شرکت در شاخص کل است که خیلی از افراد نمی دانند.
نتیجه گیری و کلام پایانی
در مورد شاخص های بورسی و قیمتی باید گفت که نیازی به بررسی تمامی شاخص هایی که در این زمینه وجود دارند نیست و از میان آن ها تنها باید شاخص کل و شاخص کل هم وزن بورس را مورد بررسی داد و دلیل این موضوع که شاخص های قیمتی دیگر را اصلا عنوان نکردیم دقیقا همین موضوع است که دانستن و تجزیه و تحلیل آن ها شما را گیج خواهد کرد و در عین حال بررسی آن ها هم کمکی به روند انجام معاملات شما نخواهد داشت و از این جهت در این مقاله در مورد آن ها حرفی نزدیم.
همان طور که گفتیم، در خیلی از مواقع امکا ندارد چند شرکت بزرگ وزن زیاد و ارزش بازار بزرگی داشته باشند و با مثبت یا منفی شدنشان شاخص کل را مثبت یا منفی کنند و این در حالی است که وضعیت بسیاری از شرکت های دیگر این چنین نباشد! در این جور مواقع، شاخص هم وزن قیمت یا شاخص کل هم وزن میتواند به شکل بهتری وضعیت کلی بازار را به ما نشان دهد. به این دلیل که در شاخص هم وزن، وزن تمام شرکت های بورسی یکسان است و شرکت های بزرگ نمی توانند شاخص را به واسطه سرمایه زیادشان تحت تاثیر قرار دهند.
البته این نکته را باز هم عنوان می کنیم که خرید و فروش سهام شرکت ها و سرمایه گذاری در بورس نباید صرفا با توجه به تغییرات روزانه شاخص باشد و مواردی مانند تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی ، آموزش تابلوخوانی در بورس ، روانشناسی بازار و رفتار شناسی معامله گران و … می تواند در روند یک سهم و حتی بازار موثر باشد.
در پایان امیدوارم از این مطلب که درباره شاخص کل بازار بورس بود، نهایت استفاده رو برده باشید.
هر سوال یا ابهامی در خصوص شاخص های بورسی و غیر بورسی داشتید، حتما در بخش دیدگاه ها بنویسید تا تک تک پاسخ بدم.
فرمول محاسبه شاخص کل بورس
شاخص کل بورس اوراق بهادار نشان دهنده سطح کلی قیمت سهام و سود سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار است.
فرمول محاسبه شاخص کل بورس
- چهارشنبه ۱۵ مرداد ماه ۱۳۹۹
شاخص کل بورس اوراق بهادار نشان دهنده سطح کلی قیمت سهام و سود سهام شرکت های نحوه محاسبه شاخص کل بورس پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار است. در واقع تغییرات این شاخص به جهت مثبت یا منفی نشان دهنده بازدهی کل سرمایه گذاران به جهت مثبت یا منفی است.
البته یک نکته در این خصوص قابل توجه است که بازدهی مثبت شاخص به معنای سودآوری همه شرکت های پذیرفته شده در بورس نیست.
همینطور کاهش در شاخص کل نشان دهنده زیان ده بودن یا ضرر کردن سهام کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس نیست. بلکه این شاخص میانگینی از بازدهی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس است. یعنی ممکن است برخی از شرکت ها با افزایش سود و ارزش سهام مواجه بودند و برخی دیگر با کاهش ارزش و سود سهام.
فرمول و نحوه محاسبه شاخص کل بورس
ابتدا لازم به توضحی است که بازدهی سرمایه گذاران(که روی سهام بورس) سرمایه گذاری کرده اند در بورس اوراق بهادار به دو روش محاسبه می شود. ابتدا بازدهی حاصل از دریافت سود نقدی در پایان هر سال است و دوم تغییر قیمت سهم در طول دوره سرمایه گذاری سهامدار.
یعنی فرض کنید که شخصی سهامی را به ارزش هر سهم 100 تومان در ابتدای یک سال خریداری کرده است، قیمت هر سهم این شرکت در پایان سال 120 تومان شده و شرکتی که سهام آن خریداری شده است نیز در پایان سال 10 تومان به ازای هر سهم سود تقسیم کرده است.
بنابراین این سرمایه گذار روی سهام توانسته تا پایان این سال در مجموع 30 تومان به ازای هر سهم سود کند و در واقع بازدهی این سرمایه گذار در پایان سال 30 درصد بوده است، زیرا سرمایه وی از 100 تومان به 130 تومان افزایش یافته است.
حال روش و فرمول محاسبه شاخص کل بورس نیز بر همین اساس می باشد. بدین معنی که شاخص کل افزایش قیمت کلیه سهام های منتشر شده در بورس و همچنین تقسیم سود نقدی این شرکت های سهامی را در نظر گرفته و بر این اساس بازدهی کلیه سهام ها و در واقع بازدهی کل بورس را محاسبه می کند که به آن شاخص کل بورس یا بازدهی نقدی بورس می گویند.
این شاخص براساس یک واحد تعریف می شود بدین صورت اگر شاخص کل بورس در ابتدای سال برای مثال 10 هزار واحد باشد و در پایان سال به 15 هزار واحد افزایش یابد یعنی 5 هزار واحد افزایش داشته که این به معنای بازده 50% درصدی در شاخص کل بورس است.
نکته قابل توجه این است که این شاخص با توجه به اینکه یک میانگین محسوب می شود، نباید معیار مناسبی برای اقدامات سرمایه گذاری و خرید و فروش سهام توسط سرمایه گذاران باشد، بلکه به عنوان یک شاخص کلی و شمایی از وضعیت بورس باید در نظر گرفته شود.
دیدگاه خود را ثبت کنید.
آدرس ایمیل شما با توجه به قوانین حریم خصوصی منتشر نمی شود.
شاخص بورس چیست؟
شاخصهای بورس در واقع معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آنها، میتوان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبههای مختلف، ارزیابی کرد. تحلیل شاخصهای بورس و نوسانات آنها، نقش مهمی در تصمیمگیری سرمایهگذاران دارد. بنابراین تمامی فعالین بازار سرمایه که ممکن است بر اساس تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال، تابلوخوانی یا ترکیبی از این روشها فعالیت کنند، همواره شاخصهای بازار را تحت نظر دارند؛ بنابراین با ما همراه باشید تا بیشتر با شاخص بورس آشنا شویم.
آموزش ارزهای دیجیتال به صورت غیرحضوری با ویدو جذاب
بورس چیست؟
شاید بهتر باشد قبل از توضیح شاخص بورس، اندکی به خود بورس بپردازیم. بورس، بازاری برای مبادله بین خریدار و فروشنده است که در آن سهام شرکتهای مختلف خرید و فروش میشود. واژه شاخص ترجمه کلمه انگلیسی Index است. این واژه در مفهوم کلی به معنای نماگر یا نشانگر و بیانگر عددی است که شما با استفاده از آن میتوانید تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغییر را طی یک بازه زمانی خاص، مشاهده کنید. در واقع با بررسی یک شاخص میتوانید وضعیت و نوسانات متغیرهای مورد بررسی آن شاخص را ببینید.
آموزش پرایس اکشن با الگو و کندلهای جذاب
منظور از شاخص بورس چیست؟
شاخص بورس، عددی است که وضعیت کلی بورس و روند رشد یا افت این بازار را نشان میدهد. ما در بورس فقط یک شاخص نداریم بلکه چند شاخص مختلف داریم که هر کدام از آنها وضعیت بورس را از جنبه خاصی به ما نشان میدهند. محاسبه هر کدام از این شاخصها از طریق فرمول متفاوتی صورت میگیرد.
آموزش ترید ارز دیجیتال، به صورت لایو و زنده در کلاس برگزار می شود
شاخص کل بورس چیست؟
شاخص بورس، شاخص همان چیزی است که همیشه در اخبار و رسانهها از آن به عنوان شاخص بورس تهران صحبت میشود. شاخص کل در بین افراد فعال در بازار بورس و سرمایهگذاری یکی از پرکاربردترین شاخصها به شمار میرود. این شاخص، بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است.
به عبارت دیگر، تغییرات شاخص کل، بیانگر میانگین بازدهی سرمایهگذاران در بورس است. اجازه بدهید مثالی برایتان بزنیم. فرض کنید از سهام تمام شرکتهای بورسی هر کدام یک عدد سهم را میخرید. در این صورت، تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سهام شما خواهد بود.
پس این شاخص، هم تغییرات قیمت سهام و هم سودهای سالیانهای که شرکتها به شما پرداخت میکنند را محاسبه میکند.
نام دیگر شاخص کل، شاخص قیمت و بازده نقدی (TEDPIX) است. نکتهای که هنگام بررسی شاخص باید به آن توجه کنید این است که میزان تغییرات شاخص برای ما اهمیت دارد نه خود عدد شاخص. مثلا اگر شاخص کل بورس در طی یک سال از عدد 20000 به 30000 برسد؛ یعنی 50% رشد کند، نشان دهنده این است که میانگین بازدهی بورس طی این یکسال برابر با 50% بوده است. طبق فرمول محاسبه شاخص کل، هرچه شرکتها بزرگتر باشند؛ یعنی سرمایه بیشتری داشته باشند، تاثیر بیشتری روی شاخص کل خواهند داشت.
آموزش فارکس با بهترین سود و کمترین ضرر
منظور از شاخص قیمت چیست؟
شاخص قیمت، یکی از اصلیترین شاخصهای بورس است. این شاخص، بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. پس اگر مثلا شاخص قیمت بورس در یک سال، 20 درصد رشد داشته باشد به این معنی است که سطح عمومی قیمتها در بورس در طول یک سال گذشته به طور متوسط 20 درصد رشد داشته است.
تفاوت عمده این شاخص با شاخص کل این است که در شاخص قیمت، فقط قیمت سهام شرکتهای بورسی در فرمول شاخص، مورد محاسبه قرار میگیرد. در صورتی که در شاخص کل، علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکتها هم در محاسبه شاخص در نظر گرفته میشود. در این شاخص نیز مثل شاخص کل، وزن شرکتها در تاثیر آنها بر شاخص اهمیت دارد. یعنی هرچه شرکت بزرگتر باشد – سرمایه آن بیشتر باشد – تاثیر آن بر شاخص قیمت بیشتر است.
انواع شاخص بورس
هر چند روشهای مختلفی برای دستهبندی و تفکیک شاخصهای بازارهای مالی وجود دارد، ولی شاید بهترین روش تفکیک آنها بر اساس محل یا ناحیهای باشد که محاسبه شاخص بازار در آن صورت میگیرد.
شاخصهای ملی و شاخصهای جهانی
بر اساس ناحیه یا محلی که شاخص بازار در آن اندازهگیری میشود، میتوان شاخصها را به معیارهای محلی (Local) یا ملی (National) و جهانی (Global) طبقهبندی کرد. این امر از این جهت مناسب است که اگر بخواهیم دو یا چند بازار مالی را در بین دو یا چند کشور مقایسه و مشخص کنیم که کدام کشور، محل مناسبی برای سرمایهگذاری خارجی است، از شاخصهای جهانی کمک میگیریم. ولی اگر واحد ارزی یا پولی کشورها مهم نباشد، بهترین شرایط برای سرمایهگذاری توسط شاخصهای مالی محلی صورت میگیرد. شاخص بازار در ناحیه یورو یا شاخصهای بازار آمریکا لاتین از جمله شاخصهای ناحیهای هستند. نوع محاسبه این شاخصها در ادامه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
برای مثال شاخصهایی نظیر MSCI-World یا S&P 100 بر اساس چند کشور و ناحیه میتواند یک شاخص جهانی باشند و در مقابل شاخصهای مربوط به بازارهای مشخص مانند شاخص آمریکایی S&P 500 یا Nikkei 225 در ژاپن به عنوان شاخصهای ملی شناسایی میشوند زیرا شرکتهای چند ملیتی در محاسبه این شاخصها نقش کمرنگتری دارند.
شاخصهای وزنی
از نظر نحوه محاسبه شاخص بازار مالی میتوان آنها را به شاخصهای وزنی و بدون وزن نیز تقسیمبندی کرد. معمولا در شاخصهای وزنی، حجم شرکتها و سرمایه اولیه آنها و همچنین تعداد سهام شناور در تعیین شاخص بورس به کار گرفته میشوند. بنابراین هر چه شرکت بزرگتر و یا سرمایه بیشتری باشد، دارای سهم بیشتری در تعیین شاخص بورس خواهد بود. به این ترتیب وزنها نشان دهنده سهم یا اهمیت بیشتر یک شرکت در تعیین شاخص بورس است. در نتیجه با افزایش یا افول سهام این گونه شرکتها، شاخص رشد یا نزول بیشتری را نشان خواهد داد.
در عوض نوع دیگری از شاخصها بدون در نظر گرفتن وزن، محاسبه میشوند. به این ترتیب همه شرکتها چه بزرگ و چه کوچک در شیوه محاسبه شاخص بورس یا بازار مالی، نقش یکسانی دارند و به این ترتیب رشد یا رکود شرکتهای کوچک نیز در تغییرات شاخص بورس تاثیرگذار است. به این ترتیب با توجه به اختلاف در شاخص وزنی و بدون وزن پی میبریم که بازار به سمت صنایع بزرگ تمایل دارد یا صنایع کوچک بازده و کارایی بهتری دارند.
در ادامه به معرفی بعضی از شاخصهای معروف بازارهای مالی میپردازیم و خصوصیت هر یک را بیان خواهیم کرد. ابتدا شاخصهای جهانی مورد بررسی قرار گرفته سپس به شاخصهای محلی یا بازارهای مالی در کشورها خواهیم پرداخت. شاخص بازار اوراق بهادار تهران نیز در آخر به طور مفصلتر مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد.
شاخص MSCI جهانی
این شاخص بر اساس ارزش سهام 1655 شرکت در بین 23 کشور جهان محاسبه میشود که البته یک شاخص وزنی به حساب میآید. این شاخص اولین بار در سال 1970 توسط موسسه سرمایهگذاری جهانی مورگان استانلی (Morgan Stanley Capital International) ابداع شد به همین دلیل نیز به صورت MSCI نامگذاری شده است. در این شاخص، خالص نرخ بازده سالانه (Gross Annul Return) یا GAR به صورت وزنی بر اساس ارزش سهام شرکتها معرفی شده است و ملاک ارزیابی بازار جهانی محسوب میشود. تغییرات شاخص MSCI مبنایی برای نمایش رشد اقتصاد جهانی نیز محسوب میشود
شاخص جهانی S&P 100
شاخص S&P بر اساس کارایی 100 شرکت چند ملیتی محاسبه میشود. این شاخص بورس بر اساس 100 شرکت و 29 بازار مالی جهانی محاسبه میشود که بزرگی شرکتها نیز به صورت وزنی در محاسبات دخیل هستند. میانگین وزنی ارزش سهام این 100 شرکت، شاخص جهانی S&P 100 را ایجاد میکند. برای مثال شرکتهای بزرگی مانند گوگل، تویوتا، اپل، والمارت، ودافن سامسونگ، مایکروسافت و حتی مک دونالد که به صورت چند ملیتی فعالیت دارند، از شرکتهای مورد نظر برای محاسبه این نحوه محاسبه شاخص کل بورس شاخص هستند.
شاخص داو جونز (Dow Jones)
شاخص داو جونز که با نماد DJ نشان داده میشود، معمولا برای سه نوع بازار محاسبه میشود. شاخص بورس داو جونز صنعت (DJIA)، میانگین کارایی 30 شرکت برتر آمریکایی است. این شاخص بدون در نظر گرفتن وزن محاسبه میشود.
شیوه محاسبه این شاخص بر اساس نسبت مجموع ارزش سهام هر یک از شرکتها بر متغیر عامل (Factor) است. مقدار عامل بستگی به تعداد افزایش سهام شرکتها دارد. این مقدار در حال حاضر حدود 0.1471 است به این ترتیب شاخص داو جنز حدود 6.782 برابر مجموع ارزش سهام شرکتها است. شاخصهای دیگر مانند شاخص بورس داو جونر حمل و نقل (Dow Jones Transportation Average) و شاخص داو جونز خدمات (Dow Jones Utility Average) از اقسام دیگر این نوع شاخص محسوب میشوند.
بازار بورس نیویورک
در آمریکا بیش از یک بازار مالی وجود دارد که یکی از مشهورترین آنها بازار سهام نیویورک (New York Stock Exchange) یا به اختصار NYSE است که در خیابان وال (Wall Street) در محله منهتن (Manhattan) فعالیت دارد. البته بازارهای مالی دیگر نظیر نزدک (NASDAQ) به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای مالی الکترونیکی نیز حضور دارند که بعد از NYSE بزرگترین بازار مالی آمریکا است.
هر یک از این مراکز معاملات اوراق بهادار، از شاخصهای مختلفی برای نمایش کارایی بازار و معاملات انجام شده استفاده میکنند به همین دلیل گاهی در اخبار با شاخص بازار نزدک یا بازار نیویورک برخورد میکنیم که بیانگر رونق یا رکورد در هر یک از بازارهای ذکر شده است.
شاخص بورس لندن (FOOTSIE)
یکی از شاخصهای معروف در بازار بورس لندن، شاخص FTSE 100 است که به شاخص فوتسی Footsie یا (FTSE (Financial Times Stock Exchange نیز معروف است. این شاخص بر اساس عملکرد 100 شرکت برتر انگلستان محاسبه میشود. شاخص فوتسی برابر است با مجموع حاصلضرب تعداد سهام منتشره در ارزش سهام این شرکتها.
متأسفانه بیشتر شرکتهایی که در محاسبه شاخص بورس لندن FTSE 100 مورد نظر هستند، فعالیت اقتصادی در خارج از انگلستان نیز دارند به همین دلیل شاید این شاخص نتواند وضعیت بازار انگلستان را به خوبی نشان دهد. به همین دلیل شاخص FTSE 250 که در آن درصد شرکتهای چند ملیتی کمتر است، بهتر میتواند ملاکی برای سنجش بازار انگلستان محسوب شود.
شاخص بورس ژاپن (Nikkei)
شاخص نیکی مربوط به بازار بورس و اوراق بهادار توکیو است. این شاخص هر 15 ثانیه یک بار به روز رسانی میشود. نسخه خاصی از آن که به Nikkei 225 معروف است بر اساس تأثیرات 225 شرکت بزرگ ژاپنی در بازار سهام توکیو محاسبه میگردد. این شاخص اولین بار توسط روزنامه Nihon Keizai Shinbun که به Nikkei معروف است، ایجاد و برای سنجش بازار بورس ژاپن به کار رفت. این شاخص، بر اساس ارزش سهام، وزندار میشود در نتیجه شرکتهای بزرگ، سهم بیشتری در تعیین مقدار شاخص دارند.
کتاب راهنمای ارز دیجیتال به سبک جالب توسط آقای کریمی شاد
شاخص بورس هنگ کنگ (HSI)
شاخص به کار رفته در بازار بورس هنگ کنگ به HSI یا Hang Seng Index معروف است. این شاخص به صورت وزنی بوده و بر اساس سهام شناور و سرمایه در گردش شرکتها وزندهی میشود. شاخص HSI در سال 1969 توسط بانک Hang Seng معرفی و برای سنجش کارایی بازار هنگ کنگ به کار رفت به همین دلیل نام آن را از مخفف نام این بانک گرفتهاند.
شاخص بورس اوراق بهادار تهران
در بورس اوراق بهادار تهران که با نماد (TSE (Tehran Stock Exchange شناخته میشود، شاخصهای مختلفی برای ارزیابی بازار مالی به کار گرفته میشوند. برای مثال شاخص کل، شاخص قیمت، شاخص بازده نقدی، شاخص قیمت صنعت و شاخص قیمت 50 شرکت فعال وجود دارند. هدف از تولید و محاسبه این شاخصها نمایش بازدهی بازار سرمایه است. هر یک از این شاخصها به نوعی قسمتی از فعالیت بازار را مشخص کرده و کارایی آن را نشان میدهد؛ توجه به همه این شاخصها میتواند برآیندی از فعالیت بازار سرمایه و کارکرد آن باشد.
برای مثال شاخص کل، بر اساس تمامی شرکتهای بورسی محاسبه میشود در حالی که شاخص صنعت فقط بر اساس شرکتهای تولیدی بدست میآید و کارایی بخش صنعت در بازار بورس و سرمایه را نشان میدهد. از طرفی هر یک از بخشهای صنایع نیز برای خود شاخصهای جداگانهای دارند. شاخص استخراج کانههای فلزی یا غیرفلزی، شاخص سیمان و … از این دست محسوب میشوند. معمولا در بورس اوراق بهادار تهران یک تقسیمبندی کلی وجود دارد که شاخص را به دو بخش تابلو اصلی و فرعی نیز تقسیم میکند.
در این مطلب از آکادمی مدرسان پیشتاز به شاخص بورس و کاربرد آن در بازار سرمایه پرداختیم، همچنین انواع مختلف این شاخص را مورد بررسی قرار دادیم. در گام آخر نیز به سراغ شاخص بورس اوراق بهادار تهران رفتیم و جزئیاتی را نیز در رابطه با آن بیان کردیم تا کاملا با مفهوم شاخص بورس چیست آشنا شوید.
شاخص کل در بازار بورس به چه معناست؟
شاخص کل در بازار بورس به چه معناست؟
همراهان گرامی افرادی که در بورس سرمایه گذاری کرده اند و همچنین سهامداران حرفه ای در بازار بورس که مبالغ بسیار زیادی را در بورس گذاشته اند، عوامل تاثیر گذار در بورس برایشان بسیار حائز اهمیت است. که پرسش شاخص کل در بازار بورس به چه معناست؟ شامل این عوامل و موارد است. در میان یکی از مهم ترین عوامل در بازار بورس و فرابورس اصطلاح شاخص کل است. برای آشنایی بیشتر و پاسخ به پرسش شاخص کل در بازار بورس به چه معناست؟ در این مقاله همراه ما باشید.
پیشنهاد میکنیم مطالب زیر را مطالعه نمایید:
شاخص کل در بورس به چه معناست؟
شاخص کل برای فهمیدن سطح عمومی قیمت ها و سود سهام شرکت های بورسی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد که البته از شاخص کل حتی برای بررسی و تجزیه و تحلیل وضعیت گذشته و زمان حال و حتی آینده بورس استفاده میشود. در بورس انواع مختلفی از شاخص ها وجود دارد که که هر کدام از این شاخص ها جنبه متفاوتی از بورس را نشان میدهند.در واقع شاخص یک معیار آماری است که تغییرات در یک اقتصاد یا بازار بورس را نشان میدهد. این شاخص ها با توجه به عواملی نوساناتی را هم تجربه می کنند که این امر برای سرمایه گذاران بسیار باارزش است. شاخص های بورس در واقع اعدادی هستند که وضعیت کلی بورس و روند رشد و یا افت بورس را به نمایش می گذارند که با استفاده از شاخص ها میتوان روند آینده بورس را هم از نمودار پیش بینی کرد. در این بین از مهمترین شاخص ها که بسیار پرکاربد هم است، شاخص کل است که تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است. این شاخص کل یک فرمول برای محاسبه دارد که طبق فرمول محاسبه شاخص کل، هرچه شرکت ها بزرگتر باشند بدین معنی که سرمایه بیشتری داشته باشند، تاثیر بیشتری بر روی شاخص کل خواهند داشت.
فرمول محاسبه شاخص کل
بدین علت که شاخص کل از واحد اندازه گیری خاصی برخوردار نیست از این روش استفاده می کنند. بدین صوررت که یک سال مشخصی را به عنوان سال پایه انتخاب کرده و و تمامی اعداد و ارقام شرکت ها را در آن سال پایه نوشته و عنوان عدد مبنا را به آن ها میدهند و پس از این مرحله تغییرات قیمتی سهام در سالهای بعد را نسبت به آن سال میسنجند و از این نحوه محاسبه شاخص کل بورس طریق رشد یا نزول شاخص اتفاق میافتد. برای روشن تر شدن این موضوع بهتر است که فرمول محاسبه شاخص کل را در اختیارتان بگذاریم:
فرمول محاسبه شاخص کل
همانطور که در قسمت فوق ذکر شده در مخرج کسر اعاد و ارقام سال پایه نوشته میشود اما در صورت کسر عنوانی به اسم ارزش جاری نوشته شده است که لازم به ذکر است که نحوه محاسبه ارزش جاری را برایتان مشخص کنیم که عبارت انداز:
ارزش جاری هر سهم از حاصلضرب قیمت پایانی سهام ضربدر تعداد سهام آن شرکت به دست میآید.
به طور مثال، کل بازار از سال 1380 تا اکنون فقط از 3 سهم زیر تشکیل شده است و اطلاعات به شرح زیر است:
سهم الف: 1000 سهم به ارزش 1000 ریال
سهم ب: 2000 سهم به ارزش 2000 ریال
سهم پ: 2000 سهم به ارزش 2000 ریال
محاسبه ارزش جاری سال 1380 :
(1000*1000) + (2000*2000) + (2000*2000) = 1000000+ 4000000+4000000= 9000000
با محاسبه این چنین و محاسبه یک سال بعد و گذاشتن در فرمول محاسبه شاخص کل بسیار ساده عدد شاخص کل و میزان درصد افزایش یا کاهش را در شاخص کل متوجه میشوید.
آیا افزایش شاخص کل نشانگر سودآوری سهام است؟
برای پاسخ به این سوال باید گفت که خیر، افزایش شاخص کل حتما به معنی سودآوری سهام همه شرکت های بورسی نیست و هیمن داستان برعکس هم صدق میکند، بدین معنی که با کاهش شاخص کل نمیتوتن نتیجه گرفت که کل شرکت های بورسی ضررده هستند زیرا پیش آمده است که شاخص کل از افزایش خوبی برخوردار بوده است اما برخی سهام ها با افت قیمت مواجه شده اند.
اگر کاربرد شاخص ها را بخواهیم مثال بزنیم این است که: از شاخص کل و سایر شاخصهای بورس اوراق بهادار تهران میتوان برای سنجش عملکرد سهام و صندوقهای سرمایهگذاری استفاده کرد.
نکات کلیدی شاخص کل
- زمانی میتوانید قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی به عنوان مبنای قیمت دز سهم خاص در شاخص کل مد نظر قرار دهید که آن سهام خاص به دلایلی مانند شفاف سازی، برگزاری مجمع عمومی عادی و یا به طور فوقالعاده بسته میشود.
- شاخص کل عموما از شرکت های بسیار بزرگ تاثیر میگذارد و زمانی اتفاق می افتد که کل بازار منغی است اما چون شرکت های بزرگ قیمت سهام هایشان افزایش پیدا کرده شاخص کل هم مثبت میشود.
در مقالات بعدی به تفاوت بین شاخص کل و شاخص هم وزن میپردازیم ، همراه ما باشید.
دیدگاه شما