تفاوت بورس با فرابورس

حجم و ارزش معاملات فرابورس ایران در دو ماه گذشته به ترتیب رشد ١۴٠ و ۶۶٣ درصدی را در مقایسه با مدت مشابه پارسال تجربه کرده است.

تفاوت بازار بورس و فرابورس چیست؟

ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه همواره نشان‌دهنده رشد شرکت و معرفی آن‌ها در سطح کشور می‌باشد. شرکت‌هایی که سهامشان در بازار‌های مالی مورد داد و ستد قرار می‌گیرد از درجه اعتبار بالاتری برخوردار هستند.

به گزارش میزان، بر اساس دستورالعمل پذیرش عرضه و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، فرابورس دارای ۵ بازار اول، دوم، سوم، ابزار‌های نوین مالی و پایه است.

تقسیم‌بندی این ۵ بازار به این دلیل است که پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار اول و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزار‌های نوین مالی صورت می‌پذیرد.
بازار سوم جهت عرضه یکجا و پذیره‌نویسی اوراق بهادار و بازار پایه جهت درج و نقل‌وانتقال سهام شرکت‌هایی است که بر اساس الزام بند ب. ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امکان پذیرش در یکی از بازار‌های بورس یا فرابورس را ندارند.

در مقابل بازار بورس به‌طورکلی به دو بازار اول و دوم تقسیم می‌شود.

به‌عبارتی‌دیگر تشکیل این دو بازار به نحوی عملکرد فعالین را مشخص خواهد کرد؛ به این طریق که اگر شرکتی در بازار اول عملکرد خوبی نداشته باشد به بازار دوم منتقل خواهد شد و در مقابل اگر شرکتی در بازار دوم عملکرد خوبی از خود ارائه دهد به بازار اول منتقل خواهد شد.
ضمن اینکه اگر شرکتی در بازار دوم چندان رضایت‌بخش عمل نکند از بازار اخراج خواهد شد.

نحوه انجام معامله در دو بازار

نحوه انجام معامله در بازار بورس بدین طریق است که کارگزاران متولی اصلی انجام معاملات در این بازار هستند.

این کارگزاران که دارای مجوز از سازمان بورس اوراق بهادار هستند، نقش نماینده خریدار و یا فروشنده را ایفا می‌کنند.

همه کارگزاران موظف به انجام وظایف خود در چارچوب قوانین و مقررات موجود هستند و سرمایه‌گذار می‌تواند برای معاملات اوراق بهادار کارگزار خود را با توجه به معیار‌هایی از قبیل: انجام به‌موقع سفارش، دادوستد سهام با مناسب‌ترین قیمت و نحوه ارائه خدمات جانبی انتخاب نماید.

در مقابل سرمایه‌گذاران اعم از حقیقی یا حقوقی برای انجام معاملات سهام یا سایر اوراق بهادار پذیرفته‌شده در فرابورس باید از طریق یکی از کارگزاران فرابورس اقدام کنند.

شرکت‌های کارگزاری فرابورس مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار را داشته و عضو کانون کارگزاران هستند؛ لذا سرمایه‌گذاران می‌توانند از بین آن‌ها یکی را -که همگی حکم واحد داشته- و با توجه به معیارهایی، چون توانایی انجام به‌موقع سفارشات و به بهترین قیمت در کنار خدمات جنبی، چون آموزش و تحلیل، انتخاب و درخواست‌های خود را برای انجام معاملات به آن‌ها ارائه کنند. کارگزاران به‌عنوان حلقه واسط بین خریدار و فروشنده عمل کرده و تمام خریدوفروش‌های سهام و اوراق بهادار در فرابورس از سوی آن‌ها انجام خواهد شد.

این کارگزاران ملزم به انجام وظایف خود در چارچوب قوانین و مقررات هستند.

لازم به ذکر است که در هر دو بازار کارگزاران بر اساس کدی که به آن‌ها تعلق می‌گیرد، وارد معامله می‌شوند.

در کدام بازار سرمایه‌گذاری کنیم؛ بورس یا فرابورس؟

همان‌طور که گفته شد شرکت‌هایی که شرایطشان برای پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار دشوار است می‌توانند به سهولت در بازار فرابورس وارد شوند. این در حالی است که بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در فرابورس نیز تعریف شده‌اند و این دو بازار در عمل فرق چندانی با هم ندارند.

بازار فرابورس چیست و چه فرقی با بورس دارد؟

ورود به بازار اوراق بهادار ازجمله اهداف شرکت‌ها محسوب می‌شود. اما این واقعیت که دستیابی سریع و آسان به بازار اوراق بهادار برای تعداد عمده‌ای از شرکت‌های سهامی فعال در کشور میسر نبوده و این شرکت‌ها از مزایای بازار سرمایه محروم بوده‌اند قبل از ایجاد فرابورس مشهود بوده است.

بنابراین فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس ولی با شرایط پذیرش و معامله ساده تر ایجاد گردید تا حوزه شمول بازار سرمایه کشور را گسترش دهد. مهم‌ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه می‌باشد که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا تمایل به ورود سریع‌تر به بازار را دارند، لذا رویه‌های پذیرش شرکت‌ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ایست که شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند. نام این بازار در ایران از معادل انگلیسی آن over the counter گرفته شده است. به همین دلیل به این بازار اختصارا otc نیز گفته می‌شود. قابل ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیت‌های مالی و عملیاتی شرکت‌های بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.

شرکت فرابورس ایران همچون دو بورس فعال کشور – بورس اوراق و بورس کالا- با مجوز شورای عالی بورس ایجاد شده و تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار قرار دارد، با این تفاوت که ورود به بازارهای فرابورس از شرایط و الزامات کمتری برخوردار بوده و شامل بازارهای متنوعی می‌باشد که این تفاوت‌ها را به اختصار در زیر تشریح می‌کنیم.

الف-1) براساس دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، فرابورس دارای پنج بازار (اول، دوم، سوم (عرضه)، ابزارهای نوین مالی و پایه) است. پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار اول و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفا در بازار ابزارهای نوین مالی صورت می‌پذیرد.

بازار سوم جهت عرضه یکجا تفاوت بورس با فرابورس و پذیره‌نویسی اوراق بهادار و بازار پایه جهت درج و نقل و انتقال سهام شرکت‌هایی است که بر اساس الزام بند ب ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امکان پذیرش در یکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند.

با توجه به تقسیم‌بندی‌های انجام شده فوق، مقایسه‌ای بین شرایط پذیرش سهام در بازارهای بورس و فرابورس برای آشنایی بیشتر ارائه می‌کنیم: (جدول بالا) بر اساس بند ب ماده 1 قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید سهام شناور آزاد بخشی از سهام شرکت است که دارندگان آن همواره آماده عرضه و فروش آن سهام می‌باشند و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام در مدیریت شرکت مشارکت نمایند.

بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس نیز تعریف شده‌اند. این موارد از جمله موارد زیر می‌باشند:

کارکرد اصلی بازارهای اوراق بهادار، تجهیز، جمع‌آوری و هدایت پس‌اندازهای کوچک مردم برای اجرای طرح‌های بزرگ اقتصادی است تا شرکت‌ها با شرایطی آسان‌تر بتواند از مزایای تامین منابع ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه، استفاده کنند. علاوه بر فروش سهام و افزایش سرمایه، راهکارهایی از قبیل انتشاراوراق مشارکت، انتشارگواهی سپرده سرمایه‌گذاری عام و خاص و. برای شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس پیش‌بینی شده است.

تا پیش از فعالیت فرابورس فقط سهام شرکت‌هایی که در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده بود، امکان معامله در محیطی شفاف و رقابتی را داشتند و شرکت‌هایی که نمی‌‌توانستند شرایط پذیرش در بورس را احراز کنند از دسترسی به چنین امکانی محروم بودند. اما با ایجاد فرابورس، شرکت‌ها با شرایط ساده تر می‌توانند در این نهاد پذیرش شوند و از مزیت‌های بازار منسجم و شفاف

بر اساس قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، شرکت‌های پذیرش شده در فرابورس ایران مشمول مزایای مالیاتی قابل توجهی خواهند شد.به این صورت که بر اساس ماده 143 قانون مالیات‌های مستقیم، 5 درصد از مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی (فرابورس) یا خارجی پذیرفته می‌شود از سال پذیرش تا سالی که از فهرست شرکت‌های پذیرش شده در این بورسها یا بازارها حذف نشده اند با تایید سازمان بورس بخشوده می‌شود.به گزارش عصر بانک دات آی آر شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بازارهای خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته شود در صورتی که در پایان دوره مالی به تایید سازمان بورس حداقل 20 درصد سهام شناور آزاد داشته باشند معادل 2 برابر معافیت‌های فوق از بخشودگی مالیاتی برخوردار می‌شوند.

در ماده 143 مکرر اضافه شده است از هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکت‌ها اعم از ایرانی و خارجی در بورس‌ها یا بازارهای خارج از بورس دارای مجوز، مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام وصول خواهد شد و از این بابت وجه دیگری به عنوان مالیات بر تفاوت بورس با فرابورس درآمد نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام و مالیات بر ارزش افزوده خرید و فروش مطالبه نخواهد شد.

هم اکنون برای نقل و انتقال سهم شرکت‌های خارج از بورس فرآیند اداری پیچیده‌ و وقت‌گیری وجود دارد و تفاوت بورس با فرابورس اجرای کلیه مراحل مستلزم صرف وقت و تشریفات اداری پیچیده است اما با شروع فعالیت فرابورس و پذیرش شرکت‌ها در این بازار نقل و انتقال آنها به سهولت انجام می‌گیرد.

با توجه به نظارت و شفافیت مکانیسم عرضه و تقاضا، قیمت سهام شرکت‌ها در فرابورس مبین شرایط روشنی برای وضعیت مالی شرکت است و در همه معاملاتی که شرکت یا سهامداران آن انجام می‌دهند، می‌تواند مبنای عمل قرار گیرد.همچنین می‌تواند مبنای وثیقه‌گذاری و اعتباردهی شرکت‌ها باشد.

پس از پذیرش سهام شرکت‌ها در فرابورس، مکانیسم قانونی و مراجع رسمی برای اعلام اطلاعات شرکت ایجاد می‌شود و از نتایج ارائه اطلاعات، شفافیت بیشتر عملکرد مدیران شرکت‌ها خواهد بود. همچنین با ارائه گزارش‌های مالی دوره‌ای تحت نظر حسابرسان معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار، سهامداران و سایر سرمایه گذاران به اطلاعات حسابرسی شده دسترسی پیدا می‌کنند.

پس از پذیرش سهام شرکت‌ها در فرابورس، امکان وثیقه‌گذاری سهام و اخذ تسهیلات بر روی سهام شرکت‌‌های پذیرفته شده در این بازار امکان پذیر می‌باشد. چون با پذیرش سهام شرکت درفرابورس، یک مرجع رسمی بر انجام معاملات شرکت نظارت دارد و قیمت سهام در شرایط عادلانه عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، لذا سیستم بانکی با شرایط ساده‌تری اقدام به وثیقه گرفتن سهام شرکت می‌کند. زیرا در صورت وثیقه شدن سهام، امکان انجام معامله روی آن وجود ندارد و ارزش‌گذاری سهام وثیقه شده از سوی یک مرجع رسمی به نام فرابورس صورت گرفته است.

با توجه به اینکه فرابورس و بازار سرمایه مخاطبان گسترده‌ای دارد، ورود شرکت به بازار سرمایه موجب آشنایی قشر وسیعی از مصرف کنندگان با خریداران کالا و خدمات شرکت می‌شود وبی شک مخاطبان شرکت را افزایش خواهد داد.

• صدور اوراق مشارکت و گواهی سپرده در فرابورس پذیره‌نویسی وانتشار اوراق مشارکت و گواهی سپرده سرمایه‌گذاری عام و خاص و همینطور انجام معامله دست دوم این اوراق انجام می‌شود.

در صورتی که به هر دلیل سهامداران عمده شرکتی تصمیم بگیرند، شرکت خود را از فرابورس خارج کنند، در دستورالعمل پذیرش ساز و کاری به این منظور در نظر گرفته شده است که با گذراندن فرآیند مشخصی امکان خروج ازاین بازار وحتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص به سادگی امکان پذیر خواهد بود.

بازار بورس و فرابورس تفاوت بورس با فرابورس چه تفاوت‌هایی دارند؟

فرابورس، مشابه بورس اوراق بهادار تهران، بازاری برای معامله اوراق بهادار است که البته نسبت به بورس تهران دارای شرایط ساده‌تری برای پذیرش شرکت‌هاست و انواع متنوعی از اوراق بهادار با روش‌های مختلف در این بازار قابل معامله هستند.

تفاوت از نظر مقررات معاملاتی

همچنین از نظر مقررات معاملاتی نیز تفاوت‌های اندکی بین این بازار با بورس تهران وجود دارد. به‌عنوان‌مثال حد نوسان مجاز روزانه فرابورس یک درصد بیشتر از بورس تهران است(مثبت و منفی پنج تفاوت بورس با فرابورس درصد) و همچنین حجم‌ مبنا در این بازار برابر یک است. (البته از خرداد ۱۳۹۴ حد نوسان در بازار بورس نیز همانند بازار فرابورس به مثبت و منفی پنج درصد افزایش یافت) شرکتهایی که شرایط لازم برای ورود به بورس تهران را نداشته باشند، می‌توانند با سهولت بیشتری به فرابورس وارد شوند.

چرا شرکت‌ها به دنبال ورود به بازار سرمایه هستند؟

ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه همواره نشان‌دهنده رشد شركت و معرفی آن‌ها در سطح كشور است. شرکت‌هایی كه سهامشان در بازارهای مالی مورد دادوستد قرار می‌گیرد، از درجه اعتبار بالاتری برخوردار هستند.

بنابراین ورود به بازار اوراق بهادار از جمله اهداف شرکت‌ها محسوب می‌شود. توجه داشته باشید تا قبل از راه‌اندازی فرابورس، دستیابی سریع و آسان به بازار اوراق بهادار برای تعداد عمده‌ای از شرکت‌های سهامی فعال در كشور میسر نبود. بنابراین فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس، ولی با شرایط پذیرش و معامله ساده‌تر ایجاد شد تا حوزه شمول بازار سرمایه كشور را تفاوت بورس با فرابورس گسترش دهد.

وظیفه فرابورس

مهم‌ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است كه شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا تمایل به ورود سریع‌تر به بازار را دارند، لذا رویه‌های پذیرش شرکت‌ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه‌ای است كه شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممكن، امكان ورود به بازار را داشته و از كلیه مزایای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار اوراق بهادار استفاده كنند. نام این بازار در ایران از معادل انگلیسی آن Over The Counter گرفته شده است. به همین دلیل به این بازار اختصارا OTC نیز گفته می‌شود. قابل ذكر است كه سازمان بورس اوراق بهادار به‌عنوان نهاد ناظر بر فعالیت‌های مالی و عملیاتی شرکت‌های بورس، فرابورس و بورس كالا نظارت كامل دارد.

انواع بازار در فرابورس

فرابورس دارای پنج بازار(بازار اول، بازار دوم، بازار سوم «عرضه»، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه) است.

پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار اول و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزارهای نوین مالی صورت می‌پذیرد. بازار سوم جهت عرضه یكجا و پذیره‌نویسی اوراق بهادار و بازار پایه جهت درج و نقل‌وانتقال سهام شرکت‌هایی است كه بر اساس الزام بند ب ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امكان پذیرش دریکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند.

بازار پایه

بازار پایه از جمله بازارهای فرابورس است که جهت درج و نقل‌وانتقال سهام تفاوت بورس با فرابورس شرکت‌هایی است كه بر اساس الزام بند ب ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امكان پذیرش دریکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند، راه‌اندازی گردیده است.

در بازار پایه، تابلوها به سه رنگ زرد، نارنجی و قرمز دسته‌بندی شده‌اند که دامنه نوسان سهام شرکت‌های مورد معامله در این سه تابلو به ترتیب 3%±، 2%± و 1%± است. لازم به ذکر است که بر اساس قوانین جدید، اگر صف خرید یا فروش در سه روز متوالی و در یک سو باشد و در انتهای هر جلسه معاملاتی حداقل 0.00002 تعداد سهام شرکت معامله شود، در روز کاری بعد، دامنه نوسان تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز افزایش خواهد یافت.

فرق بورس و فرابورس چیست؟

بورس و فرابورس هر دو زیر مجموعه‌ای از بازار سرمایه هستند، اما شرایط پذیرش شرکت‌ها در بورس سخت‌گیرانه‌تر از فرابورس است.

به گزارش شهرآرانیوز، بازار‌های مالی تشکیلات پیچیده‌ای هستند که ساختار اقتصادی و سازمانی خاص خود را دارند و نقش مهمی در قیمت‌گذاری بازار ایفا می‌کنند. به‌طور گسترده، به هر بازاری که در آن معاملات اوراق بهادار صورت می‌گیرد، از جمله بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار فارکس و بازار مشتقات، بازار‌های مالی گفته می‌شود. بازار‌های مالی برای عملکرد صحیح اقتصاد سرمایه‌داری بسیار حیاتی هستند. امروزه بسیاری از بازار‌های مالی در سراسر جهان (مانند بازار‌های سهام) معاملات خود را از طریق بورس انجام می‌دهند.

بورس، بازاری است که قیمت‌گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام می‌شود که در ایران به سه بخش اوراق بهادار، بورس کالا و بورس انرژی تقسیم می‌شوند.

به بورسی که در آن دارایی‌های مالی یا به عبارتی دارایی‌های کاغذی معامله می‌شود، بورس اوراق بهادار و به بورسی که در آن ثروت‌های واقعی یا محصولات فیزیکی خرید و فروش می‌شود، بورس کالا گفته می‌شود. بورس انرژی هم به عنوان یک بورس کالایی است که امکان انجام معاملات حامل‏‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالا‌های یادشده در آن وجود دارد.

البته مدل دیگری از بورس به اسم بورس ارز رایج است که هنوز در ایران این بورس راه نیافتاده است.

بازار فرابورس چیست؟

فرابورس مثل بورس بازاری است که در آن سهام شرکت‌ها خرید و فروش شده و براساس عرضه و تقاضا قیمت‌گذاری می‌شود. بازا فرابورس فرایند پذیرش و خرید و فروش در آن راحت‌تر است و شرکت‌‌های کوچک هم می‌توانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند.

مهم‌ترین وظیفه فرابورس ایران، سامان‌دهی و هدایت بنگاه‌های اقتصادی برای تأمین مالی از طریق بازار سرمایه است؛ از این‌رو شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را دارند و می‌توانند از تمام مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.

فرابورس موجب یکپارچه شدن و هدایت قسمتی از بازار سرمایه که زمینه ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند یا می‌خواهند سریع‌تر به بازار ورود پیدا کنند، شده است. راحت‌تر بودن شرایط پذیرش در این بازار سبب شده دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها کاهش یابد.

همچنین سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیت‌های مالی و عملیاتی شرکت‌های بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.

فرابورس برای عرضه و نقل‌وانتقال اوراق بهادار، هفت بازار با نام‌های بازار یک، بازار دو، بازار سه (عرضه)، بازار ابزار نوین مالی، بازار پایه و بازار شرکت‌های کوچک و متوسط دارد که در ایران بازار یک، دو و پایه رایج هستند.

اما تفاوت بورس و فرابورس در چیست؟

تقسیم‌بندی بازار:

بازار بورس به‌طور کلی به دو بازار اول و دوم تقسیم می‌شود. عملکرد این دو بازار به هم مرتبط است. به این صورت که اگر شرکتی در بازار اول عملکرد قابل قبولی نداشته باشد به بازار دوم منتقل خواهد شد و در مقابل اگر شرکتی در بازار دوم به خوبی عمل کند به بازار اول منتقل خواهد شد. ضمن اینکه اگر شرکتی در بازار دوم چندان رضایت بخش تفاوت بورس با فرابورس عمل نکند از بازار اخراج می‌شود. بازار فرابورس ایران دارای ۵ بازار، اول، دوم، سوم، ابزار‌های نوین مالی و پایه است. بنابراین اولین تفاوت بورس و فرابورس در تقسیم‌بندی و تعداد این دو بازار است.

فرایند پذیرش در بازار بورس و فرابورس:

شرایط پذیرش سهام در بازار بورس کمی دشوار است، بازار فرابورس با شرایط ساده‌تر تشکیل شده تا شرکت‌های کوچک هم بتوانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند. در جدول زیر می‌توانید تفاوت بورس و فرابورس را در خصوص شرایط پذیرش به خوبی مشاهده کنید:

شرایط پذیرش	بازار بورس			بازار فرابورس
	تابلو اصلی بازار اول	تابلو فرعی بازار اول	بازار دوم	بازار اول	بازار دوم
حداقل سرمایه ثبت شده شرکت	۱۰۰ میلیارد تومان	۵۰ میلیارد تومان	۲۰ میلیارد تومان	یک میلیارد تومان	۱۰۰ میلیون تومان
حداقل سهام شناور	۲۰ درصد	۱۵ درصد	۱۰ درصد	۱۰ درصد	پنج درصد
حداقل تعداد سهام‌داران	هزار نفر	۷۵۰ نفر	۲۵۰ نفر	۲۰۰ نفر	–
حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوط	سه سال	سه سال	دو سال	حداقل دو سال از زمان بهره‌برداری با ارائه خدمات گذشته باشد	حداقل یک سال از تأسیس آن گذشته باشد
زیان انباشته	نداشته باشد	نداشته باشد	نداشته باشد	نداشته باشد	برنامه عملیاتی مناسبی برای خروج از زیان داشته باشد
نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها	۳۰	۲۰	۱۵	۱۵	–
سودآوری	سه دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	دو دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	یک دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	یک دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	–

• بورس اوراق بهادار مزایایی از قبیل شفافیت قیمت‌ها و کاهش ریسک را به همراه دارد، اما در بازار فرابورس به این علت که شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می‌گردد، این مزایا به صورت کامل وجود ندارد.

• دیگر تفاوت بورس و فرابورس، ساعات معامله‌ی این دو بازار است. بازار بورس از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۱۲٫۳۰ (به غیر از تعطیلات رسمی) فعالیت می‌کند، اما ساعات کار فرابورس از انعطاف‌پذیری بیشتری برخوردار است.

مزایای پذیرش شرکت‌ها در فرابورس:

پذیرش و درج شرکت‌های سهامی عام در فرابورس ایران نسبت به بورس شرایط کمتری نیاز دارد و این باعث شده تا دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها به کمتر از یک ماه کاهش پیدا کند.

شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس این امکان را دارند تا از طریق فروش سهام خــود از مزایای تأمین مالی ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه بهره ببرند. علاوه بر این امکان تأمین مالی از محل جذب سرمایه‌گذاران جدید و افزایش سرمایه را نیز دارا هستند.

شرکت‌های پذیرفته شده در بازار فرابورس ایران از مزایای مالیاتی قابل توجهی برخوردار هستند. به این صورت که شرکت‌هایی که اقدام به عرضه سهام در فرابورس می‌کنند (به غیر از شرکت‌های حاضر در بازار پایه) امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارا هستند.

سهام‌داران تفاوت بورس با فرابورس شرکت‌های پذیرش شده در بازار فرابورس می‌توانند از طریق وثیقه‌گذاری سهام شرکت خود، برای اخذ تسهیلات اقدام کنند. چراکه شبکه بانکی، سهام شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس ایران را به‌عنوان دارایی قابل قبول جهت وثیقه‌گذاری برای دریافت تسهیلات بانکی بــه رسمیت می‌شناسد.

• امکان انتشار اوراق بهادار در بازار ابزارهای نوین مالی:

شرکت‌های پذیرش شده در فرابورس می‌توانند با ارائه مدارک لازم به سازمان بورس و اوراق بهادار منابع مالی طرح‌های موردنظر را (حداکثر تا ۶۰ درصد سرمایه‌گذاری در طرح پروژه موضوع اوراق مشارکت) از طریق انتشار اوراق تأمین کنند.

اگر شرکتی تصمیم بگیرد به هر دلیلی از فرابورس خارج شود، در دستورالعمل پذیرش برای این موضوع راه‌حلی در نظر گرفته شده است که با گذراندن فرآیند مشخصی امکان خروج از این بازار و حتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص به‌سادگی امکان‌پذیر خواهد بود. ضمن اینکه شرکت‌های حاضر در فرابورس ایران می‌توانند بسیار راحت‌تر به بازارهای دیگر انتقال پیدا کنند.

سهام مورد مبادله در بازارهای فرابورس ایران به دلیل نبود حجم مبنا با معاملات روان‌تر و نقد شوندگی بالاتری رو‌به‌رو هستند و عرضه و تقاضا برای این سهام به سرعت متعادل شده و معمولا صف خرید و فروش آن‌ها برای مدت زیادی ادامه نمی‌یابد.

در نظر داشته باشید که سهام شرکت‌های فرابورسی و بورسی با یک کد معاملاتی قابل خرید و فروش هستند. شما می‌توانید برای شروع انجام معامله، این کد را از کارگزاری‌های رسمی دریافت کنید.

مقایسه معاملات امسال فرابورس با پارسال

حجم و ارزش معاملات فرابورس ایران در دو ماه گذشته به ترتیب رشد ١۴٠ و ۶۶٣ درصدی را در مقایسه با مدت مشابه پارسال تجربه کرده است.

بورس24 : حجم و ارزش معاملات فرابورس ایران در دو ماه گذشته به ترتیب رشد 140 و 663 درصدی را در مقایسه با مدت مشابه پارسال تجربه کرده است.

نگاهی به کارنامه فرابورس ایران در دو ماه گذشته نشان می‌دهد طی 40 روز معاملاتی تعداد 137میلیارد و 372میلیون ورقه بهادار در 33میلیون و 426هزار نوبت به ارزش 1709هزار و 191میلیارد ریال در بازارهای فرابورس خرید و فروش شده است که به ترتیب از افزایش 140درصدی حجم، رشد 373درصدی نوبت‌های معاملات و افزایش 663درصدی ارزش معاملات نسبت به مدت مشابه سال گذشته حکایت دارد.

همچنین بازار اول فرابورس از ابتدای سال تا پایان اردیبهشت ماه تغییر مالکیت 7میلیارد و 118میلیون ورقه بهادار به ارزش 140هزار و 844میلیارد ریال و بازار دوم مبادله 32میلیارد و 215میلیون ورقه بهادار به ارزش 545هزار و 257میلیارد ریال را به خود دیدند که این ارقام به ترتیب بیانگر رشد 124و 1165درصدی حجم و ارزش معاملات در بازار اول و افزایش 113و 976درصدی حجم و ارزش معاملات بازار دوم در مقایسه با مدت مشابه سال 98 است.

این گزارش می‌افزاید: در بازار ابزارهای مالی نیز در این مدت تعداد 118میلیون اوراق بدهی به ارزش 92هزار و 692میلیارد ریال معامله شده است که از رشد 277 درصدی حجم و 245 درصدی ارزش معاملات این بازار در 2 ماه گذشته نسبت به مدت مشابه پارسال حکایت می‌کند.

افزون بر این، بالغ بر 3 هزار و 753میلیون صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله به ارزش 81میلیارد و 810میلیون ریال و 3میلیون و 600هزار ورقه گواهی تسهیلات مسکن(تسه) به ارزش یک هزار و 948میلیارد ریال در این مدت در این بازار مورد معامله قرار گرفته است که نشان از افزایش 409درصدی حجم و 545درصدی ارزش معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و رشد 105 درصدی حجم و افزایش 120 درصدی ارزش معاملات اوراق گواهی تسهیلات مسکن در مقایسه با مدت مشابه پارسال دارد.

این گزارش می‌افزاید: شاخص فرابورس(آیفکس) نیز در دو ماه نخستین سال جاری با رشد 69 درصدی و ارزش بازار نیز با افزایش 68 درصدی همراه بوده است.