آیا شناوری سهام ثابت است؟

بیشتر بخوانید: اگر تمایل دارید درباره بررسی روش های محاسبه بازدهی سهام اطلاعاتی به دست آورید کلیک کنید.

سهام شناور چیست؟ — به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)

پیش‌تر، در مجله فرادرس، در مطالبی با عنوان «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست ؟ آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» با مفاهیم و اصطلاحات بورس آشنا شدیم. در ادامه مجموعه آموزش‌های بورس و بازار سرمایه، در این مطلب، با مفهوم سهام شناور آشنا می‌شویم. برای آشنایی بهتر با مفهوم سهام، پیشنهاد می‌کنیم مطلب «سهام چیست و سهامدار کیست؟ — به زبان ساده» را مطالعه کنید.

فیلم آموزش رایگان سهام شناور در بورس

فیلم آموزش رایگان سهام شناور در بورس به صورت گام به گام، در کادر بالا، به سوالات شما در خصوص سهام شناور و محاسبه آن، به زبان ساده و به صورت گام به گام پاسخ می‌دهد.
برای پخش و مشاهده ویدئو روی دکمه پلی یا تصویر بالا کلیک کنید.

سهام شناور چیست؟

«سهام شناور» (Floating Stock) یا سهام شناور آزاد تعداد سهام موجود برای داد و ستد یک سهام خاص است. سهام‌هایی با شناوری کم معمولاً تعداد کمی سهم دارند. سهام شناور با تفریق سهام خاص مربوط به چند شخص یا عمده و راهبردی (Closely-held Shares) و سهام غیر قابل معامله (Restricted Stock) از کل سهام منتشر شده (Outstanding Shares) یک شرکت محاسبه می‌شود. سهام راهبردی آن بخش از سهامی است که متعلق به خودی‌ها، سهامداران عمده و کارمندان آن شرکت است. سهام غیر قابل معامله نیز به سهامی اطلاق می شود که به دلیل محدودیت موقت مانند دوره توقف به دلیل عرضه اولیه نمی‌توان آن را معامله کرد.

سهام با شناوری کم به طور کلی آسیب‌پذیرتر از سهام با شناوری بزرگ خواهد بود و معاملات آن دشوارتر است. این امر به آن دلیل است که با داشتن تعداد کمتری سهم، پیدا کردن خریدار یا فروشنده دشوارتر خواهد بود. این موضوع منجر به پراکندگی بزرگ‌تر و اغلب حجم معامله کمتری می‌شود.

مفهوم سهام شناور

یک شرکت ممکن است دارای تعداد زیادی سهام منتشر شده باشد، اما تعداد محدودی سهام شناور داشته باشد. به عنوان مثال، فرض کنید یک شرکت 50 میلیون سهم منتشر شده دارد که از آن مقدار، به سایر موسسات 35 میلیون سهم، مدیریت و خودی‌ها 5 میلیون و به طرح مالکیت سهام کارمندان (ESOP) نیز ۲ میلیون سهم اختصاص یافته باشد. بنابراین سهام شناور تنها 8 میلیون سهم (50 میلیون منهای 42 میلیون) یا 16 درصد از کل سهام منتشره است.

شناوری کم معمولاً مانعی برای تجارت فعال است. این عدم فعال بودن تجاری، ورود و خروج از سهام‌هایی با شناوری کم را دشوار می‌کند.

میزان سهام شناور یک شرکت ممکن است با گذشت زمان افزایش یا کاهش پیدا کند. این امر به این دلیل رخ می‌دهد که شرکت‌ها می‌توانند برای جذب سرمایه بیشتر سهام بیشتری بفروشند یا ممکن است سهام راهبردی و سهام غیر قابل معامله در دسترس قرار گیرند. در طرف مقابل، خرید سهام توسط شرکت باعث کاهش تعداد سهام منتشره می‌شود و در نتیجه، درصد سهام شناور نسبت به سهام منتشره کاهش می‌یابد.

تجزیه سهام (Stock Split) باعث افزایش سهام شناور خواهد شد. یک تجزیه معکوس نیز باعث کاهش شناوری سهم می‌شود. منظور از تجزیه سهام، تقسیم سرمایه یک شرکت سهامی عام، به تعداد بیشتری از سهم‌های عادی است.

فیلم آموزش تجزیه سهام

در این ویدئوی آموزشی، مفهوم تجزیه سهام، انواع تجزیه، و تاثیر آن بر دارایی و سرمایه خریداران آن سهام و شرکت مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

چرا سهام شناور مهم است؟

شناوری سهام یک شرکت پارامتر مهمی برای سرمایه‌گذاران است، زیرا مشخص می‌کند که چه تعداد از سهام برای معامله توسط عموم سرمایه‌گذاران در دسترس است. شرکت‌ها مسئولیتی در قبال نحوه داد و ستد سهام شناور توسط مردم ندارند و این موضوع به عملکرد بازار ثانویه بر می‌گردد. بنابراین، خرید سهام، فروش آن یا حتی استقراض آن توسط سرمایه‌گذاران، بر شناوری سهم تأثیر نمی‌گذارد، زیرا این موارد تغییر تعداد سهام موجود برای معامله را نشان نمی‌دهد و صرفاً نمایانگر بازتوزیع آن است. به همین ترتیب، اختیار معامله یک سهم، تأثیری در شناوری آن نخواهد داشت.

یکی از مواردی که شرکت‌های کوچک با سهام شناور کم با آن مواجه هستند، این است که افراد با سرمایه کم می‌توانند روند سهم را تغییر دهند و سهامداران خرد را دچار اشتباه کنند. این کار دست سفته‌بازان را برای سودجویی باز می‌کند. اما در مقابل، قیمت سهام شرکت‌هایی با شناوری بالا را نمی‌توان به سادگی تغییر داد و دچار نوسان کرد.

نکته دیگر این است که تغییر قیمت سهام با شناوری کم ساده‌تر است. زیرا چنین سهامی که تعداد سهم کمتری دارد، عرضه‌اش هم کمتر است و با سرمایه کم می‌توان برای آن صف خرید ایجاد کرد.

مثالی از سهام شناور

در آوریل سال 2019، شرکت «جنرال الکتریک» (GE) تعداد 8٫71 میلیارد سهم منتشره داشته است. از این تعداد، 0٫16 درصد متعلق به خودی‌ها بوده است. مقدار 58٫64 درصد نیز در مالکیت مؤسسات بزرگ بوده است. بنابراین، در کل 58٫8 درصد (5٫12 میلیارد سهم) برای معامله عموم در دسترس نیست. در نتیجه، سهام شناور جنرال الکتریک 3٫59 میلیارد سهم (8٫71 منهای 5٫12) بوده است.

توجه به این نکته مهم است که مؤسسات برای همیشه سهام را در اختیار ندارند. تعداد مالکیت مؤسسات مرتباً تغییر می‌کند، اگرچه همیشه درصد قابل توجهی ندارد. کاهش مالکیت مؤسسات با کاهش قیمت سهم همراه است و همین موضوع می‌تواند نشانگر این باشد که مؤسسات در حال واگذاری سهام هستند. افزایش مالکیت مؤسسات نیز نشان می‌دهد که آن‌ها در حال جمع‌آوری سهام هستند.

چگونه درصد سهام شناور را تشخیص دهیم؟

برای اطلاع از مقدار سهام شناور یک سهم، می‌توانید به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (+) مراجعه کنید و با وارد کردن نماد شرکت، درصد سهام شناور آن را مشاهده کنید.

برای مثال، سهام شناور نماد «شتران» ۹ درصد است.

سخن پایانی

در این آموزش، گفتیم که سهام شناور آن بخش از سهام یک شرکت است که سهامداران، آماده عرضه و فروش آن هستند و قصد ندارند با حفظ این سهام، در مدیریت شرکت مشارکت کنند. برای مثال، اگر شرکت الف سهامدار ۷۰ درصد سهام شرکت ب باشد و قصد فروش سهام در کوتاه‌مدت نداشته باشد، می‌توان گفت که سهم شناور شرکت ب، ۳۰ درصد است. اگر به تازگی در بازار بورس شروع به فعالیت کرده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم سهامی را بخرید که شناوری آن‌ها متعادل و نزدیک به متوسط بازار باشد.

در پایان از شما دعوت به عمل می‌آوریم آیا شناوری سهام ثابت است؟ تا اگر دیدگاهی در رابطه با مبحث سهام شناور دارید یا پرسشی برای شما بی‌پاسخ باقیمانده است، آن را از طریق بخش نظرات با ما و دیگر مخاطبین مجله فرادرس در میان بگذارید.

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

آیا شناوری سهام ثابت است؟

مشاوره رایگان

برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.

• 02191004770
• [email protected]
• تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15

خانه / سرمایه گذاری و بورس / سهام شناور آزاد چیست و تاثیر سهام شناور بر قیمت سهم

سهام شناور آزاد چیست و تاثیر سهام شناور بر قیمت سهم

سهام شناور آزاد بخشی از سهام یک شرکت است که دارندگان آن سهام، آماده عرضه و فروش آن میباشند و تصمیمی مبنی بر حفظ آن قسمت از سهام و مشارکت در مدیریت شرکت ندارند و به احتمال خیلی زیاد، در آینده ای نزدیک، قابل معامله هم باشد. ما در این مطلب قصد داریم به بررسی سهام شناور آزاد چیست؟سهام شناور آزاد چگونه محاسبه می شود؟بهترین میزان سهام شناور آزاد چند درصد است؟ و … بپردازیم.

سهام شناور آزاد چیست؟

سهام شناور آزاد با معادل انگلیسی Free Float بخشی از سهام یک شرکت که دارندگان آن سهام، آماده عرضه و فروش آن میباشند و تصمیمی مبنی بر حفظ آن قسمت از سهام و مشارکت در مدیریت شرکت ندارند و به احتمال خیلی زیاد، در آینده ای نزدیک، قابل معامله هم باشد.

در تعداد زیادی از بورس‌های سراسر جهان شرکت‌هایی که سهام ازاد شناورشان کمتر از ۲۵ درصد باشد، از لیست شرکت‌های بورسی حذف خواهند شد. به این دلیل که اگر مالکان آن شرکت تصمیم ندارند حداقل ۲۵ درصد سهام شرکت را در بین افراد توزیع کنند و فقط میخواهند سهام را برای خودشان نگه‌ دارند، دیگر دلیلی برای وجود آن‌ها در بازار بورس نیست.

اگر از دید دیگر آن را بررسی نماییم در صورتی که سهام شناور آزاد شرکتی بیشتر باشد، امکان نقد شوندگی آن بیشتر می باشد و همچنین نوسان قیمت آن کمتر می‌شود اما شرکت های کوچک، سهم شناور آزاد آن ها کم می باشد، خیلی ساده قیمتشان دست‌کاری می‌‏شود.

توجه فرمایید که میزان سهام شناور آزاد شرکت‌های بورسی، به دست سازمان بورس تعیین می شود و در سایت مدیریت فناوری بورس تهران در قسمت مربوط به هر نماد درج میشود.

سهام شناور آزاد چگونه محاسبه می شود؟

برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ترکیب سهامداران را بررسی نمایید و سهامداران راهبردی را معین کنید.

اما سهامداران راهبردی چه کسانی هستند؟ سهامدار راهبردی، سهامدارانی می باشند که در مدت کوتاه، تصمیم به واگذاری سهام خود ندارند و معمولاً تصمیم دارند برای اعمال مدیریت خود، این سهام را حفظ نمایند.

به‌ طور مثال: فکر کنید ۸۰ درصد سهام شرکت x در اختیار شرکت y است و شرکت y تصمیم به فروش سهام خود در کوتاه‌مدت ندارد و فقط هدف آن مدیریت شرکت x میباشد(سهامدار راهبردی) در نهایت شرکت x تنها ۲۰ درصد سهام شناور آزاد دارد.

به یبان ساده تر روش محاسبه سهام شناور آزاد اینگونه است که سهام سهامداران راهبردی از همه سهام شرکت کاسته می شود و باقی مانده، سهام شناور می باشد.

بیشتر بخوانید: اگر تمایل دارید درباره بررسی روش های محاسبه بازدهی سهام اطلاعاتی به دست آورید کلیک کنید.

در صورتی که سهام شناور آزاد در شرکتی کم باشد با یک مقدار سرمایه کم می توانید قیمت آن را در دست بگیرید و کاهش یا افزایش کاذبی در آن ایجاد نمایید و حتی با شایعات سهامداران آن را گول بزنید و افراد را ترغیب به خرید آن نمایید.

اما در شرکت هایی که سهام شناور بالایی دارند به سادگی نمی توان سهام آن را حرکت داد و تعداد زیاد معاملات روزانه و سهامداران آن از سقوط های بدون دلیل سهم و جهش ها جلوگیری میکند.

تاثیر سهام شناور بر قیمت سهم و تصمیم گیری سهامداران

هرچقدر شرکتی سهام شناور بیشتری داشته باشد، برای اینکه قیمت آن افزایش یابد نیازمند سرمایه بیشتری می باشد.

بطور مثال اگر به مقایسه دو شرکت با سهام شناور ۵۰ درصد و ۲ درصد بپردازیم، شرکت با سهام شناور ۵۰ درصد برای افزایش و تغییر قیمت نیازمند سرمایه بیشتری است. اما شرکت دوم با ۲ در صد سهام شناور حتی با سرمایه کم صف خرید تشکیل می‌شود و افزایش قیمتی پیدا می‌کند.

به بیان دیگر، وقتی که تعداد بیشتری از سهام، آماده‌ عرضه باشند افزایش قیمت با تاخیر همراه میگردد. در زمان عرضه و تشکیل صف فروش هم شرکت با شناوری بالا، چون عرضه کنندگان بالاستعداد بیشتری دارد سریع‌تر صف فروش تشکیل میگردد

یکی از عوامل اثرگذار بر افزایش کارایی، نقد شوندگی و عمق بازار، سهام شناور آزاد می باشد. اگر جزو افراد تازه کار هستید به شما توصیه میکنم سهامی را برای سرمایه گذاری انتخاب نمایید که میزان سهام شناور آنها متعادل باشد.

آیا میزان سهام شناور ثابت است؟

خیر. بر اساس آنچه در مطالب بالا اشاره کردیم سهام شناور، قابلیت نقد شوندگی زیادی دارد و مقدار سهام شناور، ثابت نمی باشد. به این دلیل که امکان دارد سهامداران اصلی شرکت در زمان رشد قیمت سهم، آن را در بازار به فروش برسانند و به همین دلیل مقدار سهام شناور خود را در بازار کم نمایند.

*اگر حقیقی ها با استفاده از یک یا چند کد بورسی، اقدام به خرید سهام با حجم عمده نمایند شناوری سهم کاهش می‌یابد.

توجه نمایید که شرکت‌های بورسی و فرابورسی در دوره‌های زمانی سه ماهه، درصد سهام شناور خودشان را در سامانه کدال منتشر مینمایند.

بهترین میزان سهام شناور آزاد چند درصد است؟

کمترین میزان سهام شناور آزاد شرکت‌ها ۵ درصد میباشد. اما از نظر حداکثر سهام ازاد باید به اطلاعتان برسانم که حداکثری وجود ندارد به این دلیل که یک سهامدار عمده قادر خواهد بود همه سهام خود را با رعایت شرایط و ضوابط خاص در قالب عرضه خرد در بازار بفروشد و بر همین اساس مقدار سهام شناور سهام شرکت را افزایش دهد.

بر اساس گزارش‌ها، درصد میانگین سهام شناور در حدود ۲۱درصد برای شرکت‌های بورسی و فرابورسی می باشد و هرچقدر این درصد به میانگین سهام شناور نزدیک‌تر باشد، متعادل‌تر است.

شاخص شناور آزاد چیست؟

در شاخص شناور آزاد، هر کدام از سهام ها طبق سهام شناوری که دارد روی شاخص اثر می‌گذارد. شاخص شناور به این دلیل با اهمیت است که که میزان تاثیر گذاری هر سهم، طبق میزان اثرگذاری سهام قابل معامله‌ شرکت در بازار سهام محاسبه میگردد.

شناوری چه اثری بر حباب قیمتی دارد؟

در پاسخ به سوال شناوری چه اثری بر حباب قیمتی دارد؟ باید بگویم که در واقع سهام شناور آزاد شرکت و حباب قیمتی ارتباط نزدیکی باهم دارند. بطور کل، شرکت‌هایی با سرمایه پایین، پتانسیل زیادی برای رشد و افزایش قیمت در آینده دارند.

ولی این موضوع را هم در نظر بگیرید که میزان ریسک این شرکت‌ها بالا می باشد. در واقع تغییرات سود در شرکت‌های با سرمایه کمتر، زیاد می باشد و فرایند عنوان شده برای شرکت‌های بزرگ‌تر برعکس می باشد یعنی پتانسیل کمتری برای رشد دارند و از طرفی هم ریسک آیا شناوری سهام ثابت است؟ کمتری دارند.

Compatible data.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.

enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

• Pina & Associates Insurance
• Payment at Contingency
• Amount of Payment

Two Most-Cited Reason

Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.

مشاهده ی سهام آزاد شناور

سلام
سهام شناور در هر سهم بستگی به روند حرکتی سهام مربوطه دارد. اینجا در خصوص وخارزم، این شرکت سهام شناور بالایی دارد و این مسئله هر حرکتی از این سهم را با توجه به افت قیمتی بالای آن در شش ماه اخیر، سخت می کند. اصطلاحا در این سهم، سهامداران فروشنده هستند و در صعود بازار، سهم از استقبال کمتری برخوردار است.
ممنون از پرسش بسیار خوبتون

سهام آزاد شناور از چه مقدار بالاتر خطرناک است؟

سلام
سهام شناور هر شرکت با توجه به صنعت و گروهی که در آن نماد فعالیت دارید، متفاوت است. اگر سهام شناور بیشتر از ۱۰ درصد میانگین شناور گروه بود، حتما از مشورت مشاوران یا خبرگان بازار در خرید، بیشتر از قبل استفاده کنید. ترکیب سهامداری شرکت و گروه های فعال بر روی سهام شرکت هم از اهمیت بالایی برخوردار هستند. مطمئنا یک سهامدار عمده ی فعال در بازار، در سهام هایی که شناوری بالایی هم دارند، می تواند موثر واقع شود.
ممنون از پرسش بسیار خوبتون

سلام جناب رحمانی
ممنون میشم در مورد سهام شرکت ها و تحلیل اون ها هم مطالبی را بفرمایید.

سلام
انشاللله به زودی با اتصال وبلاگ سرمایه گذاری شخصی به این سایت، به تحلیل سهام بیشتر پرداخته خواهد شد.
ممنون از نظر سازندتون

سلام آقای رحمانی از اطلاعات موثری که در سایت مگذارید ممنون ومتشکر

متشکرم از انرژی مثبت شما.
موفق و پیروز باشید.

سلام چرا شرکتهای فرابورسی سهام شناورشان بالاتر از شرکتهای بورسی در بازار اول و دوم می باشد؟ و سوال دیگر سهام شناور با شناور آزاد با هم فرق دارند .

سلام
وقت شما بخیر و خوشی
ممنون از حسن توجه تان. این مسئله به صورت یک قانون نیست که برای مثال شرکت های فرابورسی باید سهام شناور بیشتری داشته باشند یا خیر.
در خصوص سوال دوم هم: خیر، تفاوتی بین سهام شناور و سهام شناور آزاد نیست و عموما سهام شناور آزاد را به صورت محاوره ای سهام شناور می گویند.
در صورتی که هر جایی از متن را متوجه نشدید، برای پاسخ به آن کافیست همین جا نظر خود را ثبت کنید.
با آرزوی موفقیت و پیروزی برای شما
حسن رحمانی

در یک نگاه سایت http://www.tsetmc.comیک سهام شناور وجوددارد و در سایت کدال نیز سهام شناور را به تاریخ ۹۶/۰۹/۳۰منتشر کردن این دو با هم متفاوت هستند دلیلش چیست؟

سلام
ممنون از حسن نظرتان و تبریک میگم به خاطر دقت خوب شما به موضوع
اصولا از این مدل اشتباهات در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس به آدرس (www.tsetmce.com)دیده می شود و مبنای شما سایت کدال باشد.
امیدواریم که شاهد حذف این اشتباهات از سوی سایت مدیریت فناوری باشیم.

سوالی دارم
بیزحمت بگید سهام شناور چگونه به تصمیم گیری سرمایه گذاران کمک می کند؟

سلام و درود فراوان
به خاطر دقت شما در مطالعه ی مقاله و ارسال دیدگاه تان به شما تبریک عرض می کنم. به صورت خلاصه اگر بخواهیم به این مسئله بپردازیم با دو شرایط رو به رو هستیم:
۱- سهام شناور شرکت زیاد باشد
در این حالت به صورت بالقوه سهامداران آماده به خرید یا فروش همواره در بازار حضور دارند. یعنی اگر سهام شما صف خرید شد، به احتمال زیاد، صف خرید آن دوام چندانی نخواهد داشت و عرضه خواهد شد. البته این مسئله در شرکت های بورسی به صورت حجم مبنا تاثیر بالاتری دارد و باعث افزایش قیمت پایانی خواهد شد. همچنین سهام این شرکت به دلیل کثرت فعالان بازار همواره نقدشوندگی مناسبی دارند
۲-سهام شناور شرکت کم باشد
در این حالت به علت کم بودن سهامداران شرکت، سهام قابل معامله ی شرکت در بازار کمتر است و از این رو زمانی که سهم صف خرید می شود، قیمت پایانی به دلیل عدم عرضه ی سهامداران در مدت طولانی تری بالا می رود و در افت نیز به همین دلیل در مدت طولانی تری کاهش می یابد. سهام این شرکت ها نقدشوندگی کمتری دارند.
با این تفاسیر بهترین کار این است که سهام شناور شرکت مد نظر ما نه زیاد بالا و نه زیاد پایین باشد و برای این منظور بهتر است حول و حوش میانگین بازار باشد.
سهام شناور زیر ۱۰% ، شناوری پایین و سهام شناور بالای ۶۰% شناوری بالا می باشد.
امیدوارم که پرسش شما به خوبی پاسخ داده شده باشد و اگر سوالی بود مجددا از همین بخش پاسخگوی شما خواهیم بود.
امیدوارم شاد و پیروز و سربلند باشید.
محسن گلستانی

باسلام
آیا سهام شناور آیا شناوری سهام ثابت است؟ یکی از روش های دستکاری بازار سرمایه از سوی نهاد ناظر بورس محسوب می شود؟ در کل، نهاد ناظر بازار سرمایه با استفاده از چه روش هایی می تواند بازار سرمایه را دستکاری کند؟
با تشکر از شما

سلام دوست عزیز و گرامی
به شما تبریک می گم که برای آموزش خودتان ارزش قائل هستید و به مطالعه ی این مقاله پرداختید و تشکر بابت سوال بسیار خوب شما.
به صورت کلی برای هر گونه دستکاری و ایجاد معاملات صوری توجه به سهام شناور بسیار حائز اهمیت می باشد ولی تغییر در سهام شناور از سوی مقام ناظر انجام نمی شود و فرض ما بر برائت نهاد ناظر است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود و اگر دستکاری مشاهده کردید شما می توانید آن را با بازرسین سازمان بورس در میان بگذارید. به هر صورت یکی از راه های جلوگیری از دستکاری در بازار توجه به حجم های معاملاتی و بازی سازی بر روی سهام شرکت است که با بررسی معاملات سهام شرکت، قابل تخمین خواهد بود.
امیدوارم همواره سلامت و پیروز باشید

سلام
منظور از جمع کردن شناوری چیست؟ و روش محاسبه اینکه شناوری جمع شده یا خیر چگونه است؟
ممنون

سلام
وقت شما بخیر و خوشی
به شما بابت علاقه تان به آموزش تبریک عرض می کنم و خوشحالم که از مخاطبان ما هستید.
جمع کردن شناوری در بازار سرمایه اصطلاحا خرید سهام سهامداران جزء است و به گونه ای که عمده ی سهام قابل معامله در بازار (هر سهمی به جز سهام سهامداران عمده) از بازار خریداری شود.
وقتی شناوری سهم جمع بشود علائم آن بر روی معاملات سهام شرکت مشخص می شود. حجم معاملات سهم کاهش می یابد، نوسانات کمتر می شود و کنترل بر روی سهام شرکت افزایش می یابد.
امیدوارم موضوع برای شما مشخص شده باشد.
شاد و پیروز و سربلند باشید

سلام و خسته نباشید
هدف از جمع اوری و گنترل سهم توسط سهامداران عمده چی میتونخ باشه ؟

سلام
وقتتون بخیر و خوشی
خوشحالیم که مخاطب فرهیخته ای نظیر شما داریم و به شما بابت علاقه تان به بازار مالی تبریک عرض می کنم.
جمع آوری و کنترل سهم توسط سهامدار عمده می تونه دلایلی مثل:
افزایش سیت هیئت مدیره و در دست گرفتن کنترل شرکت با تغییر هیئت مدیره
افزایش قیمت سهام شرکت
و دلایلی از این دست انجام بشه.
بهترین ها را برای شما آرزو داریم.
حسن رحمانی

با عرض سلام.. تشکر فراوان بابت مطالب خوب و آموزنده شما….با آرزوی موفقیت

سلام و درود علی عزیز آیا شناوری سهام ثابت است؟ آیا شناوری سهام ثابت است؟
خوشحالیم که مخاطب خوبی چون شما داریم و به شما بابت علاقه تان به پیشرفت و یادگیری تبریک می گویم.
متشکرم از نظر پر انرژی شما
موفق و پیروز و سربلند باشید.

باعرض سلام وتشکرفراوان
تعداد سهام شرکتی ۲B وسهام شناورش ۹ درصد میباشد
یعنی ۹ درصد از این ۲ میلیارد سهم قابل معامله میباشد وبقیه سهام ها از سهامداران عمده است ایا ؟؟؟
ممنون میشم راهنماییم کنید.

سلام آقای عباس زاده گرامی
وقت تون بخیر و خوشی. قبل از هر چیز بابت علاقه ی شما به آموزش مباحث سرمایه گذاری به شما تبریک عرض می کنیم و خوشحالیم که کاربران فرهیخته ای نظیر شما، سایت را دنبال می کنند.
بله، به این معنی است که ۹% از سهام شرکت در دست سهامداران خرد است.
خوشحال می شویم اگر مجددا سوالی داشتید، پاسخگو باشیم
پیروز و سربلند باشید

سلام.وقت بخیر
سوالی که خدمتتون دارم اینه که آیا تعداد و درصد سهام سهامداران که در سایت tse هست و بالای ۱ درصد هستند جز سهام شناوری هست یا جز سهامداران عمده؟؟؟
مثلا اگر سهام شناوری شرکتی با ۲ میلیارد سهم و شناوری ۱۰% در نظر بگیریم تعداد سهام در بخش سهامداران جز ۲۰۰ میلیون سهم می باشد یا خیر؟
تشکر

سلام
به شما بابت علاقه تان برای سرمایه گذاری در بورس تبریک عرض می کنم و خوشحالیم که کاربران فرهیخته ای نظیر شما داریم.
اونها جزو سهامداران عمده و بالای یک درصد هستند.
بله دقیقا همین طوره، سهامداران جزء در سهام شناور هستند.

تعقیب

[…] شاخص آزاد شناور می باشد. در این شاخص هر سهم بر اساس، سهام شناوری که دارد بر روی شاخص تاثیرگذاراست. این شاخص از آن رو مهم […]

حسابداری

١- اوراق بهادار بدون‌خطر (risk-less securities): چون پرداخت اصل و فرع این اوراق توسط دولت تعهد و ضمانت شده است، آن‌ها را بدون خطر محسوب کرده، و سرمایه‌گذار با اطمینان کامل می‌تواند سرمایه‌گذاری کند. اوراق بهادار بدون خطر به سه دسته تقسیم می‌شوند:
الف) اوراق خزانه (treusury bills): اکثر این اوراق شکل تنزیلی دارند و با کسر (discount) به فروش می‌رسند، یعنی سرمایه‌گذار این اوراق را زیر ارزش اسمی آن‌ها خریداری می‌کند، و در زمان سررسید که حداکثر یک سال است، مبلغی برابر ارزش اسمی آن‌ها دریافت می‌کند. مثلاً، اوراق خزانه‌ای که ارزش اسمی آن ٠٠٠ر١ دلار و مدت آن یک سال باشد، چنان‌چه هم‌اکنون به قیمت ٩٠٠ دلار به‌فروش برسد، نرخ بازده‌ای برابر:

ب) اوراق قرضه دولتی (government bonds): این اوراق سررسیدهای طولانی داشته، و برخلاف اوراق خزانه نرخ بهره سالانه دارد. ارزش اسمی آن‌ها معمولاً ١٠٠٠ دلار است. به‌طور مثال، اگر ارزش اسمی اوراق قرضه دولتی ١٠٠٠ دلار و بهره آن‌ها ١١% بوده. و سررسید آن‌ها در سال ٢٠١٠ باشد، اوراق مزبور علاوه‌بر این‌که سالانه ١١٠ دلار بهره می‌گیرند، در سال ٢٠١٠ نیز مبلغ ١٠٠٠ دلار دریافت می‌کنند. در ایران، اوراق مشارکت دولتی که توسط دولت یا بانک مرکزی انتشار می‌یابد، نزدیک‌ترین ابزار مالی به این اوراق است.
ج) اوراق قرضه شهردار‌ها (municipality bonds): شهرداری‌ها برای تأمین مالی طرح‌های عمرانی به انتشار اوراق قرضه اقدام می‌کنند و متعهد به پرداخت اصل و بهره این اوراق بهادار‌اند. دولت‌ها به‌منظور کمک به شهرداری‌ها در جذب سرمایه‌ها معمولاً بهره اوراق قرضه شهرداری‌ها را از مالیات معاف می‌کنند. یعنی، خریدار این‌گونه اوراق بابت بهره آن مالیات نمی‌پردازد، و به همین دلیل شهرداری‌ها زیر نرخ بازار، بهره می‌پردازند. برای مقایسه نرخ بهره بازار با نرخ بهره اوراق قرضه شهرداری‌ها، می‌توان مطابق روش زیر اقدام کرد:

(نرخ بازار) (نرخ مالیات) - نرخ بازار = نرخ بهره پس‌ازکسر مالیات برای سرمایه‌گذاری

اگر نرخ بهره بازار ١١% و نرخ بهره اوراق قرضه شهرداری‌ها که معمولاً از نرخ بهره بازار پایین‌تر است. ٨% باشد، در کدام‌یک از این دو باید سرمایه‌گذاری کرد. نرخ مالیات ٤٠% فرض شده است.

٦/٦% یا ٦٦/٠ = (١١%) ٤٠% - ١١% = نرخ بهره پس‌از کسر

مالیات برای سرمایه‌گذاری

بنابراین، در مودر فوق بهتر است روی اوراق قرضه شهرداری‌ها سرمایه‌گذاری کرد.

چون به‌دلایل مختلف شهرداری‌ها ممکن است در پرداخت اصل و بهره اوراق قرضه خود ناتوان بمانند، در نیجه سرمایه‌گذاری در این‌گونه اوراق در مقایسه با اوراق قرضه دولتی با کمی خطر همراه می‌باشد. سررسید این‌گونه اوراق طولانی بوده و معمولاً متناسب با عمر طرح‌های عمرانی‌ای است که برای تأمین آن‌ها اوراق قرضه منتشر می‌شود. در ایران، اوراق مشارکت توسط شهرداری‌ها انتشار ایفته که شباهت با این ابزا دارد. در سال ١٣٧٣، اولین اوراق برای طرح خیابان نواب تهران انتشار یافت.

٢- اوراق بهادار با خطر (risk securities): این‌گونه اوراق بهادار معمولاً توسط اشخاص حقوقی و حقیقی انتشار می‌یابد. بازده سرمایه‌گذاری روی بیشتر این اوراق قابل پیش‌بینی نیست. اوراق بهادار با خطر به دو گروه عمده تقسیم می‌شود:

الف) اوراق بهادار با درآمد ثابت (fixed-income securities): این اوراق بهادار، سهام ممتاز و اوراق قرضه شرکت‌ها را شامل می‌شود. فرق اوراق قرضه دولتی و شرکتی در مسأله تضمین آن است. اوراق قرضه شرکت‌ها متضمن قبول خطر بیشتری است، چرا که امکان دارد شرکت در فاصله انتشار این اوراق تا موعد پرداخت آن‌ها دچار مشکلات مالی شود.در کشورهای پیشرفته، پاره‌ای شرکت‌های خدمات مالی وجود دارند که خطر اوراق قرضه شرکت‌های مختلف را درجه‌بندی می‌کنند. از جمله می‌توان از شرکت‌های استانداردوپورز (Standard & Poor's) و مودی (Moody's) نام برد که از علامت‌های زیر برای درجه‌بندی خطر شرکت‌ها استفاده می‌کنند:

هر قدر از نماد AAA به طرف D حرکت می‌کنیم، خطر بیشتر، کیفیت اوراق قرضه پایین‌تر، و امکان عدم بازپرداخت جدی‌تر می‌شود.

افراد و شرکت‌ها با پرداخت وجه اشتراک، آبونه این شرکت‌ها می‌شوند تا ازاطلاعات آن‌ها برای صمیم‌های مالی خود سود جویند. این‌گونه شرکت‌ها دارای سابقه‌ای طولانی و خوب بوده، و مردم به نظرهای آن‌ها اهمیت می‌دهند

ب) اوراق بهادار با درآمد متغیر (Variable-income securities): به اوراق گفته می‌شود که سرایه‌گذار از مبلغ درآمد آن‌ها اطلاع دقیقی ندارد. از مهم‌ترین این اوراق سهام عادی منتشرشده توسط شرکت‌های سهامی است. در مورد سهام عادی و اوراق قرضه قابل تبدیل (convertibles) به سهام عادی در صفحه‌های بعدی این جزوه سخن خواهد رفت.

• اوراق قرضه با بهره شناور (variable rate bonds): بهره‌ای که بدین اوراق تعلق می‌گیرد از پیش تعیین نشده و تابعی از یک شاخص اقتصادی مانند تورم می‌باشد. مثلاً، در قرارداد مربوط به این اوراق نوشته می‌شود که بهره این قرضه برابر است با نرخ تورم اعلام‌شده توسط بانک مرکزی به‌علاوه ٥%. درآمد پولی این‌گونه اوراق قرضه متغیر است، ولی درآمد واقعی‌شان (تعدیل‌شده به شاخص قیمت‌ها) ثابت است (نرخ بازده واقعی در مثال فوق ٥% خواهد بود).
• حق خرید سهم (warrants): اوراق بهاداری است که شرکت منتشر می‌کند و به دارنده آن اختیار می‌دهد ظرف مدت معین، مقدار معینی از سهام شرکت را به قیمت از پیش تعیین‌شده ابتیاع کند. به دارنده اختیار خرید سهم سود و بهره تعلق نمی‌گیرد. با این همه، سرمایه‌گذاران حاضرندبابت آن‌ها پول بپردازند؛ این به‌خاطر چشم‌انداز رشد شرکت و افزایش قیمت سهام است که مالاً باعث سوددهی این اوراق می‌شود.

معمولاً برای حفظ منافع دارنده این حق شروطی را می‌گذارند، مثلاً، اگر شرکتی به تجزیه سهم (stock split) دست بزند. و یا سهام جایزه منتشر کند، به نسبت درصد تجزیه سهم و سهام جایزه، تعداد حق خرید سهم نیز افزایش می‌یابد و قیمت از پیش تعیین‌شده نیز کاهش می‌یابد. برای مثال، اگر شرکتی ارزش رسمی سام خود را به نصف تقلیل دهد (تجزیه سهم)، یعنی به‌عبارتی تعداد سهام خود را ١٠٠% افزایش دهد، می‌باید تعداد حق خرید سهام شرکت را دو برابر کند، و در عوض قیمت از پیش تعیین‌شده آن را هم به نصف تقلیل دهد.

• اختیار خرید سهم (Call option): این اختیار معمولاً توسط نهادهای مالی منتشر می‌شود، و اشخاص با خرید آن، اختیار خرید سهام موردنظر را به‌دست می‌آورند. در این روش سرمایه‌گذاری، سه گروه شرکت می‌کنند:

1. واگذارنده اختیار (seller of the option یا option writer): که در مقابل دریافت مبلغی اختیار خرید سهم را به دیگری واگذار می‌کند.
2. به‌دست آورنده اختیار (buyer of the option): که مبلغی به فروشنده اختیار خرید سهم در مقابل دریافت این حق می‌پردازد.
3. کارگزاران اوراق بهادار: این گروه خریداران آیا شناوری سهام ثابت است؟ آیا شناوری سهام ثابت است؟ و فروشندگان اختیار خرید سهام را یافته و معامله‌های بین آن‌ها را جوش می‌دهند. این گروه در مقابل دریافت کمیسیون خدمات خود را انجام می‌دهند.

در قراردادهای اختیار خرید سهم چند مورد مشخص می‌شود:

١) نام شخصی که اختیار خرید سهم را منتشر می‌کند.

٢) تعداد سهمی که اختیار خرید آن واگذار می‌شود.

٣) مهلت استفاده از اختیار خرید که معمولاً حداقل ٣ ماه و حداکثر ٩ ماه است.

٤) مشخص‌کردن قیمتی که با داشتن برگه اختیار خرید، می‌توان سهم مورد نظر را خرید.

اگر قیمت در آینده بالا برود، به‌دست آورنده اختیار خرید سهم سود می‌برد و فروشنده ضرر می‌کند. ولی اگر قیمت پایین بیاید، به‌دست آورنده حق اختیار سهم، به‌دلیل عدم استفاه از این اختیار برابر قیمتی که به واگذارکننده اختیار خرید سهم پرداخته (حق شرط یا قیمت اختیار option price) زیان می‌کند. واگذارنده اختیار به میزان بهای دریافتی بابت حق اختیار خرید سهم درآمد دارد.

فرض کنید قراردادی بدین‌شکل منعقد می‌شود:

آقای الف اختیار خرید ١٠٠ سهم از کارخانه پارس الکتریک را به آقای ب واگذار می‌کند. مهلت تعیین‌شده استفاده از اختیار خرید این سهام ٩ ماه و قیمت تعیین‌شده خرید هر سهم شرکت پارس الکتریک ٠٠٠ر١٠ ریال می‌باشد. ضمناً حق شرط خرید ١٠٠ سهم مزبور به ازای هر سهم ٠٠٠ر١ ریال تعیین می‌شود. در حال حاضر، قیمت بازار سهام مزبور ٠٠٠ر١٠ ریال برای هر سهم می‌باشد.

سؤال: با توجه به شرایط بالا، آیا بهتر است آقای ب به خرید اختیار خرید سهم اقدام کرده، و یا مستقیماً اصل سهم شرکت پارس الکتریک را ابتیاع کند؟ فرض کنید بودجه آقای ب ٠٠٠ر١٠٠ ریال باشد و قیمت نیز در طی دوره ٩ ماهه مورد نظر به ٠٠٠ر١٥ ریال ترقی کند.

حالت اول: دریافت اختیار خرید سهام

تعداد اختیار خریدی که می‌تواند از الف بخرد ١٠٠ = ٠٠٠ر١ ÷ ٠٠٠ر١٠٠

ارزش اختیار خرید بعداز فزایش قیمت ٠٠٠ر٥ = ٠٠٠ر١٠ - ٠٠٠ر١٥

درآمد آقای ب پس‌از افزایش قیمت ٠٠٠ر٥٠٠ = ٠٠٠ر٥ × ١٠٠

سود خالص ریال ٠٠٠ر٤٠٠ = ٠٠٠ر١٠٠ - ٠٠٠ر٥٠٠

حالت دوم: خریداری اصل سهم

تعداد سهامی که ب می‌تواند بخرد ١٠ = ٠٠٠ر١٠ - ٠٠٠ر١٠٠

بهای سهام پس‌از افزایش قیمت سهم ٠٠٠ر١٥٠ = ٠٠٠ر١٥ × ١٠

سود خالص ٠٠٠ر٥٠ = ٠٠٠ر١٠٠ - ٠٠٠ر١٥٠

این مثال ارزش اختیار خرید سهم را از دیدگاه خریدار نشان می‌دهد. اختیار خرید باعث می‌شود که درصد بازدهی سرمایه‌گذاری افزایش پیدا کند. به‌عبارت دیگر، با خرید اختیار خرید سهم، اهرمی به‌دست می‌آوریم که در صورت افزایش قیمت، ثروت سرمایه‌گذار به یک‌باره افزایش می‌یابد. این تنها یک روی سکه است؛ روی دیگر سکه مسأله آیا شناوری سهام ثابت است؟ خطر است، چرا که قیمت سهام در آینده نامعلوم و متغیر است، همیشه امکان می‌رود که سهام طبق پیش‌بینی افزایش قیمت نداشته باشد.

مثلاً فرض کنی در مثال بالا قیمت سهم مزبور طی ٩ ماه آتی ثابت بماند.

حالت اول: دریافت اختیار خرید سهم

قیمت تعیین‌شده از قبل - قیمت سهم در پایان ٩ ماه = ارزش اتیار خرید

ارزش اختیار خرید در پایان ٩ ماه ٠ = ٠٠٠ر١٠ - ٠٠٠ر١٠ = (٠٠٠ر١٠٠) = ٠ - ٠٠٠ر١٠٠ = زیان حاصل

حالت دوم: خرید آیا شناوری سهام ثابت است؟ اصل سهم و بهای خرید سهم ریال ٠٠٠ر١٠٠ = ٠٠٠ر١٠ × ١٠

سود خالص ٠ = ٠٠٠ر١٠٠ - ٠٠٠ر١٠٠

با مثال‌های بالا روشن می‌شود که سرمایه‌گذاری روی «اختیار خرید سهم» از طرفی بازدهی بالاتری نسبت به خرید سهم داشته، و از جانب دیگر خطر بیشتری نیز دارد.

هم‌اکنون در بورس‌های معتبر جهان، اختیار خرید سهام به‌عنوان اوراق بهادار قابل خرید و فروش معامله می‌شود. گاهی خود بورس برای بعضی از سهام شرکت‌های بخصوص که حجم زیادی از معامله‌ها را تشکیل می‌دهد، امکان معامله option را فراهم می‌آورد. چگونگی ارزشیابی این «اختیار خرید سهام» در مثال زیر توضیح داده می‌شود.

فرض کنید بورس نیویورک برروی سهم شرکت آی.بی.ام. (IBM) امکان معامله سه نوع اختیار خرید سهم را که سررسیدهای آن‌ها به فاصله سه ماه از هم قرار دارد و سه قیمت متفاوت نیز دارد، به‌وجود آورد. جدول «اختیار خرید سهم» برای سهام شرکت آی.بی.ام. در زیر آمده است:

با مشاهده جدول بالا نتایج زیرا را می‌توان گرفت:

١) حق شرط با محدوده زمان اختیار خرید رابطه مستقیم دارد. یعنی، هرچه فاصله زمانی بیشتر باشد، چون امکان استفاده از فرصت‌های بیشتر افزایش قیمت، بالا می‌رود، حق شرط هم گران‌تر می‌شود.

٢) هرچه سهم تعیین‌شده در ورقه اختیار بالاتر باشد، حق شرط ارزان‌تر خواهد بود (وجود رابطه معکوس).

سؤال اصلی این است که کدام‌یک از اختیارهای بالا بازده بالاتری دارد؟ برای پاسخ فرض کنید قیمت روز سهام شرکت آی.بی.ام. به ٧٥ دلار باری هر سهم برسد. با تشکیل جدول بازدهی اختیارهای مختلف سهام آی.بی.ام. خواهیم دید که نسبت بازدهی (سود خالص/حق شرط) برای قیمت‌های بالاتر از پیش تعیین‌شده سهام و زمان‌های زودتر بیشتر است.

(ژانویه)

(ژانویه)

(ژانویه)

این نتیجه منطقی به‌نظر می‌آید، چرا که بازده بیشتر، خطر بیشتری نیز به همراه دارد. سؤال دیگر آن است چنان‌چه قیمت تعیین‌شده سهام در اختیارها بالاتر از قیمت روز سهام در بازار باشد، آیا سرمایه‌گذار وجوه خود را به سرمایه‌گذار روی این ورقه‌های اختیار اختصاص می‌دهد؟

جواب مثبت است و به انتظارات و پیش‌بینی‌های سرمایه‌گذار در مورد چگونگی افزایش قیمت سهام موردنظر در آینده برمی‌گردد. به‌عبارت دیگر، سرمایه‌گذاری روی این‌گونه اختیار خریدها به شخص سرمایه‌گذار و درجه خطرپذیری او مربوط است.

٢) اختیار فروش سهام (put options): نوع دیگری از اختیارها می‌باشد که به خریدار حق می‌دهد سهام خود را به قیمت از پیش تعیین‌شده‌ای، ظرف مدت معین، به‌فروش رساند. خریدار این حق چنان‌چه قیمت بازار تنزل کند، سود خواهد برد. اختیار فروش سهام طبعاً در مواقعی خریداری می‌شود که سرمایه‌گذار پیش‌بینی کند قیمت سهام تنزل خواهد کرد. سرمایه‌گذاران محافظه کار باخرید این حق خطر کاهش قیمت سهامت خود را کاهش می‌دهند. به‌طور کلی، عملکرد اختیار فروش سهام از بین بردن حداقل کردن خطر اوراق بهادار می‌باشد. وجود این برگه‌های اختیار امکان دستیابی به طیف وسیعی از توازی یا بده ـ بستان trade-off خطر ـ بازده را برای سرمایه‌گذار فراهم می‌آورد.

در مواقعی که ارزش سهم در معرض نوسان‌های شدید است، سرمایه‌گذار می‌تواند با سمایه‌گذاریبرروی هر دو نوع اختیار خرید و فروش سهام، امکان زیان عمده را از بین ببرد. البته، باید توجه کرد که این اوراق فقط در مواقعی که با نوسان‌های شدید قیمت روبرو هستیم، باید به‌کار گرفته شود. قراردادهایی که تلفیقی از اختیار خرید و فروش را فراهم می‌آورند، در کشورهای صنعتی غربی مورد استفاده‌اند که Straddle نامیده می‌شوند.

قراردادهای آتی (future contract): در این نوع قرارداد خریدار و فروشنده توافق می‌کنند مقدار معینی از کالای مشخصی را ا کیفیت استاندارد، قیمت معلوم و در زمان مورد نظر و در مکان مشخص معامله کنند. از این قرارددها معمولاً برای فروش کالاهایی مانند فلزات، نفت، گندم و غیره استفاده می‌شود.

یکی از گروه‌هایی که بدین‌قراردادها توس می‌جویند، زارعین‌اند که برای اطمینان‌خاطر از قیم مشخص در آینده و امکان‌پذیر شدن پرداخت هزینه‌های انجام‌شده، این عمل را انجام می‌دهند. به‌طور کلی، این قراردادها به‌ندرت منجربه تحویل کالا و انجام واقعی معامله می‌شود، بلکه طرفین با روش و خرید چنین اوراق بهاداری، سود و زیان نوسان‌های قیمت خودشان را پرداخته یا می‌گیرند. در نتیجه، این قراردادها هم وسیله‌ای برای کاهش خطر است، هرچند که امکان سفته‌بازی را نیز فراهم می‌آورد.

به‌طور کلی در مورد بازار کالاهای اساسی (commodity)، دو نوع بازار داریم: یکی بازار تحویلی آتی (future market) و یگری بازار تحویل آنی (spot market). در آن دو بازار، بین قیمت‌ها رابطه‌ای منطقی وجود دارد. چگونگی این رابطه به هزینه نگهداریکالا تا زمان تحویل از طرفی، و هزینه راکد ماندن پول (هزینه بهره) از طرف دیگر مربوط است. هرچه هزینه نگهداری کالا بالاتر و هزینه بهره پول بیشتر باشد، تفاوت قیمت آتی و آنی بیشتر خواهد شد. البته، در مورد کالاهای فصلی این امکان وجود دارد که قیمت آتی پایین‌تر از قیمت آنی باشد.

خواننده توجه دارد که در این نوشته به بازار آتی ارز و طلا و نیز بازار اختیار خرید و فروش ارز و طلا نپرداختیم. این غفلت نباید بر این تصور دامن زند که بازارهای یادشده کوچک‌اند. معامله‌های آتی ارز و طلا و نیز معامله‌های اختیار خرید و فروش ارز و طلا حجم بالایی از معامله‌ها در بازارهای مالی جهان را تشکیل می‌دهد.

فرمول حجم مبنا

اگر با بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار آشنا باشید احتمالا واژه حجم مبنا را بر روی تابلو معاملات دیده‌اید. ممکن است این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که فرمول حجم مبنا چیست و حجم مبنا چگونه محاسبه می‌شود؟! اصلا حجم مبنا چه کاربردی دارد؟!

به طور کلی حجم مبنا با هدف کاهش میزان نوسانات سهام و ریسک معاملات در بازار سرمایه ایران استفاده می‌شود. اما برای رسیدن به پاسخ دقیق‌تر سوالاتمان، ابتدا باید کمی در مورد قیمت آخرین معامله و قیمت پایانی توضیح دهیم. اگر شما هم علاقمند به درک فرمول حجم مبنا و نحوه محاسبه آن هستید تا پایان این مقاله همراه ما باشید …

قیمت آخرین معامله

همان طور که از نام آن مشخص است، به آخرین قیمتی که سهام یک شرکت بر روی تابلوی معاملات بین خریدار و فروشنده معامله می‌شود، قیمت آخرین معامله می‌گویند. این عدد در تابلوی معاملات با عنوان “معامله” یا “آخرین معامله” نوشته شده است.

قیمت پایانی

قیمت پایانی در واقع عبارت است از “ میانگین وزنی قیمت سهام در طول زمان معاملات با در نظر گرفتن حجم مبنا “.

لازم به ذکر است که قیمت پایانی هر روز، مبنای نوسانات قیمت روز بعد معاملاتی قرار می‌گیرد. مثلا اگر قیمت پایانی روز چهارشنبه برای یک سهم عدد ۱۰۰۰ ریال باشد، بازه مجاز نوسان قیمت در روز معاملاتی بعد یعنی شنبه، ۵% مثبت (۱۰۵۰ ریال) و ۵% منفی آن (۹۵۰ ریال) است.

نحوه تأثیر حجم مبنا بر قیمت پایانی سهام

برای درک بهتر اثر حجم مبنا بر قیمت پایانی اجازه دهید با یک مثال بحث را ادامه دهیم:

مثال : فرض کنید بازه مجاز معاملات سهام یک شرکت در روز شنبه از ۹۵۰ ریال تا ۱۰۵۰ ریال بوده و حجم مبنای آن ۲۰۰۰ سهم باشد. دو حالت ممکن است پیش بیاید :

الف – اگر حجم معاملات سهام کمتر از حجم مبنا باشد:

فرضا ۸۰۰ برگه سهم با میانگین وزنی قیمت ۱۰۳۰ ریال معامله شده باشد، قیمت پایانی عبارت است از :

قیمت پایانی روز قبل + [حجم مبنا / (تعداد سهام معامله شده * (قیمت پایانی روز قبل – میانگین وزنی قیمت معامله شده))] = قیمت پایانی

با توجه به داده های زیر :

میانگین وزنی قیمت معامله شده = ۱۰۳۰ ریال
قیمت پایانی روز قبل = ۱۰۰۰ ریال
تعداد معامله شده = ۸۰۰ برگه سهم
حجم مبنا = ۲۰۰۰ سهم

قیمت پایانی برابر با ۱۰۱۲ ریال خواهد بود.

ب- اگر حجم معاملات سهام بیشتر از حجم مبنا باشد:

قیمت پایانی برابر است با میانگین وزنی همه قیمت‌های معامله شده در طی یک روز معاملاتی.

حال می‌رسیم به نحوه محاسبه حجم مبنا برای سهام شرکت‌های مختلف …

فرمول حجم مبنا

بر اساس ابلاغیه دو شرکت بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، روش جدید محاسبه حجم مبنا از تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸ اجرا می‌شود. بر این اساس محاسبات حجم مبنا مطابق روال گذشته بعد از پایان آخرین روز معاملاتی هر هفته انجام شده و برای هفته آینده لحاظ می‌گردد.

• برای محاسبه فرمول حجم مبنا کافیست عدد ۰/۰۰۰۴ را در تعداد سهام شرکت مورد نظر ضرب کنیم تا حجم مبنای آن شرکت محاسبه شود.

اما استثناهایی هم وجود دارد که در ادامه توضیح می‌دهیم …

تعریف ارزش مبنا

با ضرب کردن حجم مبنای به دست آمده (در بالا) در قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته، ارزش مبنا به دست می‌آید.

فرمول حجم مبنا در شرکت‌های بورسی

• برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
  • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
  • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
  • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
  • برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
    • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
    • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
    • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد آیا شناوری سهام ثابت است؟ ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته

    

    فرمول حجم مبنا در شرکت‌های فرابورسی (بازار اول و دوم فرابورس)

    • برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
      • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
      • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
      • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
      • برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
        • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
        • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
        • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته

        

        فرمول حجم مبنا در بازار پایه زرد فرابورس

        • برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
          • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۲۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
          • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
          • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
          • برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
            • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۲۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
            • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
            • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته

            

            فرمول حجم مبنا در بازار پایه نارنجی فرابورس

            • برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
              • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۱۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
              • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۱۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
              • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
              • برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
                • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۱۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
                • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۱۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
                • اگر عدد آیا شناوری سهام ثابت است؟ به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته

                

                فرمول حجم مبنا در بازار پایه قرمز فرابورس

                • برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
                  • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
                  • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
                  • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
                  • برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
                    • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
                    • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
                    • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته

                    

                    در گذشته نحوه محاسبه فرمول حجم مبنا اندکی متفاوت بود. همچنین حجم مبنا در نمادهای فرابورس و بازار پایه لحاظ نمی‌شد. لذا بسیاری از نظرات این مقاله بر اساس روش قدیمی محاسبه (قبل از تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸) پاسخ داده شده‌اند.

                    روش قدیمی فرمول حجم مبنا

                    خب حالا به نحوه محاسبه حجم مبنا می‌پردازیم.

                    تا پیش از اسفند سال ۱۳۹۳ حجم مبنا برای هر سهم تقریبا عدد ثابتی بوده و هر سال یک بار توسط شرکت مدیریت فناوری بورس تهران محاسبه می‌شد.

                    اما در حال حاضر این عدد به صورت هفتگی محاسبه می‌شود و در ابتدای هر هفته داخل صفحه نماد هر سهم قرار می‌گیرد.

                    این مصوبه از ابتدای اسفندماه ۱۳۹۳ در حال اجراست.

                    حجم مبنای کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار برابر با ۰/۰۰۰۴ تعداد سهام شرکت است. حداکثر ارزش حجم مبنا می‌بایست ۱۰ میلیارد ریال و حداقل آن ۵۰۰ میلیون ریال باشد که تعداد آن براساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌شود.

                    طبق این قانون برای محاسبه حجم مبنا کافی است به سادگی روش زیر را دنبال کنید:

                    ابتدا تعداد سهام شرکت را در عدد ۴ ضرب و بر عدد ۱۰۰۰۰ تقسیم می‌کنیم.

                    عدد بدست آمده حجم مبنای ما خواهد بود.

                    اما لازم است یک تبصره را در آن رعایت کنیم.

                    عدد بدست آمده را در قیمت پایانی سهم در روز چهارشنبه ضرب می‌کنیم:

                    1. اگر عدد بدست آمده در آخرین روز کاری هفته (معمولا چهارشنبه) عددی بین ۵۰۰ میلیون ریال و ۱۰ میلیارد ریال بود: حجم مبنای ما برای روز شنبه همان عدد بدست آمده در بالا خواهد آیا شناوری سهام ثابت است؟ بود.
                    2. اگر عدد بدست آمده کمتر از ۵۰۰ میلیون ریال بود حجم مبنای ما برای روز شنبه برابر خواهد بود با ۵۰۰ میلیون ریال تقسیم بر قیمت پایانی روز چهارشنبه.
                    3. اگر عدد بدست آمده بیشتر از ۱۰ میلیارد ریال بود حجم مبنای ما برای روز شنبه برابر خواهد بود با ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی روز چهارشنبه.

                    چکیده مطلب :

                    همان‌طور که گفته شد حجم مبنا یکی از ابزارهایی است که در بازار سرمایه کشور ما برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و کنترل کردن نوسانات شدید بازار به وجود آمده است. در این مقاله علاوه بر تعریف حجم مبنا و نحوه اثرگذاری آن بر قیمت پایانی سهام، به فرمول حجم مبنا و نحوه محاسبه آن پرداختیم.

                    به طور کلی و به صورت خلاصه فرمول محاسبه حجم مبنا را می‌توان به این صورت بیان کرد: تعداد سهام شرکت ضربدر ۰.۰۰۰۴

                    اما در محاسبات حجم مبنا استثناهایی هم وجود دارد که در این مقاله به صورت تفکیک شده توضیح داده شدند.