آموزش بورس و محاسبه بازده

مدیریت سرمایه چیست؟ ایجاد تناسب سودمند بین دو فاکتور ریسک و بازده را مدیریت سرمایه گویند.

شاخص بورس چگونه محاسبه می شود؟

این شاخص در 11ماه نخست امسال بیش از 100درصد رشد کرد. پرسش اینجاست که آیا فعالان بورس درست استدلال می‌کنند؟ شاخص کل بورس تهران فراز و نشیب‌های آموزش بورس و محاسبه بازده زیادی را پشت‌سر گذاشته است. در گذشته شاخص کل بورس تهران از میانگین قیمت سهام شرکت‌های بورس به دست می‌آمد و به همین دلیل تا قبل از آذر ماه سال87 به شاخص کل بورس تهران شاخص قیمت هم گفته می‌شد اما از آذر ماه سال87 تاکنون مولفه سود نقدی شرکت‌ها در شاخص بورس محاسبه می‌شود. در واقع شاخص بورس تهران حاصل جمع افزایش قیمت سهام و سود نقدی شرکت‌های بورس است، به همین دلیل است که به آن شاخص قیمت و سود نقدی هم می‌گویند. موضوع این است که روش محاسبه شاخص بر مبنای چنین فرمولی میزان شتاب آموزش بورس و محاسبه بازده و سرعت رشد شاخص را بیشتر نشان می‌دهد. برخی فعالان بازار سرمایه معتقدند که مدل جدید شاخص که به‌عنوان شاخص کل بورس از اواخر سال87 طراحی و مورد محاسبه قرارگرفته، بیانگر واقعیت بازار نبوده و از سقوط پی‌در‌پی شاخص جلوگیری می‌کند.

بورس اوراق بهادار تهران از فروردین ماه 1369 اقدام به محاسبه و انتشار شاخص قیمت برمبنای عدد پایه 100 و با نام تپیکس (TEPIX) کرد که این شاخص، نماگر تغییرات قیمت کل بازار بوده و به صورت میانگین وزنی محاسبه می‌شد.

این شاخص در آن زمان 52 شرکت را دربرمی‌گرفت و درصورتی‌ که نماد شرکتی بسته بود یا برای مدتی معامله نمی‌شد، قیمت آخرین معامله آن در شاخص لحاظ می‌شد و تعداد سهام منتشره شرکت‌ها، معیار وزن‌دهی در این شاخص بود که این امر منجر به تأثیر بیشتر شرکت‌های بزرگ در شاخص می‌شد.

در این میان شاخص قیمت و بازده نقدی یا همان شاخص بازده کل با نماد TEDPIX از فروردین1377 در بورس تهران محاسبه و منتشر شده است. تغییرات این شاخص نشانگر بازده کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازده نقدی پرداختی متأثر می‌شود. این شاخص تمامی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را در بردارد و شیوه وزن‌دهی و محاسبه آن همانند شاخص کل قیمت (TEPIX) است و تنها تفاوت میان آن در شیوه تعدیل آنهاست، به‌طوری که شاخص قیمت و بازده نقدی علاوه بر موارد تعدیل شاخص قیمت، درصورت پرداخت سود نقدی نیز تعدیل می‌شود. علاوه بر این شاخص بازده (سود) نقدی که با نماد TEDIX منتشر می‌شود، بیانگر سطح عمومی بازده نقدی پرداختی شرکت‌هاست و مقدار آن از تقسیم پایه شاخص کل قیمت (TEPIX) بر پایه شاخص بورس (قیمت و بازده نقدی)(TEDPIX)، به دست می‌آید.

شاخص کل قیمت، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص بازده نقدی، شاخص صنعت، شاخص 50 شرکت فعال‌تر شاخص تالار اصلی و فرعی از شاخص‌هایی بودند که در بورس اوراق بهادار تهران مورد محاسبه قرار می‌گرفتند ولی در راستای اجرای بند 3 مصوبه شورای بورس و اوراق بهادار در تاریخ هشتم مرداد86، مقرراتی برای تغییر در محاسبه شاخص بورس به پیشنهاد هیأت مدیره سازمان بورس ارائه شد و در تاریخ 30 اردیبهشت 1387 در 10 ماده و 3 تبصره دستورالعمل نحوه تغییر شاخص‌های بورس یا تعریف شاخص‌های جدید تصویب شد.

بر اساس این مصوبه بود که شورای بورس اقدام به انتشار مقررات اجرایی نحوه تغییر در شاخص‌های بورس یا تعریف شاخص‌های جدید در بازار سهام کرد و همزمان با راه‌اندازی نرم‌افزار آموزش بورس و محاسبه بازده جدید معاملات موسوم به جم در روز 16 آذرماه، شاخص قیمت و دیگر شاخص‌های بورسی تغییراتی نسبت به گذشته پیدا کردند، به‌طوری که شاخص بازده نقدی و قیمت از سال87 به‌عنوان شاخص کل در بورس معرفی شد و در حال حاضر به جای شاخص قیمت، شاخص کل بورس به همراه شاخص صنعت، شاخص بازار اول، شاخص بازار دوم و شاخص آزاد شناور و شاخص 30 شرکت بزرگ در بورس اوراق بهادار تهران محاسبه می‌شود.

شاخص قیمت که به‌عنوان شاخص قدیم بورس مطرح است در گذشته بر اساس تغییرات قیمت سهام بازار محاسبه می‌شد، به‌طوری که تغییرات تمام شرکت‌های بورسی در این شاخص لحاظ می‌شد اما در محاسبه فعلی شاخص قیمت از قیمت تعدیل شده استفاده می‌شود، به‌طوری که قیمت سهم پس از تقسیم سود نقدی کاهش پیدا می‌کند که در محاسبه جدید، پایه شاخص به اندازه سود تقسیم شده، تعدیل می‌شود تا تاثیری بر شاخص نگذارد. لذا شاخص قیمت تنها بر اساس تغییرات قیمت محاسبه می‌شد ولی شاخص سود نقدی اثر تقسیم سود را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد.

به‌عنوان مثال، در محاسبه جدید شاخص درصورتی که قیمت سهام یک شرکت بورسی قبل از برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه یک‌هزار و 200 ریال باشد و این شرکت 200 ریال سود در مجمع تقسیم کند، در روز گشایش نماد تغییرات قیمت نسبت به مبلغ یک هزار ریال انجام می‌شود تا تاثیری در شاخص به وجود نیاید.

اما درگذشته نحوه محاسبه شاخص به گونه دیگری بود، به‌طوری که اگر سهام یک شرکت بورسی یک‌هزار و 200ریال بود و در مجمع 200ریال سود تقسیم می‌کرد، نماد با قیمت1100 ریال باز می‌شد که این امر شاخص را منفی می‌کرد. بنابراین در محاسبه جدید، تغییرات شاخص نسبت به مرز یک هزار ریال برای شرکت مذکور انجام می‌شود تا تاثیری در شاخص ایجاد نشود.

به این ترتیب با تغییرات ایجاد شده در محاسبه شاخص بورس تهران، در شاخص فعلی، قیمت سهام یک شرکت قبل از مجمع منهای سود تقسیمی این شرکت محاسبه می‌شود که عمده‌ترین اشکال محاسبه آن در این است که امکان مقایسه شاخص با گذشته از بین رفته و نمی‌توان بر مبنای اعداد سال گذشته به یک نتیجه منطقی در مورد روند حرکت شاخص در سال‌جاری رسید.

علاوه بر این سود نقدی شرکت‌ها در زمان بازگشایی نماد سهام آنان پس از مجمع از مخرج کسر محاسبه بازدهی کسر می‌شود که سبب رشد در محاسبه شاخص می‌شود و دلیل این موضوع نیز تلاش برای جلوگیری از نزول شاخص در دوران نزول است. عدم تطابق حرکت شاخص با حرکت قیمت‌ها، سردرگمی سهامداران و کاهش اعتماد به شاخص از جمله انتقادات وارده به شاخص جدید است که این مسائل موجب شده کارکرد شاخص به‌عنوان نماگر رویه کلی بازار در پرده ابهام قرار گیرد. بر این اساس است که برخی از فعالان بازار سرمایه نسبت به نحوه محاسبه شاخص، افزایش و مقایسه آن اعتراض داشته و معتقدند که شاخص‌های قدیمی نیز باید در نرم‌افزار جدید معاملاتی بورس تعریف و برای عموم نمایش داده شوند. با واقعی‌کردن شاخص و پذیرش اشتباهات شاخص می‌توان بازار را از فشار زیاد رهانید و سرمایه‌گذاران را از نگرانی بیرون آورد.

رشد شاخص بورس به تبع تغییر فرمول محاسبه، از بازده قیمت به بازده نقدی و قیمت، فارغ از منطق تغییر شاخص این سؤال را مطرح می‌کند که آیا این تغییر اساسا درست و منطقی بوده یا نه و آیا رشد اخیر شاخص بورس ارتباطی به تغییر فرمول محاسبه آن دارد؟

در این میان یکی از کارگزاران بورس نحوه محاسبه شاخص کل بورس را مورد توجه قرار داد و گفت: یکی از اشکالات محاسبه شاخص کل بورس این است که اگر 5درصد سهام شرکت در بورس پذیرفته شده باشد، کل شرکت در محاسبه شاخص لحاظ می‌شود. لذا باید شاخصی مورد محاسبه قرار گیرد که بیان‌کننده وضعیت بازار باشد. وی با بیان اینکه شاخص کل بورس با شاخص قیمت و بازده نقدی پیوند زده شده است، ادامه داد: در محاسبه شاخص قدیم زمانی که شرکت‌ها سود تقسیم می‌کردند، شاخص کاهش پیدا می‌کرد ولی شاخص جدید طوری محاسبه می‌شود که با تقسیم سود شاخص افزایش می‌یابد، به‌طوری که در حال حاضر نیمی از بازدهی بورس از ابتدای سال تاکنون به‌دلیل برگزاری مجامع و تقسیم سود نقدی است.

در این میان مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار نظر دیگری دارد و معتقد است که شاخص کلی که در حال حاضر در بورس تهران محاسبه می‌شود واقعی‌تر از شاخص قبلی است. دکتر حسن قالیباف‌اصل در پاسخ به این سؤال که آیا شاخص کل بورس واقعیت‌های بازار را نشان می‌دهد یا نه گفت: شاخصی که در گذشته به نام شاخص قیمت مورد محاسبه قرار می‌گرفت، بخشی از واقعیت را نشان می‌داد که آن واقعیت فقط بازده به خاطر تغییرات قیمت بود ولی شاخص فعلی، بازده کل را نشان می‌دهد که هم شامل تغییرات قیمت و هم سود نقدی است؛ لذا شاخص کلی که در حال حاضر محاسبه می‌شود واقعی‌تر است زیرا کل واقعیت بازار را نشان می‌دهد.

آمار روند حرکتی شاخص بورس از سال83 تاکنون بیانگر واقعیت دیگری است و این موضوع را به ذهن متبادر می‌کند که شاخص جدید برای رشد طراحی شده است! به‌طوری که شاخص قدیم بورس اوراق بهادار کشور که تنها با احتساب بازده قیمت محاسبه می‌شد در بهترین حالت و بالاترین رقم خود توانست در سال82 به رقم 3هزار و 809 واحد برسد و بعد از آن روند نزولی را طی کرد.

آمار حرکت شاخص کل بورس از ابتدای سال88 و بعد از تغییر فرمول محاسبه شاخص، نشان می‌دهد که شاخص کل بورس از همان ابتدای سال روند صعودی خود را آغاز کرد و از کانال 7هزار واحد در ابتدای سال به 12هزار و 537 واحد در پایان سال رسید. اما این پایان ماجرا نبود و روند پرشی و جهشی شاخص کل بورس طبق فرمول جدید در سال89 به اوج خود رسید و این متغیر مهم اعداد 13هزار، 14هزار، 15هزار، 16هزار، 17هزار و در نهایت 18هزار را فتح کرد که بیشترین رکورد شاخص بورس نیز مربوط به فصل مجامع و تقسیم سود شرکت‌ها بوده است.

این حرکت در سال‌های 90، 91 و 92 هم تکرار شد، به گونه‌ای که شاخص بورس در این سال‌ها، به‌خصوص امسال رشد فزاینده‌ای را تجربه کرد و از 38هزار واحد در رکوردی بی‌سابقه به 80هزار واحد رسید. همانطور که آمار نشان می‌دهد بعد از تغییر فرمول محاسبه شاخص کل، این متغیر مهم هیچ‌گاه شاهد سقوط 5 هزار واحدی همانند سال‌های83 تا 87 نشده و همواره مسیر خوش و خرمی را پیموده است.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در سال گذشته نحوه محاسبه شاخص‌های اصلی بورس تهران را مورد ارزیابی قرار داده و با توجه به انتقادات وارده بر نحوه محاسبه شاخص پیشنهادهای جدیدی برای نحوه محاسبه ارائه کرده است. همچنین این مرکز اعلام کرد که با توجه به اهمیت حیاتی وجود اطلاعات در بازارهای مالی ضروری است که شاخص قیمت برای تمامی روزهای کاری بورس از تاریخ انقطاع آن در آذرماه 1387 تاکنون محاسبه و منتشر شود؛ لذا این مرکز پیشنهادهایی برای محاسبه شاخص ارائه کرد.

این مرکز عنوان کرد از آنجا که محاسبه شاخص برای تمامی ساعات معاملاتی دشوار است پیشنهاد می‌شود آموزش بورس و محاسبه بازده حداقل شاخص قیمت بر مبنای قیمت روزانه (قیمت آغازین، پایانی یا میانگین این دو) محاسبه شده و در اختیار فعالان بازار قرار گیرد. این کار، عملا امکان انتخاب یکی از دوشاخص قیمت یا بازده کل را برای فعالان بازار فراهم می‌کند. مدیرعامل شرکت بورس در مهرماه امسال در نشست خبری اظهار کرد: قرار است شاخص بازده نقدی منتشر شود که مستقل از شاخص کل، بازده نقدی و بازده قیمت را مورد محاسبه قرار دهد.

به گفته قالیباف‌اصل، نرم‌افزار این سیستم توسط شرکت بورس در حال تهیه است تا اطلاعات را از سیستم معاملات بگیرد زیرا سیستم معاملات بورس محاسبه شاخص را انجام می‌داد اما تنظیمات آن به شکلی بود که شاخص کل را محاسبه می‌کرد که امیدواریم با طراحی این نرم‌افزار، شرکت بورس بتواند شاخص قیمت را محاسبه کند. وی اعلام کرد:‌ به‌دنبال این هستیم تا نرم‌افزاری طراحی شود که مانند شاخص کل بتواند هر لحظه از زمان بازار مورد محاسبه قرارگیرد و اطلاعات را در اختیار بازار قرار دهد.

حسن قالیباف‌اصل، مدیرعامل شرکت بورس در مورد اینکه آیا رشد اخیر شاخص به تغییر فرمول محاسبه آن ارتباطی دارد یا نه، گفت: در ماه‌هایی از سال سود نقدی روی رشد شاخص اثرگذار است و آن هم‌زمانی است که مجمع عادی شرکت‌ها برگزار می‌شود و شرکت‌ها سود نقدی تقسیم می‌کنند ولی زمانی که مجمع برگزار نمی‌شود، شاخص قیمت هر تغییری کند، شاخص کل نیز همانقدر دچار تغییر می‌شود. وی اضافه کرد: لذا تقسیم سود نقدی که در شاخص بورس اثرگذار است فقط مربوط به ماه‌هایی از سال و معمولا در تیر ماه و فصل مجامع شرکت‌هاست و در مابقی ماه‌های سال این موضوع تاثیری روی شاخص کل بورس ندارد. قالیباف‌اصل در ادامه تاکید کرد: شاخص اصلی بورس همان شاخص کل است که شاخص کاملی بوده و در آینده نیز نحوه محاسبه آن تغییری نمی‌کند./

ساماندهی ۱۸ میلیون کارت خوان/ مالیات کارت‌خوان‌ها چگونه محاسبه می‌شود؟

تسنیم نوشت: در پنج سال اخیر یک میلیون شرکت فعال در اقتصاد شناسایی شده اند که از این شرکت‌ها فقط ۳۳۰ هزار شرکت اظهارنامه داده‌اند.

سیاست مالیاتی دولت سیزدهم برخلاف دولت های گذشته، کاهش فشار مالیاتی از بخش رسمی اقتصاد کشور و انتقال آن به بخش‌های غیررسمی، نامنظم و مالیات گریز است که اغلب پنهان هستند.

در حالی که همواره در سال های اخیر کارشناسان بر نبود عدالت مالیاتی در کشور تأکید داشتند، دولت سیزدهم سعی کرده است با تغییر رویکرد در این بخش، مالیات گریزان را شناسایی و مالیات حقه دولت را از آنها دریافت کند تا همانند گذشته به بخش اقتصاد رسمی کشور فشار وارد نشود.

در این راستا سال گذشته گام اول و مهم اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان، در جهت ساماندهی ابزارهای پرداخت برداشته شد و با اجرای ماده (۱۱) این قانون، حدود ۱۸ میلیون و هشتصد هزار دستگاه کارتخوان ساماندهی شد.

در مقطع کنونی تعداد دستگاه‌های کارتخوان فعال متصل به پرونده‌های مالیاتی حدود ۸ میلیون و سیصد هزار دستگاه است که سایر دستگاه‌های متصل به پرونده‌ها توسط مؤدیان آن‌ها غیر فعال شده است و حساب‌های متصل به این دستگاه‌های کارتخوان، به عنوان حساب تجاری محسوب شده و وجوه واریزی به این حساب‌ها به عنوان وجوه درآمدی کسب و کار مؤدی محسوب می شود.

در گام دوم اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان، تفکیک حساب‌های تجاری و شخصی در دستور کار قرار گرفت.

بر اساس مصوبه جدید شورای پول و اعتبار، تفکیک حساب‌های تجاری و شخصی شامل افرادی می شود که تاکنون با ترفندهای گوناگون از زیر بار پرداخت مالیات شانه خالی می کردند و علی رغم برخی جوسازی ها مصوبه جدید هیچ آسیبی به بخش رسمی اقتصاد کشور که تاکنون به صورت رسمی در حال فعالیت و پرداخت مالیات قانونی خود بودند نخواهد رساند، اما بخش های غیررسمی اقتصاد که تاکنون مالیاتی پرداخت نمی کردند باید نگران باشند و عملا هیچ فشار مالیاتی جدیدی به مؤدیان رسمی کشور وارد نمی شود.

حتی در این مصوبه جای اعتراض برای افراد نیز قرار داده شده و اگر کسی مدعی است که حساب وی شخصی است می تواند آن را با سند اثبات کند تا رسیدگی شود.

این در حالی است که در پنج سال اخیر یک میلیون شرکت فعال در اقتصاد شناسایی شده اند که از این شرکت‌ها فقط ۳۳۰ هزار شرکت اظهارنامه داده‌اند.

علاوه بر این پیش بینی مشوق ها نیز در این زمینه شده است از جمله مزایایی همچون سقف جابه جایی پول تا سقف یک میلیارد تومان بدون ارائه مستندات در حالی که این سقف برای حساب های غیرتجاری حداکثر ۲۰۰ میلیون تومان است، ضمن اینکه نقل و انتقالات صاحبان حساب های تجاری در مقایسه با وضع موجود چند برابر خواهد شد،صاحبان حساب های تجاری در زمینه هزینه خدمات بانکی مشمول تخفیف می شوند و امتیازاتی در زمینه افزایش سقف های ماهانه و روزانه غیرحضوری، لغو محدودیت امکان تعداد گشایش حساب و مشوق های دیگری در نظر گرفته شده است.

در ادامه اقدامات انجام شده برای شفافیت اقتصادی در کشور، تفکیک حساب‌های تجاری و شخصی یک حرکت رو به جلو برای شفافیت نظام مالیاتی و در جهت ایجاد عدالت مالیاتی در کشور و جلوگیری از تضییع حقوق مؤدیان است.

مدیریت سرمایه در بورس + معرفی اصول مدیریت ریسک

مدیریت سرمایه در بورس جزو ابتدایی‌ترین و البته مهم‌ترین اصول آموزش بورس است که هر معامله‌گری باید آن را بشناسد. اگر فردی از آموزش این موضوع سر باز بزند، به احتمال زیاد دچار شکست می‌شود و سرمایه خود را از دست خواهد داد. در مقاله امروز قصد داریم به بررسی موضوع مدیریت سرمایه گذاری و اصول مدیریت سرمایه در بورس بپردازیم.

چرا افراد در بورس ناکام می‌مانند؟

افرادی که اخیرا وارد بورس شده‌اند همگی موفق و پرسود نبوده‌اند بلکه کاملا برعکس؛ بسیاری از افراد که با ناآگاهی و با هدف کسب سود یک‌شبه وارد بورس شدند، اکنون با ضرر و زیان سنگینی مواجه هستند که نمی‌دانند چطور باید آن را جبران کرد.

ضرر و زیان متوالی و زیاد یک شکست تلقی می‌شود اما به قول معروف «هر شکستی مقدمه یک پیروزی است». دلیل آن است که شما با هر بار زمین خوردن، تجربه‌ای ارزشمند به دست می‌آورید که می‌توانید آن تجربه را پله‌ای برای اوج‌گیری قرار دهید.

شکست خوردن در بورس دلایل متعددی دارد که یکی از عمده‌ترین دلایل، عدم مدیریت سرمایه در بورس است. در واقع معامله‌گران نوپا، مدام از افراد متبحر در بازار می‌پرسند که چگونه سرمایه خود را مدیریت کنیم و آن را زیاد کنیم؟ این افراد تا حدودی با عنوان مدیریت سرمایه گذاری آشنا هستند اما از جزئیات آن اطلاعی ندارند. اگر شما هم جزو کسانی هستید که عناوینی مانند مدیریت سرمایه در بورس یا مدیریت ریسک و سرمایه به گوش‌تان خورده است، ادامه مطلب را از دست ندهید که قرار است موضوع بسیار مهمی ‌را واشکافی کنیم.

مدیریت سرمایه در بورس

مدیریت سرمایه در بورس یعنی انجام هرکاری که بتوان در پایان هر دوره معاملاتی به سود رسید. این تعریف ساده‌ای از مدیریت سرمایه گذاری بود اما به بیان دقیق‌تر مدیریت کردن سرمایه به کاهش ریسک و افزایش بازده می‌گویند. برای مثال اگر یک ماه معاملاتی را در نظر بگیرید، در پایان ماه باید کم‌ترین میزان ریسک و بیشترین بازده را کسب کنید. در نتیجه شما سرمایه خود را به خوبی مدیریت کرده‌اید.

مدیریت سرمایه چیست؟ ایجاد تناسب سودمند بین دو فاکتور ریسک و بازده را مدیریت سرمایه گویند.

کاهش ریسک و افزایش بازده دو عامل اصلی آموزش بورس و محاسبه بازده برای رسیدن به هدف سوددهی هستند. با تعریف این دو فاکتور لازم است یک فاکتور سومی ‌را نیز تعریف کنیم که از همین دو عامل تشکیل می‌شود: عامل نسبت بازده به ریسک.

این عامل به ما می‌گوید که آیا ورود به معامله کار درست و عقلانی است یا خیر؟ بیایید با ذکر یک مثال آن را توضیح دهیم.

فرض کنید می‌خواهید معامله خرید باز کنید. قبل از این کار باید ابعاد آن معامله را بسنجید و حدود سود و ضرر را شناسایی کنید. اگر میزان ضرر بیش از سود بود، این به معنای آن است که نسبت بازده آموزش بورس و محاسبه بازده آموزش بورس و محاسبه بازده به ریسک شما کمتر از مقدار یک است. در صورتی که در ازای آن معامله میزان سود و ضرر برابر هم بود، این نسبت برابر 1 خواهد بود.

با رجوع به توصیه افراد موفق در بورس می‌بایست نسبت بازده به ریسک برابر یا بیش از 1 باشد تا اجازه ورود به آن معامله را کسب کنید. در غیر این صورت احتمال متضرر شدن بیش از کسب سود خواهد بود.

بنابراین با توجه به توضیحات فوق حتما در مدیریت سرمایه خود سه عامل ریسک، بازده و نسبت بازده به ریسک را لحاظ کنید.

اصول مدیریت سرمایه در بورس

اصول مدیریت سرمایه در بورس بحث مهمی ‌است که متاسفانه برخی از معامله‌گران از آن بی‌خبر هستند. اکنون شاید برخی از شما از آموزش بورس و مبانی آن خوشحال باشید اما باید بدانید که تنها دانستن کافی نیست! ما کمی ‌پیش‌تر توضیح دادیم که مدیریت سرمایه چیست و سه فاکتور اصلی برای رسیدن به هدف سوددهی چه چیزهایی هستند؛ اما دانستن این موارد کافی نیست.

در اینجا می‌خواهیم درباره اصول مدیریت سرمایه در بورس صحبت کنیم و نگاهی نزدیک‌تر به دلایل شکست یا موفقیت یک معامله‌گر بیندازیم.

مدیریت ریسک و سرمایه

ریسک در زندگی روزانه ما می‌تواند تحت کنترل قرار گیرد و به نوعی می‌توانیم از آن اجتناب کنیم اما در معاملات این اتفاق نمی‌افتد. در واقع ریسک، عضوی بدیهی در سرمایه‌گذاری است و احتمال بروز آن هرگز به صفر نمی‌رسد.

هدف ما از مدیریت ریسک و سرمایه، کنترل و کاهش ریسک معاملات است. در حقیقت شما با آگاهی داشتن نسبت به میزان ریسک و تناسب آن با سود می‌توانید تصمیم بگیرید که به معامله وارد شوید یا خیر؟ این اختیار می‌تواند انواع معامله‌گران پر ریسک و کم‌ریسک را ایجاد کند.

ممکن است فردی با ریسک بالا به سود برسد یا می‌تواند با ریسک پایین اما بازده خوب به همان سود دست پیدا کند. بهترین گزینه از نظر ما ریسک پایین است، چرا که خطر از دست رفتن سرمایه کاهش پیدا می‌کند و سود ما همچنان به قوت خود باقی می‌ماند.

یکی از دلایل عدم موفقیت در بورس، عدم مدیریت ریسک و سرمایه است. اگر شما نتوانید ریسک معاملات خودتان را کاهش دهید [حتی اگر تا کنون سود بسیاری از این سبک معاملاتی به دست آورده باشید] باز هم خطر از دست دادن سرمایه وجود دارد و ممکن است با یک معامله اشتباه، تمام رشته‌ها را پنبه کنید.

بازده یا سود

سود و بازده دو مفهوم نیستند بلکه یک مفهوم با دو عنوان متفاوت هستند. بازده کمی ‌تخصصی‌تر است و با ریاضیات سر و کار دارد اما سود، بیشتر بر حسب واحد پولی بیان می‌شود. به عنوان مثال یک فرد در ماه گذشته 2 میلیون تومان سود کرده اما بازده آن 5 درصد بوده است.

برای محاسبه بازده می‌توانید از فرمول معروف زیر استفاده کنید:

بنابراین اگر فرد مذکور 40 میلیون تومان سرمایه داشته باشد، با سود 2 میلیونی به بازده 5 درصدی می‌رسد. تنها کافی است 40 میلیون را در مخرج کسر بالا و سود 2 میلیونی را در صورت کسر قرار دهید و حاصل را در 100 ضرب کنید.

اصول مدیریت سرمایه در بورس بر ما حکم می‌کند تا ریسک را کاهش دهیم و بر بازده خود بیفزاییم. بنابراین هرچه عدد بازده در یک دوره معاملاتی مثل یک هفته، یک ماه یا یک سال بیشتر باشد، بهتر است.

مدیریت سرمایه گذاری با کنترل حجم معاملات

یکی دیگر از مفاهیم مهم در بازار بورس حجم معاملاتی است. حجم معاملاتی مشخص می‌کند که شما مایل به وارد کردن چه میزان از سرمایه کل خودتان به معامله هستید. برای درک بهتر می‌توانید حجم را معادل یک قاشق در نظر بگیرید. با پر کردن قاشق و خوردن غذای درون آن، شما یک حجم از غذا را میل کرده‌اید. اکنون اگر بی‌اشتها باشید چه اتفاقی می‌افتد؟ مسلما حجم قاشق خودتان را کم‌تر در نظر می‌گیرید و اگر اشتها داشته باشید … .

به طریق مشابه سرمایه شما مانند یک ظرف غذا است و حجم معاملاتی قاشقی است که میزان سرمایه شما را وارد معامله می‌کند. حال آن که ظرف غذای شما نیز کلا 100 قاشق ظرفیت دارد. بنابراین با وارد کردن دو واحد حجم به معامله در واقع شما 2 درصد از سرمایه خودتان را درگیر معامله کرده‌اید.

توجه داشته باشید که حجم معامله بالا، ریسک شما را افزایش می‌دهد. درست است که امکان کسب سود و در نتیجه بازده بیشتر فراهم می‌شود اما در مقابل احتمال ضرر کردن نیز افزایش می‌یابد.

نسبت بازده به ریسک در یک معامله

این موضوع را مفصلا توضیح دادیم. اما اکنون شما قادر هستید میزان ریسک و بازده را محاسبه کنید و در نتیجه نسبت مذکور را به دست آورید. زمانی که این نسبت اندازه‌ای بیش از 1 داشت، ورود به معامله توصیه می‌شود.

کاهش سرمایه

کاهش سرمایه یا افت سرمایه این موضوع را به ما خاطر نشان می‌کند که نمی‌توانیم بی‌پروا معامله کنیم و همواره باید نسبت به موجودی خودمان اطلاع به دست آوریم. برای رعایت این اصل از اصول مدیریت سرمایه در بورس پیشنهاد می‌کنیم قبل از شروع دوره جدید معاملات خود (برای مثال در هنگام شروع هفته جدید معاملاتی) یک حد برای بودجه خود مشخص کنید.

آگاهی از آخرین مقالات لیدوما فارکس از اینستاگرام: برای ورود کلیک کنید

به عنوان مثال اگر سرمایه شما 1 میلیون تومان است، در نظر داشته باشید که اگر سرمایه شما تا 600 هزار تومان کاهش داشت، بخشی از معامله‌ها یا تمام معاملات فعال خودتان را متوقف کنید چرا که خطر از دست رفتن سرمایه بیش از پیش حس می‌شود.

جمع‌بندی

مدیریت سرمایه در بورس در ابتدا سخت جلوه می‌کند اما با تمرین و کنترل داشتن روی احساسات می‌توانید آن را فرا بگیرید و در آینده به یکی از موفق‌ترین معامله‌گران بازار بورس بدل شوید. این موضوع یک رویا نیست بلکه با رعایت اصول مدیریت سرمایه در بورس یا همان مدیریت ریسک و سرمایه قادر خواهید آموزش بورس و محاسبه بازده بود تا بازده خودتان را افزایش دهید و در کنار آرامش‌خاطر ناشی از کاهش ریسک، به اوضاع و احوال سرمایه‌گذاری خود رسیدگی کنید.

شاخص ROE در بورس به چه معناست؟

در بین تمام نسبت های بنیادی که مورد توجه سرمایه گذاران قرار می گیرد، یکی از مهمترین ها، بازده دارایی (ارزش سهام در اختیار سهام دارها) ست.

برای نشان دادن میزان سودآوری یک شرکت از شاخص «بازده حقوق صاحبان سهام» (Return on Equity – ROE) استفاده می‌شود

که بیانگر میزان کارایی شرکت در تولید سود است.

این شاخص نشان می‌دهد مدیریت شركت با چه میزان كارایی از پولی كه سرمایه‌گذارها برای خرید سهام شركت پرداخت كرده‌اند در جهت ایجاد سود استفاده می‌كند.

این نسبت به ما نشان می‌دهد آیا مدیریت با نرخ و سرعتی مناسب در حال افزایش ارزش شركت است یا نه.

فرمول محاسبه نسبت ROE

این شاخص را به صورت زیر محاسبه می‌كنیم:

ارزش سهام در اختیار سهامدارها / درآمد خالص سالانه = بازده دارایی

هرچه این نسبت افزایش یابد، میزان سودآوری سهامداران افزایش یافته است.

اغلب تحلیل گران و سرمایه گذاران حرفه‌ای بازار حداقل ROE را که مطلوب می‌دانند ۱۵ درصد است.

درآمد خالص پس از یک سال مالی کامل و یا پس از گذشت دوازده ماه تمام در بیانیه درآمد مشخص می‌شود، مجموع فعالیت‌های مالی در طول دوره مورد محاسبه قرار می گیرد.

حقوق صاحبان سهام از طریق ترازنامه مشخص می‌شود، یک ترازنامه در حال اجرای شرکت، تمام تغییرات در دارایی‌ها و بدهی‌ها را مشخص می‌کند.

بهترین روش برای محاسبه بازده حقوق در نظر گرفتن میانگین آموزش بورس و محاسبه بازده دارایی در طول دو دوره مشخص مالی در ترازنامه است.

ROE می‌تواند یک معیار مقایسه‌ای خوب بین دو شرکت باشد با این‌ حال اگر مقادیر ترازنامه شرکت‌ها بسیار متفاوت باشد می‌توان ROE را با میانگین بلندمدت شاخص بازار مقایسه کرد.

میانگین حقوق سهامدار با اضافه کردن حقوق در ابتدا و انتها دوره و سپس تقسیم این مقدار بر دو به دست می‌آید.

سرمایه‌گذاران می‌توانند از ترازنامه‌های سه‌ماهه برای محاسبه دقیق‌تر میانگین دارایی استفاده کنند.

خط بازار سرمایه (CML) و فرمول محاسبه آن

خط بازار سرمایه(Capital Market Line)، یک خط بر روی نمودار است. این نمودار تمام ترکیب های محتمل یک سبد اوراق بهادار که شامل پرتفوی بازار و یک دارایی بدون ریسک است را نشان می دهد. پرتفوی بازار، یک سبد کاملا متنوع است که فقط دارای ریسک سیستماتیک می باشد و بازده مورد انتظار آن برابر با بازده مورد انتظار کل بازار است.

بطور کلی، نرخ بازده مورد انتظار یک پرتفوی(E(Rc)) می تواند از طریق فرمول زیر بدست آید.

در این فرمول، y، نسبت سرمایه گذاری در پرتفوی بازار، E(R_M) بازده مورد انتظار پرتفوی بازار، (y-1) نسبت سرمایه گذاری در دارایی بدون ریسک و RF بازده بدون ریسک می باشد.

اگر نسبت سرمایه گذاری پرتفوی بازار در سبد سرمایه گذاری برابر 1 یا 100% باشد و در آن از اهرم استفاده نشده باشد، بازده این سبد می تواند مساوی یا کمتر از بازده بازار باشد. اما بازده یک سبد اهرمی می تواند بطور قابل توجهی بیشتر از بازده بازار باشد.

آموزش بورس و محاسبه بازده معادله خط بازار سرمایه (CML)

معادله خط بازار سرمایه بصورت زیر است.

در این فرمول، SD_C نشاندهنده انحراف معیار بازدهی پرتفوی C و SD_M انحراف معیار بازدهی بازار می باشد.

شیب خط بازار سرمایه، نسبت پاداش به نوسان(ریسک) می باشد که بصورت زیر محاسبه می شود.

در واقع فرمول بالا، نسبت شارپ مربوط به پرتفوی بازار را محاسبه می کند.

فرض کنید نرخ بازده بدون ریسک برابر با 5%، بازده مورد انتظار بازار برابر 20% و انحراف معیار پرتفوی بازار 10% است. بنابراین، معادله خط بازار(CML) بصورت زیر خواهد بود.

حال فرض کنید دو پرتفوی به شرح زیر داریم:

• پرتفوی بدون اهرم A، با انحراف معیار 5%
• پرتفوی اهرمی B، با انحراف معیار 15%

همانطور که در نمودار بالا مشاهده می شود، بازده مورد انتظار پرتفوی A برابر 12.5% و بازده مورد انتظار پرتفوی B برابر با 27.5% است.

محدودیت های خط بازار سرمایه (CML)

ایراد اصلی خط بازار سرمایه در شرایط واقعی این است که این روش بر اساس مفروضاتی مشابه با مفروضات مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای بنا شده است.

برخی از تناقضات این مفروضات با دنیای واقعی به شرح زیر می باشد.

1-در معاملات، کارمزد و مالیات وجود دارد که برای سرمایه گذاران مختلف می تواند بطور قابل توجهی متفاوت باشد.

2-فرض بر این است که هر سرمایه گذار می تواند به مقدار نامحدود با نرخ بدون ریسک قرض بگیرد و قرض بدهد. اما سرمایه گذاران در بازار واقعی به نرخی کمتر نرخ قرض گیری، قرض می دهند. این موضوع، خط CML را مانند تصویر زیر به دو بخش تقسیم می کند.

3-کارایی در بازارهای واقعی آنقدر قوی نیست که همه سرمایه گذاران بصورت یکسان به اطلاعات دسترسی داشته باشند.

4-همه سرمایه گذاران، منطقی و ریسک گریز نیستند.

5-انحراف معیار، تنها معیار ریسک نیست. بلکه در بازارهای واقعی، ریسک تورم، ریسک سرمایه گذاری مجدد، ریسک نرخ ارز و دیگر فاکتورها نیز وجود دارند.

6-در واقعیت، دارایی بدون ریسک وجود ندارد.

بنابراین، خط بازار سرمایه، یک ناحیه تقریبی است و نمی تواند یک خط دقیق باشد.

خط بازار سرمایه و مزر کارا

هماطور که قبلا نیز اشاره شد، خط بازار سرمایه، تمام ترکیب های محتمل پرتفولیو که شامل نسبتهای متفاوت بین دارایی بدون ریسک و پرتفوی بازار است را نشان می دهد. از سوی دیگر، مزر کارا نشاندهنده تمام ترکیب های محتمل پرتفوی های کارا است. اما این پرتفوی ها فقط شامل نسبتهای مختلف از دارایی های ریسکی می باشند و نه دارایی بدون ریسک.

نقطه تقاطع خط بازار سرمایه با منحنی مرز کارا، پرتفوی بازار یا پرتفوی مماس نامیده می شود. اگر یک سرمایه گذار، منطقی و ریسک گریز باشد تنها زمانی ریسک بالاتر را می پذیرد که بازدهی متناسب با آن افزایش یابد. از این نقطه نظر، پرتفوی مماس بعنوان کاراترین پرتفوی می باشد.

اگر این مطلب براتون مفید بود امتیاز بدین!

برای امتیاز روی ستاره ها کلیک کنید

امتیاز 4.3 / 5. تعداد آرا 22

شما اولین نفری هستید که به آموزش بورس و محاسبه بازده این پست امتیاز میدین!

استراتژی ریسک معکوس در معاملات باینری آپشن و سهام

اندیکاتور پارابولیک سار (Parabolic SAR) و نقاط ورود و خروج معامله

ساسان پرهون

کارشناسی حسابداری- دارای گواهینامه های حرفه ای سازمان بورس- پنج سال سابقه فعالیت در کارگزاری بورس با سمت معامله گر کالا و اوراق بهادار