شاخص بورس چیست ؟ انواع شاخص ها و کاربردشان چیست؟
شاخص های ارزیابی بازار سهام یکی از مواردی که درروند مطالعه بازار سرمایه و انتخاب سهام مطلوب جهت خرید، در کنار سایر ابزار های تحلیلی برای فعالین این بازار بسیار حائز اهمیت است. در هر فعالیتی که توسط انسان صورت می‌گیرد، نتایج قبلی و معیارهای ارزیابی گذشته می‌تواند به آنها کمک کند تا در فرآیندهای بعدی با تجربه بهتری پیش عمل کنند. فعالیت در بازارهای مالی هم از این قاعده مستثنی نیست؛ شاخص‌های ارزیابی از جمله شاخص کل بورس، شاخص هم وزن و … می‌تواند در ارتباط با اندازه‌گیری برخی پارامترها و ارزیابی وضعیت بازار کمک شایانی را به تحلیل گران بکند.در مطلب حاضر، قصد داریم سوالاتی همچون انواع شاخص های بورس؟ شاخص کل بورس چیست؟ شاخص هم وزن چیست؟ تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن؟ را پاسخ دهیم.
انواع شاخص های بورس
در درجه اول باید بگوییم که شاخص یک معیار آماری است که تغییرات متغیرهای مورد نظر را در بازه های زمانی نشان می دهد. در بازار بورساوراق بهادار۸ شاخص مهم وجود دارد که توسط فعالان بازار سرمایه استفاده می شود و کاربرد دارند؛ این شاخص ها در تحلیل های بازار از گذشته تا آینده و پیش بینی روند ها به کمک ابزار های نموداری استفاده می شوند.
هر شاخص متغیر خاص مورد تعریف خود را شامل می شود و نمی توان نتایج حاصل از شاخص ها را نسبت به هم مقایسه کرد بلکه باید هر شاخص را نسبت به خودش و در بازه زمانی بررسی و تحلیل کرد.
۸شاخص‌های مهمی که فعالان بازار با آن آشنا هستند:
- شاخص کل بورس اوراق بهادار TEPIX
- شاخص کل هم وزن
- شاخص قیمت و بازده نقدی (درآمد کل) TEDPIX
- شاخص صنعت
- شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)
- شاخص بازار اول و بازار دوم
- شاخص ۵۰ شرکت برتر
- شاخص ۳۰ شرکت بزرگ
انوع شاخص های بورس:
شاخص کل هم وزن، زیرمجموعه‌ای از شاخص کل است؛ درواقع شاخص کل هم وزن از دل شاخص کل قیمت بدست آمده است. در ادامه به توضیح شاخص کل، شاخص کل هم وزن و تفاوت این دو می‌پردازیم.
شاخص کل بورس چیست؟
شاخص کل یا (TEDPIX) مشهورترین و مهم ترین شاخص بورس است که بارها در اخبار مختلف شنیده اید که با آن وضعیت بازار های بورس را تحلیل می کنند؛ در واقع وقتی در خبرگزاری های عمومی از رشد و افت شاخص صحبت می شود منظور همان شاخص کل است.
شاخص کل بورس نشان دهنده ی میانگین میزان تغییرات قیمت و سود سهام شرکت های فعال در بازار سرمایه است.
در شاخص کل تاثیر شرکت ها بر اساس بزرگی ( تعداد سهام ) و سرمایه آنها است بنابراین ارزش تمام شرکتها برابر نیست و وزن شرکتها در شاخص کل متفاوت است و نماد های بزرگی همچون فملی، فولاد، فارس، خودرو، شستا و… که تعداد سهام و معامله بیشتری دارند بسیار تاثیرگذار تر از شرکت های کوچک خواهند بود.
نکته: در بررسی شاخص بورس چیزی که برای ما حائز اهمیت است، میزان تغییرات شاخص خواهد بود نه خود عدد شاخص؛ مثلا اگر شاخص کل بورس در طی یک سال از عدد ۵۰۰۰۰۰ (پانصد هزار) واحد به عدد ۱۰۰۰۰۰۰ (یک میلیون) واحد برسد یعنی رشد ۵۰% داشته است و نشان دهنده آن است که میانگین بازدهی کل سهم های موجود در بازار بورس طی این یکسال برابر با ۵۰% بوده است.
شاخص کل هم وزن چیست؟
شاخص هم‌وزن در سال ۱۳۹۳ در بازار بورس ایران در اختیار سرمایه‌گذاران فعال بازار بورس و سرمایه قرار گرفت تا در تا سرمایه‌گذاران بر پایه آموزش ها و تحلیل شاخص هم وزن با دقت بیشتری نسبت به ورود و خروج نقدینگی و نیز وضعیت کلی بازار بورس تصمیم گیری کنند. در محاسبه شاخص هم‌وزن به همه ی شرکتها با وزن یکسانی در نظر گرفته می شوند؛ در نتیجه اگر شاخص هم‌وزن مثبت شود یعنی اینکه بیشتر از نصف شرکتها ی موجود در بورس مثبت هستند.
همچنین گاهی امکان دارد در بورس تهران شاخص کل عدد منفی را نشان دهد در حالی که بازدهی شاخص هم وزن مثبت است و این به معنی آن است که اگرچه سهام‌های شرکتهای خیلی بزرگ در بورس منفی هستند اما تعداد زیادی از شرکتها (با حجم کوچک و متوسط) مثبت‌اند.
تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن چیست؟
اصلی ترین تفاوت شاخص کل و هم وزن در این است که شاخص هم وزن بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکتها می باشد، نه بر اساس سرمایه بیشتر و برخلاف شاخص کل بورس میزان مثبت و منفی بورس را نشان می‌دهد بنابراین تفاوت شاخص هم وزن و شاخص کل بورس در این است که وزن و اندازه شرکت ها در این شاخص تاثیر گذار نیست و سرمایه آنها یکسان در نظر گرفته می شود و تاثیر افزایش و کاهش سود و قیمت سهام شرکت ها در شاخص به یک میزان اثرگذار است.
در واقع همانطور که گفتیم شاخص کل، عملکرد و وضعیت بورس را نشان می‌دهد، اما معیار مناسبی برای رشد و افت بازار سرمایه نیست؛ برای اینکه در خیلی از مواقع ممکن است چند شرکت بزرگ که وزن زیادی دارند با مثبت یا منفی شدنشان شاخص کل را مثبت یا منفی کنند؛ در حالی که وضعیت بسیاری از شرکتهای دیگر متفاوت است. در نتیجه، شاخص کل هم وزن می‌تواند به شکل بهتری وضعیت کلی بازار را به ما نشان خواهد داد.
ولی باید این را هم در نظر بگیریم که هر شاخصی، به تناسب ماهیتش، مزایا و معایب خاص خود را دارد. شاخص کل دیدی کلی از شرایط بازار به سهامداران می‌دهد که در آن نقش شرکتهای بزرگ، پررنگ است؛ پس اگر شما سهامدار سهم های بزرگ بازار باشید شاخص کل می تواند برای شما مهم باشد. اما اگر می‌خواهید که جزئیات بیشتری را از بازار بدست آورید و بدانیم درمجموع بازار رو به رشد یا افول است، بهتر است، شاخص کل هم وزن را در نظر بگیرید.
همانطور که گفتیم در بین فعالین بازار بورس شاخص های مختلفی تعریف شده که فعالات بازار به تناسب فعالیت شان از آنها استفاده می کنند؛ در ادامه به معرفی سایر شاخص های مهم بازار می پردازیم. هرچند این شاخص ها مثل شاخص کل و شاخص هم وزن طرفدار ندارند ولی هر کدام در جای خودشان کاربردهای زیادی دارند.
شاخص قیمت
شاخص قیمت ( TEPIX) نشان دهنده ی روند قیمت شرکت های بازار است و تفاوت آن با شاخص کل این است که سود سازی شرکت ها در آن تاثیری ندارد و تنها تغییرات قیمت سهام ها معیار محاسبات است.
در شاخص قیمت سرمایه و بزرگی شرکت ها محاسبه می شوند و شرکت های بزرگ تاثیر بیشتر و شرکت های کوچک تاثیر کمتری دارند و صرفا افزایش یا کاهش قیمت سهم ها بر اساس بزرگی شرکت هادر نظر گرفته می شود؛ یعنی افزایش یا کاهش قیمت شرکت های بزرگ، بیش تر از افزایش یا کاهش قیمت شرکت های کوچک بر روی این شاخص اثر گذار است.
شاخص قیمت هم وزن
تفاوت شاخص قیمت هم وزن با شاخص قیمت دقیقا مثل تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن، در این است که ضریب تاثیر شرکت های بزرگ و کوچک یکسان است و وزن شرکت ها محاسبه نمی شود؛ به این ترتیب در شاخص قیمت هم وزن شرکت ها فارغ از بزرگ یا کوچک بودنشان بررسی می شوند و سرمایه تمام شرکت ها یکسان در نظر گرفته می شوند.
در واقع شاخص قیمت هم وزن نشان دهنده ی میزان بازدهی قیمت سهام شرکت ها بدون در نظر گرفتن بزرگی شرکت هاست برای درک بهتر اگر کسی از تمامی شرکت ها به تعداد مساوی سهم داشته باشد شاخص قیمت هم وزن میزان بازدهی آن پرتفوی را نشان می دهد.
شاخص صنعت
بازدهی صنایع مختلف را به تفکیک نشان می دهد و مانند شاخص کل محاسبه می شود؛ این شاخص نشان دهنده ی میانگین بازدهی سرمایه گذاران در آن صنعت است. برای مثال اگر شاخص صنعت بیمه رشد کرده باشد نشان دهنده ی رشد بازدهی سهام شرکت های فعال در صنعت بیمه به واسطه ی افزایش قیمت و سود آنها است.
شاخص صنعت برای تحلیل و مقایسه وضعیت صنعت های مختلف برای سرمایه گذاری به کار برده چند نوع سهامداران داریم؟ چند نوع سهامداران داریم؟ می شود اما رشد شاخص یک صنعت لزوما دلیل بر رشد تمامی شرکت های فعال در آن صنعت نیست، بلکه این شاخص میانگین بازدهی را نشان می دهد و طبیعتا رشد برخی شرکت ها می تواند بر خلاف جهت شاخص صنعت مربوطه اش باشد. مثلا ممکن است شاخص صنعت خودرو طی یک سال رشد کرده باشد اما شرکت خودروسازی کوچکی در همین مدت بازدهی منفی داشته.
شاخص سهام شناوری
سهام شناور آزاد به درصدی از سهام شرکت گفته می شود که صاحبان آن قصدی برای گرفتن صندلی مدیریت در شرکت ندارند و تنها برای خرید و فروش سهام وارد معاملات آن سهم می شوند؛ بنابراین قابلیت نقدشوندگی سهام شناور آزاد زیاد است.
شاخص سهام شناور آزاد مانند شاخص کل محاسبه می شود با این تفاوت که تنها درصد شناور آزاد شرکت ها در نظر گرفته می شود و همان میانگین قیمت و سود سهام ها با تاثیر وزنی آنها است یعنی شاخص سهام شناوری نشان دهنده ی بازدهی میانگین قیمت و سود سهام های شناور آزاد در بازار است و هرشرکتی سهام شناور آزاد بیشتری با سرمایه ای بزرگ داشته باشد تاثیر بیشتری در این شاخص خواهد داشت.
شاخص بازار اول و دوم
می دانیم که در بازار سرمایه شرکت‌هایی که ازنظر میزان سرمایه وضعیت سودآوری و همچنین درصد سهام شناوری در وضعیت مناسب‌تری قرار دارند در بازار اول بورس تهران و شرکت‌هایی که از این نظر در شرایط پایین‌تری قرار دارند در بازار دوم بورس تهران پذیرش می‌شوند.
شاخص بازار اول بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکتهای پذیرفته شده در بازار اول بورس است؛ همچنین شاخص بازار دوم بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌هایی است که در بازار دوم بورس پذیرش‌شده‌اند.
برای مثال می توانید پرتفویی را در نظر بگیرید که سهام شرکت های عضو در بازار اول بورس را متناسب با بزرگی آنها دارد، شاخص بازار اول نشان دهنده ی میزان سود و زیان این پرتفوی می باشد.
شاخص ۵۰ شرکت برتر
معمولا هر سه ماه یک‌بار فهرست شرکتهای برتر بازار که بیشترین معاملات را در بازار داشته اند؛ همچنین میزان نقدشوندگی سهامشان هم بالا است منتشر می شود.
شاخص ۵۰ شرکت برتر میانگین بازدهی این شرکت ها را نشان می دهد که طی این مدت ۳ ماهه سود و قیمت آنها چه تغییراتی می کند.
شاخص۳۰ شرکت بزرگ
شاخص ۳۰ شرکت بزرگ شرکت شامل شرکت‌هایی می‌شود که در صدر لیست شرکت های بزرگ بورس قرار میگیرند که این بزرگی شرکتها در سایت سازمان بورس بر اساس ارزش روز یک شرکت محاسبه و اعلام می شوند.
شاخص ۳۰ شرکت بزرگ میانگین وزنی این ۳۰ شرکت را برآورد می‌کند و شیوه محاسبه آن مشابه شاخص کل قیمت است.
شاخص های بورس را از کجا ببینیم؟
برای آنکه بتوانید به شاخص های مختلف بازار بورس دسترسی داشته باشید و افت و خیز آنها را زیر نظر بگیرید می توانید به سایت www.tsetmc.com مراجعه کنید و در همان صفحه ی اول در قسمت شاخص های منتخب ، شاخص های مهم بازار را مشاهده کنید
همچین شما می توانید با استفاده از ابزار های مختلف تحلیل تکنیکال ، نوع رفتار و میزان بازدهی این شاخص ها را مورد تحلیل و بررسی قرار دهید.
سبد دارایی های مشمولان سهام عدالت قابل مشاهده شد/ ارزش و تعداد سهام خود را کجا ببینیم؟
با وجودی که بانک ها عهده دار فروش ۳۰ درصدی سهام عدالت مشمولانی که سهام خود را آزاد کرده اند؛ شده اند اما دارندگان سهام عدالت اختیار فروش نوع سهام و یا میزان رقم حاصله از داد و ستد آن را ندارند هر چند به راحتی می توانند ارزش و نوع سهام خود را ببینند.
بازار؛ گروه بانک و بیمه: پس از آزادسازی سهام عدالت و امکان فروش بخشی از این سهام توسط بانکها، مشمولان سهام عدالت با پرکردن فرم دریافت کد بورسی و نحوه فروش آن از دیروز دهم خردادماه به شعب بانک ها مراجعه کردند. رجوع سهامداران عدالت به شعب بانک ها برای فروش ۳۰ درصدی سهام خود در حالی انجام می شود که این نوع سهامداران باید ابتدا سهام خود را آزاد کرده باشند چرا که بدون آزادسازی سهام (به شیوه مستقیم) آنها نمی توانند اقدام به فروش سهام خود کنند.
در چنین شرایطی آن دسته از سهامداران عدالتی که روش غیر مستقیم را انتخاب کرده و یا دست به سهام خود نزده اند (عدم انتخاب روش مستقیم و غیر مستقیم) در عمل صلاحیت سهام خود را به دولت (شرکت های سرمایه گذاری تعاونی سهام عدالت در استانها) سپرده اند و سهام آنها با معامله غیر مستقیم از سوی شرکت های سرمایه گذاری استانی سهام عدالت انجام و سود آن نیز نصیب سهامداران می شود.
با این وجود سهامداران عدالت اکنون خواهان مشاهده نوع سهام شرکتها و ارزش آن هستند که البته جزئیات دارایی واقعی سهام عدالت به تفکیک شرکت های بورسی و تعداد ارزش هرسهم برای آنها در سامانه استعلام و آزاد سازی سهام عدالت، قابل مشاهده شده است.
مشمولان سهام عدالت اکنون می توانند با مراجعه به سامانه استعلام و آزادسازی سهام عدالت به آدرس اینترنتی panel.sahamedalat.ir می توانند جزئیات دارایی واقعی سهام عدالت خود را به تفکیک شرکتهای بورسی و تعداد و ارزش هر سهم مشاهده کنند.
بنا به این گزارش، آزادسازی سهام عدالت از روز شنبه دهم خرداد جاری به مفهوم عام و گسترده آن یعنی امکان استیفای حقوق همه جانبه سهامداری همانند سایر سهامداران انجام خواهد شد و مشمولان سهام عدالت قادر خواهند بود تمامی حقوق و منافع مالکانه خود را به عنوان سهامدار اعمال کنند.
شرکت سپره گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، سامانه استعلام و آزادسازی سهام عدالت را راه اندازی کرد.
براین اساس مشمولان سهام عدالت با مراجعه به آدرس اینترنتی panel.sahamedalat.ir با درج کدملی دارایی سهام عدالت را می‌توان مشاهده کرد و سهامداران می توانند جزئیات دارایی واقعی سهام عدالت خود را به تفکیک شرکتهای بورسی و تعداد و ارزش هر سهم مشاهده کنند.
در سایت سهام عدالت نوشته شده است:
توجه
این سامانه برای مشاهده خلاصه وضعیت سبد دارایی سهام عدالت است.
سهامداران می بایست قبلا در سامانه خصوصی¬سازی روش سهامداری مستقیم را انتخاب کرده باشند.
در صورت عدم موفقیت در ورود می توانید مشخصات و تلفن همراه خود را در www.samanese.ir ویرایش نمایید.
ورود به سامانه از طریق شماره تلفن همراه معتبر متعلق به کد ملی شما که قبلا توسط سهامدار در سایت خصوصی سازی اعلام شده، صورت میپذیرد.
مسئولیت فردی برای حفاظت از محرمانگی اطلاعات بر عهده سهامدار است.
فعالیت مراجعین در این سامانه ثبت شده و قابل پیگیری می‌باشد.
مسئولیت استفاده از کد تایید پیامک شده، توسط هر شخص دیگر به عهده سهامدار است.
هرگونه استفاده از اطلاعات مندرج به وسیله فرد دیگر یا اشخاص ثالث به شدت ممنوع و مسئولیت آن به عهده سهامدار است.
دسترسی و استفاده از این سامانه محدود، غیرقابل انتقال و صرفا مجاز برای استفاده از آن توسط شما فراهم گردیده است
تاریخ آخرین بروزرسانی اطلاعات از سازمان خصوصی سازی ۱۳۹۹/۰۳/۰۷ می باشد. لذا در صورت ویراش مشخصات و یا انتخاب روش مستقیم بعد از چند نوع سهامداران داریم؟ این تاریخ، در بروزرسانی های آتی امکان مشاهده برای شما فراهم می باشد.
سهام را بفروشیم یا نگه داریم؟
به گزارش «بازار» هرچند سهامداران عدالت اختیار فروش سهام خود را دارند، اما کارشناسان تاکید دارند؛ سهام عدالت برای فروش نیست، بلکه برای سرمایه گذاری سود آور در میان مدت و دراز مدت است، چرا که با فروش سهام عدالت این امتیاز که سودآوری مستمری را در بر دارد برای همیشه از کف خواهد رفت.
علاوه براین از آنجایی که سهام عدالت بخشی از شرکت های معتبر و سودآوری چون بانک ها، بیمه ها، شرکت های پتروشیمی، فولادی ها و مراکز تولید شناخته شده و بسیار ارزشمندی هستند، بنابراین توصیه می شود حساسیت ها در فروش و نگهداری آن باید بسیار بالا باشد.
انواع ریسک در بازارسرمایه
📣 در این مطلب قصد داریم به شما یکی از متداولترین انواع ریسک در بازار بورس را با شما در میان بگذارم:
توجه داشته باشید ما برای افراد هم انواع ریسک داریم: افراد ریسک پذیر ،افراد ریسک گریز و افراد خنثی.
- افراد ریسک پذیر، حاضرند به ازاء ریسک بیشتر و خطر احتمالی ضرر، در مقابلش سود بیشتری کسب کنند.
- افراد ریسک گریز برعکس هستند، یعنی حاضرند ریسک کمتری کنند ولی در مقابل سود کمتر و مطمئین تری کسب کنند .
- حد وسط این افراد را افراد خنثی در برگرفته اند.
📣 حال بپردازیم به انواع ریسک در بازار سرمایه:
1. ریسک سیستماتیک (ریسک غیر قابل اجتناب)
این ریسک، ریسکی می باشد که سرمایه گذار قادر به کاهش آن نیست.
مانند وقایع غیرمترقبه: جنگ، تحریم، رونق و رکورد اقتصادی، مناقشات سیاسی، تعیین نرخ دلار وتورم و .
2. ریسک غیر سیستماتیک (ریسک غیر قابل اجتناب)
این ریسک مربوط به یک نوع سهام یا صنعت خاص است.
برای مثال: اگر تولید و فروش یک شرکت سازنده خودرو بر اثر اعتصاب یا سوء مدیریت دچار مشکل شود، این فقط یک عامل ریسک خاص است. زیر فقط بر سازنده خاصی تاثیرگذار است و بر سایر شرکت های بازارسهام همانند شرکت های صنایع دیگر تاثیری ندارد.
ریسک کل = ریسک سیستماتیک + ریسک غیر سیستماتیک
ریسک هر شرکت از دو بخش عمده تشکیل می شود: بخشی از ریسک ناشی از اتفاقات درونی و عملیاتی یک شرکت می باشد و بخشی دیگر که در واقع متاثر از عوامل خارج از شرکت می باشد، و بر روند بازدهی شرکت و نوسانات قیمتی آن تاثیر می گذارد.
راهکارهای کاهش ریسک:
در بخش سیستماتیک، سهامدار هیچ گونه کنترلی بر کاهش ریسک ندارد، و این ریسک معروف است به ریسک بازار
فقط سهامداران می توانند با بررسی های بیشتر تا حدودی سهام خود را کنترل کنند.
در بخش غیرسیستماتیک، سهامداران می توانند با بررسی دقیق بنیاد سهم و همچنین تشکیل سبد سهام در صنایع مختلف، این ریسک را به حداقل برسانند.
تعريف سهام و انواع آن
در تعريف سهام مي توان گفت: سهم قسمتي از سرمايه شركت سهامي است كه مشخص كننده ميزان مشاركت و تعهدات و منافع صاحب آن در شركت سهامي مي باشد. ورقه سهم سند قابل معامله اي است كه نماينده تعداد سهامي است كه صاحب آن در شركت سهامي دارد. سهم ممكن است با نام و يا بي نام باشد . در صورتي كه براي بعضي از سهام شركت با رعيت مقررات قانون تجارت مزايايي قائل شوند اين گونه سهام سهام ممتاز ناميده مي شود .
تعريف سهام و انواع آن
تعريف سهام و انواع آن
در تعريف سهام مي توان گفت: سهم قسمتي از سرمايه شركت سهامي است كه مشخص كننده ميزان مشاركت و تعهدات و منافع صاحب آن در شركت سهامي مي باشد. ورقه سهم سند قابل معامله اي است كه نماينده تعداد سهامي است كه صاحب آن در شركت سهامي دارد. سهم ممكن است با نام و يا بي نام باشد . در صورتي كه براي بعضي از سهام شركت با رعيت مقررات قانون تجارت مزايايي قائل شوند اين گونه سهام سهام ممتاز ناميده مي شود .
مجموع ارزش اسمي سهام سرمايه شركت را تشكيل مي دهد و پس از انحلال شركت هر سهامداري حق دارد مبلغ اسمي سهام خود را دريافت نمايد در صورتي كه سهم انتفاعي جز سرمايه شركت نبوده و صاحب آن حق مطالبه مبلغ اسمي آن را پس از انحلال شركت ندارد .
اصولا همه سهامداران در شركت سهامي از تساوي حقوق برخوردارند و اين حقوق شامل ميزان مشاركت تعهدات و منافع صاحب سهم در شرت سهامي مي باشد و براي استفاده از اين حقوق دارنده سهم بايد مبلغ اسمي سهمي را كه پذيره نويسي نموده در مهلت قانون پرداخت نمايد .
دوم - انواع سهام
سهمي است كه بر مالكيت شخص معيني دلالت مي كند و نام مشخصات صاحب سهم در ورقه سهم و در دفتر ثبت شركت درج مي گردد و در موارد زير صدور سهام با نام الزامي است :
مادامي كه تمام مبلغ اسمي هر چند نوع سهامداران داریم؟ سهم بي نام پرداخت نشده باشد . سهامي كه مديران شركت به عنوان وثيقه مي سپارند و تا خاتمه مفاصا حساب دوره تصدي مديران غير قابل انتقال مي باشد .
سهام محجورين و صغار به منظور حمايت از حقوق آنها . سهام با نام و هر گونه نقل و انتقال آنها بايد در دفتر ثبت سهام شركت به ثبت برسد و الا فاقد اعتبار قانوني براي شركت و اشخاص ثالث خواهد بود . در صورتي كه قسمتي از مبلغ اسمي سهم با نام پرداخت نشود منتقل اليه قائم مقام ناقل خواهد بود .
سهمي است كه نام دارنده در آن درج نم يشود و به صورت سند در وجه حامل تنظيم دارنده آن مالك شناخته مي شود مگر آنكه خلاف آن ثابت گردد. اين سهم به راحتي قابل نقل و انتقال بوده و انتقال مالكيت با قبض واقباض تحقق مي يابد . اين نوع سهام از حيث صلاحيت محاكم در حكم اموال منقول است وبايد به دادگاه محلي رجوع شود. سرقت و يا مفقود شدن سهام بي نام و همچنين خيانت درامانت امين و وكيل نسبت به سهام بي نام كه به آنها سپرده شده خطر بزرگي براي صاحب آن محسوب مي شود. زيرا بي نام بودن سهم مانع شناسايي دارنده اصلي مي شود و سارق و يا باينده به آساني مي تواند سهم مزبور را در بازار بورس و يا خارج از آن به اشخاص ديگر بفروشد و خريدار نيز حق دارد به تصرف خود به عنوان مالكيت استناد نمايد .
يكي از اصول اساسي شركتهاي سهامي تساوي حقوق سهامداران است . مگر در دو مورد اول آنكه شركت با مشكلات مالي مواجه باشد و نتواند به آساني به منابع مالي دسترسي يابد. در اين صورت ناچار خواهد بود امتيازات بيشتري به سهامداران جديد قائل شود و دوم اينكه در هنگام افزايش سرمايه شركت شركت از ذخاير مالي خود براي اين منظور استفاده نمايد كه در اين صورت بايد حقوق بيشتري براي سهامداران سابق شركت در نظر گرفت . در اين دو مورد سهم ممتاز صادر مي شود .
امتيازاتي كه توسط ممتاز به وجود مي آيد مي تواند به صورت برداشت نفع ثابت از سود قابل تقسيم شركت باشد و يا اينكه دارنده سهم ممتاز مي تواند نسبت به صاحبان سهام عادي در برداشت ارزش اسمي ممتاز به هنگام انحلال و تصفيه وتقسيم دارائي شركت اولويت داشته باشد. به هنگام انحلال و تصفيه شركت مطالبات معوقه صاحبان سهام ممتاز از دارائي شركت پرداخت مي گردد و نيز هنگام استهلاك سهام شركت صاحبان سهام ممتاز داراي اولويت مي باشند .
سهم موسس يا انتفاعي
سهم موسس يا انتفاعي سهمي است كه دارنده آن بدون داشتن حقي به سرمايه شركت از منافع شركت به نسبت سهم خود بهره مند گردد و معمولا اين گونه سهام را موسسان بابت اطلاعات علمي و فني و تجارتي كه به شركت مي آورند به خود تخصيص مي دهند . در اساسنامه شركت مي بايد حقوق صاحبان سهام موسس يا انتفاعي مثل حق حضور در مجامع حق راي حق اولويت در پذيره نويسي سهام و غيره تصريح گردد . چون سهامداران مزبور مالك سرمايه نمي باشند لذا نمي توانند سهامداران شركت محسوب شوند ولي در منافع شركت حقوقي دارند كه از آن مانند طلبكار منتفع مي گردند و استفاده آنها از سود شركت بستگي به موفقيت و سودآوري شركت دارد .
سوم - شكل سهام و مطالبه مبلغ اسمي سهام
در ورقه سهام بايد نام شركت و شماره ثبت آن در دفتر ثبت شركتها مبلغ سرمايه ثبت شده و مقدار پرداخت شده آن تعيين نوع سهم مبلغ اسمي سهم و مقدار پرداخت شده آن به حروف و به اعداد و بالاخره تعداد سهامي كه هر ورقه نماينده آن است ذكر گردد . در مورد مطالبه مبلغ اسمي سهام بايد گفت كه بهاي تعهد شده سهام هر شركت سهامي بايد ظرف مدت مقرر كه حداكثر نبايد از پنج سال تجاوز نمايد از كليه صاحبان سهام و بدون تبعيض مطالبه شود (بند ٧ ماده ٨ ل.ا.ق.ت) مطالبه تمام يا قسمتي از مبلغ پرداخت نشده سهام بايد در روزنامه كثيرالانتشار درج گردد در صورتي كه صاحب سهم بقيه بهاي تعهد شده را در مهلت مقرر پرداخت ننمايد و مبلغ پرداخت نشده خسارت دير كرد به نرخ رسمي بهره به علاوه چهار درصد در سال تعلق خواهد گرفت . دارندگان سهايم كه با وجود مطالبه هيات مديره بقيه تعهد خود را بابت سهام پرداخت ننموده اند . حق حضور و راي در جامع عمومي تعداد اين گونه سهام از كل تعداد سهام شركت كسر خواهد شد و در صورت پرداخت بدهي خود مجددا حق حضور و راي در مجامع عمومي را خواهند يافت و مي توانند حقوق مالي وابسته به سهام خود را در صورتي كه مشمول مرور زمان نشده باشد مطالبه كنند (مواد ٣٧ و ٣٨ ل.ا.ق.ت )
چهارم - تبديل سهام
براي تبديل سهام بينام به سهام با نام بايد مرابت در سه نوبت و هر يك به فاصله ٥ روز در روزنامه كثيرالانتشار شركت نشر گردد و در مدتي كه نبايد كمتر از ٦ ماده از تاريخ اولين آگهي باشد به صاحبان سهام فرصت داده شود تا به منظور تبديل سهام خود به مركز شركت مراجعه نمايند. پس از انقضاي مهلت مزبور كليه سهام بي نام شركت باطل و به تعداد آنها سهام با نام صادر و از طريق بورس اوراق بهادار و يا از طريق حراج به فروش مي رسد . براي تبديل سهام با نام به سهام بي نام مراتب فقط يك مرتبه در روزنامه كثيرالانتشار شركت آگهي مي گردد و مهلت مذكور شركت نسبت به تبديل سهام اقدام مي نمايد . در كليه موارد تبديل سهام بي نام به سهام با نام و بالعكس مراتب بايد پس از انقضاي مهلت هاي مقرر در قانون در اداره ثبت شركتها جهت اطلاع عمومي اعلام گردد .
پنجم - وثيقه سهام
چنانچه سهم بي نام به رهن گذاشته شود بايد به قبض مرتهن يا به تصرف كسي كه بين طرفين معين مي گردد داده شود (ماده ٧٧٢ ق.م) و در مورد رهن سهم با نام مراتب در دفتر سهام شركت ثبت مي گردد و الا از نظر شركت و اشخاص ثالث فاقد اعتبار خواهد بود .
* ارسال مقاله توسط عضو محترم سایت با نام کاربری : mashhadizadeh
انواع ریسک در بازارسرمایه
📣 در این مطلب قصد داریم به شما یکی از متداولترین انواع ریسک در بازار بورس را با شما در میان بگذارم:
توجه داشته باشید ما برای افراد هم انواع ریسک داریم: افراد ریسک پذیر ،افراد ریسک گریز و افراد خنثی.
- افراد ریسک پذیر، حاضرند به ازاء ریسک بیشتر و خطر احتمالی ضرر، در مقابلش سود بیشتری کسب کنند.
- افراد ریسک گریز برعکس هستند، یعنی حاضرند ریسک کمتری کنند ولی در مقابل سود کمتر و مطمئین تری کسب کنند .
- حد وسط این افراد را افراد خنثی در برگرفته اند.
📣 حال بپردازیم به انواع ریسک در بازار سرمایه:
1. ریسک سیستماتیک (ریسک غیر قابل اجتناب)
این ریسک، ریسکی می باشد که سرمایه گذار قادر به کاهش آن نیست.
مانند وقایع غیرمترقبه: جنگ، تحریم، رونق و رکورد اقتصادی، مناقشات سیاسی، تعیین نرخ دلار وتورم و .
2. ریسک غیر سیستماتیک (ریسک غیر قابل اجتناب)
این ریسک مربوط به یک نوع سهام یا صنعت خاص است.
برای مثال: اگر تولید و فروش یک شرکت سازنده خودرو بر اثر اعتصاب یا سوء مدیریت دچار مشکل شود، این فقط یک عامل ریسک خاص است. زیر فقط بر سازنده خاصی تاثیرگذار است و بر سایر شرکت های بازارسهام همانند شرکت های صنایع دیگر تاثیری ندارد.
ریسک کل = ریسک سیستماتیک + ریسک غیر سیستماتیک
ریسک هر شرکت از دو بخش عمده تشکیل می شود: بخشی از ریسک ناشی از اتفاقات درونی و عملیاتی یک شرکت می باشد و بخشی دیگر که در واقع متاثر از عوامل خارج از شرکت می باشد، و بر روند بازدهی شرکت و نوسانات قیمتی آن تاثیر می گذارد.
راهکارهای کاهش ریسک:
در بخش سیستماتیک، سهامدار هیچ گونه کنترلی بر کاهش ریسک ندارد، و این ریسک معروف است به ریسک بازار
فقط سهامداران می توانند با بررسی های بیشتر تا حدودی سهام خود را کنترل کنند.
در بخش غیرسیستماتیک، سهامداران می توانند با بررسی دقیق بنیاد سهم و همچنین تشکیل سبد سهام در صنایع مختلف، این ریسک را به حداقل برسانند.
دیدگاه شما